Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2010

Ο Βασιλιάς


Σκηνοθεσία: Νίκος Γραμματικός
Παραγωγής: Greece / 2002
Διάρκεια: 130'

Βασιλιάς: Συνειρμοί παραμυθικής μυθολογίας αναδύονται αυτέγκλητα. Λαμπερά στέμματα. Αυτοκρατορίες. Μια σωρεία υπηκόων σύμφυτης υπακοής/υποταγής. Και ούτε καθ' εξής. Και να, μπροστά μας, πως οι τεχνητά κατασκευασμένες εικόνες των συγκεκριμένων αντιλήψεων παγιδεύουν τη νόησή μας! Και εδώ, στην ταινία του Γραμματικού, είναι οι συγκεκριμένες τεχνητές φοβίες περί αγνώστου, κοιτάσματα μιας αργόσχολα αυνανιζόμενης και απαίδευτης κλειστής κοινωνίας, που πνίγουν έναν νεοφερμένο ξένο. Έναν αλλιώτικο βασιλιά. Έναν βασιλιά που δεν προαυλίζεται στον κήπο του συγκεκριμένου μας. Έναν μεσσία ίσως;


Ο Βαγγέλης(Βαγγέλης Μουρίκης) αποφυλακίζεται! Αποφασίζει να χτίσει από την αρχή μια νέα ζωή στο πατρικό του. Έτσι δραπετεύει από την Αθήνα και τον πρότερο βίο της εξάρτησης. Η ζωή στην επαρχία μοιάζει μια κάποια λύση. Μόνο που τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως μοιάζουν. Οι ανθρώπινες σχέσεις της επαρχίας ως ένα μύθευμα. Εκεί ο ήρωας καλείται να αντιμετωπίσει τη δυσκολία της προσαρμογής υψωμένη στο χυδαίο άτυπο νόμο αυτοδικίας της χωρικής κοινότητας. Μοναδικό αποκούμπι στην προσπάθεια επανένταξης, ειρωνικά και ουμανιστικά, είναι ένας αστυνομικός, μάλλον ο πιο καλογραμμένος ρόλος τον οποίο υποδύεται εξαιρετικά ο Μηνάς Χατζησάββας. Ο Γραμματικός θα παίξει μαεστρικά και με τον off χώρο. Τοποθετώντας στις σκιές ένα γεγονός έκτρωμα(καμένα δάση), που βαραίνει την κλειστή κοινωνία του χωριού και τη συσπειρώνει κάτω από μια ενιαία και χυδαία φορεσιά συγκάλυψης. Η οποία επιδεινώνει τους αντανακλαστικούς μηχανισμούς παραγωγής φόβων και προκαταλήψεων.


Με όπλο την πλοκή, η οποία ωστόσο λόγω των δεδομένων προσανατολισμών και του εκτενούς μήκους της κινδυνεύει να χαρακτηρισθεί σχηματική, ο Γραμματικός μας παρουσιάζει τις σάρκινες δυσκολίες του να αποτελείς διαφορετικότητα σ' έναν αφιλόξενο τόπο. Αφιλόξενος ο τόπος μας! Η επανένταξη ενός ανθρώπου αντί να υποβοηθείται, καταπολεμείται. Υπό το στενόμυαλο πρίσμα μιας κοινωνίας που αρνείται να αφουγκραστεί. Ζυμώνει εχθρούς. Κολλάει ταμπέλες. Σε μια κοινωνία νομικής ανισότητας. Σ' έναν πολιτισμό όπου το χριστιανικό κήρυγμα αγάπης έχει μετατραπεί σε κληρική γαργάρα αποχής. Άλλωστε το "Ο Βασιλιάς" θα μπορούσε, εκτός των άλλων, να ειδωθεί και σαν μια μεταφορά του "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται", ή και σαν θρησκευτική αλληγορία, με κομβικότερη αναφορά το άνοιγμα των ουρανών του φινάλε.


Ο Γραμματικός κάνει μια σημαντική ταινία. Απλή και λιτή, ικανή να μιλήσει σ' ένα ευρύ κοινό. Η φόρμα υπερβαίνει κατά πολύ τον ακαδημαϊσμό. Με κοντινά υποκειμενικά πλάνα, ασταθείς λήψεις, και συνεχή κίνηση της κινηματογραφικής μηχανής. Ενώ και η μουσική του Θανάση Παπακωσταντίνου στέκεται ένα σημαντικό καταφύγιο δραματικοποίησης. Όλα αυτά μορφώνουν το "Ο Βασιλιάς": ένας κόσμος απάνθρωπης βαρβαρότητας, ένας κόσμος αηδιαστικός να τον περπατήσεις.
Βαθμολογία 6,5/10

10 σχόλια:

Giorgos Kormikiaris είπε...

Κορυφαία ελληνική ταινία!

crispy είπε...

Η καλυτερη Ελλ.ταινια της περασμενης δεκαετιας!Ο Βαγγελης Μουρικης εξαιρετικος.

kioy είπε...

Χαίρομαι που ο Βασιλιάς βρίσκει θερμούς χειροκροτητές!

Αν και δεν συνταυτίζομαι, συνχειροκροτώ ένα αναμφισβήτητα μεγάλο ελληνικό έργο της περασμένης δεκαετίας!

Mike είπε...

Καλησπερα kioy. Ο "Βασιλιάς" αναμφισβητα αποτελει μια σημαντικη στιγμη για το ελληνικο σινεμα. Το οποιο βεβαια πηγαινει κατα διαολου αλλα αυτο ειναι μια αλλη λυπητερη ιστορια...

Στον "Βασιλια" γνωρισα τον Μουρικη, τον οποιο παρακολουθω απο τοτε και μονο θετικα σχολια μπορω να κανω για αυτον τον σπουδαιο ηθοποιο. Και ο Γραμματικος φυσικα αποτελει τη μονη ευχαριστη νοτα (μαζι με τον Οικονομιδη θα ελεγα... αλλα αυτος εξαφανιστηκε!) αναμεσα σε ενα σωρο ασχετους σκηνοθετες του σημερα που γυρνανε οτι παπαρια τους κατεβει και προσωπικα με εχουν κανει να μην πηγαινω πια σινεμα (για ελληνικες ταινιες μιλαω παντα)...

Καλο σου βραδυ και καλο μηνα ευχομαι!

kioy είπε...

@Mike
Μεγάλη κουβέντα ανοίγεις για το ελληνικό σινεμά.

Προσωπικά νομίζω πως σε ταλέντο δεν υστερούμε. Φέτος ο Κυνόδοντας ήταν πραγματικά μεγάλη ταινία, αλλά και του Τσίτου και του Κούτρα πολύ αξιόλογες. Θεσμικά νομίζω υπάρχει πρόβλημα, αλλά και αυτό το θεσμικά δεν είναι δαιμονοποιημένο. Εκφράζοντας τις αδυναμίες τόσο των καλλιτεχνών όσο και του κοινού να επέμβουν ουσιαστικά στα παραγωγικά μηχανηστικά γρανάζια της κινηματογραφοβιομηχανία.

Συμφωνώ μαζί σου για το Βασιλιά. Ο Οικονομίδης δε χάθηκε! Περιμένουμε το Μαχαιροβγάλτη. Έχει τελειώσει η ταινία, η διανομή μένει, και έχω ακούσει τα καλύτερα...

Αλλά αν αναλογιστούμε τις συνθήκες, πόσο εύκολο είναι να κάνεις εδώ μια ταινάι τη διετία; Αδύνατο θα έλεγα...

Καλό σου βράδυ, ευχαριστώ για το πέρασμα!

φπφ είπε...

Το τίμημα της ετεροδοξίας του ο ήρωας της ταινίας το πληρώνει πολύ ακριβά. Η άλλη όψη της ελληνικής επαρχίας, η μαγκιά, το 4Χ4, η καραμπίνα, το νταηλίκι, η εξουσία...
Ο ήρωας μας δεν είναι απλά ένας ξένος ή περιθωριακός τύπος, είναι ο ετερόδοξος. Ανοίγει το δικό του μονοπάτι, κόβει δρόμο όμως μέσα απ το χωριό και εδώ η αμφισβήτηση, η ανυπακοή του, δηλαδή ο ίσιος δρόμος που θέλει να διαβεί οδηγεί πάνω σε απροσπέλαστο τοίχο, ο βασιλιάς είναι γυμνός απέναντι στα ισχυρά στεγανά των μικρών κοινωνιών κατοχυρωμένων από θεσμούς αιώνων.
Πολύ καλός κ ο Ζουγανέλης σ έναν ξεχωριστό ρόλο και σκληρό θα συμπλήρωνα.

kioy είπε...

@φπφ
Εξαίρετο το σχόλιο σου...
Ο δρόμος που επιλέγει ο Μουρίκης, μοναχικός και συνειδητά διαλεγμένος, είναι το κόκκινο πανί στην μονολιθικά πορευόμενη χωρική κοινωνία. Που ιντριγκάρει για τη διαφορετικότητα του, και κυρίως για την αποτελεσματικότητά του.

Κάτοικοι, που εξαγριώνονται μπρος στην αυτοτέλεια κάποιου και την αμφισβήτηση της εξουσίας του. Μόνο που ο Γραμματικός το πάει ακόμα βαθύτερα, αναγάγωντας τον πόλεμο σε μια ευρύτερη κοινωνική κλίμακα ανισοτήτων που επιφέρει το εγκαθιδρυμένο πολιτσμικό/νομικό μοντέλο μας!

Chris Z. είπε...

Λίγο αυστηρό σε βίσκω εδώ.. Θα επανέλθω σε λίγο..
Αnyway, δεν ξέρω αν πήρες το μηνυμα, για το κείμενο που λέγαμε, Kυριακή τελικά κάποια στιγμή...

kioy είπε...

Καλημέρα Chris Z.
Το πήρα το μύνημα.
Ok για σήμερα!

Καλημέρα!

Ανώνυμος είπε...

Νομίζω ότι είναι η ωραιότερη ελληνική ταινία που έχω δει...
Με προβλημάτισε πάρα πολύ, όχι τόσο η συμπεριφορά των άλλων, αλλά η κατάληξη.
Όχι μόνο δεν δικαιώθηκε από τους συγχωριανούς του, αλλά ΕΒΡΕΞΕ... εκεί ανατρίχιασα...