Entre les murs

Σκηνοθεσία: Laurent Cantet
Παραγωγής: France/ 2008
Διάρκεια: 128'

Ο Laurent Cantet μετέφερε στην οθόνη το ομότιτλο βιβλίο του François Bégaudeau. Το αποτέλεσμα, μια πολύ λεπτοδουλεμένη ταινία με υπέρογκες αιχμές για το σύστημα της παιδείας, η οποία δραπέτευσε με τον Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ των Κανών.


Μεταφερόμαστε σε ένα επαρχιακό σχολείο της Γαλλίας. Η τάξη, στην οποία διαδραματίζεται η συντριπτική πλειοψηφία των γυρισμάτων, αποτελείται κυρίως από μικρούς Αφρογάλλους μαθητές. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο κατέχει ο συγγραφέας του ομότιτλου βιβλίου François Bégaudeau, ο οποίος υποδύεται έναν δάσκαλο Γαλλικών. Ενώ στα πλαίσια της γενικότερης προσπάθειας εξομοίωσης της πραγματικότητας, στα θρανία κάθονται κανονικοί μαθητές! Τα 130 λεπτά που διαρκεί η ταινία είναι ένας αέναoς διάλογος μεταξύ εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενων. Ο Laurent Cantet μεταχειρίζεται μινιμαλιστικά ένα σύνολο επεισοδίων φτάνοντας εν τέλη σε ένα εμβριθές σχόλιο για την παιδεία αλλά και την κοινωνία. Τέλος, η ευαίσθητη παιδική ηλικία αντιμετωπίζεται χαρισματικά, καθώς τα "ανυποψίαστα" παιδιά αναπαράγουν τα ποικιλόμορφα πρότυπα και στερεότυπα των οικογενειών τους και της κοινωνίας κατ' επέκτασην.


Παρά την ντοκυμαντεριστική γραφή, κυρίως λόγω της γλυκιάς φορεσιάς του, το "Ανάμεσα στους Τοίχους" εμφανίζει οπτικά μικροπροβλήματα στο να αναπαραστήσει ρεαλιστικά την πραγματικότητα μιας σχολικής τάξης. Ωστόσο, η χειρουργική λεπτότητα με την οποία στήνεται το διαλεκτικό κομμάτι καταφέρνει να μας μυήσει στην (πολλές φορές ανούσια) φλυαρία του σχολικού τμήματος. Ο εμπνευσμένος διάλογος τροφοδοτεί συνεχώς με σκέψη τον θεατή, ενώ παράλληλα φροντίζει να πυροδοτεί το κωμικό στοιχείο ανά τακτικά χρονικά διαστήματα. Η ταινία απογειώνεται καθώς ο χρόνος ξετυλίγεται. Με αποκορύφωμα τη σκηνή όπου απαθανατίζεται το Σχολικό Συμβούλιο των Καθηγητών συν τις δύο μαθήτριες που αντιπροσωπεύουν το τμήμα. Οι οπτικοί συμβολισμοί πυροβολούν αλλεπάλληλα τον θεατή, σε μια ολοκληρωμένη υπονόμευση του δημοκρατικού συστήματος. Συγκεκριμένα οι καθηγητές, ως διαμορφωτές των σχολικών νόμων, θα μπορούσαν να παρομοιαστούν εύστοχα με τα εκτελεστικά όργανα μιας συμμετοχικής δημοκρατικής εξουσίας. Σε πλήρη ταύτιση με την πραγματικότητα του πολιτικού συστήματος, οι δάσκαλοι εμφανίζονται εντελώς αποδιοργανωμένοι και ασύντακτοι μεταξύ τους και έχουν πλήρη άγνοια για αυτούς (μαθητές) που πρόκειται να τιμωρήσουν ή να ανταμείψουν. Τα παιδιά από την πλευρά τους, που θα μπορούσαν να παραλληλιστούν με τη γενική μορφή των πολιτών, μοιάζουν να αγνοούν παντελώς τη δύναμη και την ουσία του ρόλου τους στην εξουσιαστική πυραμίδα. Έτσι, το "δημοκρατικό" εσωτερικό συμβούλιο, τόσο ως προς τη μορφή του όσο και ως προς τα αποτελέσματά του, παρουσιάζεται ως ένας διασχισμένος θεσμός που κεφαλαλγεί και αιμορραγεί εκ των έσω. Ενώ η θέση αυτή ενισχύεται καθώς επιστρατεύεται η "Πολιτεία" του Πλάτωνα, σε ένα χαρισματικό σεναριακό τέχνασμα, για να δώσει έμφαση στην πλήρη άγνοια που διέπει τους καθηγητές ως προς τις πράξεις τους.


Το Entre les murs μπορεί να μην κατέχει την κινηματογραφική οξύτητα του προκατόχου του Χρυσού Φοίνικα "4 luni, 3 saptamâni si 2 zile". Ωστόσο ο ανερχόμενος Γάλλος σκηνοθέτης με λεπτούς χειρισμούς κατάφερε να αναδείξει ένα φλέγον θέμα, να σκιαγραφήσει την επιτυχία της Παιδείας να εγκλωβίζεται στην παροχή μικρογνώσεων και να τονίσει την αδυναμία να εμφυσήσει ενάρετους δρόμους στις ευαίσθητες παιδικές υπάρξεις κατά το βαρυσήμαντο στάδιο της κοινωνικοποίησης.
Βαθμολογία 8/10