25th hour

Σκηνοθεσία: Spike Lee
Παραγωγής: USA/ 2002
Διάρκεια: 135'

Οι μνήμες τις 11ης του Σεπτέμβρη είναι νωπές. Ο Spike Lee, σε μια από τις καλύτερες ταινίες του, θα αφήσει διακριτικά το στίγμα της θρυλικής αυτής μέρας παντού. Από τις ερμηνείες ως τα σκηνικά. Θα κινηματογραφήσει στη Νέα Υόρκη, τον πρέσβη δηλαδή της Αμερικής, και θα τσαλακώσει την γυαλισμένη επιφάνεια της μέχρι τελικής πτώσης. Όπως ακριβώς στραπατσαρίζεται το καθαρό πρόσωπο του Edward Norton σε μία εκ των τελευταίων σκηνών. Τον Edward Norton που σε μια εκ των κορυφαίων ερμηνειών στην καριέρα του, καλείται να ερμηνεύσει το πρόσωπο της ίδιας της Αμερικής.


Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα λίγο πιο συγκροτημένα. Ο Edward Norton είναι ο "πρίγκηπας" της γειτονιάς. Δόξα και χρήμα που πηγάζει της διακίνησης χόρτου επί της Αμερικής. Καταδικάζεται λοιπόν σε επταετή εγκλεισμό. Εμείς θα τον παρακολουθήσουμε στην τελευταία μέρα της ελευθερίας του, αφού έχουμε πληροφορηθεί για την επικείμενη φυλάκιση του. Η καχυποψία, ως επακόλουθο ανύπαρκτων αληθινών ανθρώπινων σχέσεων, ξεδιπλώνεται σαν γιγάντιο ομιχλώδες νέφος. Και κυρίως στρέφεται ενάντια στην όμορφη κοπέλα του Rosario Dawson. Στην ταινία θα παρακολουθήσουμε έναν εκ των πιο επιθετικών μονολόγων στην ιστορία του cinema. Ο Edward Norton θα εξαπολύσει με μοναδική επιθετικότητα ένα τεράστιο μηδενιστικό κατηγορώ. Εκτεινόμενες κραυγές προς πάσα κατεύθυνση με εφαλτήριο τη λέξη "fuck". Μα πάντα κοιτάει μπρος στον καθρέφτη του, σε ένα τρομερό τέχνασμα του Spike Lee, εξαπολύοντας στην ουσία μια ατελείωτη αυτοκριτική. Δηλαδή, μια σκληρή αυτοκριτική στο πρόσωπο αυτής της Αμερικής. Χωρίς δισταγμό ο εξαγριωμένος Spike Lee καθρεφτίζει τον ένοχο και κλείνει πονηρά το μάτι στον θεατή.


Ο τρόπος που ξοδεύει την τελευταία μέρα ο πρωταγωνιστής, δεν είναι παρά η εις βάθος παρατήρηση στα σπάργανα της Αμερικάνικης κοινωνίας. Ανάμεσα στη μαφία, και ισόβιους φίλους. Όλα διαπράττονται σε πολυπληθές νυχτερινό κέντρο. Ο Spike Lee σκηνοθετεί με κόντρα disco φώτα χλευάζοντας κραυγαλέα όλο αυτό το Αμερικάνικο σύστημα γκλαμουριάς. Μέσα από τους δύο, συμβατικά, φίλους του πρωταγωνιστή θα εξερευνήσουμε σε βάθος τα θεμέλια του Αμερικάνικου κόσμου. Μια κραυγαλέα επιδίωξη για το παχύ χρήμα. Το οποίο προέρχεται πάντα από άνομες δραστηριότητες. Είτε αυτές που διαπράττει ο Norton, είτε αυτές που διαπράττει ο Barry Pepper. Μόνο που οι δεύτερες, χρηματοοικονομικές, έχουν νομιμοποιηθεί της εξουσιοδοτημένης μαφίας. Δηλαδή της κρατικής κυβέρνησης. Και στην αντίπερα όχθη, μέσω του επίσης εκπληκτικού Philip Seymour Hoffman, αποτυπώνεται ο συντηρητικός μέσος άνθρωπος σε όλο του το μεγαλείο. Οι φιλικές σχέσεις, όπως και οποιεσδήποτε άλλες ανθρώπινες σχέσεις εμφανίζονται ακρωτηριασμένες. Αριστουργηματική η σκηνή, όπου ο Edward Norton τσουγκρίζει με τον Philip Seymour Hoffman, και ο δεύτερος όντας σε ανεξέλεγκτη κατάσταση αμηχανίας αδυνατεί να βρει την παραμικρή πρόποση για τον υποτιθέμενο κολλητό του. Εντύπωση προκαλεί και ο τρόπος που απαθανατίζεται το γυναικείο φύλλο. Γυναίκες που εμφανίζονται αποκλειστικά ως αντικείμενα ηδονής. Καλοντυμένες και καλοφτιαγμένες, σαν να δραπέτευσαν από κάποια αντρική φαντασίωση. Άλλωστε ποιος αρνείται πως όλο αυτό το σύστημα πατάει σε πάσης τύπου φαντασιώσεις;


Μοναδική εξαίρεση για τη γυναικεία αποτύπωση αποτελεί η Rosario Dawson στην τελευταία εμφάνισή της. Παρουσιάζεται φιλική και άκρως ανθρώπινη πλάι στον Edward Norton, που μέσα από έναν δρόμο επαναπροσδιορισμού αναζητά τη λύτρωση. Στα πλαίσια αυτά αναγκάζει έναν εκ των φίλων του, τον Barry Pepper, να τον γρονθοκοπήσει ώστε να παραμορφώσει το γλυκερό πρόσωπό του. Αποζητά να σπάσει αυτή την κίβδηλη βιτρίνα. Όχι με κάποια σκοπιμότητα, όπως επικαλείται, αλλά για να ζητήσει κατά έναν τρόπο άφεση απ' το παρελθόν. Για να χτίσει μια καινούρια μέρα. Κάπως έτσι φαίνεται να αντιμετωπίζει και ο Spike Lee το γεγονός της καταστροφής των Δίδυμων Πύργων. Σαν Θεϊκή παρέμβαση, σαν λύτρωση. Και επιζητεί απ' τους συμπατριώτες του, από την Αμερική, με αφορμή αυτή την τραγική μέρα, να κοιτάξει βαθύτερα το πρόσωπο της. Σημείο ορόσημο ενός συνεχούς επαναπροσδιορισμού και της ιχνηλάτησης μιας νέας πορείας!

Ο Spike Lee εδώ εμφανίζεται πιο εξαγριωμένος από ποτέ. Ωστόσο, το τέλος της ταινίας νομίζω πως έχει προέλθει πολύ πριν το τελευταίο γλυκερό πεντάλεπτο. Είναι αχρείαστη αυτού του είδους η εκβιαστική κάθαρση. Η λύτρωση έχει επέλθει προ πολλού.
Βαθμολογία 8,5/10