Rebel Without a Cause

Σκηνοθεσία: Nicholas Ray
Παραγωγής: USA / 1955
Διάρκεια: 111'

Ταινία σταθμός στην ιστορία του cinema. Στις μέρες μας, ο όρος κλασσική της αποδίδεται στην κυριολεξία του. Το Rebel Without a Cause καθιέρωσε τον James Dean -ο οποίος εδώ υποδύεται έναν σχεδόν αυτοβιογραφικό ρόλο- ως μια θρυλική φιγούρα στην αιωνιότητα του κινηματογράφου. Ο James Dean έχασε πρόωρα την μάχη με τη ζωή, μόλις στα εικοσιτέσσερα του(τον Σεπτέμβρη του 1955), παραδομένος στην μεγαλύτερη αγάπη του, τα γρήγορα αυτοκίνητα. Όμως η επιβλητική παρουσία του, η έλξη, οι αμοιβαίες σχέσεις με το κοινό και η ταύτιση της νεολαίας μαζί του, τον τοποθέτησαν αμετάκλητα στο κινηματογραφικό Πάνθεον...

Ο Nicholas Ray με την εκκίνηση της ταινίας ξεδιπλώνει τις διαθέσεις του. Μια αιχμηρή ειρωνεία πάνω στον πουριτανικό - συντηρητικό θεσμό της γονεϊκής κηδεμονίας. Εμείς παρακολουθούμε τους τρεις ήρωες James Dean, Natalie Wood, Sal Mineo να παρευρίσκονται συμπτωματικά και για διαφορετικά μικροατοπήματα στο αστυνομικό τμήμα ανηλίκων του Λος Άντζελες. Άμεσα ή έμμεσα αίτια των "άνομων" συμπεριφορών αποτελούν η μορφή της γονεϊκής παρουσίας ή απουσίας αντίστοιχα. Στο προσκήνιο εγωκεντρικές οικογένειες που παίζουν αυταρχικό ρόλο ρυθμιστή, χωρίς την παραμικρή διάθεση να αφουγκρασθούν, να συμμερισθούν και να λάβουν μέρος στα υπαρκτά προβλήματα της νεολαίας. Εμείς θα παρακολουθήσουμε εκτενέστερα την οικογένεια του James Dean. Μια οικογένεια που αποτελείται από έναν αξιοθρήνητο πατέρα, και έχει παραδώσει εξ' ολοκλήρου τα σκήπτρα της εξουσίας στην υψίφωνη μητέρα και τη παραδοσιακά ενοχλητική γιαγιά.


Η οικογένεια του James Dean, στα πλαίσια προστατευτικών μέτρων, έχει αποφασίσει την διαρκή μετακόμιση κάθε που ο γιος βρίσκεται σε μπελάδες. Το Λος Άντζελες είναι ο τελευταίος των προορισμών τους. Εκεί ο 17χρονός James Dean πέφτει θύμα της εκθαμβωτικής ομορφιάς της Natalie Wood. Η οποία ωστόσο είναι μέλος της πιο ενεργητικής συμμορίας της περιοχής. Ο Dean στην πρώτη μέρα του στο σχολείο θα συνάψει μια τυπική φιλία με τον μοναχικό και ψυχικά τραυματισμένο Sal Mineo ενώ σύντομα θα βρεθεί απέναντι της προαναφερθέν συμμορίας.


Ένα ακόμα θεμελιώδη συστατικό της ταινίας του Nicholas Ray είναι η εμβριθή ματιά στην υπαρξιακή αποδόμηση της νεολαίας. Η νεολαία, όπως δηλώνεται, αποτελείται από παιδιά με ελάχιστες ικανότητες αυτοελέγχου και αυτοσυγκράτησης που είναι διψασμένα για δράση και έχουν ανάγκη την ένταξη σε κάποια ομάδα ή κοινωνικό σύνολο. Ο James Dean διαφέρει. Είναι ένας ειλικρινής, τίμιος και αντιδραστικός μοναχικός τύπος. Έχει εξ' αρχής πρόβλημα με την ένταξη του στο κοινωνικό σύνολο, το οποίο δεν δείχνει να συμμερίζεται τις ανάγκες του. Έτσι γρήγορα περιθωριοποιείται και έρχεται σε σφοδρή κόντρα με την σχολική συμμορία της περιοχής. Ο Μπαζ, αφεντικό της προαναφερθείσας συμμορίας, κατά τη διάρκεια μιας νεανικής τρέλας γίνεται θύμα ενός θανατηφόρου ατυχήματος. Ο James Dean εκδιώκεται, ωστόσο σταδιακά έχει καταφέρει να κερδίσει εκτός της φιλίας του Sal Mineo και την έλξη της Nathalie Wood, η οποία έχει εντυπωσιαστεί από την ισχυρή προσωπικότητά του.


Ο προβληματικός θεσμός της οικογένειας βρίσκεται και πάλι στο προσκήνιο. Επιστρατεύονται αντιπροσωπευτικοί καυστικοί διάλογοι γονεϊκής υστερίας. Οι γονείς του Dean αρνούνται να κοιτάξουν στα μάτια το πρόβλημα το οποίο εξετάζουν κλεισμένοι στην εγωπαθή συντηρητική οπτική τους. Οι διαπληκτισμοί και οι εντάσεις κορυφώνονται και ο Dean καλείται για άλλη μια φορά να βρει μόνος τη λύση στα γιγάντια προβλήματά του. Από την άλλη οι γονείς της Wood φέρονται με μια αδικαιολόγητη σκληρότητα και απάθεια, απωθώντας έτσι την κόρη τους από κοντά τους. Ο Mineo από την πλευρά του μεγαλώνει με την καθολική απουσία των γονιών του. Κάτι που τον έχει επιφορτίσει με ανίατες ψυχικές πληγές, στα πλαίσια των οποίων αναζητά την πατρική και τη μητρική στοργή στα πρόσωπα των φίλων του. Και οι τρεις ενωμένοι αποφασίζουν να αντιμετωπίσουν το δυσχερή μέλλον που τους φέρνει αντιμέτωπους της συμμορίας που διψά για αντίποινα στα πλαίσια του χαμού του Μπαζ.


Ο Nicholas Ray αφηγείται την ιστορία του με μια γρήγορη και γραμμική αφήγηση. Το ενδιαφέρον του κοινού μένει αμείωτο καθώς οι πρέπουσες δόσεις ρομαντισμού, αγωνίας και περιπέτειας εναλλάσσονται διαρκώς. Και όλα αυτά χωρίς τον παραμικρό παραγκωνισμό της προβληματικής της ταινίας, η οποία διαρκώς εμπλουτίζεται με νέα στοιχεία. Έτσι το Rebel Without Cause παραμένει αξιοθαύμαστο μέχρι σήμερα χάρις των κλασσικού τύπου σκηνών του, την εμβριθή ματιά σε προβλήματα γονεϊκής κηδεμονίας αλλά και της γενικότερης δομής της νεολαίας καθώς και για το cast της, του οποίο ξεχωρίζει η θρυλική μορφή του James Dean.
Βαθμολογία 8/10