Repulsion

Σκηνοθεσία: Roman Polanski
Παραγωγής: England / 1965
Διάρκεια: 105'


Εναρκτήρια σκηνή: Τα βλέφαρα σμίγουν. Ο οφθαλμός κλείνει. Ο περιβάλλων χώρος μένει εκτός του οπτικού μας πεδίου. Τα βλέφαρα ανοίγουν ελεύθερα. Ο οφθαλμός ανοίγει. Οι εικόνες εισβάλλουν ακατάπαυστα εντός μας. Μια τόσο μικρή κίνηση, πλήρως ελεγχόμενη, που μας επιτρέπει την επιλεκτική εισροή των πληροφοριών του περιβάλλοντος μας. Ξανά και ξανά. Ωστόσο, η εσωτερική μας διαμόρφωση δεν είναι μια τόσο ελεγχόμενη διαδικασία. Κάθε στιγμή και ένα ερέθισμα εντός μας. Η εισβολή των ερεθισμάτων είναι ακατάπαυστη και ανεξέλεγκτη. Η φύσις της ύπαρξης μας είναι συνεχόμενη, δε γνωρίζει διακριτές στιγμές όπως το ανοιγοκλείσιμο του ματιού μας. Η διαμόρφωση μας -ή η παραμόρφωση μας- είναι μια συνεχής και ανεξέλεγκτη διαδικασία.


Το αριστουργηματικό Repulsion μπορεί εκ πρώτης άποψης να μοιάζει με το σχιζοφρενικό πορτραίτο της εκπληκτικής (εδώ) Catherine Deneuve. Η Catherine Deneuve ασφαλώς είναι στο επίκεντρο, όμως οφείλουμε μια πιο προσεκτική ματιά σε ό,τι την περιβάλλει. Η αδερφή της, και συγκάτοικος της, έχει μια παράνομη σεξουαλική σχέση μ' έναν παντρεμένο. Ο παντρεμένος ρίχνει θολές ματιές από επιθυμία στην εκθαμβωτική Catherine Deneuve. Ο χώρος εργασίας της είναι ένας οίκος ομορφιάς, δηλαδή ο κατ' εξοχήν θάλαμος προετοιμασίας του ερωτικού παιχνιδιού. Μια παρέα τριών ανδρών, κλασσική χαζο-ανδροπαρέα, που αντιμετωπίζει το γυναικείο φύλο ως το τρόπαιο μιας σεξιστικής κατάκτησης. Ένα μοναστήρι, το κάστρο της σεξουαλικής καταπίεσης. Και τέλος, ένας ενοικιαστής, υποβολέας ερωτικής εξουσίας.

Στοιχεία που συνθέτουν λεπτομερώς τον ιστό των κοινωνικών αντιλήψεων γύρω απ' την σεξουαλική πράξη. Ο ερωτισμός και η σεξουαλικότητα πλέον φαντάζουν ως κοινωνικά παραγόμενα προϊόντα, μιας συλλογικότητας που αγνοεί την βιολογική φυσικότητα της σεξουαλικής πράξης(φυσικότητας ανάλογης με την ανάγκη για ύδωρ και τροφή), δίνοντας έτσι στην ερωτική πράξη την ταυτότητα μιας μεταφυσικής πράξης. Αυτή η κοινωνικά παραγόμενη μεταφυσικότητα επιδρά στον εσωτερικό κόσμο της πρωταγωνίστριας. Της Catherine Deneuve. Η οποία αποστρέφεται την ερωτική πράξη, ως υποσυνείδητη αλλά και αιτιατή αντίδραση στη μεταφυσικότητα που έχει επιβληθεί στην πράξη συνουσίας. Ωστόσο, αυτή η αποστροφή λειτουργεί καταπιεστικά ως προς την αυθύπαρκτη φυσική-βιολογική σεξουαλική ανάγκη του ατόμου. Και κάπου, σε αυτό το contrast, ο δαιμόνιος Polanski μας παραθέτει το χρονικό μιας ψυχικής διάλυσης. Δεν είναι μάλιστα τυχαίο που το Repulsion κλείνει με μια ψυχολογικά χρωματισμένη παιδική φωτογραφία της πρωταγωνίστριας. Υποστηρίζοντας την ψυχολογική διαμόρφωση του ατόμου ως μια συνεχή διαδικασία, πλήρως συσχετισμένη με την αδιάκοπη ανταλλαγή ερεθισμάτων με το περιβάλλον.


Πέραν όμως όλων των παραπάνω το Repulsion κινηματογραφικά είναι ένα αριστούργημα! Η αργή κινηματογράφηση, η απειλητική ατμόσφαιρα και το ηχητικό background συνθέτουν μια αριστοτεχνική δημιουργία. Οι γωνίες λήψεις του Polanski στο ντεκουπάζ προδίδουν το βάθος μιας απύθμενης κινηματογραφικής ιδιοφυΐας. Ενώ η φόρμα ακολουθεί μια εξπρεσιονιστική τροχιά. Με ευρυγώνιους φακούς, σαν αυτούς του Lynch, με μια γοτθική σκηνογραφία και ένα ψυχεδελικό σενάριο, στοιχεία που συνάδουν αρμονικά με την προαναφερθείσα μεταφυσικότητα. Τέλος, οφείλουμε να πλέξουμε το εγκώμιο και του φωτογράφου Gilbert Taylor. Τόσο για τις σκιές, την ομιλούσα ασπρόμαυρη φωτογραφία όσο και για το βάθος πεδίου που επιτυγχάνει. Όλα αυτά κάνουν το Repulsion μια από τις σημαντικότερες ταινίες της 7ης Τέχνης, και ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ψυχεδελικά πορτραίτα της ανθρώπινης ύπαρξης.
Βαθμολογία 9,5/10