Yumutra

Σκηνοθεσία: Semih Kaplanoglu
Παραγωγής: Turkey / Greece / 2007
Διάρκεια: 97'

Με εικονοκλαστική διάθεση και τη μινιμαλιστική χρήση του λόγου ο Semih Kaplanoglu θα κάνει μια ταινία τοποθετημένη σε μια απρόσωπη επαρχιακή πόλη της Τουρκίας, και υπό το βλέμμα της πνευματικής στασιμότητας των κατοίκων θα αμφισβητήσει τον πολιτισμό του σύγχρονου ανθρώπου.

Παρακολουθώντας την ταινία έχεις την αίσθηση πως ο Nuri Bigle Ceylan, που βρίσκεται και στις ευχαριστίες, έχει εντρυφήσει ένα ολόκληρο κινηματογραφικό ρεύμα στην Τουρκία. Όσο ο φιλμικός χρόνος ξετυλίγεται, τίποτα δεν μπορεί να σε αποτρέψει απ' το να συγκρίνεις το Yumutra(Αυγό) με το μπρουτάλ Uzak ή και το αγροτικό Kasaba. Η εικόνα είναι πολύ προσεγμένη. Αποτελεί λειτουργικό στοιχείο της αφήγησης. Η φωτογραφία αν και αναμενόμενη ως προς τις αποχρώσεις της, συμβαδίζει αρμονικά με τη θεματολογία. Ωστόσο δεν είναι εύκολο για κανέναν να μιμηθεί τον Nuri Bigle Ceylan, ενώ και η ολοκληρωτική μίμηση στην Τέχνη δεν ταιριάζει με το προφίλ ενός ανήσυχου δημιουργού.

Αλλά ας πούμε δυο λόγια για την υπόθεση. Ένας ποιητής(Yusuf) επιστρέφει στη γενέτειρά του, μετά από χρόνια απουσία καθώς πληροφορείται τον θάνατο της μητέρας του. Στο πατρικό του θα συναντήσει την ανιψιά(Ayla) του, που μέχρι πρώτινος την φρόντιζε. Μέσα σε έναν αποξενωμένο κόσμο οι άνθρωποι αναπτύσσουν ένα σκληρό περίβλημα άμυνας που μετατρέπει την επικοινωνία αδύνατη. Ποιητής και ανιψιά θα κάνουν ένα ταξίδι στη μνήμη των ημιτελή σχεδίων της αποθανούσας. Η ταινία μετεξελίσσεται σε ένα ιδιότυπο road movie μέσα από μακρά πλάνα και αργές σκηνές.


Ο Semih Kaplanoglu μέσα από την εικονοκλαστική του φόρμα θα θέσει καίριους προβληματισμούς. Η ύπαρξη της ποίησης, της Τέχνης δεν είναι παρά μια σχηματική έκφραση. Ένας καρπός που ο σύγχρονος άνθρωπος δε δύναται, ούτε επιθυμεί να γευτεί όντας συνηθισμένος στην τραχιά ζωή του. Ακόμα και ο δημιουργός δεν μπορεί να κοινωνήσει διαπροσωπικά τις ανησυχίες του, τις οποίες θάβει κάτω απ' τη σκόνη της καθημερινότητας. Ίσως ο πρώτος που συμβιβάζεται. Ένας κόσμος αποξενωμένος. Ακόμα και η ύπαρξη ενός συναισθηματικού παρελθόντος αδυνατεί να λιώσει τους πάγους της αποξένωσης. Υποκείμενα που όσο και αν διαφημίζουν την εξέλιξη, διαψεύδονται επαναλαμβανόμενα. Χαρακτηριστική σκηνή η τελική. Με τον Yusuf να είναι ακινητοποιημένος στο αγέρωχο βλέμμα ενός σκύλου, της φύσης, της πλάσης που μόλις προηγουμένως είχε, υποτίθεται, καθυποτάξει. Η υλική καταπίεση των φτωχογειτονιών και κυρίως η συναισθηματική καταπίεση της νοσηρής αυτής πραγματικότητας έχει διάφορες εκφάνσεις στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου. Στην μαεστρική σεκάνς του πολυτελή ξενοδοχείου μια τέτοια καταπίεση οδηγεί την σχεδόν άπορη ανιψιά στην επιθυμία οποιασδήποτε επιτρεπτής υλικής εμπειρίας. Για να οδηγηθεί καταληκτικά στην αίθουσα δεξιώσεων. Όπου με το περίεργο βλέμμα της επιθυμεί λίγη απ' τη χαρά ενός άγνωστου νεόνυμφου ζευγαριού που δεξιώνει τον χώρο. Η κάμερα γυρνάει 180 μοίρες, και μας φανερώνει την συνύπαρξη του οικονομικά εύρωστου Yusuf. Ο οποίος κατά τον ίδιο τρόπο διψάει για λίγη δανεική-ξένη ευτυχία. Συναισθηματική καταπίεση που ψάχνει ανακούφιση σε εσφαλμένες οδούς. Και η αποξένωση γεννάται και γεννάει κάθε λογής καταπίεση.

Το finale απαισιόδοξο έρχεται να επιβεβαιώσει αυτή την πνευματική στασιμότητα. Ο άνθρωπος καμωμένος πίσω απ' το σκληρό περίβλημα του. Η επικοινωνία ανύπαρκτη. Άραγε ποιος, τι μπορεί να σπάσει αυτό το περίβλημα; Ποιος θα θρυμματίσει τα τσόφλια του Αυγού;
Βαθμολογία 7,5/10