Τετάρτη 11 Ιουνίου 2008

Picnic at Hanging Rock


Σκηνοθεσία: Peter Weir
Παραγωγής: Australia/ 1975
Διάρκεια: 115'

Αυτό το καλοκαίρι τεράστιο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι επανεκδόσεις. Η ανασύσταση μυθικών ταινιών της ιστορίας του κινηματογράφου. Μια τέτοια είναι το Picnic at Hanging Rock που εγώ θα το παρομοιάζα με ένα αισθαντικό παραλήρημα.

"Ό,τι βλέπουμε και ό,τι φαινόμαστε δεν είναι παρά ένα όνειρο, ένα όνειρο μέσα στο όνειρο." Πληροφορούμαστε στον εναρκτήριο λόγο, βγαλμένο από τα ανθολόγια των καταγραμμένων ποιητών. Αυτό που θα ακολουθήσει δεν είναι παρά ένα όνειρο, ένα ποίημα για την ομορφιά, ένας ύμνος για την φύση. Η ιστορία θα αναπτυχθεί σαν ενόραση της πραγματικότητας. Εκεί ένα πλήθος κοριτσιών κολεγίου, συνοδευόμενο με μία εκ των καθηγητριών, θα καταφτάσει στον βράχο του τίτλου για εκδρομή. Μια δυσνόητη ένταση, μια παχιά σκόνη μυστηρίου και κάδρα που αποτυπώνουν παρθένα ομορφιά περιλούζουν την μαγική ατμόσφαιρα του film. Τα πάντα κυλούν ανεξήγητα και κάθε προσπάθεια εκλογίκευσης μοιάζει παράλογη. Τρεις κοπέλες, τρεις άγγελοι εκ του πλήθους των κοριτσιών υπακούν σε ένα ανεξήγητα υπνωτικό κάλεσμα, και είναι έτοιμες με την δική τους ομορφιά να διαδώσουν το εισιτήριο για αυτόν τον διαφορετικό κόσμο. Και αφού έχουν καταδείξει την ματαιότητα του εκ συνήθειας επιβεβλημένου κόσμου με το "είναι αξιολύπητο που ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων ζουν δίχως σκοπό, ωστόσο αυτοί πιθανόν να εκτελούν κάποιο έργο το οποίο οι ίδιοι αγνοούν" είναι έτοιμες να παραδοθούν σε έναν ομορφότερο που οι υπόλοιποι δεν μπορούν καν να αντιληφθούν Το πέρασμα αυτό το οπτικοποιεί ο Peter Weir με μια εκπληκτική χορογραφία καθώς τα κορίτσια χάνονται πίσω από τους προσωπόμορφους βράχους. Αυτή την αγγελική χορογραφία, αυτή την έκφραση ομορφιάς επιθυμεί να ακολουθήσει και η δασκάλα η περιγραφή της οποίας ωστόσο είναι τρόπον τινά πιο κυνική.


Η ατμόσφαιρα που αναφέραμε είναι δαιδαλώδη. Σαν έναν μανδύα μέσα στον οποίον ασφυκτιούν τα ερωτικά ένστικτα, οι αισθαντικές εκφράσεις, ολόκληρος ο κόσμος του ατόμου. Αυτή την αφανή καταπίεση καλείται να αποτυπώσει και να κρύψει ο Peter Weir πίσω από τα αφαιρετικά και ονειρώδη πλάνα του. Πλάνα, σκηνές, σεκάνς που βυθίζονται σε μια ονειρική αφήγηση και με την δέουσα οικονομία καταφέρνουν να υποβάλλουν στο μέγιστο τον θεατή. Άλλωστε όπως υπαινίσσεται, οι ηρωίδες του υποκύπτοντας σε αυτό το "μεταφυσικό" κάλεσμα βίωσαν την ολοκληρωτική απελευθέρωση, την απελευθέρωση από την σεξουαλική καταπίεση, την απελευθέρωση από την υποχρέωση του συνηθισμένου, την απελευθέρωση από την μιζέρια του υπάρχον κόσμου. Τον υπάρχον κόσμο που ο μεγάλος Αυστραλός σκηνοθέτης δεν θα αφήσει ατιμώρητο, καθώς θα τον αποτυπώσει με σαφώς μικρότερη ποιητική διάθεση.

Ο ίδιος ο Weir για την ταινία του έχει πει "Προσπαθήσαμε πάρα πολύ να δημιουργήσουμε μια ατμόσφαιρα υπνωτιστική, μέσα στις παραισθήσεις ώστε να χάνει ο θεατής την αίσθηση των γεγονότων και να παρασύρεται από τη μυστηριώδη ατμόσφαιρα. Έκανα τα πάντα για να υπνωτίσω τους θεατές και να μην ασχολούνται με την λύση της ταινίας". Και εμείς ένθερμοι χειροκροτούμε και αποδίδουμε τα εύσημα για το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας. Μιας προσπάθειας που λειτουργεί στο άριστα σε όλα τα επίπεδα. Θα ήταν άδικο να μην εκθειάζαμε την καθηλωτική φωτογραφία αλλά και την σπαραχτική μουσική του.


Οι πιο πολλοί τον γνωρίζουν από το Dead Poet's Society. Ωστόσο θεωρώ πως η προαναφερθέν ταινία δεν είναι παρά απλά η επαλήθευση της "εμμονής" του Weir με το ρεύμα των καταρραμένων ποιητών, μα εκεί περιορίζεται αυστηρώς στο λεκτικό κομμάτι. Το Picnic at Hangong Rock είναι ασφαλώς μια ογκολιθική ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου επηρεασμένη από το ίδιο ποιητικό ρεύμα. Χωρίς συμβιβασμούς, χωρίς ευκολίες. Κάνει ένα ποίημα φτιαγμένο με εικόνες έτοιμες να παρασύρουν σε έναν από τους δυνατότερους αισθαντικούς χορούς που ούτε η φαντασία σου δεν μπορεί να ακολουθήσει...
Βαθμολογία 9,5/10

4 σχόλια:

dunno είπε...

μόνο και μόνο που ένα μήνα μετά την προβολή της ακόμα την σκέφτομαι, λέει πολλά.σαγηνεύομαι με τις ταινίες που δεν εκμεταλλεύονται την πνευματική κατάσταση του θεατή, αλλά αφήνουν τον ίδιο να χτίσει με το μυαλό του τον μύθο που τις συνοδεύει.συναισθηματικά παρασύρθηκα από την εγκλωβιστική ατμόσφαιρά της, χάθηκα στα αναπάντητα ερωτήματά της, και ταρακουνήθηκα σε βαθμό τρόμου, από τις εναλλαγές στους ρυθμούς της σε συνδυασμό με τις εναλλαγές στην μουσική επένδυση.

ένα πραγματικό αριστούργημα, χαμένο στις σκέψεις των σινεφίλ και στο πίσω μέρος του μυαλού των κριτικών. και πόσες ακόμα τέτοιες δεν έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε;

kioy είπε...

Η λέξη αριστούργημα νομίζω ταιριάζει γάντι σε αυτή την ταινία. Νομίζω κάπως έτσι βίωσα και εγώ αυτό που κρύβεται πίσω απ' το πανί. Και η ιχνηλάτηση της σκέψης μα πιότερο των αισθήσεων είναι ένα παιχνίδι που εδώ ο Peter Weir κερδίζει κατά κράτος.

Λες να είναι πολλές αυτές που δεν έχουμε εξερευνήσει; Αυτό μας δίνει κίνητρο στην αδίακοπη ανάγκη μας για την εξερεύνηση χαμένων σινεφιλικών θησαυρών!

dunno είπε...

είμαι σίγουρος ότι η ελλάδα είναι πολύ κινηματογραφικά ανιστόρητη, όχι κατ'επιλογή, αλλά κυρίως λόγω έλλειψης επιλογών. Όταν στην αμερική υπάρχουν βιβλιοθήκες κινηματογράφου που μπορείς να βρεις όλη την αμερικανική ιστορία συγκεντρωμένη, και στην γαλλία υπάρχουν διαθέσιμες και οι 800 ταινίες του Melies όταν εδώ μόνο κάτι κλασσικά και λίγο από το ταξίδι στο φεγγάρι και στους πόλους έχει παρει το μάτι μας, τι περιμένεις.

kioy είπε...

Δεν αντιλέγω σε αυτό που λες...
Είμαστε ανιστόρητοι και αυτό προκύπτει κυρίως από παιδεία. Άλλωστε οι κανόνες της ζήτησης είναι αυτοί που διαμορφώνουν την προσφορά!