Δευτέρα 11 Ιουνίου 2007

A Streetcar named Desire



Σκηνοθεσία: Elia Kazan
Παραγωγής: USA / 1951
Διάρκεια: 122'

Το υποψήφιο για το oscar του 1952 "Λεωφορείο ο πόθος" τιμάει σήμερα το blog μας. Ο Elia Kazan κάνει μια πιστή μεταφορά αυτού του θεατρικού έργου στον κινηματογράφο. Ταινία που αγαπήθηκε πολύ απ' το κοινό και χαρακτηρίστηκε ως κλασσική στη συνέχεια.

Η ταινία διαδραματίζεται στη Νέα Ορλεάνη, όπου η ταραγμένη ψυχικά και με σκοτεινό παρελθόν Βlanche (Vivien Leigh ) συναντά και συζεί με την εγκυμονούσα αδερφή της Stella (Kim Hunter). Ωστόσο θα βρεθεί ανάμεσα στην στωϊκή αδερφή της, και τον βιαίο, υποκινούμενο από αρχέγονα ένστικτα άντρα της Stanley(Marlon Brando). Σε αντίθεση, η Blanche είναι μια γυναίκα που δίνει μεγάλη σημασία στο φαίνεσθαι, ζει για να φλερτάρει, με δόσεις σουρεαλιστικού ρομαντισμού, και ποιητική έκφραση σε μια πλήρη αντίθεση με το είναι της ζωής της το οποίο χαρακτηρίζεται από ψεύδος, ζώντας ταυτόχρονα σε μια γοητευτική μεν αλλά τελίως βασισμένη στην ψευδαίσθηση πραγματικότητα. Αντίθετα ο Stanley, αντιπροσωπεύει την διαρκή αρνητική κρίση του φαίνεσθαι και της Blanche, βασιζόμενη στο ρεαλισμό, σε μια τελείως ζωώδης και άξεστη μορφή.

Είναι φανερό πως σε όλη τη θεατρική ταινία ο θεατής θα βρεθεί ανάμεσα σε δυο κόσμους, της ψευδαίσθησης του φαίνεσθαι και του κυνισμού μιας ωμής πραγματικότητας. Η Stella θα είναι γέφυρα των δύο αυτών άκρων. Έτσι ο Elia Kazan θα στηριχτεί πολύ στους ηθοποιούς τους, ενβαθύνωντας στην προσωπικότητες τους. Και κατ' εμέ η ταινία θα γίνει επιτυχία χάρης σπουδαίες ερμηνείες, οι οποίες δικαιολογούνται με oscar για τους τρεις πρωταγωνιστές και υποψηφιότητα από την δεύτερη κιόλας κινηματογραφική δουλεία του Marlon Brando. Το ταξίδι στην ψευδαίσθηση που οραματίζεται ο Elia Kazan δίνεται άψογα απ' την Vivien Leigh , ενώ ο Marlon Brando σου μεταδίδει μια πραγματικότητα σε τόσο εφιαλτικές αποχρώσεις όσο μιας ωμής αλήθειας που πλήτει την καρδιά σου. Έτσι τα κόλπα του φαίνεσθαι και του είναι αντιπροσωπεύονται μέσα απ' τους ηθοποιούς, όπως δίνεται και η πορεία προς τον ψυχικό παρηκμασμό. Ο σκηνοθέτης πλέκει το κουβάρι της ταινίας του με αρκετά θεατρικά εργαλεία. Χρησιμοποιεί την ένταση της φωνής σε πολύ υψηλές κλίμακες για να μεταδώσει την ανάλογη ψυχολογική φόρτιση, περιορίζει τα σκηνικά σε άκρως θεατρικά όρια. Στοιχεία που ωστόσο παντρεύει με κινηματογραφικό προσανατολισμό, χρησιμοποιώντας επίσης γκρο πλάνα που σημαδεύουν αψογές εκφράσεις στα πρόσωπα των ηθοποιών, ήχους που ξεφεύγουν απ' τον δρόμο, ελαφρά gothic στοιχεία που πολλές φορές οδεύουν την ατμόσφαιρα σε θρίλερ.

Για να συνοψίσουμε, μια ταινία που στο πέρασμα του χρόνου έμεινε ως ένα κλασσικό film, επιτυχία βασισμένη κατά πολύ σε υπέρογκης ομορφιάς και δυναμικής, ερμηνείες. Ωστόσο βλέπωντας το στο πανί, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του Elia Kazan νιώθεις τη θέληση να το παρακολουθούσες σε κάποιο θέατρο, στα πλαίσια της νόσου που παρουσιάζουν θεατρικές παραγωγές στο πανί. Βαθμολογία 7/10

5 σχόλια:

neutrino είπε...

Συμφωνω απολυτα με αυτα που λες, ειδικα στο τελος. Αν και ειναι απο τις πιο καλες μεταφορες θεατρικου εργου και σχεδον στεκεται αυτονομα στο πανι, παντα εχω την αισθηση και στο εργο του Καζαν οτι ειναι εργο για σανιδι..
Αυτη η Blanche, τι χαρακτηρας!
Ειδα και χτες ενα ποστ αλλου, που ειχε ενα βιντεακι απο την παρασταση του Κουν με τη Μερκουρη και μουσικη Χατζιδακι. Και τι δε θαδινα να χα παρακολουθησει αυτη την παρασταση...

kioy είπε...

Γενικά είναι αρκετά πιστή μεταφορά, που απ΄το σανίδι στον κινηματογράφο κάτι κόβει!
Δεν γνώριζα για την παράσταση που αναφέρεις... Όντως θα 'ταν μοναδική στιγμή, νομίζω πως αυτοί που παρεβρέθησαν σίγουρα θα ταν τυχεροί...

Ετερώνυμος είπε...

Σπουδαία ταινία,συγκλονιστικές ερμηνείες,όλα θαυμάσια,εκτός από το τέλος.
Στο ομότιτλο θεατρικό έργο του Τ.Ουίλλιαμς,η Στέλλα μένει προσκολλημένη στον Στάνλευ που ερεθισμένος τη θωπεύει κι εκείνη ανταποκρίνεται στη ζωώδη έλξη που της ασκεί.Δυστυχώς,η εταιρία παραγωγής εξανάγκασε τον Καζάν να αλλάξει αυτό το φινάλε με ένα άλλο που θα ικανοποιούσε το αίσθημα "δικαιοσύνης" του κοινού κι έτσι το φιλμ κατέληξε με αυτή την διόλου πειστική φυγή-χειραφέτηση της Στέλλας..! Σκέτη ανοησία! Δηλαδή η Μπλανς ήταν η καλή και ο Κοβάλσκι ο κακός που δικαίως τιμωρήθηκε για όσα της έκανε; Παιδαριώδης υπεραπλούστευση που δεν αρμόζει ούτε στον Ουίλλιαμς ούτε στον Καζάν.Όταν μιλάμε για χαρακτήρες τόσο άρτια δουλεμένους από τον συγγραφέα,δεν υπάρχει χώρος για τέτοιες μανιχαϊστικές διαιρέσεις.Άλλωστε,ο Στάνλευ,παρά την βάναυση συμπεριφορά του απέναντι στη δύστυχη κουνιάδα του,σε ορισμένα σημεία της λεκτικής επίθεσής του είχε δίκιο!!!

kioy είπε...

@Ετερώνυμος
Είναι αλήθεια πως ο κινηματογράφος, αλλά και άλλες μορφές Τέχνης, έχουν πληγεί ιδιαιτέρως από τη λογοκρισία που πέφτει στο βωμό της εμπορικότητας!

Ο Ουίλιαμς είχε δουλέψει πάρα μα πάρα πολύ καλά όλους τους ήρωες τυο. βέβαια, έχω ξανα πει, πως δεν τίθεται θέμα σύγκρισης κινηματογραφικής και θεατρικής εκδοχής, σε οποιαδήποτε ταινία. Αφού η μεταφορά από τον ένα χώρο Τέχνης στον άλλο δε σημαίνει αντιγραφή, αλλά μετα-γραφή. Κάτι που σημαίνει ότι τα έργα μεταξύ τους μπορεί κατά τα φαινόμενα(δηλαδή την επιφάνεια) να μη μοιάζουν καθόλου!

Επέτρεψε μου ακόμα να αρνηθώ πως ο Στάνλευ είχε δίκιο! Ξέρεις το δίκιο και το άδικο είναι τόσο ευμετάβλητες έννοιες. Και σε τόσο βαθιά δουλεμένους χαρακτήρες, το δίκιο και το άδικο είναι εξαιρετικά αβαρείς ταμπέλες. Ο Στάνλευ είναι ένας εντελώς ολοκληρωμένος ήρωας. Κάτι που συνεπάγεται με την απομυθοποίηση του δίκαιου και του άδικου, αλλά και με την προσέγγιση "μιας" αλήθειας...

Ετερώνυμος είπε...

Kioy,συμφωνώ απόλυτα! Δεν εννοούσα πως αποκλειστικά ο Στάνλευ έχει δίκιο,αλλά ότι έχει ΚΑΙ αυτός δίκιο.Συνήθως δέχεται το ανάθεμα των θεατών,αλλά του αντιστοιχεί κι εκείνου ένα μερίδιο "αλήθειας"(λέω "μερίδιο",διότι η αλήθεια δεν είναι μία και αδιαίρετη),καθώς η σχέση του με τη Στέλλα,παρά τους ομηρικούς καβγάδες τους,ήταν μια σχέση αγάπης,την οποία η Μπλανς συστηματικά υποβίβαζε στο επίπεδο μιας ζωώδους έλξης που ισχυροποιεί την νοσηρή εξάρτηση και υποταγή του θηλυκού στο αρσενικό.Από την πλευρά της,έχει δίκιο,αλλά το ίδιο και ο Στάνλευ,αυτό θέλω να πω...Φυσικά,αν τους βάλουμε στη ζυγαριά,ο Κοβάλσκι περνάει σχεδόν αλώβητος από την κρίση,ενώ η Μπλανς διαλύεται,γι'αυτό και της ανήκει η πρωτοκαθεδρία στην τραγικότητα του έργου.
Όπως λες,δεν έχει νόημα να κάνουμε σύκριση ανάμεσα στο θεατρικό και την ταινία,διότι πολύ απλά πρόκειται για δύο διαφορετικές "γλώσσες",που η κάθε μία διατηρεί την μορφολογική της αυτονομία και την ιδιαίτερη γοητεία της.Απλώς πιστεύω πως η έτσι κι αλλιώς υπέροχη ταινία του Καζάν θα ολοκληρωνόταν αν έμενε πιστή στο λογικό τέλος του Ουίλλιαμς,υπερπηδώντας τα εμπόδια της λογοκρισίας και των προσδοκιών...
Τέλος,αξίζει να αναφέρω πως η αρχική πρόθεση του Καζάν ήταν να δημιουργήσει μία πιο ελεύθερη και πιο κινηματογραφική μεταφορά,γυρίζοντας σε φλασ-μπακ τις σκηνές του παρελθόντος της ηρωίδας.Τελικά όμως,θεώρησε πως η δύναμη του κειμένου είναι τέτοια,που θα ήταν πιο συνετό να αποδώσει με ει δυνατόν απόλυτη πιστότητα.Και το αποτέλεσμα όπως φαίνεται τον δικαίωσε....