Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2009

Le sang d'un poète


Σκηνοθεσία: Jean Cocteau
Παραγωγής: France / 1930
Διάρκεια: 55'

Ο Jean Cocteau ήταν ένας πολυμήχανος καλλιτέχνης. Ποιητής, λογοτέχνης, κινηματογραφιστής και ζωγράφος μεταξύ άλλων. Το "Το Αίμα ενός Ποιητή" είναι η πρώτη του ταινία. Μια πραγματικά σπουδαία ταινία. Ένα κινηματογραφικό κόσμημα. Στα πλαίσια του avant garde cinema. Η αφήγηση είναι απλώς ανύπαρκτη. Και οι εικόνες συναρμολογούνται αυστηρώς εξατομικευμένα εντός του κάθε θεατή, ως η σάρκινη διαδρομή στις ράγες του δικού του βίου. Σύμβολα σουρεαλιστικά, όπως ένα στόμα που φυτρώνει σε μια παλάμη, ή κινούμενα κενά περιγράμματα, είναι καταδικασμένα σε μια αστείρευτη ελευθερία. Περιμένοντας από εσένα την (άχαρη) διαδικασία της σημασιοδότησης, ή της μη-σημασιοδότησης.


Η σκιά, σαν αυτή που βλέπουμε στη δεύτερη από τις έξι σεκάνς, ίσως είναι το καταλληλότερο σύμβολο για να περιγράψει την Τέχνη. Η σκιά αποτελεί την αβίαστη και καταναγκαστική συνάμα μεταμόρφωση της τρισδιάστατης πραγματικότητας σ' ένα δισδιάστατο σχέδιο. Παραλλαγμένο με ελαφρύ ή τερατώδη τρόπο. Κατά αντιστοιχία λειτουργεί και η καλλιτεχνική διαδικασία. Η Τέχνη (εκ)πορεύεται αβίαστα και καταναγκαστικά με πρωτογενή υλικά αυτά της πραγματικότητας και της καθημερινής ζωής. Ο δημιουργός, σε όποιο καλλιτεχνικό πεδίο και αν δραστηριοποιείται, αναλαμβάνει χρέη γλύπτη. Πλάθει την πραγματικότητα καθ' εικόνα και καθ' ομοίωση των εσωτερικών προβολών, των ερεθισμάτων και των ανησυχιών του. Παράγοντας εξ' ολοκλήρου έναν νέο κόσμο. Ένα ελαφρά ή καθολικά αντεστραμμένο γλυπτό της πραγματικότητας.


Η Τέχνη ορίζει έναν νέο κόσμο. Ο χώρος και ο χρόνος αποκτούν άλλες διαστάσεις. Το κενό και το άδειο ενέχουν άλλο νόημα. Θα παρατηρήσουμε μια μυθική σκηνή, όπου πολυβόλα στραμμένα στο κενό φτύνουν σφαίρες σε συντεταγμένες διαφορετικές από αυτές που συντάσσεται το κυρίως υποκείμενο. Και όμως το καθηλώνουν νεκρό στο έδαφος. Ο χρόνος γνωρίζει κινήσεις επάλληλες και αντίστροφες, ρέοντας σε μια χαοτική αναρχία. Ενώ τα πρόσωπα και τα σώματα αλλοιώνονται απ' τη λάβα του ποιητή που τα κουρσεύει συθέμελα! Μόνο το αίμα του ποιητή, μέχρι σταγόνας τελευταίας, χρειάζεται για να αποκτήσει πνοή ο χωροχρόνος της Τέχνης.


Ο Cocteau θα προβεί σε μια ακόμα πολύ ενδιαφέρουσα δήλωση. Αυτή της Τέχνης ως το αντίθετο της καταστροφής. Όπως βλέπουμε το κυρίως καλλιτεχνικό κείμενο αναπτύσσεται μεταξύ μιας όμοιας σκηνής καταστροφής(κατεδάφιση καμινάδας) που επαναλαμβάνεται κατά το άνοιγμα και την πτώση της αυλαίας. Η καταστροφή, που ενυπάρχει τραυματικά στο καλλιτεχνικό κείμενο, δηλώνεται ως μια δράση αντίρροπη της αιωνιότητας και της αθανασίας. Ως αιωνιότητα δεν νοείται ένας αέναος χρόνος. Αλλά ένας στιγμιαίος τόπος απεραντοσύνης. Μια θάλασσα αδιάστατη. Τέτοια που να εμπεριέχει το σύμπαν στην ολότητά του. Μια τέτοια απεραντοσύνη συναντάται στην Τέχνη του Cocteau, όπου το καλλιτεχνικό κείμενο δε γνωρίζει περίγραμμα. Και μορφώνεται ως μια δυναμική αντανάκλαση του αναγνωστικού κοινού. Μια συγκοινωνούσα και μη πεπερασμένη αντανάκλαση που αχρονικά, ως καθρέφτης έτερων υπάρξεων, τείνει προς το άπειρο της συμπαντικής ολότητας.

Το "Le sang d'un poète" είναι μια αριστουργηματική ταινία. Ένα must για κάθε σινεφίλ και κάθε φιλότεχνο. Και ταυτόχρονα μια γροθιά στην μονοπωλιακή παραδοσιακή αφήγηση, και μια σπάνια εναλλακτική πρόταση κινηματογράφησης. Με εικόνες ποιητικές, ομορφιάς ασύλληπτης. Ένα ποίημα στον κινηματογράφο. Ή ένας κινηματογράφος ποίημα.
Βαθμολογία 9,5/10

5 σχόλια:

Johnny Panic είπε...

Εξαιρετική η ταινία του Κοκτώ και το κείμενό σου πραγματικά θαύμασιο!!! Από τα πιο ωραία που έχω διαβάσει στο μπλογκ σου κι από τα πιο ωραία που έχω διαβάσει για τον Κοκτώ.ΩΡΑΙΟ και με την πρωταρχική και με την τρέχουσα σημασία.Κείμενο ώριμο και όμορφο.Μπράβο,kioy!!!!

kioy είπε...

(Σιωπή αμηχανίας)

Η αλήθεια είναι πως για τον Κοκτώ γνώριζα ελάχιστα πριν την ταινία. Η οποία αποτέλεσε αφορμή για μια πιο εντεταμένη αναζήτηση...

Καληνύχτα φίλε μου!

ναυτίλος είπε...

Υπέροχη ανάρτηση!!
Δεν εχω δει την ταινία αυτή αλλά πριν από αρκετά χρόνια, ως φοιτήτρια, η ταινία του "η Ωραία και το Τέρας" με συγκλόνισε.Με μάγεψε ο τρόπος που απέδωσε το μύθο.Πόσο ποιητικά...
Την ξαναθυμήθηκα όταν ,πολλά χρόνια μετά, διάβασα το αρχαίο ελληνικό παραμύθι του "Έρωτα και της Ψυχής".
Καλό βράδυ!!

kioy είπε...

Η ποίηση, αυτή η παραγκωνισμένη ποίηση, είναι το ταυτοτικό συστατικό του Κοκτώ!

Μα περάσατε και αφήσατε ένα άρωμα γλυκειάς νοσταλγίας. Νοσταλγία, οι τροχοί στο έργο της Τέχνης. Ενώνουν παρελθόν με το σήμερα. Τι μεγάλο δώρο; Για εμάς και για το χρόνο...

Καλη νύχτα!
(Συντόμως θα δω και την Ωραία Και το Τέρας που μου προτείνατε)

Mike είπε...

Καλησπερα kioy, πραγματικα ειναι πολυ ομορφο το κειμενο σου!

Και να πω εδω, οτι συμφωνω σε αρκετα απο αυτα που γραφεις, ναι με εντυπωσιασαν τα συμβολα, οι εικονες, η "αφηγηση", η ποιηση, η αισθητικη του Κοκτω..
Σε καμια περιπτωση δεν αμφισβητω την καλλιτεχνικη αξια της ταινιας.
Απλα εκεινο που ειπα στο post του "La belle et la bête" ειναι οτι την βρηκα ξεπερασμενη, τοσο αυτη οσο -πολυ περισσοτερο- και την "Διαθηκη του Ορφεα".
Ο σουρεαλισμος μου αρεσει αρκετα, ομως ο σουρεαλισμος του Κοκτω ειναι πολυ μακρια απο τα δικα μου κινηματογραφικα γουστα..

Πολυ εντυπωσιακο κινηματογραφικο ντεμπουτο αλλα θα επιμεινω στην εκπληκτικη μεταφορα του παραμυθιου που μου αρεσε παρα πολυ.
Καλο ως παρακαταθηκη στην ιστορια του σινεμα το "Αιμα του Ποιητη" αλλα προσωπικα δεν με ενθουσιασε σε τετοιο βαθμο..