Ajami

Σκηνοθεσία: Scandar Copti-Yaron Shani
Παραγωγής: Germany /Israel /2009
Διάρκεια: 120'

Ajami. Τόνος σύγκρουσης στην πόλη της Jaffa. Εβραίοι και Άραβες. Μουσουλμάνοι και Χριστιανοί. Τα ιμάτια του αίματος.

Σε πρώτο φόντο έχουμε ένα ανήλικο αγόρι που πασχίζει να βρει χρήματα για την εγχείρηση της ετοιμοθάνατης μητέρας του. Έναν Μουσουλμάνο και μια Εβραία που αναζητούν τρόπο και τόπο επαγγελίας για τον έρωτα τους. Η απώλεια ενός αγοριού συγκλονίζει μια οικογένεια. Νταραβέρια με ναρκωτικά και φτηνοί θάνατοι η μουσική υπόκρουσης στα φτηνά ανθρωποδρόμια της Jaffa.


Μια βίαια όψη έχει ετούτη η ταινία. Διαφέρει όμως από αναφορές όπως το Tropa de Elite ή το Cidade de Deus. Εκεί ο φακός στάζει διαρκώς μπαρούτι. Και από την όσφρηση του καταλαβαίνεις το ηχόχρωμα των γκέτο της Βραζιλίας. Εδώ η πλοκή φιλτράρεται με ένα νεορεαλιστικό θα έλεγα κριτήριο. Ο φακός γαντζώνεται στα πρόσωπα των ερασιτεχνών ηθοποιών. Ανοιχτοί, ρεαλιστικοί ήρωες, που η βία και η διαμάχη συμπεριλαμβάνεται στην καθημερινότητα τους. Και μέσω αυτής την εισπράττει ο θεατής. Κάτι που ενισχύει τον προαναφερθέντα λόγο μας για νεορεαλισμό, είναι η σχέση των ηθοποιών με το σενάριο. Όπως έχει δηλώσει το σκηνοθετικό δίδυμο(Scandar Copti, Yaron Shani), το σενάριο παρέμενε άγνωστο για τους ηθοποιούς, εξασφαλίζοντας έτσι τις αυθόρμητες αντιδράσεις τους κατά τις ερμηνείες.


Ως προς την κινηματογράφηση τώρα, ξαφνιάζει η επιλογή στην καθολική απουσία πρώτων (γενικών) πλάνων. Η συντριπτική πλειοψηφία των κάδρων εστιάζει ασφυκτικά στα πρόσωπα των ηθοποιών. Τα πρόσωπα έτσι γίνονται οι απόλυτοι κυρίαρχοι του χώρου, που σε συνδυασμό με το κοφτερό μοντάζ, προσδίδουν μια δραματικοποιημένη χροιά στην εμφάνιση της ταινίας. Είναι ριψοκίνδυνο το σκηνοθετικό τέχνασμα. Καθώς επιλέγουν να εμφανίσουν τον χώρο της Jaffa σαν ένα κολάζ από τα πρόσωπα που μετέχουν σε αυτή, και όχι τους ήρωες ως τους κληρονόμους των κοινωνικοπολιτικών στοιχείων της πόλης που τους περιβάλλει.

Πολύ ενδιαφέρουσα είναι και η χρήση του χρόνου. Η ταινία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σπονδυλωτή. Ο χρόνος εδώ δεν παρουσιάζεται ως άθροισμα γεγονότων. Όπως ας πούμε στην παραδοσιακή γραμμική αφήγηση. Ο χρόνος είναι γινόμενο. Που απαρτίζεται από την ενσωματωμένη αλληλόδραση των πολυτοπικών και πολυχρονικών στιγμών. Για αυτό και οι σκηνές εμφανίζονται σαν μικρά αποσπάσματα. Τοποθετημένες σε αριθμητικές παρενθέσεις. Συνθέτοντας έτσι τον συνολικό χρόνο των παράλληλων τόπων.


Το δυναμικό Ajami υιοθετεί μια πρακτική αποστασιοποίησης όσον αφορά τις συγκρούσεις στην πόλη. Και αυτό είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο, αν αναλογιστούμε την έντονα δραματικοποιημένη φορεσιά του. Η ταινία κλείνει μ' ένα ποιητικό voice over, χρωματικά μας παραπέμπει στο Soy Cuba. Ελαφρώς παράφωνο. Η ζωή και ο θάνατος είναι φτηνοί μέσα στη Jaffa. Και σε κάθε Jaffa ένυλης πολυπολιτισμικής συνύπαρξης. Αίμα, το μόνο εμπράγματο τεκμήριο, αναγραφόμενο στην ταυτότητά μας, για την αποδοχή του διαφορετικού και τις δηλωμένες δημοκρατικές αρετές μας.
Βαθμολογία 7,5/10