Σκηνοθεσία: Luchino Visconti
Παραγωγής: Italy / France / 1974
Διάρκεια: 116'
Η προτελευταία τούτη η ταινία του Luchino Visconti. Που στον πρωταγωνιστικό ρόλο του καθηγητή ίσως βρούμε κάποια αυτοβιογραφικά στοιχεία του δημιουργού.
Φιλήσυχος καθηγητής(Burt Lancaster) αναπαύεται κάπου στα προάστια της Ρώμης. Πάμπλουτη μαρκησία(Silvana Mangano), σύζυγος δεξιού άρχοντα, έρχεται να αναταράξει την επιθανάτια ηρεμία του καθηγητή. Διεκδικώντας πιεστικά να νοικιάσει μέρος της βίλας του, ως οίκημα για τα παιδιά της και για το μισθωμένο ζιγκολό(Helmut Berger) της. Τα νέα αυτά πρόσωπα εμπλέκονται αδιάκριτα στη νεκρική καθημερινότητα του καθηγητή, αναταράσσοντας τη ζωή του. Όλα αυτά σε ένα υπαρξιακό δράμα, με πολιτικό ντεκόρ, που ασφυκτιά στους τέσσερις τοίχους.
Η επιθετική εισβολή της μαρκησίας στα ξένα κτήματα του καθηγητή, μπορεί εύκολα να παρομοιαστεί με τη βίαια-φασιστική επεκτατικότητα του καπιταλιστικού κόσμου. Δέκτης παρόμοιας βίας είναι και το προλεταριάτο, στην προκειμένη ο Helmut Berger. Όπου η εκπόρνευση, σώματος και ιδεών, προκύπτει ως το διόδιο για την αστική κοινωνία. Αυτή η κατάσταση εσωτερικής καταπίεσης σχηματίζει ένα μύχιο πυρράκτωμα, με την μόνιμη απειλή μιας έκρηξης. Έκρηξης που ισούται με επανάσταση, περισσότερο νευρωτική παρά συλλογική, στην καρδιά του αστικού εκφυλισμού.
Ο καθηγητής είναι ένας διανοούμενος, που απηυδισμένος απ' όλα έχει αποσυρθεί πρόωρα στο νεκροκρέβατο του. Προτιμά να ζει μέσω έργων Τέχνης, που είναι πυκνοκαδραρισμένα στους τοίχους και στα ράφια του σπιτικού του, παρά μέσω των ίδιων των ανθρώπων. Άλλωστε το δεύτερο προϋποθέτει μια μορφή δέσμευσης-αφοσίωσης, που ο καθηγητής δεν είναι διατεθειμένος να αποδεχτεί. Η συναναστροφή του καθηγητή με τη μπουρζουαζία θα του προκαλέσει άφθονη φρίκη, ενώ παράλληλα θα τον ξεσκεπάσει, έστω και επιφανειακά, από τη ναφθαλίνη. Η μπουρζουαζία και η αστική τάξη που αποτυπώνονται μέσα σε μια φιλήδονη κενότητα, καθοδηγούν σε εξίσου ρηχές μέρες την ανθρωπότητα. Και μέσα σε αυτό το σύνολο ανθρώπινων σχέσεων ξεχωρίζει αυτή του καθηγητή με τον Helmut Berger, το νεαρό ζιγκολό. Ο καθηγητής, έστω και βουβά, ασπάζεται τα πάθη του. Και παρά την φαινομενική απόσταση τους, ίσως οι ζωές τους να μη διαφέρουν και τόσο, παρά μόνο ως προς την εμφάνιση τους.
Κάλλιστα θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε όλα όσα συμβαίνουν εντός των τεσσάρων τοίχων ως μια πολυπολιτισμική και πολυταξική κοινωνία. Όπου οι όροι διαβίωσης είναι τουλάχιστον δύσκολοι. Η γοητεία της αμαρτίας, για την οποία μας μιλάει ο τίτλος, αναφέρεται στην προσγείωση στο απέναντι στρατόπεδο. Καθώς τόσο ο μοναχικός καθηγητής, όσο και οι αστοί, παρά τις πρωταρχικές αναστολές τους, γοητεύονται απ' τις αναμεταξύ τους αντιθέσεις. Ο Luchino Visconti καυτηριάζει ξεκάθαρα τη μπουρζουαζία. Τονίζοντας πως η εσωτερική ενότητα είναι ανύπαρκτη, και υφίσταται μόνο κάτω από την κοινή δίψα για διασκέδαση. Ενώ από την άλλη, ο Ιταλός σκηνοθέτης τραυματίζεται βαρέως από τη μοναχικότητα του ενός. Το ταξικό σχόλιο λαμβάνει σάρκα και οστά μέσα από εξαντλητικούς διαλόγους και εντάσεις. Και όλα αυτά τη στιγμή που η εργατική τάξη(υπηρέτρια), είναι επιδεικτικά καταδικασμένη στον αφανή ρόλο του κομπάρσου.
Ο Luchino Visconti είναι ένας ταχυδακτυλουργός πίσω από την κάμερα. Μαεστρικά τα πλάνα, και κορυφαίας έντασης, όπου η κάμερα περιστρέφεται εντός των φιλοτεχνημένων τοίχων, για να βρει διέξοδο στο άπλετο φως που μπαίνει από κάποιο ανοιχτό παράθυρο. Το φυσικό φως θα το δούμε ελάχιστες φορές στην ταινία, και φέρει έντονη συμβολικότητα, καθώς η ταινία εξελίσσεται στα εγκλωβιστικά τοιχώματα των εσωτερικών χώρων. Για την κινηματογράφηση των οποίων οφείλουμε να καταλογίσουμε τα μέγιστα στον φωτογράφο Pasqualino De Santis.
Βαθμολογία 8,5/10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου