Vanilla Sky

Σκηνοθεσία: Cameron Crowe
Παραγωγής: USA / 2001
Διάρκεια: 136'

Vanilla Sky: Η Χολιγουντιανή εκδοχή του Abre los ojos. Πιστή στο σενάριο, στο πνεύμα, μέχρι και στους διαλόγους του αρχέτυπου. Μόνο που η Αμερικάνικη αφήγηση πρέπει να μας τα πει όλα. Να μας τα υποδείξει όλα. Και παρά το μετρημένο ύφος της, τηρουμένων των αναλογιών, θα επικαλεστεί τη μέθοδο των ακραίων σημείων για να οπτικοποιήσει τις εσωτερικές και εξωτερικές αντιθέσεις.


Αυτός(Tom Cruise) είναι ένα αστραφτερό playboy. Κληρονόμος της μεγαλοεκδοτικής του μπαμπά. Έχει αμύθητο πλούτο. Είναι αξιαγάπητος! Όχι για αυτό που είναι, αλλά για αυτά που έχει. Έχει τα βλέμματα των κοριτσιών (και όχι μόνο) καρφωμένα πάνω του. Αλλάζει ερωτικές ντάμες με τη συχνότητα της νύχτας. Μέχρι να γνωρίσει τη Σοφία(Penélope Cruz). Η γνωριμία διάρκει μια νύχτα, μια αλλιώτικη νύχτα από τη φύση του celebrity παρελθόντος του. Μία πρώην όμως, η Julie(Cameron Diaz), αρνείται να αποδεχτεί τη θέση ενός απλού ερωτικού αντικειμένου. Και αυτός(Tom Cruise) θα πληρώσει τις εύθραυστες νευρώσεις της Julie, που ο ίδιος προκάλεσε, μ' ένα σχεδόν θανατηφόρο εκούσιο δυστύχημα.


Αυτός(Tom Cruise) φαίνεται σαν μια στραπατσαρισμένη μάπα. Το δέρμα του χυμένο και παραμορφωμένο. Είναι το αποκρουστικό τέρας που απορρίπτει η συλλογικότητα. Όχι για αυτό που είναι, αλλά για αυτό που φαίνεται. Η προσωπική ζωή του, μετά το ατύχημα, έχει βαρέσει διάλυση. Οι φόβοι, οι έρωτες, το όνειρο, τα ένστικτα, οι ενοχές και η παραλυμένη μνήμη του μπλέκονται. Έτσι όπως συνουσιάζεται η φαντασία με την πραγματικότητα. Συνθέτοντας ένα αξεδιάλυτο μείγμα. Τι είναι αληθινό; Τι είναι φανταστικό; Open your eyes! Dream with open eyes...


"Τι είναι ευτυχία;" ακούμε συχνά πυκνά απ' τα χείλη των πρωταγωνιστών. Η επερχόμενη σιωπή έρχεται να απομυθοποιήσει τη θέση που κατέχει η ευτυχία ως προορισματική κατάκτηση μεγαλεπήβολων στόχων. Αυτός είναι ο πιο πλούσιος άνθρωπος, δεν αρκεί όμως για να είναι ευτυχής. Είναι ο πιο άσχημος άνθρωπος, δεν αρκεί είσης για να είναι δυστυχής. Η ευτυχία είναι το παζλ των μικρών στιγμών. Και το καθρέφτισμα μας πάνω τους. Ο Edward Grieg έλεγε σχετικά, "Αν η ευτυχία δεν είναι μέσα στον ίδιο μου τον εαυτό, τότε δε θα μπορέσω να τη βρω πουθενά". Ενώ η Françoise Sagan, "Η αληθινή ευτυχία είναι, να είναι κανείς ευτυχισμένος χωρίς αυτήν".


Αυτός αγαπάει τη Σοφία. Και αυτή τον αγαπάει. Αγαπάνε τον χώρο και το χρόνο που ζήσανε μαζί, και που δεν θα έρθει ποτέ ξανά. Δεν έχει άλλη επιλογή. Κλείνει τα μάτια και ονειρεύεται. Ζωγραφίζει το πορτραίτο τους, για να φυλακίσει τον χρόνο. Στο όνειρο δεν υπάρχει πραγματικότητα για να σε διαψεύσει. Δεν υπάρχει όμως ούτε λύτρωση. Το όνειρο γίνεται εφιάλτης με τη συχνότητα που οι ενοχές, οι φοβίες και το σκοτάδι υπερισχύουν του φωτός. Με τη συχνότητα που το πικρό υπερισχύει του γλυκού. Του μένει μόνο το μεγάλο βήμα. Η επιλογή της πραγματικότητας έναντι μιας αμφιλεγόμενης μεταθανάτιας ονείρωξης. Αλλά αν το πάμε κάπως μακρύτερα απ' τον Cameron Crowe, κατά πόσο η πραγματικότητα είναι πραγματική; Όπως είδαμε το υποκείμενο στην πραγματικότητα έχει πάψει να "είναι". Το "είναι" καθορίζεται απ' το "φαίνεσθαι" και το "έχειν". Και σε μια πιο ωραιοποιημένη προσέγγιση διερωτούμαστε, κατά πόσο η πραγματικότητα δεν είναι η προβολή των υποκειμενικών μας ονείρων σε αυτή;


Ο διεκπεραιωτής Cameron Crowe έχει ένα καλό υλικό στα χέρια του. Τόσο από σενάριο, όσο και από ερμηνευτές. Τους οποίους ενισχύει με την επιλογή μιας σειράς από επιτυχημένα τραγούδια της pop κουλτούρας. Όμως η Αμερικάνικη ταινία, σε σχέση με την Ευρωπαϊκή(Abre los ojos), θέλει να πει ποσοτικά πολλά. Αγνοώντας την εμβάθυνση, για την οποία άλλωστε δεν "πληρώνει" το μαζικό κοινό. Το αποτέλεσμα είναι μια δυνατή, κυρίως συναισθηματικά, ταινία. Η οποία επιλεκτικά υποκύπτει στον σκόπελο των αβανταδόρικων απεικονίσεων. Τόσο όσον αφορά τη χαρακτηρολογική αποτύπωση(ο "οικονομικός" Tom Cruise παραπλανητικά δεν υπεισέρχεται σε ουσιαστική κριτική), αλλά και κάποιες άστοχες-άσκοπες-αναξιοποιήτες-μονοσήμαντες περιφερειακές σεκάνς.
Βαθμολογία 6/10