Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2009

25th hour



Σκηνοθεσία: Spike Lee
Παραγωγής: USA/ 2002
Διάρκεια: 135'


Οι μνήμες τις 11ης του Σεπτέμβρη είναι νωπές. Ο Spike Lee, σε μια από τις καλύτερες ταινίες του, θα αφήσει διακριτικά το στίγμα της θρυλικής αυτής μέρας παντού. Από τις ερμηνείες ως τα σκηνικά. Θα κινηματογραφήσει στη Νέα Υόρκη, τον πρέσβη δηλαδή της Αμερικής, και θα τσαλακώσει την γυαλισμένη επιφάνεια της μέχρι τελικής πτώσης. Όπως ακριβώς στραπατσαρίζεται το καθαρό πρόσωπο του Edward Norton σε μία εκ των τελευταίων σκηνών. Τον Edward Norton που σε μια εκ των κορυφαίων ερμηνειών στην καριέρα του, καλείται να ερμηνεύσει το πρόσωπο της ίδιας της Αμερικής.


Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα λίγο πιο συγκροτημένα. Ο Edward Norton είναι ο "πρίγκηπας" της γειτονιάς. Δόξα και χρήμα που πηγάζει της διακίνησης χόρτου επί της Αμερικής. Καταδικάζεται λοιπόν σε επταετή εγκλεισμό. Εμείς θα τον παρακολουθήσουμε στην τελευταία μέρα της ελευθερίας του, αφού έχουμε πληροφορηθεί για την επικείμενη φυλάκιση του. Η καχυποψία, ως επακόλουθο ανύπαρκτων αληθινών ανθρώπινων σχέσεων, ξεδιπλώνεται σαν γιγάντιο ομιχλώδες νέφος. Και κυρίως στρέφεται ενάντια στην όμορφη κοπέλα του Rosario Dawson. Στην ταινία θα παρακολουθήσουμε έναν εκ των πιο επιθετικών μονολόγων στην ιστορία του cinema. Ο Edward Norton θα εξαπολύσει με μοναδική επιθετικότητα ένα τεράστιο μηδενιστικό κατηγορώ. Εκτεινόμενες κραυγές προς πάσα κατεύθυνση με εφαλτήριο τη λέξη "fuck". Μα πάντα κοιτάει μπρος στον καθρέφτη του, σε ένα τρομερό τέχνασμα του Spike Lee, εξαπολύοντας στην ουσία μια ατελείωτη αυτοκριτική. Δηλαδή, μια σκληρή αυτοκριτική στο πρόσωπο αυτής της Αμερικής. Χωρίς δισταγμό ο εξαγριωμένος Spike Lee καθρεφτίζει τον ένοχο και κλείνει πονηρά το μάτι στον θεατή.


Ο τρόπος που ξοδεύει την τελευταία μέρα ο πρωταγωνιστής, δεν είναι παρά η εις βάθος παρατήρηση στα σπάργανα της Αμερικάνικης κοινωνίας. Ανάμεσα στη μαφία, και ισόβιους φίλους. Όλα διαπράττονται σε πολυπληθές νυχτερινό κέντρο. Ο Spike Lee σκηνοθετεί με κόντρα disco φώτα χλευάζοντας κραυγαλέα όλο αυτό το Αμερικάνικο σύστημα γκλαμουριάς. Μέσα από τους δύο, συμβατικά, φίλους του πρωταγωνιστή θα εξερευνήσουμε σε βάθος τα θεμέλια του Αμερικάνικου κόσμου. Μια κραυγαλέα επιδίωξη για το παχύ χρήμα. Το οποίο προέρχεται πάντα από άνομες δραστηριότητες. Είτε αυτές που διαπράττει ο Norton, είτε αυτές που διαπράττει ο Barry Pepper. Μόνο που οι δεύτερες, χρηματοοικονομικές, έχουν νομιμοποιηθεί της εξουσιοδοτημένης μαφίας. Δηλαδή της κρατικής κυβέρνησης. Και στην αντίπερα όχθη, μέσω του επίσης εκπληκτικού Philip Seymour Hoffman, αποτυπώνεται ο συντηρητικός μέσος άνθρωπος σε όλο του το μεγαλείο. Οι φιλικές σχέσεις, όπως και οποιεσδήποτε άλλες ανθρώπινες σχέσεις εμφανίζονται ακρωτηριασμένες. Αριστουργηματική η σκηνή, όπου ο Edward Norton τσουγκρίζει με τον Philip Seymour Hoffman, και ο δεύτερος όντας σε ανεξέλεγκτη κατάσταση αμηχανίας αδυνατεί να βρει την παραμικρή πρόποση για τον υποτιθέμενο κολλητό του. Εντύπωση προκαλεί και ο τρόπος που απαθανατίζεται το γυναικείο φύλλο. Γυναίκες που εμφανίζονται αποκλειστικά ως αντικείμενα ηδονής. Καλοντυμένες και καλοφτιαγμένες, σαν να δραπέτευσαν από κάποια αντρική φαντασίωση. Άλλωστε ποιος αρνείται πως όλο αυτό το σύστημα πατάει σε πάσης τύπου φαντασιώσεις;


Μοναδική εξαίρεση για τη γυναικεία αποτύπωση αποτελεί η Rosario Dawson στην τελευταία εμφάνισή της. Παρουσιάζεται φιλική και άκρως ανθρώπινη πλάι στον Edward Norton, που μέσα από έναν δρόμο επαναπροσδιορισμού αναζητά τη λύτρωση. Στα πλαίσια αυτά αναγκάζει έναν εκ των φίλων του, τον Barry Pepper, να τον γρονθοκοπήσει ώστε να παραμορφώσει το γλυκερό πρόσωπό του. Αποζητά να σπάσει αυτή την κίβδηλη βιτρίνα. Όχι με κάποια σκοπιμότητα, όπως επικαλείται, αλλά για να ζητήσει κατά έναν τρόπο άφεση απ' το παρελθόν. Για να χτίσει μια καινούρια μέρα. Κάπως έτσι φαίνεται να αντιμετωπίζει και ο Spike Lee το γεγονός της καταστροφής των Δίδυμων Πύργων. Σαν Θεϊκή παρέμβαση, σαν λύτρωση. Και επιζητεί απ' τους συμπατριώτες του, από την Αμερική, με αφορμή αυτή την τραγική μέρα, να κοιτάξει βαθύτερα το πρόσωπο της. Σημείο ορόσημο ενός συνεχούς επαναπροσδιορισμού και της ιχνηλάτησης μιας νέας πορείας!

Ο Spike Lee εδώ εμφανίζεται πιο εξαγριωμένος από ποτέ. Ωστόσο, το τέλος της ταινίας νομίζω πως έχει προέλθει πολύ πριν το τελευταίο γλυκερό πεντάλεπτο. Είναι αχρείαστη αυτού του είδους η εκβιαστική κάθαρση. Η λύτρωση έχει επέλθει προ πολλού.
Βαθμολογία 8,5/10

9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Σπουδαία ταινία φίλε, την είχα δει στο σινεμά όταν βγήκε. Τελευταία την πετυχαίνω συχνά πυκνά στην ελληνική TV πάντα τρελές ωρές και πάντα κολάω αλλά ποτέ δεν τη βλέπω ολόκληρη. Χρειάζομαι απαραίτητα μία κανονική επαναληπτική προβολή.

Annie_Hall είπε...

Ταινιάρα! Και ο Νόρτον απίστευτος

Ανώνυμος είπε...

Teleia ταινια...!!
Η σκηνη μπροστα στον καθρέφτη καταπληκτική...

theachilles είπε...

Ω ρε φίλε... Χωρίς το τελευταίο πεντάλεπτο η ταινία δε θα ήταν το αριστούργημα που είναι! Θα επανέλθω σύντομα που θα έχω χρόνο, ευχαριστούμε για το κείμενο though!

kioy είπε...

Zamuc, Annie Hall, Chris, Theachilles όλοι ακολουθήσαμε την αριστουργηματική της τροχιά μου φαίνεται!

Ευχαριστώ για τα σχόλια...

Theachilles, αγαπητέ μου δεν αναφερόμαι στο φινάλε ως περιεχόμενο, αλλά πιότερο ως αποτύπωση! Ωστόσο σε περιμένω να αναφερθείς πάνω στο φινάλε εκτενέστερα! Τα σχόλια σου πάνω στο ξεψάχνισμα μιας ταινίας έχουν πάντα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον...

Caesar είπε...

τελικά ποια ήταν, ή τί συμβολίζει η ...25η ώρα ?
Εκπληκτικός όπως πάντα ο P.S.Hoffman !

kioy είπε...

Η 25η ώρα; \Ωραία ερώτηση, που νομίζω δε χρήζει συγκεκριμένης απάντησης...

ίσως είναι εκείνη η ώρα η παρπανίσια, σαν την ημέρα ελευθερίας του ήρωα, που χρειάζεται ο καθένας μας για μια βαθύτερη θεώρηση του κόσμου που τον περιβάλλει...

Τελίως προσωπική, ίσως και άκυρη, προσέγγιση!

Ο Hoffman έχει εξελιχθεί τα τελευταία ΄χρόνια σε ηγετική φυσιογνωμία των Αμερικάνων ηθοποιών...

dunno είπε...

η 25 ώρα για μένα είναι η ώρα που δε χωρά ποτέ μέσα στη μέρα. Μέσα από την ίδια την ακύρωσή της όμως εξ'ορισμού μπορούμε να την βάλουμε όπου θέλουμε εμείς.Σαν μια ανάμνηση ενός σχεδίου που δεν έγινε ποτέ.Μαζί με όλα τα απωθημένα "μακάρι", κι όλες τις χαμένες ελπίδες.

για την κριτική θα αναφέρω απλώς ότι το φινάλε για μένα ήταν τόσο συγκλονιστικό, που ίσως αυτή η περιττή αποτύπωση όπως λες των εικόνων που ακολούθησαν τη λύτρωση, να ήταν μια απλή προετοιμασία για τους τίτλους τέλους.Μια ασφάλεια για να μην αλλάξουμε απότομα κόσμο.Μία προτροπή να κρατήσουμε αυτή την 25η ώρα όσο θέλουμε στο μυαλό μας.και γιατί όχι, μια προτροπή να κυνηγήσουμε ακόμα και τα πιο απραγματοποίητα όνειρά μας.

kioy είπε...

Dunno
Πολυ μου αρέσει η σκέψη σου πάνω στην 25η ώρα, και ο τρόπος που την συνδέεις με το φινάλε!

Σαν μια ανάμνηση ενός σχεδίου που δεν έγινε ποτέ, ή σαν την κατάστρωση ενός σχεδίου-ενός βήματος μέσα σε απάτητους ουρανούς!