Παρασκευή 19 Ιουνίου 2009

Το Δέντρο Που Πληγώναμε


Σκηνοθεσία: Δήμος Αβδελιώδης
Παραγωγής: Greece / 1986
Διάρκεια: 75'


Ο Δήμος Αβδελιώδης μεταφέρεται στη νησιωτική Ελλάδα του 80, για να μας περιγράψει με ποιητικό λόγο τα πάθη και τη γοητεία της. Η Χίος λειτουργεί σαν μούσα του σκηνοθέτη και γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι με την ιστορία παιδικής φιλίας των δύο αγοριών που πρωταγωνιστούν.

Ο τίτλος "Το Δέντρο Που Πληγώναμε" αποτελεί μια εύστροφη μεταφορά! Το δέντρο είναι το μαστιχόδεντρο. Και χύνει τα πολυπόθητα δάκρυα μαστίχας, σε λυρικότατες σκηνές, καθώς οι άνθρωποι πληγώνουν τον κορμό του. Όμοια είναι και τα δάκρυα των παιδιών. Οι αθώοι οφθαλμοί τους πλημμυρίζουν με δάκρυα καθώς δέχονται τα ραπίσματα του ενήλικου κυνισμού και καθωσπρεπεισμού. Όπως το δέντρο αποβάλλει τη μαστίχα, έτσι και τα παιδιά αποβάλλουν την παιδική τους αθωότητα. Στη διαδικασία της προετοιμασίας για την βάρβαρη ενήλικη πραγματικότητα.


Ο χρόνος της ταινίας αναφέρεται σκοπίμως στη διάρκεια ενός Καλοκαιριού. Εκεί που τα παιδιά είναι απαλλαγμένα από τις σχολικές υποχρεώσεις. Εκεί που απαλλάσσονται από τις ετεροπροσδιόριστες υποχρεώσεις. Με το πέρας του Καλοκαιριού, και μέσα από αληθινές εμπειρίες με έντονα συναισθήματα, τα παιδιά βγαίνουν πιο πλούσια και πιο ολοκληρωμένα εσωτερικά. Θυμίζοντας μας και τη ρήση του Oscar Wilde, "πρέπει να θυμόμαστε πως όλα εκείνα τα πράγματα που αξίζει να μάθει κανείς, δε διδάσκονται".

Ο Δήμος Αβδελιώδης σκηνοθετεί με έναν ακομπλεξάριστο ερασιτεχνισμό. Αυτός είναι και ο λόγος που καταφέρνει να ανασταίνει ατόφιες τις αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων. Αυθεντικές και απαλλαγμένες από κάθε επιτήδευση. Οι μουσικές του Δημήτρη Παπαδημητρίου τρέχουν στη ράχη του στεγνού Καλοκαιριού της Χίου. Ενός Καλοκαιριού γεμισμένου με ότι επεισόδιο μπορείς να συναντήσεις στη φύση των παιδικών διακοπών. Από τις νεανικές συμμορίες, την αγάπη για τη Φύση και τα ζωντανά, ως τους πλατωνικούς έρωτες και τον τρελό του χωριού κλπ. Όμως δεν είναι αυτά τα επεισόδια που κάνουν την ταινία ένα αριστούργημα νεανικής, και όχι μόνο, ηλικίας. Αλλά το απύθμενο βύθισμα στα έγκατα της παιδικής ψυχής.
Βαθμολογία 7/10

Τετάρτη 17 Ιουνίου 2009

El Espinazo del diablo


Σκηνοθεσία: Guillermo del Toro
Παραγωγής: Spain / Mexico / 2001

Διάρκεια: 106'


Όταν ο Guillermo del Toro γυρνούσε το "El laberinto del fauno" έκανε μια σαφή αναδρομή σε τούτη την ταινία, που είναι και η 3η μεγάλου μήκους του. Επί της ουσίας το El laberinto del fauno αποτελεί τα μερεμέτια του "El Espinazo del diablo", όσον αφορά την ενίσχυση του ιστορικο-πολιτικού background στη δραματουργία.


Αλλά ας πούμε λίγα λόγια για την υπόθεση. Στην Ισπανία του Φράνκο, σε ένα ορφανοτροφείο μια γυναίκα κουτσή και ένας ηλικιωμένος ιατρός, που πρεσβεύουν(συμβολίζουν) τα αντιστασιακά ιδεώδη, έχουν αναλάβει την τύχη ορισμένων παιδιών. Ανάμεσα τους ο Carlos, ένα ώριμο παιδί που μόλις έχει φτάσει στο προαναφερθέν ορφανοτροφείο. Κατά την έλευση του θα αντιμετωπιστεί με αντιπάθεια από τα υπόλοιπα παιδιά, αλλά αργότερα θα καταφέρει να ενσωματωθεί στο κλίμα. Στο ενδιάμεσο έχει αποκτήσει προσωπική επικοινωνία με το φάντασμα του Σάντυ, ενός παιδιού που έχει δολοφονηθεί απ' τον "κακό"-άπληστο-φασίστα(;) της ιστορίας, τον επιστάτη Jacinto(Eduardo Noriega).


Ο Guillermo del Toro σκηνοθετεί υποβλητικότατα ένα φανταστικό παραμύθι τρόμου. Η σκοτεινή ατμόσφαιρα παντρεύεται αρμονικά τα εύφλεκτα χρώματα της φωτογραφίας, εκεί που το έρεβος της φαντασίας συναντά τη φρίκη της πραγματικότητας. Ο θεατής συμπάσχει με το νεαρό Carlos, και οφείλουμε να βγάλουμε το καπέλο στο δημιουργό για το ρυθμό και το συναισθηματικό φόρτο με το οποίο ποτίζει την ιστορία του.

Ωστόσο, όσο και αν η σκηνοθεσία καταφέρνει να καθηλώνει, το σενάριο ολισθαίνει αρκετά πριν τη λύση του μύθου. Το ιστορικοπολιτικό πλαίσιο, ο φασισμός του Φράνκο δηλαδή, είναι εξαιρετικά αχνό για να ενσωματωθεί στη δραματουργία. Κατά αυτό τον τρόπο οι ήρωες, παρά τις όποιες σεναριακές προθέσεις, αδυνατούν να χρωματιστούν με μια συμβολική διάσταση. Και έτσι στις αναμεταξύ τους μάχες διαφαίνεται περισσότερο μια ανελέητη πάλη μεταξύ του καλού και του κακού σε ένα στρυφνά ηθικολογικό επίπεδο, παρά η φρίκη του φασισμού.


Ο Guillermo del Toro συγκρίνοντας το "El Laberinto del fauno" με το "El Espinazo del diablo" έχει διατυπώσει τα ακόλουθα: "Η ταινία διαδραματίζεται τη περίοδο της κυριαρχίας του Φράνκο και ασχολείται με τον πυρήνα του φασισμό. Όχι άμεσα, αλλά μάλλον κωδικοποιημένα – έτσι είναι οι ταινίες που μ’ αρέσουν που κάνουν τους θεατές να σκεφθούν. Για μένα ο φασισμός είναι αναπαράσταση του απόλυτου τρόμου. Επειδή ο φασισμός είναι η πρώτη και απόλυτη μορφή διαστροφής της αθωότητας και γι’ αυτό της παιδικής ηλικίας. Ο φασισμός σε αναλώνει σιγά- σιγά όχι απαραίτητα σωματικά αλλά σίγουρα πνευματικά. Αυτή η ιδέα υπήρχε στο El Espinazo del diablo όμως το έχω χειριστεί πολύ καλύτερα στο El Laberinto del Fauno: είναι πιο σκοτεινή πιο περιπλοκή, πιο μεταφορική ταινία."

Παρ' όλα ταύτα το El Espinazo del diablo είναι μια καλογυρισμένη ταινία που θα θυμάσαι για καιρό. Κυρίως για την ατμόσφαιρα και τη δύναμη των εικόνων της.
Βαθμολογία 5,5/10

Δευτέρα 15 Ιουνίου 2009

The Reflecting Skin



Σκηνοθέτης: Philip Ridley
Παραγωγής: UK / Canada / 1990
Διάρκεια: 95'


Πρόκειται για ένα παραγκωνισμένο αριστούργημα, ακόμα και σήμερα. Από έναν δημιουργό που αποσύρθηκε νωρίς, και διακριτικά, για το θέατρο. Ωστόσο, ο Philip Ridley έχει ανακοινώσει καινούρια δουλειά(Heartless), για την οποία προσωπικά δε μπορώ να μην ανυπομονώ!

Ο μικρός Σεθ ζει σε μια ερημωμένη περιοχή σε προάστια της Αμερικής. Ανατρέφεται εισπνέοντας τους τοπικούς και τους παιδικούς μύθους, ενώ στον υπαρκτό κόσμο ξεδιπλώνεται μια σκληρά εγκληματική πραγματικότητα. Όλα αυτά λαμβάνουν χώρο σε μια φανατικά θρησκευόμενη και κυνική κοινωνία. Απ' όπου μόνο ο έρωτας φαντάζει ως μια οδό απόδρασης. Αλλά και αυτός είναι καταδικασμένος σε θάνατο. Δήμιος ο ίδιος ο νοσηρά διεφθαρμένος τόπος, όπου η ανθρώπινη ποίηση, σε όποια της μορφή, εξοστρακίζεται δια της βίας!


"Διάφανο Δέρμα" διαβάζουμε στον τίτλο. Και ίσως πρόκειται για τη φράση που συμπτύσσει καθολικά το νόημα της ταινίας! Θα μπορούσαμε να ορίσουμε ως δέρμα τα τοιχώματα εκείνα που προστατεύουν την εσωτερικότητα του ατόμου από τα εξωτερικά γεγονότα, τις κοινωνικές συνθήκες και τα λοιπά δρώμενα που απαρτίζουν τον περιβάλλοντα χώρο. Γιατί όμως διάφανο; Διάφανο είναι το δέμα της ευάλωτης παιδικής ψυχής. Η οποία είναι απροστάτευτη από τις παραστάσεις που την περιβάλλουν. Άλλωστε, έχει αποδειχθεί πως ένα άτομο διαμορφώνεται στα πρώτα χρόνια της ύπαρξής του. Εκεί, η σχέση του με τον περιβάλλοντα κόσμο είναι τραυματική και ιδιαίτερα απορροφητική!

Έτσι και ο πιτσιρίκος Σεθ λιθοβολείται από τη βαρβαρότητα της κοινωνίας που έτυχε να ζήσει. Το οικογενειακό δράμα, η κυνικότητα και η βία αποτελούν τα στίγματα που χαράσσονται ανεξίτηλα εντός του. Στον αντίποδα, γεννάει μύθους με βαμπίρ και με αγγέλους, ως έναν διαδεδομένο μηχανισμό αυτο-άμυνας της παιδικής ηλικίας. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια που το παιδί τρέφεται με τα προϊόντα της φαντασίας του, η βάναυση πραγματικότητα που αργότερα θα κληθεί να αντιμετωπίσει, αποκτά υπέρογκες διαστάσεις, προσφέροντας απλόχερα μια βαθιά ουλή στα σωθικά του "νεογνού". Μια ουλή που θα λέγαμε πως αποτελεί και το σημείο ορόσημο της ενηλικίωσης. Αυτή την κόλαση της παιδικής ηλικίας θα αναπαραστήσει ο Philip Ridley με μια αριστουργηματική σκηνοθεσία. Στυλιζαρισμένα, αλλά και τα πλέον κομψοδομημένα κάδρα σκιαγραφούν μια τρομακτικά απειλητική ατμόσφαιρα. Η οποία είναι επιμελημένη με την άριστη φωτογραφία του Dick Pope.


Μιλήσαμε όμως για ενηλικίωση. Τι είναι στ' αλήθεια η ενηλικίωση; Στο σύγχρονο κόσμο, που ο χρόνος έχει αποκτήσει σχεδόν μια μεταφυσική και ετεροπροσδιόριστη διάσταση, ως ενηλικίωση νοείται το πέρας μιας συγκεκριμένης ηλικιακής επιγραφής(ας πούμε τα 18). Ωστόσο ο χρόνος δεν είναι απλά η μονάδα μέτρησης που παράχθηκε απ' την ανθρώπινη νόηση. Ο πραγματικός χρόνος είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένος με το άτομο, ορίζοντας έτσι έναν εσωτερικό ατομικό χρόνο. Ο εσωτερικός χρόνος κουρδίζεται σε εκείνη την ιδιότυπη συχνότητα που το σύμπλεγμα των εμπειριών-βιωμάτων-παραστάσεων, πραγματικών και φανταστικών, επιδρούν στο εσωτερικό του ατόμου. Ενηλικίωση λοιπόν ονομάζουμε εκείνη την εσωτερική στιγμή, όπου οι εμπειρίες έχουν "λερώσει" καθολικά το πρωταρχικό διάφανο δέρμα μιας ύπαρξης, ορίζοντας έτσι την, κατά προσέγγιση, τελική μορφή του ατόμου.

Στα παράπλευρα της υπόθεσης, βλέπουμε μια από τις πρώτες και εντυπωσιακές ερμηνείες του Viggo Mortensen. Ο οποίος καλείται να ενσαρκώσει την τραγικότητα του έρωτα μέσα στο ξηρό τοπίο όπου λαμβάνει χώρο η ταινία. Επίσης, παρακολουθούμε μια εκπληκτική ερμηνεία από τη Lindsay Duncan, σε έναν δύσκολο και κομβικό ρόλο. Όλα αυτά σε μια ταινία που αναμένεται να σε στοιχειώσει, με τη δύναμη και το βάρος που πραγματεύεται τα εύθραυστα χρόνια της παιδικής ηλικίας!
Βαθμολογία 8,5/10

The Last House on the Left


Σκηνοθεσία: Ντένης Ηλιάδης
Παραγωγής: USA / 2009
Διάρκεια: 110'


Ο Wes Craven επέλεξε τον δικό μας Ντένη Ηλιάδη για το remake της πρωτότυπης ταινίας του(1972). Αν και το πρωτότυπο b-movie του Wes Craven αποτελεί σταθμό ορόσημο στο horror είδος, το έργο του Ντένη στο να αναστήσει αυτή την ταινία είναι σαφώς πιο δύσκολο!


Αλλά ας συνοψίσουμε για αρχή την υπόθεση. Τριμελής οικογένεια, με νωπές τις μνήμες του πρόσφατου άδικου χαμού του τέταρτου μέλους, καταφτάνει σε απόμερη εξοχική κατοικία. Η όμορφη πιτσιρίκα Mari θα συναντήσει τη φίλη της Paige στην πόλη. Και τα δυο όμορφα κορίτσια θα πέσουν θύματα αδίστακτης συμμορίας. Και εμείς θύματα αίματος και σπέρματος, κυρίως αίματος! Μια καταιγίδα ξεσπάει, και οι βαριά τραυματισμένοι "φονιάδες" της συμμορίας θα ζητήσουν στέγη και φροντίδα στους ανυποψίαστους γονείς της Mari. Όμως και η βαριά πληγωμένη Mari γνωρίζει πως η μοναδική της σωτηρία είναι να καταφτάσει στο σπίτι της. Όταν όλοι συναθροισθούν στο ίδιο σπίτι, η φιλήσυχη πολυτελή εξοχική κατοικία θα μετατραπεί σε ένα αιματηρό μακελειό επιβίωσης.


Τα horror movies εκείνης της περιόδου έχουν καταφέρει να κερδίσουν τον απόλυτο ενθουσιασμό ενός αριθμητικά περιορισμένου κοινού, κάτι που τους δίνει μια cult ταυτότητα. Έτσι, τα remake των ταινιών του είδους συναντούν την εξής διττή δυσκολία: Το σύγχρονο mainstream hollywood επιζητεί από τους διασκευαστές να κοινωνικοποιήσουν τις συγκεκριμένες ταινίες, δίνοντας τους έναν ευρύτερο χαρακτήρα, χωρίς ωστόσο να απογοητεύσουν την ενθουσιώδης μερίδα των fan. Η επίτευξη αυτής της ισορροπίας είναι κάτι παραπάνω από δύσκολη, με διαρκή τον κίνδυνο της γελοιοποίησης, ή της κατασκευής ενός αδιάφορου remake αντίστροφα. Το "The Last House on the Left" με το καρα-προβληματικό σενάριο και τις κραυγαλέες ευκολίες-απλοϊκότητες αποτελεί μια ακόμα πιο δυσμενή περίπτωση. Ωστόσο ο Ντένης Ηλιάδης τα πάει περίφημα. Και επιτυγχάνει το παραπάνω όχι με κάποια υπερφυσική ικανότητα στα καδραρίσματα, αλλά με την εύρεση του ιδανικού ρυθμού, έστω και ασθμαίνοντας, μεταξύ του (horror) αίματος και της αυθεντικής (thriller) αγωνίας. Και αν αναλογιστούμε τις τρύπες στο σενάριο που προαναφέραμε, το επίτευγμα του Έλληνα σκηνοθέτη είναι πραγματικά σπουδαίο. Ο οποίος καταφέρνει να δώσει σφυγμό σε μια παράλυτη ιστορία, έχοντας μάλιστα στα χέρια του ένα αμιγώς τηλεοπτικό cast!


Τα προβλήματα του σεναρίου είναι ποικιλόμορφα. Από τους ήρωες (με αποκορύφωμα το γιο) ως τα δραματικά στοιχεία. Η εγκληματικότητα και η βαρβαρότητα αντιμετωπίζονται με έναν ενοχλητικά στερεότυπο τρόπο σε κλισέ αιματηρές σκηνές. Η συμμορία αποθανατίζεται με εμφανές στοιχεία καρικατούρας, και ο Ηλιάδης, χωρίς να το κρύβει, γυρνάει την ταινία του Αμερικάνικα! Ωστόσο όταν η δράση μεταφέρεται εντός του σπιτικού τα πράγματα αλλάζουν. Η οικογένεια συσπειρώνεται καθώς βρίσκεται ευθέως αντιμέτωπη με την απειλή του θανάτου. Και τα μέλη της γίνονται εξίσου σκληρά, αιμοβόρα και αδίστακτα με τα μέλη της συμμορίας. Η βία αποκτάει μια υγιεινή απόχρωση ενστίκτου επιβίωσης, και ο Ντένης (ή μάλλον ο Wes Craven) μας κλείνει πονηρά το μάτι!

Για να κλείσουμε, το νέο "The Last House on the Left" δεν είναι η ταινία που θα θυμόμαστε για χρόνια. Αλλά είναι η ταινία που μπορεί να εξαργυρώσει στον αξιοπρεπέστατο Ντένη Ηλιάδη το έναυσμα μιας καριέρας στο Hollywood!
Βαθμολογία 5/10

Κυριακή 14 Ιουνίου 2009

The Brothers Bloom


Σκηνοθεσία: Rian Johnson
Παραγωγής: USA / 2008
Διάρκεια: 109'


Έπειτα απ' το απρόσμενο Brick, ο Rian Johnson αναμενόταν να δώσει μια νέα ώθηση στο νεο-νουάρ genre που οσφυαλγεί τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο καλό θα ήταν οι προσδοκίες σας να πάρουν μια αναβολή, διότι το The Brothers Bloom ουδεμία σχέση έχει, καθώς πρόκειται για μια απολαυστική screwball κομεντί. Για την ακρίβεια, ο Rian Johnson μοιάζει να έχει ως επιρροές τους άναρχους και φρενώδης ρυθμούς του Wes Anderson, καθώς και την twisty φιλοσοφία του Christopher Nolan. Χωρίς ωστόσο να μπορεί να αναμετρηθεί ευθέως με κάποιον από τους δύο.


Τα αδέρφια Bloom είναι απατεώνες από γεννησιμιού τους. Όντας ορφανά, εντρυφήσαν στην τέχνη της εξαπάτησης. Υπό αυτή τη σκοπιά, θα απολαύσουμε στα γρήγορα το στάδιο της ενηλικίωσης τους, για να φτάσουμε και να σταθούμε στο νέο μεγάλο κόλπο που ετοιμάζουν. Πρόκειται για την τέλεια απάτη, όπως την κατονομάζουν. Τέλεια απάτη: Η απάτη όπου ο καθένας παίρνει αυτό που θέλει. Ή καλύτερα, η απάτη που κανείς δε γνωρίζει ποιος εξαπατήθηκε και ποιος εξαπάτησε.

Ο Stephen(Mark Ruffalo), ο μεγάλος αδερφός, είναι ο εγκέφαλος της "συμμορίας". Είναι αυτός που σχεδιάζει τις κομπίνες και αυτός που γράφει τους ρόλους. Ο Bloom(Adrien Brody), ο μικρός αδερφός, ακολουθεί περισσότερο παθητικά. Όντας εγκλωβισμένος στην άνευ νοήματος ζωή του. Μαζί τους έχει κολλήσει η Bang Bang(Rinko Kikuchi), μια εκκεντρική Κινέζα με anime χαρακτηριστικά! Όλοι μαζί θα στήσουν το νέο κόλπο. Το οποίο αφορά την οικονομική αφαίμαξη πλούσιας μοναχοκόρης, της Penelope(Rachel Weisz), η οποία ζει κατα-μοναχικά στην υπερπολυτελή βίλα που έχει κληρονομήσει. Η ζωή της είναι παντελώς άδεια, όπως μαρτυρούν και τα πολυάριθμα αυτοαπασχολούμενα hobbies που έχει αναπτύξει. Οι αδερφοί Bloom θα δώσουν ένα σκοπό σε αυτή την κενή ζωή, και έτσι θα εξασφαλίσουν εύκολα τον ενθουσιασμό της γλυκύτατης Penelope. Τα πράγματα όμως θα μπλεχτούν, καθώς ο Bloom ταυτίζεται με το ρόλο του, και πέφτει θύμα της αγνότητας, της αυθεντικότητας και της γοητείας της Penelope.


Ο Rian Johnson θα μιλήσει για την αναιρετική χροιά της αλήθειας σε ένα σύμπαν ανελέητης εξαπάτησης. Κάτι που εδραιώνει και την αβεβαιότητα στον σύγχρονο κόσμο. Παράλληλα, θα υποδείξει τον ασκητισμό, ή έστω την απομάκρυνση από τη (δια)φθοροποιό συλλογική πραγματικότητα, ως μοναδική οδό διασφάλισης της αυθεντικότητας και της αγνότητας. Ωστόσο, η ταινία δε "βαραίνει" καθόλου. Ο σκηνοθέτης αποφεύγει χαρακτηριστικά την προσκόλληση σε μια βαθυστόχαστη προβληματική.


Αυτό που μένει παρακολουθώντας το "The Brothers Bloom" είναι οι φρενώδης του ρυθμοί. Οι απολαυστικές καταστάσεις που κρατούν το κοινό ευδιάθετο, καθώς ο νεαρός Αμερικάνος σκηνοθέτης βγάζει διαρκώς λαγούς απ' το καπέλο του. Η εξαιρετική ερμηνεία της Rachel Weisz. H φρεσκάδα και η χημεία στο σύνολο του cast. Αλλά και το κλισέ στοιχείο της ρομαντικής κομεντί, με το οποίο πασπαλίζεται η μοίρα του πρωταγωνιστικού ζεύγους!
Βαθμολογία 6,5/10

Σάββατο 13 Ιουνίου 2009

Joheunnom nabbeunnom isanghannom



Σκηνοθεσία: Ji-woon Kim
Παραγωγής: South Korea / 2008
Διάρκεια: 120'


Ένας φόρος τιμής στο σπαγγέτι Western του Sergio Leone ετούτη η ταινία. Και ταυτόχρονα, όπως προδίδει ο τίτλος(Ο Καλός, ο Κακός και ο Περίεργος), συναντάμε μια ειρωνική και περιπαικτική διάθεση απέναντι στο σύγχρονο Αμερικάνικο Western. Άλλωστε την τελευταία 5ετία η Ασία έχει βγει στην αντεπίθεση


Το story εξελίσσεται ως το ανελέητο κυνηγητό των ανθρώπων για έναν χάρτη θησαυρού. Από τις ορδές των ενδιαφερόμενων τελικά θα απομείνουν τρεις. Ο καλός(Woo-sung Jung), o κακός(Byung-hun Lee) και ο περίεργος(Kang-ho Song). Που εκτός των χρημάτων, μεταξύ τους διακυβέυεται και ένα παιχνίδι κυριαρχίας. Ο καθένας θέλει να αποδείξει πως είναι το number one!


Ο Καλός είναι ένας κυνηγός επικηρυγμένων. Με αδιαμφισβήτητες ικανότητες στο σημάδι. Είναι τιμωρός του κακού, και τις κινήσεις του υπαγορεύει μια άκαμπτη και άσειστη ηθική.

Ο Κακός είναι ένας άπληστος πιστολέρο, πληρωμένος δολοφόνος. Εγωκεντρικός που επιθυμεί όσο τίποτε άλλο την πρωτοκαθεδρία στο χώρο του. Τον συγκινεί ο Δυτικός τρόπος ζωής. Ενώ φυσιογνωμικά, αλλά και ως προς τον τρόπο σκηνοθεσίας του, θα συναντήσουμε ξεκαρδιστικές ομοιότητες με τον Johnny Depp των Πειρατών της Καραϊβικής.


Για τον περίεργο δε μπορώ να σας εγγυηθώ πως αποδεικνύει το περιεχόμενο της επιγραφής του. Πρόκειται για έναν τύπο με σκοτεινό παρελθόν, αλλά και ένα αναπάντεχα κωμικό παρόν!

Η κάμερα του Ji-woon Kim σκηνοθετεί σε ταχύτατους ρυθμούς. Με ενδιαφέροντα φορμαλιστικά τερτίπια, στυλιζαρισμένα ή όχι. Αν μη τι άλλο, το Joheunnom nabbeunnom isanghannom αποτελεί μια ευχάριστη διασκεδαστική πρόταση!
Βαθμολογία 6/10

Παρασκευή 12 Ιουνίου 2009

Fifty Dead Men Walking


Σκηνοθεσία: Kari Skogland
Παραγωγής: UK / Canada / 2008
Διάρκεια: 117'


Η ζωή του Βρετανικού πράκτορα Martin McGartland και μέλος του IRA, που "έδινε" τους Ιρλανδούς συμπατριώτες του, μεταφέρεται στο κινηματογραφικό πανί δια χειρός της Kari Skogland.


Στην εισαγωγή της ταινίας θα παρακολουθήσουμε το μέγεθος των εχθροπραξιών μεταξύ του Βρετανικού στρατού και των δυνάμεων του IRA, στα πλαίσια του ιμπεριαλιστικού(μόνο στα προσχήματα είχε άλλη ταυτότητα) πόλεμου που ξεκίνησαν οι Βρετανοί εκεί. Η κάμερα στο χέρι, το γρήγορο μοντάζ και η απειλητική διάθεση συμβάλλουν στον να μεταφέρουν τον θεατή στα γεγονότα. Όπως επίσης και η όλη αισθητική του film. Ενώ και η κατακραυγή των εξουσιολάγνων Βρετανικών αρχών, αποτελούν τα αρχικά τεχνάσματα της σκηνοθέτριας προσπαθώντας να μας πείσει πως θα ακολουθήσει μια αντικειμενική οδό στην αφήγηση της. Βέβαια το πράγμα στη συνέχεια ξεφεύγει παρασάγγης, καθώς η ταινία εξελίσσεται απολύτως ως μια Βρεττανική προπαγάνδα.


Και μιλάμε για Αγγλική προπαγάνδα διότι: Η Kari Skogland αντιμετωπίζει τις δυνάμεις τους IRA αποκλειστικά ως τρομοκράτες. Υπονοεί ειρηνευτική απόχρωση στις Βρετανικές επιχειρήσεις. Πασπαλίζει την Ι(ι)στορία με ασάφειες και ανακρίβειες(ως Ιστορία με κεφαλαίο ορίζω αυτή της ανθρωπότητας, ιστορία με μικρό την πλοκή της ταινίας). Και τέλος, δε θα πει όχι στον δρόμο της υπερβολής, με τον οποίο θα στολίσει-εξιδανικεύσει τους ήρωες της.


Αλλά το περισσότερο ενοχλητικό απ' όλα, είναι η ταμπέλα αγίου που προσπαθεί να κολλήσει στον Martin McGartland(Jim Sturgess), τον γνωστό Ιρλανδό πράκτορα που δούλευε για τις Βρετανικές αρχές. Ο οποίος, σύμφωνα πάντα με τη σκηνοθέτιδα, καταδίδει τους τρομοκράτες IRA, με αποκλειστικό κριτήριο να σωθούν ανθρώπινες ζωές. Ανεξαρτήτως εθνικότητας. Μόνο που η Kari Skogland παραλείπει να μας αναφέρει τις "πολιτισμένες" μεθόδους της Βρετανικής αστυνομίας, τις συνθήκες κράτησης των μελών του IRA(βλέπε Hunger) καθώς και το μέγεθος του αφανισμού του Ιρλανδικού πληθυσμού. Επιπροσθέτως, επιστρατεύεται και μια γλυκερή απεικόνιση της προσωπικής ζωής του Martin McGartland, ώστε να εκβιαστεί η συμπάθεια μας προς αυτόν! Όλα αυτά καθιστούν το "Fifty Dead Men Walking" εξαιρετικά ρηχό και ύπουλο, που προορίζεται μόνο για εγχώρια κατανάλωση.

Τέλος, για να μην παρεξηγηθώ, θα ήθελα να διευκρινίσω κάτι. Το πρόβλημα με την ταινία δεν είναι η φιλοΒρετανική ματιά που υιοθετεί. Θα μπορούσαμε να προκύπτει ένα αριστούργημα ανεξαρτήτως αν κρατούσε ένα φιλοΒρετανικό, ένα φιλοΙρλανδέζικο ή ένα αποστασιοποιημένο βλέμμα. Θα μπορούσαμε δηλαδή όντως να δούμε μια μεγάλη ταινία που να έχει ως θετικό ήρωα τον Martin McGartland. Το πρόβλημα του film όμως, είναι η ύπουλη παράθεση των γεγονότων, καθώς και οι άνισες σταθερές στις οποίες περιστρέφεται. Στοιχεία που συνδυαστικά τελειοποιούν ένα μη τίμιων σκοπών και ανακριβή πόνημα.
Βαθμολογία 3/10

Τετάρτη 10 Ιουνίου 2009

Il deserto rosso


Σκηνοθεσία: Michelangelo Antonioni
Παραγωγής: Italy / France / 1964
Διάρκεια: 120'


Διασχίζοντας ολόκληρη τη φιλμογραφία του Michelangelo Antonioni, βρισκόμαστε διαρκώς αντιμέτωποι με το δίλημμα "υλισμός-ιδεαλισμός". Σε αυτή του την ταινία θα παρακολουθήσουμε τη μεγαλύτερη σύγκρουση μεταξύ των δύο φιλοσοφικών ρευμάτων, τουλάχιστον απ' όσα έχει δει ο γράφων.


Η κινηματογραφική δράση περιστρέφεται γύρω από ένα εργοστάσιο, το οποίο αποτελεί και την καρδιά του κινηματογραφικού χώρου. Η ασύστολη ρύπανση του περιβάλλοντος μας προμηνύει σε πρώτο επίπεδο έναν διαχρονικό οικολογικό προβληματισμό. Ο Antonioni ωστόσο δε θα εμμείνει εκεί. Κοιτώντας βαθύτερα, το εργοστάσιο, αλλά και η συσχέτιση των ανθρώπων με αυτό, μας παραπέμπει στο νεο-βιομηχανικό κόσμο, συμβολίζοντας το πέρασμα στον υλισμό. Η βιομηχανοποίηση, με την υπέρμετρη παραγωγή υλικών αγαθών και με τη διαμόρφωση ενός νέου τρόπου ζωής, αποτελεί και την έμπρακτη εφαρμογή του υλισμού στην κοινωνία. Τους ισχυρισμούς αυτούς βαραίνουν και οι φιλικές σχέσεις που διατηρούν όλοι οι ήρωες με τις βιομηχανικές δραστηριότητες. Δίνοντας τον εαυτό τους, μέσω της εργασιακής αφοσίωσης, στην παραγωγή ύλης. Από τους ήρωες εξαιρείται η πρωταγωνίστρια(Monica Vitti), η οποία περιφέρεται σε αυτόν το νέο κόσμο άνευ νοήματος. Το δικό της εργοστάσιο είναι η ψυχή, δηλαδή οι συντεταγμένες όπου νοείται ο ιδεαλισμός. Η Monica Vitti ενσαρκώνει μια βαρέως διαταραγμένη περσόνα, η οποία είναι ανυπόφορα τραυματισμένη από τα χτυπήματα του ξένου-υλικού κόσμου πάνω της.


H Monica Vitti παραμελείται διαρκώς από τον άντρα της, έναν πλούσιο εργοστασιάρχη. Αντίθετα, ένας φίλος του(Richard Harris), businessman και αυτός, μαγνητεύεται από τη διαφορετικότητα και κυρίως τη γοητεία της λαμπερής πρωταγωνίστριας. Μεταξύ τους υπάρχει μια έλξη, που θα ξεκλειδώσει ως ένα βαθμό τη Monica Vitti και θα παρακολουθήσουμε ορισμένα πολύ σημαντικά διαλεκτικά σημεία. Σε ένα εξ' αυτών θα μας γνωστοποιήσει τις προτροπές ενός γιατρού, που της διατύπωνε την αναγκαιότητα να αγαπήσει. Η Monica Vitti δε μπορεί να αγαπήσει! Δεν είναι η δική της ανικανότητα για αγάπη που της το απαγορεύει, αλλά η ανικανότητα του επιφανιακού-υλικού κόσμου να αφουγκραστεί την εσωτερικότητα της. Και μπορούμε να κατανοήσουμε το μέγεθος της τρικυμίας εντός της πρωταγωνίστριας, μόνο αν αναλογιστούμε πως το σημείο "Θέωσης" του ιδεαλισμού είναι η αγάπη. Στον υλισμό η αγάπη σημαίνει αυτο-απασχόληση. Στον ιδεαλισμό σημαίνει άνευ όρων παράδοση στην ολική διάσταση του πνευματικού χώρου. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Monica Vitti βρίσκει μοναδικό σημείο επαφής στον ανήλικο γιο της. Ο οποίος παραμένει ακόμα πολύ μικρός για να αλλοιωθεί στις αρτηρίες του υφιστάμενου κόσμου. Αλλά ο Antonioni, με εμφανή ειρωνεία, δε θα διστάσει να προοικονομήσει το μέλλον του, σε μια σκηνή όπου κυριολεκτικά πνίγεται από κάθε λογής υλικά σκευάσματα-παιχνίδα, ενώ ο ίδιος βρίσκεται σε κατάσταση ύπνωσης.


Όπως προείπαμε η Monica Vitti είναι ανίκανη να αγαπήσει. Το αντίθετο της αγάπης είναι ο φόβος. Οι φόβοι δημιουργούν θεόρατα ρήγματα εντός της. Είναι αυτοί που καταβάλλουν την εύθραυστη εσωτερικότητά της. Θα παρακολουθήσουμε άλλον έναν σπουδαίο διάλογο μεταξύ της πρωταγωνίστριας και του Richard Harris στην προβλήτα ενός πλοιάριου. Εκεί η διαφορετική Monica διατυπώνει πως όταν φεύγει από κάπου, είναι αδύνατο να αποχωριστεί το οτιδήποτε. Τα πάντα είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα στον πνευματικό-ιδεαλιστικό χώρο, σε αντίθεση με τον υλικό. Στον υλικό χώρο τα πάντα είναι διαχωρισμένα. "Αν με τσιμπήσεις δε θα πονέσεις", λέει λίγο αργότερα σμπαραλιασμένη, τονίζοντας αυτή τη διακριτότητα που υπάρχει στον υλικό χώρο. Και έτσι, σε αυτόν τον νέο υλιστικό κόσμο, οι σχέσεις των ανθρώπων προκύπτουν αποκλειστικά ως αλληλεπίδραση της ύλης. Αφήνοντας το πνεύμα ανέγγιχτο. Και η πρωταγωνίστρια συντρίβεται διψώντας για αυτή την ανέφικτη εσωτερική επαφή.

Το "Il deserto rosso" αποτελεί την πρώτη χρωματιστή ταινία του Antonioni. Πολλοί ήταν αυτοί που τον κατηγόρησαν για υπέρμετρη ευαισθησία στις αποχρώσεις του κάδρου έναντι του δραματουργικού περιεχομένου. Κατά τη γνώμη μου αυτές οι κατηγορίες είναι ανυπόστατες. Το χρώμα κρατάει πρωταγωνιστικό ρόλο στη δραματουργία. Αυτό το μουντό χρώμα θανάσιμης σήψης, παράγωγο των εργοστασίων και της υλιστικής αλλοτρίωσης, δημιουργεί μια ασφυκτική ατμόσφαιρα που καταβάλλει ανά πάσα στιγμή το θεατή. Και μέσω του μηχανισμού της αντίθεσης, δίνει μια λυρική ομορφιά στη μοναδική φωτεινά φωτογραφημένη σεκάνς, όπου η Monica Vitti διηγείται ένα όνειρο της. Διότι σε αυτή την μουντή πραγματικότητα, μόνο το όνειρο και η φαντασία μπορούν να εξασφαλίσουν μια πιθαμή ελευθερίας. Με παρόμοιο τρόπο λειτουργεί και ο ήχος στην ταινία! Συνεχώς ακούμε απειλητικούς ήχους, σαν τα ουρλιαχτά ανθρώπινων ψυχών που ματώνουν στον απόηχο της νέας μηχανιστικής εποχής. Ήχοι που αποκτούν υπέρογκη υποβλητική δύναμη εντός του θεατή. Μόνο στο όνειρο μπορούμε να αισθανθούμε την καθαρτική απαλότητα μιας τρυφερής μελωδίας. Στο όνειρο όλα αγαπάνε...

Για να κλείσουμε, το "Il deserto rosso" αποτελεί μια από τις πιο δυσνόητες ταινίες του Ιταλού auteour! Καταπιάνεται πάλι με το αγαπημένο του θέματα της αλλοτρίωσης. Φωτογραφίζοντας το ερημωμένο, και ματωμένο πλέον, τοπίο της ανθρώπινης ψυχής.
Βαθμολογία 10/10

Τρίτη 9 Ιουνίου 2009

Apocalypse Now-Redux


Σκηνοθεσία: Francis Ford Coppola
Παραγωγής: USA / 1979
Διάρκεια: 202'


Όσα χρόνια και αν περάσουν, το Apocalypse Now θα είναι αυτό που λέμε κινηματογραφικό θαύμα. Ο Francis Ford Coppola έδωσε εξονυχιστική προσοχή στις τεχνικές λεπτομέρειες της ταινίας του, και την απογείωσε τόσο στα τεχνικά όσο και στα δραματουργικά στοιχεία. Το ταχύρρυθμο και εξαιρετικά συγκροτημένο μοντάζ υλοποιεί μια συμπαγή ιστορία. Ενώ το ντεκουπάζ, με έναν πρωτοποριακό τεμαχισμό του χώρου, αποδεικνύει την υπέρμετρη κινηματογραφική αντίληψη του σκηνοθέτη στον τεμαχισμό του χώρου. Κάτι που δε διδάσκεται, πρόκειται για έμφυτο ταλέντο. Και όλα αυτά σε μια "βαριά" παραγωγή, που κατά το πλείστον έτρεξε ο μεγάλος Αμερικανός σκηνοθέτης!

Ο Coppola παίζει στα δάχτυλα τα κινηματογραφικά είδη. Τα οποία διαδέχονται το ένα το άλλο και αναμειγνύονται μεταξύ τους καθ' όλη τη διάρκεια της ταινίας! Το Apocalypse Now ξεκινάει από μια αγωνιώδη περιπέτεια, η οποία πλαισιώνεται από καλοφτιαγμένα στοιχεία ταινιών δράσης, δανείζεται νουάρ στοιχεία, για να καταλήξει στο φινάλε ως ένα βαθύτερο φιλοσοφικό δοκίμιο(βασισμένο στο βιβλίο του Joseph Conrad και τις σκοτεινές ανησυχίες του Elliot). Και για να μην παρεξηγηθούμε, αν και η ταινία δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα τις ταινίες θεάματος στα τεχνικά μέρη (εφέ, σκηνοθεσία, παραγωγή κλπ), δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση μία τέτοια. Πρόκειται ίσως για το πιο ηχηρό αντιπολεμικό δράμα που έλαβε σάρκα και οστά στη μεγάλη οθόνη. Ένα βύθισμα στο έρεβος του πολέμου.


Ο Λοχαγός(Martin Sheen) ξεκινάει λέγοντας πως θα μας διηγηθεί την ιστορία του Βιετνάμ μέσα από τη δική του ιστορία. Μαρτυρώντας την ευαισθησία και την υπευθυνότητα του δημιουργού απέναντι στη συλλογική Ιστορία. Ο καθένας μπορεί να διηγηθεί μόνο τη δική του ιστορία. Η οποία πάντα λαμβάνει χώρο σε ένα συγκεκριμένο χρονικοχωρικό διάστημα. Μόνο τον εαυτό μας μπορούμε να διηγηθούμε. Ποιος κατέχει λοιπόν ολόκληρη την Ιστορία για να τη διηγηθεί; Η συλλογική Ιστορία είναι μόνο η σύνθεση των ατομικών ιστοριών -ανεξάρτητα αν αυτές ορίζονται σε συλλογικό, υπερσυλλογικό ή ατομικό επίπεδο- στο συνεχές της αιωνιότητας.


Οι εικόνες σε αυτό το αξεπέραστο τρίωρο μεταφέρουν αυτούσια τη φρίκη του πολέμου. Σε πολιτικό, σε φιλοσοφικό και κυρίως σε ανθρωπιστικό επίπεδο. Απ' τη διεφθαρμένη μανία των αρχόντων για εξουσία, την ανελέητη σφαγή των στρατιωτών που συμμετέχουν εθελούσια, σχεδόν υπνωτισμένοι από την προπαγάνδα, ως την εσωτερική σύγκρουση και τη διάλυση που επιφέρει ο βασιλιάς της φρικωδείας. Ο πόλεμος είναι για όλους εξίσου καταστροφικός και ανελέητος. Και πλήττει όλες τις γωνιές του πλανήτη, και όλους τους ανθρώπους που είτε το γνωρίζουν είτε όχι, συνδέονται αναπόσπαστα μεταξύ τους.


Και αν ο πόλεμος είναι εξίσου βάρβαρος για όλη την ανθρωπότητα, τα αντιμαχόμενα μέρη δεν έχουν την ίδια ευθύνη και την ίδια ταυτότητα. Ο ιμπεριαλιστής δεν είναι απλά ο κατακτητής. Ο ιμπεριαλιστής έχει μια ισοπεδωτική παρουσία μέσα στον πόλεμο. Ο φόνος γίνεται διασκέδαση. Καπνός, ποτό, συνουσία, φαντασιώσεις, παράνοια είναι το αλκοόλ μιας έκφυλης διασκέδασης. Τα ιμπεριαλιστικά ναρκωτικά που χωρίς αυτά θα φάνταζε αδύνατη η εθελούσια συμμετοχή των στρατιωτών, απ' το στρατόπεδο του κατακτητή, σε αυτή τη φρικωδεία. Ο μαχόμενος για τους ιμπεριαλιστές δεν αντέχει τη σιωπή. Το μεγαλύτερο μαρτύριο για το ιμπεριαλιστή είναι η σιωπή. Η σιωπή δε σημαίνει αδράνεια για αυτόν. Η σιωπή σημαίνει συνδιαλλογή με τη συνείδηση του. Και αυτό είναι ότι πιο εφιαλτικό, η συνείδηση ο μεγαλύτερος εχθρός! Έτσι οι στρατιώτες ρίχνονται λαίμαργα στη μανία του πολέμου, επιδιώκοντας την παράνοια!


Για τον υπερασπιστή τα πράγματα είναι διαφορετικά. Κρατάει χαμηλούς τόνους, και μετέχει αναγκαστικά σε αυτή τη βαρβαρότητα, υπό τη διαρκή απειλή του αφανισμού. Ο υπερασπιστής δρα αθόρυβα. Κρύβει τα χνώτα του ακόμα και από τον αέρα. Συσπειρώνεται υπό τον κοινό σκοπό της υπεράσπισης των κεκτημένων. Αυτή την αφανή παρουσία σκηνοθετεί στους Βιετναμέζους ο Coppola, αφήνοντας τους χαρακτηριστικά σε σημεία off κάδρου. Τοποθετώντας τους συμπατριώτες τους στον on χώρο και στέφοντας τους έτσι ως απόλυτους πρωταγωνιστές. Ανακηρύσσοντας τους ταυτόχρονα, ως τους βασικότερους υπαίτιους για αυτή την τραγωδία.

Ο λοχαγός μας πληροφορεί πως ότι μοιάζει παρανοϊκό, παράλογο και ανελέητο, είναι αυτό που κοιτάς στα μάτια και το κάνεις με πάσα φυσικότητα μέσα στον πόλεμο. Γιατί ο άνθρωπος δεν έχει τη δύναμη να επιδράσει πνευματικά και να σταθεί άνω των συνθηκών του πολέμου. Αφομοιώνεται και διαμορφώνεται από αυτόν. Η φρίκη του πολέμου τον καταλαμβάνει ως τα σωθικά του. Τόσο που ένας άλλος ανελέητος άνθρωπος υποκαθιστά το αρχικό του ομοίωμα. Έτσι που το παράλογο μοιάζει λογικό. Και η παράνοια υπογράφει όρκους ψυχικής πανευδαιμονίας πάνω από γεμισμένες κάννες και τεμαχισμένα πτώματα!


Ο Πεσσόα έλεγε "Στην αντίθετη περίπτωση που ένα σκυλί άρχισε να σκέφτεται όπως εμείς, το σκυλί αυτό θα 'τανε τελειότερο απ' όλα τ' άλλα. Κι ωστόσο, το πιθανότερο είναι, ότι κείνα θα το σκοτώνανε περνώντας το για τρελό". Αυτό το σκυλί είναι ο Kurtz(Marlon Brando) στην ταινία. Έχει ιδρύσει ένα νέο έθνος στη Καμπότζη. Έχει παρεκτραπεί παντελώς από την εικόνα του ιμπεριαλιστή. Έχει βιώσει τραυματικά τη φρίκη του πολέμου. Την βλέπει στον διαλυμένο εαυτό του. Όμως με διανοητικό και συναισθηματικό πλεόνασμα έχει επιτύχει να υπερβεί τον ίδιο τον πόλεμο. Αυτή η αλλιώτικη περσόνα τρομάζει τόσο τους γνήσιους ιμπεριαλιστές άρχοντες. Και στέλνουν τον λοχαγό σε μυστική αποστολή. Σκοπός να τον αφανίσει, και μαζί με αυτόν να αφανίσει οποιοδήποτε ίχνος, ούτως ώστε να αποφευχθεί να ακολουθήσει κανείς το παράδειγμα του.

Ο λοχαγός όμως, ο οποίος έχει κρατήσει τον εαυτό του, κατά το δυνατό, αμόλυντο από αυτή τη θηριωδία, θα βρει πολλά κοινά σημεία με τον παράδοξα εύστροφο Kurtz. Ο Kurtz έχει διαρκώς το πάνω χέρι. Η ζωή του λοχαγού οφείλεται στη γενναιοδωρία του Kurtz. Για να εκπληρώσει ο λοχαγός την αποστολή του, πρέπει να πάρει τη συγκατάθεση του Kurtz. Οι δύο άντρες ενώνονται και σε πνευματικό και σε βιωματικό επίπεδο. Και έτσι, ακόμα και στο χαμό του Kurtz, θα έχει εξασφαλιστεί, με γεωμετρική πρόοδο, η διάδοση των έργων του!
Βαθμολογία 10/10

Δευτέρα 8 Ιουνίου 2009

La giusta distanza


Σκηνοθεσία: Carlo Mazzacurati
Παραγωγής: Italy / 2007
Διάρκεια: 101'


Ο σύγχρονός Ιταλικός κινηματογράφος έχει ρίξει τα δίχτυα του και στο νεο-νουάρ είδος. Ή καλύτερα σε δραματικές ταινίες με ανατροπές νουάρ τύπου. Ένα παράδειγμα αποτελεί και ετούτη η ταινία, καθώς και άλλες όπως το La ragazza del lago.


Η Mάρα(Valentina Lodovini), νέα και εμφανίσιμη δασκάλα καταφτάνει σε ένα χωριό στα προάστια της Ιταλίας για να αναπληρώσει πρώην συνάδελφο της. Σκορπάει ερωτικό ρίγος στον ανδρικό πληθυσμό και προκαλεί αναστάτωση παρά την συνεσταλμένη και χαμηλών τόνων παρουσία της. Ανάμεσα στους πολιορκητές άντρες είναι ο έγγαμος καρχαρίας του χωριού, που της προσφέρει πλούσια υλικά ανταλλάγματα. Ο ευπαρουσίαστος φρεσκοαρραβωνιασμένος οδηγός του τοπικού λεωφορείου. Ο Χασάν(Ahmed Hefiane), ένας μετανάστης εξ Ανατολής. Ο οποίος με τα λιγότερα θάρρη, ελέω και της συνηθισμένης απόρριψης που βιώνουν οι μετανάστες, την παρακολουθεί κατασκηνώνοντας έξω απ' το σπίτι της. Και τέλος, ο Giovanni, ένας φιλόδοξος νεαρός δημοσιογράφος. Φιλικός στις νέες τεχνολογίες, που διαπράττει ηλεκτρονικό έγκλημα παρακολουθώντας την αλληλογραφία της. Παρά την αχαλίνωτη φαντασία των αντρών, η Mara δεν παύει να είναι ένας άνθρωπος. Που επιζητεί, όπως όλοι, λίγη επικοινωνία και φιλικότητα στην νέα καθημερινότητα της.


Πέρα από κάθε προσδοκία και παρά την αρχική αναμεταξύ τους ένταση, η Μάρα γνωρίζει καλύτερα τον Χασάν και αποκτούν μια ανθρώπινη ερωτική σχέση. Ωστόσο, η Μάρα θα βρεθεί δολοφονημένη λίγο πριν την οριστική αναχώρηση της απ' το χωριό. Ο Χασάν γίνεται εύκολος στόχος για το δικαστήριο και τους λοιπούς φορείς εξουσίας. Ωστόσο ο Giovanni, κόντρα στους άρχοντες και στις ρατσιστικές προκαταλήψεις της κοινότητας, θα αποδείξει, περισσότερο για την τιμή του Χασάν, την αθωότητα του. Και ταυτόχρονα θα ανακαλύψει ένα στυγερό έγκλημα.


Η θεματική της "Σωστής Απόστασης" θα μπορούσε δυνητικά να αντιστοιχεί στη θεματική μιας μεγάλης ταινίας. Στους σκοπούς του Carlo Mazzacurati είναι να αναδείξει την αποξένωση ως σύγχρονο φαινόμενο. Να παρουσιάσει την εικονική ζωή που, μέσω των νέων τεχνολογιών, διογκώνεται έναντι της πραγματικής ζωής. Καθώς και να παρουσιάσει την ανθρώπινη πλευρά των ατόμων, κόντρα στις τεχνητές εικόνες που κατασκευάζει η φαντασία ενός κάποιου εγκέφαλου. Στις προθέσεις του σκηνοθέτη είναι ακόμα να καταδείξει τις ρατσιστικές προκαταλήψεις που αντιμετωπίζουν οι κοινωνικά ασθενέστεροι. Και όλα αυτά υπό την αιχμηρή ματιά ενός φιλόδοξου και ευαισθητοποιημένου δημοσιογράφου, που αποσκοπεί στο να δώσει έναν άλλο ορισμό στη λέξη δημοσιογραφία.

Όμως το La giusta distanza παραμένει πάντοτε μια ανολοκλήρωτη ταινία. Και αυτό διότι η αφήγηση συναντά εξαιρετικά μεγάλες δυσκολίες στη δημιουργία ικανοποιητικών, ως προς το δραματουργικό και το αναπαραστατικό σκέλος, σκηνών. Αδυνατεί να δώσει κίνητρα και να χτίσει βαθύτερους ήρωες. Ενώ τέλος, μια σχετική αμηχανία εμφανίζεται και στη συγγραφή των διαλόγων. Έτσι το film του Carlo Mazzacurati καταδικάζεται στη μετριότητα και στην απλοϊκότητα. Δίχως να μπορεί να δώσει το παραμικρό βάθος στην απεικονιζόμενη προβληματική του.
Βαθμολογία 4/10

Παρασκευή 5 Ιουνίου 2009

The Thomas Crown Affair


Σκηνοθεσία: Norman Jewison
Παραγωγής: USA / 1968
Διάρκεια: 102'


Νέος, γοητευτικός και εκατομμυριούχος οργανώνει το τέλειο έγκλημα σε κεντρική τράπεζα της Αμερικής. Και φεύγει με δυο δις στην τσέπη. Τα τζιμάνια της αστυνομίας προσλαμβάνουν femme-fatale να παγιδεύσει τον υποψήφιο δράστη. Η αναμεταξύ τους σχέση παρά τους δηλωμένους σκοπούς υποκύπτει σε έναν ισχυρό ερωτισμό. Και οι ισορροπίες είναι εξαιρετικά εύθραυστες!


Στον κινηματογράφο έχει διατυπωθεί πολλάκις, πως το σενάριο ίσως είναι το πιο σημαντικό στοιχείο μιας ταινίας. Χωρίς να μπορούμε να ισχυριστούμε πως η παραπάνω δήλωση έχει καθολική ισχύ, είναι σχεδόν αυτονόητο πως οι ταινίες που στηρίζονται στην πλοκή έχουν ως προϋπόθεση για την επιτυχία τους ένα καλό σενάριο. Το "The Thomas Crown Affair" όμως, είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Το σενάριο δε διαθέτει τίποτα περισσότερο από ταινίες ανάλογης θεματολογίας, ενώ κάποιες φορές στοιχειώνεται και από διάφορες ευκολίες. Ωστόσο αυτό δεν εμποδίζει την ταινία να ηχεί σε σχεδόν αριστουργηματικό επίπεδο. Και αυτή την επιτυχία τη χρωστάει στον Norman Jewison. Ο οποίος δίνει με υποδειγματικό τρόπο την έννοια της μοντέρνας σκηνοθεσίας. Ενώ το βάρος της πλοκής σηκώνουν οι εκπληκτικοί Steve McQueen, Faye Dunaway. Ένα εκπληκτικό δίδυμο, που για την ερμηνεία του εδώ έχει μείνει στην ιστορία του cinema. Σχηματίζοντας ανάμεσα τους ένα ηλεκτροφόρο πεδίο, που διαπερνά εκκωφαντικά τους θεατές.

Αυτός (Steve McQueen) είναι ένας γοητευτικός νέος και εκατομμυριούχος. Θέμα επιβίωσης έχει πάψει να υφίσταται προ πολλού. Είναι καταξιωμένος και αναγνωρίσιμος στους υψηλούς κύκλους. Η υπέρβαση του νόμου είναι μια υπόθεση που αφορά αυτόν και το σύστημα. Μια απόδειξη ανωτερότητας, περισσότερο προς τον εαυτό του, έναντι ολόκληρου του συστήματος. Αυτή τη φορά, εκτός από την αστυνομία και τους οικονομικούς άρχοντες, έχει να τα βάλει και με την αισθησιακή Faye Dunaway. Υποκύπτει εθελούσια στην ερωτική παγίδα της, ενδίδοντας στην πρόκληση να την καθυποτάξει με την αρσενική γοητεία του...


Αυτή (Faye Dunaway) είναι το απόλυτο θηλυκό. Προκαλεί ρίγος με την παρουσία της στον αρσενικό πληθυσμό. Δουλεύει για την αστυνομία, αλλά και τον εγωκεντρισμό της. Καθώς πέρα από τις χρηματικές ανταμοιβές, μεγαλύτερο έπαθλο αποτελεί να παγιδεύει στον σαγηνευτικό ιστό της, τα αρσενικά θηράματα. Επιστρατεύοντας όλη τη θηλυκότητα και τον ερωτισμό που μπορείς να φανταστείς. Όμως στην περίπτωση της, ελοχεύει πάντοτε ο κίνδυνος, τα ίδια σου τα όπλα να στραφούν εναντίον σου.

Μεταξύ των δύο θα παρατηρήσουμε, στην ακραία του μορφή, το αδιάκοπο ερωτικό παιχνίδι μεταξύ των φύλων. Αλλά και την ανελέητη πάλη τους. Καθώς πρωτίστως πρόκειται για παιχνίδι κυριαρχίας. Ο Steve McQueen, όπως έχει δηλώσει, θα καταφέρει να φέρει την Faye Dunaway πιο κοντά στον εαυτό της, με ένα σχεδόν χαρτοπαιχτικό κόλπο. Ωστόσο και ο ίδιος, φέρεται να αυτοεξερευνείται εις βάθος κατά τη διάρκεια της συνύπαρξής τους. Τελικά ποιος είναι ο κυρίαρχος;

Το "The Thomas Crown Affair" παραμένει 40 χρόνια αργότερα εξαιρετικά ευχάριστο στην παρακολούθηση. Αλλά πέραν όλων των άλλων, θα μας δώσει την ευκαιρία να απολαύσουμε δυο σπουδαίους ερμηνευτές. Υπό την καθοδήγηση του Norman Jewison. Με μια σκηνοθεσία που έχει να διδάξει πολλά στο σύγχρονο Hollywood, περί μοντερνισμού στη σκηνοθεσία.
Βαθμολογία 8/10

Πέμπτη 4 Ιουνίου 2009

Bellissima



Σκηνοθεσία: Luchino Visconti
Παραγωγής: Italy / 1951
Διάρκεια: 109'


Άλλη μια ταινία του Luchino Visconti που θα βρείτε στα θερινά σινεμά(είχε προηγηθεί το Gruppo di famiglia in un interno). Αυτή είναι μια ταινία από την πρώτη δημιουργική περίοδο του σκηνοθέτη. Πρόκειται για ένα στιβαρό μελόδραμα, τοποθετημένο στο λαϊκό ύφος του ιταλικού νεορεαλισμού. Η υποδειγματική σκηνοθεσία του Ιταλού και η χειμαρρώδης ερμηνεία της Anna Magnani απογειώνουν το film, που παραμένει αγέραστο μέχρι σήμερα!

Νεαρή και γοητευτική μητέρα(Anna Magnani), λάτρης του cinema, σκορπάει το περιορισμένο εισόδημα της δεξιά και αριστερά ώστε να πραγματοποιήσει το όνειρο της, να απολαύσει την 8χρονή κόρη της, πλάι στους αγαπημένους της κινηματογραφικούς αστέρες. Για να εκπληρώσει την επιθυμία της, τραβολογάει το αθώο παιδί σε κομμωτήρια και σχολές χορού, ενδίδει στις προτάσεις δωροδοκίας των επιτήδειων ατζέντηδων και θυσιάζει την οικογενειακή γαλήνη. Η Anna Magnani θα λάμψει από ευτυχία όταν θα δει την άγαρμπη κόρη της στα studio της cinecitta για δοκιμαστικό. Όμως θα φάει μια γερή σφαλιάρα, όταν θα διαπιστώσει εκ των έσω, τη σαθρότητα και τη βρομιά του εμπορικού κινηματογράφου.


Η ύπαρξη του star system, με όποια μορφή και σε όποια κοινωνία, είναι η ομολογία πως η ζωή δεν αρκεί. Η κατασκευή του star system έγκειται στους μηχανισμούς που αναπτύσσει ο μικροαστός για να αντιμετωπίσει τη μίζερη καθημερινότητα, εξιδανικεύοντας πλαστές καταστάσεις και δημιουργώντας κίβδηλα όνειρα. Δεν είναι τυχαίο που στον απόηχο της κινηματογραφικής λατρείας της Anna Magnani, πληροφορούμαστε με λεπτά γράμματα το πάθος των αντρών για το ποδόσφαιρο. Δηλαδή μια άλλη μορφή star system.

Ωστόσο, η εδραίωση του star system δεν οφείλεται πουθενά αλλού, παρά στη λαϊκή λατρεία. Δεν προϋποθέτει καμία ιδιαίτερη πνευματική ευστροφία για να αντιληφθεί κανείς τη σαθρότητα και τη βρομιά αυτού του χώρου. Το ότι τα αρνητικά μένουν αθέατα, δεν είναι παρά ένας κανόνας του παιχνιδιού! Έναν κανόνα εναρμονισμένο με τη λαχτάρα των μικροαστών να χτίσουν ωραιοποιημένα πρότυπα, που αρνούνται πεισματικά να τα αμαυρώσουν κοιτώντας βαθύτερα της χρυσένδυτης επιφάνειας. Αυτό το στοιχείο της εθελοτυφλίας είναι και το κυριότερο συστατικό που έχει εδραιώσει το star system στις διάφορες εκφάνσεις του.


Όσο υπάρχει το star system, με όποια μορφή και ένταση, ετούτη η ταινία του Visconti θα παραμένει εντυπωσιακά διαχρονική. Αν κάτι έχει αλλάξει στις μέρες μας από τότε, το 1951 δηλαδή, είναι η έκταση που έχει πάρει ο χώρος των celebrities. Καθώς επίσης και οι ανοχές μας σε ένα έκφυλο σύστημα που συντηρούμε με την υπέρμετρη λαγνεία μας! Αν θέλουμε όντως να απεγκλωβιστούμε απ' τη μίζερη καθημερινότητα μας, δε χρειάζονται θεοποιημένες εικόνες. Μόνο να επενδύσουμε ουσιαστικά στις "θνητές" ζωές μας.
Βαθμολογία 8,5/10

Home


Σκηνοθεσία: Yann Arthus-Bertrand
Παραγωγής: France / 2009
Διάρκεια: 110'

Το Home είναι η πρώτη ταινία που θα προβληθεί την ίδια μέρα σε 50 χώρες και σε όλες τις πλατφόρμες: κινηματογράφος, dvd, τηλεόραση και internet. Πρόκειται για μια από τις πιο προσεγμένες παραγωγές στην ιστορία του ντοκιμαντέρ, με εικόνες πολύ δυνατές, που επιζητούν τη συμμετοχή όλων μας για την προστασία του περιβάλλοντος. Πείθοντας μας για την τραγική θέση στην οποία έχει περιέλθει ο πλανήτης. Στην Ελλάδα η προβολή του Home είναι προγραμματισμένη για την 5η του Ιούνη, Παγκόσμια ημέρα Περιβάλλοντος. Τα έσοδα της ταινίας θα παραχωρηθούν στο μη-κερδοσκοπικό οργανισμό του Yann Arthus-Bertrand, GoodPlanet, που αγωνίζεται για την προστασία του περιβάλλοντος (www.goodplanet.org).


Το Home είναι μια εκτενή περιήγηση στο θαύμα της ζωής. Εικόνες άπειρου κάλλους φυλακίζουν τα βασικά ζωοδόχα στοιχεία: ύδωρ, αέρας, γη. Φτιάχνοντας μια μαγική παρακολούθηση. Έπειτα ακολουθεί το χρονοδιάγραμμα στη ζωή του πλανήτη. Με έμφαση στα τελευταία 50 έτη, και την οδυνηρή κατάσταση που έχουμε επιφέρει στους φυσικούς πόρους και στην ομαλή λειτουργία του σύμπαντος. Εκτενή στατιστικά στέκουν αμείλικτα, όχι για το μακρινό μέλλον, αλλά για το αύριο που ζυγώνει. Το Home δεν είναι μια προειδοποίηση για την κατάσταση που έχει περιέλθει ο πλανήτης. Είναι πολύ αργά για κάτι τέτοιο, όπως θα ισχυριζόταν και ο Yann Arthus-Bertrand. Το Home είναι ένας εκκωφαντικός συναγερμός, που επιζητεί την αλλαγή μας, λίγες ανάσες πριν το απόλυτο σημείο μηδέν.


Το Home με ένα εξονυχιστικό οδοιπορικό στην ιστορία του πλανήτη, μας παραθέτει αυτούσιες τις συνέπειες του τρόπου ζωής που έχουμε επιλέξει. Από τότε που ο άνθρωπος ανεξαρτητοποιήθηκε από τον δημιουργό του, τη Φύση, υποκύπτοντας στην απληστία του, κατέστρεψε την ομαλή ζωή στον πλανήτη. Τα υλικά επιτεύγματα της βιομηχανοποιημένης κοινωνίας έσπειραν αυτές τις ματαιόδοξες βλέψεις στα ανθρώπινα μυαλά. Όμως στον πνευματικό χώρο δε σημειώθηκε καμία πρόοδο, σε αντίθεση με τον υλικό. Αυτή η υπέρογκη αντίθεση, μετέτρεψε τα υλικά επιτεύγματα σε φονικά όπλα στα χέρια του ανθρώπου. Που καθημερινά καταστρέφει αλόγιστα τον φυσικό πλούτο, καταναλώνει με ακατάσχετη βουλιμία τους φυσικούς πόρους, και ρυπαίνει με περίσσια ανευθυνότητα την ατμόσφαιρα. Προκαλώντας τεράστιες αντιθέσεις στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Όπου για τον πολυτελή Δυτικό κόσμο, δισεκατομμύρια άνθρωποι αφανίζονται καθημερινά κάτω απ' το όριο της πείνας. Ο πλανήτης, σύμφωνα πάντα με το Home, έχει φτάσει σε οριακό σημείο, και επιζητεί ραγδαίες αλλαγές.


Στο Home δε θα βρείτε εικόνες καταστροφής. Η μεγαλύτερη καταστροφή βρίσκεται κάτω από τις εικόνες. Όχι σε αυτό που αναπαριστούν, αλλά σε αυτό που σημαίνουν. Πρόκειται για ένα εκθαμβωτικά και ρεαλιστικά οπτικοποιημένο film, ένα άψογα μουσικά επιμελημένο έπος, που δεν υπόσχεται τη διασκέδασή σου, αλλά χρειάζεται τη συμμετοχή σου. Αφήστε, τουλάχιστον για δύο ώρες, τα ναρκωτικά media έξω από τη ζωή σας, και εναποθέστε την ενημέρωση σας, σε ένα άλλο κανάλι ενημέρωσης. Με σαφώς πιο τίμιους και πιο ευαίσθητους προσανατολισμούς.

Δε θα μπω στη διαδικασία βαθμολογίας.
Βαθμολογία: (αναγκαιότητα αν το δουν όλοι)