Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2008

Boy A



Σκηνοθεσία: John Crowley
Παραγωγής: England/ 2007
Διάρκεια: 100'


Αν το "Seabiscuit" ήταν ένα λυρικό παραμύθι και μια ωδή στη δεύτερη ευκαιρία, τότε το "A Boy" έχει ως σκοπό ύπαρξης να προετοιμάσει το έδαφος στη δύσκαμπτη κοινωνία για αυτή την πολυπόθητη δεύτερη ευκαιρία!


Ένα παιδί, ύστερα από δέκα χρόνια κράτησης, προσπαθεί να επιστρέψει στην κοινωνία. Το διαβατήριο της επανένταξης είναι μια δεύτερη ταυτότητα. Jack Burridge, ένα άλλο όνομα αναγράφει. Δεύτερη ταυτότητα, όχι για αυτόν. Αυτός δεν την έχει ανάγκη. Αυτός συζεί με το παρελθόν του κάθε μέρα, ίσως για αυτό έχει κερδίσει μια προσωπική συγχώρεση. Και ας είναι οι μνήμες λιοντάρια που τον κατασπαράσσουν. Και ας είναι ο πόνος ένα απέραντο σκοτεινό δωμάτιο που απαγορεύεται να μοιραστεί με άλλους. Τη δεύτερη ταυτότητα οι άλλοι έχουν ανάγκη. Οι άλλοι, που το μίσος τους κυριεύει. Που, για να κάνει θόρυβο το παρελθόν, σε ντενεκεδόκουτα στα πόδια του θύτη το κολλάνε. Ή μήπως του θύματος; Οι άλλοι, η δύσκαμπτη αυτή ανθρώπινη κοινωνία που έχει ανάγκη ταμπελοποιήσεις για την ευκολία της. Για να μη μπει ποτέ στη διαδικασία της σκέψης, της κατανόησης. Και πως από αυτούς να κερδίσεις μια δεύτερη ευκαιρία; Και ο νέος Jack Burridge θα βρει συμπαράσταση μόνο στον Terry. Το στήριγμα σε κάποιον που "μπορεί" να τον πιστέψει!


Μια βαθύτατα δραματικοποιημένη φόρμουλα η ταινία, που αγγίζει τα όρια της αλληγορίας. Καθώς ως προς τον ρεαλισμό πολλά εκείνα που δεν υπακούν. Ο Jack στην επάνοδο του, με το νέο όνομα, με τα νέα ρούχα, και το νέο πρόσωπο θα κερδίσει τους πάντες. Οι οποίοι όμως δε γνωρίζουν το παρελθόν. Το ήπιο παρουσιαστικό του νεαρού, τα ευγενικά του μάτια και μια απέραντη καλοσύνη(φορεμένη σε ηρωικές πράξεις) δε δύναται να περάσει απαρατήρητη. Για πόσο όμως; Μέχρι να αποκαλυφθεί το παρελθόν. Τότε δεν υπάρχει συγχώρεση. Το μίσος επιστρέφει! Η κοινωνία είναι αρνούμενη εξ' αρχής να δώσει χέρι βοηθείας, αλλά αρνείται επίσης να ανοίξει τα βλέφαρα και να αντικρίσει την αλλαγή που επήλθε ενός προσωπικού και επίπονου αγώνα. Μόνο κατακραυγή, και λυσσαλέος κοινωνικός ρατσισμός που πριονίζει τα φτερά της σωτηρίας. Και ο Jack πάλι στην απομόνωση. Κυνηγημένος και εξωστρακισμένος στο περιθώριο. Άραγε ποιος διαπράττει το έγκλημα; Και ο μέχρι πρόσφατα αγαπημένος ήρωας, αντικρίζει την Ιθάκη από πολύ κοντά. Ίσως γιατί το μακρυά έχει σβήσει πλέον. Και είναι η Ιθάκη που δίνει απαντήσεις στα αναπάντητα ερωτήματα σου...

Ο John Crowley θα φτιάξει μια ταινία για το ευρύ κοινό. Για το ίδιο κοινό που αποτελεί την κοινωνία της ταινίας. Την κοινωνία που καταδικάζει τον έτερο αμείλικτα, χωρίς καν να εξετάζει. Για αυτό, θα ποιήσει με πολύ δραματικοποιημένη ένταση τον άξονα του film, ο οποίος αποκαλύπτεται τόσο σε παροντικούς όσο και παρελθοντικούς χρόνους. Και το σενάριο θα δώσει απλόχερα όλα τα άλλοθι στον νεαρό ήρωα του. Τόσο στο παρελθόν(οικογενειακά προβλήματα, περιθωριοποιημένη σχολική ηλικία κ.λ.π), όσο και στο παρόν(τρυφερός νέος, ηρωική δράση, αθωότητα κλπ). Άλλοθι που αποσκοπούν, ίσως χωρίς δεύτερη ευκαιρία, στο να αποκτηθεί η συμπόνοια και η συμπάθεια απ' τον πλειοψηφικό θεατή. Επαναλαμβάνουμε, τον θεατή που αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα του περιβάλλοντος του "A Boy". Όμως στους λίγους υπόλοιπους γεννάται το εξής ερώτημα: "Μόνο οι άγιοι αξίζουν δεύτερη ευκαιρία;" (Γιατί σχεδόν τέτοιος παρουσιάζεται ο Jack). Το να περιθωριοποιείς κάποιον που αξίζει την επανένταξη στη κοινωνία αποβαίνει εγκληματικό για το άτομο. Έτσι, με το να δώσεις χέρι βοηθείας σε κάποιον που δεν το αξίζει, ίσως επιτύχεις να τον εξαγνίσεις. Κάτι που δε θίγεται στην ταινία. Είναι σαφής η διάθεση του John Crowley να εμμείνει στην πλειοψηφία. Αρνούμενος και αυτός, μέσα από την ευκολία του δράματος, μια ακόμα πιο διεισδυτική ματιά!


Τέλος, το "A Boy" διαθέτει μια αξιοπρόσεκτη φωτογραφία. Με τραχύ κόκκο και πολύ ενδιαφέρουσα χρήση των τηλεφακών. Στις ερμηνείες θα δούμε έναν καταπληκτικό Andrew Garfield στον πρωταγωνιστικό ρόλο, με άξιο συμπαραστάτη τον Peter Mullan σε μια ιδιότυπη απόδοση του επαγγέλματος "κοινωνικός λειτουργός".
Βαθμολογία 7,5/10

14 σχόλια:

dunno είπε...

λατρεύω τα alter ego και τις αντίρροπες δυνάμεις που εμφανίζονται σταδιακά στην ταινία.ο σεναριογράφος χτίζει πολύ δραματικά μια αναπόφευκτη σύγκρουση, σε σημείο που έφτασα να αποφεύγω την σκέψη του τέλους για αρκετή ώρα. σε κάνει να σκέφτεσαι ότι ακόμα κι η ευκαιρία από μόνη της έχει το δικό της alter ego, που διαφέρει από την καταδίκη, και παίρνει τη μορφή μιας θυσίας, κι ακόμα καλύτερα της αυτοθυσίας.

με τη μία η ταινία μπήκε στη λίστα των αγαπημένων μου.τρελαίνομαι για κάτι τέτοιες...

ΠΑΝΟΣ είπε...

Ένα ειλικρινές αριστούργημα, ένα δράμα που κλιμακώνεται χωρίς ανόητους συμβολισμούς για να καταλήξει στον θρίαμβό του, λίγο λυτρωτικό, λίγο πεσιμιστικό, ανάμεικτα τα δάκρυα στα μάτια μας δευτερόλεπτα πριν το τέλος. Δεν καταλαβαίνω πώς δεν το λάτρψαν όλοι.

kioy είπε...

@ Καλημέρα σας αγόρια!
Χαίρομαι που βρίσκω και άλλους λάτρεις της ταινίας, να εκφράζονται εμφανώς σινε-παρμένοι! Ολοκληρωτικό δράμα θα συμφωνήσω!

Πάνο θα ήθελα να απαντήσω στο "Δεν καταλαβαίνω πώς δεν το λάτρψαν όλοι."
Νομίζω πως σενριακά χρησιμοποιεί αρκετές ευκολίες που κατά τη γνώμη μου υποβαθμίζουν τη δήήλωση του για την αξία της δεύτερης ευκαιρίας.
Μας δίνει από τη μία μια "αυνανιζόμενη" κοινωνία σε στερεότυπα και ταμπού, που αρνείται να δει την πραγνματικότητα, και καταδικάζει άνευ εξέτασης. Στο ειδώλιο απ' την άλλη κάθεται ο ήρωας μας. Ο οποίος παρουσιάζεται υπερβολικά σαν άγιος. Το μαύρο παρελθόν του έχει πάρα πολλά άλλοθι(για να επιτραπεί στο θεατή η συγχώρεση) ενώ το παρόν του είναι γεμάτο ηρωϊκές πράξεις.

Και εγώ αναρωτιέμαι γιατί να μην παρουσιαστεί ένας ήρωας λιγο πιο "τσαλακωμένος". Ώστε η δεύτερη ευκαιρία στην ουσία να μην είναι η επιβράβευση σε κάποιον που την αξίζει(με το παραπών). Αλλά να αντλείται απ' τα αληθινά θεμέλια της. Δηλαδή τη συμπόνοια, κατανόηση κλπ [ρπς το συνάνθρωπο. Αν και με την ταινία συμφων'ω απόλυτα. Προσωπικά θα επιθυμούσα έναν άλλο ρόλο στον πρωταγωνιστή. Να χτιστεί με λίγο πιο δημοκρατικό τρόπο αν θες...

Γιώτα Παπαδημακοπούλου είπε...

Δεν την έχω δει Kioy αλλά μου δημιούργησες μεγάλη περιέργεια! :)
Την καλημέρα μου...

europanos είπε...

Kioy, γεια σου φίλε, συμφωνώ με πολλά από αυτά που γράφεις, αλλά έχω μια μεγάλη ένσταση για αυτό και το σχόλιό μου:

Ο σκηνοθέτης δε δικαιολογεί τον ήρωα και τις πράξεις του, το αποφεύγει τελείως. Αν το έκανε θα είχες δίκιο να αναρωτηθείς αν αξίζουν μόνο οι άγιοι δεύτερη ευκαιρία! Αλλά δεν το κάνει. Επειδή υποθέτω για αυτό το λόγο είσαι λίγο αυστηρός στη βαθμολογία σου εξηγούμαι αναλυτικά:

SPOILER- μη συνεχίζετε να διαβάζετε αν δεν έχετε ήδη δει την ταινία:

1.Αρχίζει την ιστορία του με δεδομένο ότι αυτός ο άνθρωπος εξέτισε την ποινή του και για αυτό κέρδισε την αλλαγή επιθέτου κλπ.

2.Βάζει στη συνέχεια τον εργοδότη του να μας υπενθυμίζει ότι όλοι δικαιούνται μια δεύτερη ευκαιρία.

3. Παρουσιάζει ως δίδαγμα για τον ήρωα την αντιδιαστολή μεταξύ της δικής του στάσης που υπέμεινε τη φυλακή κλπ και αυτής του φίλου του που αυτοκτόνησε, λιποψυχώντας! Το γεγονός ότι επέμεινε το σωφρονισμό και πάλι επιβεβαιώνει το ότι κέρδισε αυτή τη δεύτερη ευκαιρία με το σπαθί του, άρα δεν έχει σχέση με τίποτα άλλο αναφορικά με το παρελθόν του.

4. Η σκηνή του εγκλήματος είναι πολύ δυνατή και δείχνει τον ήρωα να αρπάζει το μαχαίρι και να σκέφτεται τη δολοφονία του κοριτσιού κατευθείαν, αντί να μαζέψει το φίλο του. Καμία δικαιολογία εδώ!

Θα μπορούσα να συνεχίσω αναφέροντάς σου κι άλλα παραδείγματα μέσα από την ταινία.

Ο ήρωας αντίθετα παρουσιάζεται ως συμπαθητικός όχι για να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα αλλά γιατί γενικά στους σκηνοθέτες αρέσει να μας δίνουν ένα ήρωα συμπαθητικό για να ταυτιστούμε ευκολότερα μαζί του.

Σου θύμισε καθόλου η ταινία τη γερμανική "Ελεύθερη Βούληση"; Έχει αξία μια σύγκριση μεταξύ των δύο!

Caesar είπε...

Άλλη μια ενδιαφέρουσα πρόταση, για πολλούς θα'λεγα !
Στα υπ'όψιν λοιπόν.

kioy είπε...

@Γιώτα
Την περιέργεια σου να ταϊσεις με το film καλή μου... Και δε θα χάσεις! :)
Την καληνύχτα μου!

@Caesar
Ταινία που σηκώνει πολύ πολύ συζήτηση. Και πολύ σημαντική για την κοπινωνική της αντήχηση!

@europanos
Καλησπέρα και από μένα!
Διάβασα και την πολύ ενδιαφέρον κριτική σου! Λοιπόν, δε λέω πως ο σκηνοθέτης δεν αποδέχεται την εγκληματική πράξη του μικρού. Ούτε την κουκουλώνει. Την παρουσιάζει, και βροντηχτά, μέσα από τα flash back. Όμως ταυτόχρονα μας δίνει το ίδιο εμβρόντητα και τα άλοθι. Σμπαραλιασμένη οικογένεια, περιθωριοποιημένη σχολική ηλικία, παρέα των δρόμων.

Επίσης, μετά το σωφρονισμό, ο ήρωας μοιάζει πολύ περισσότερο με άγιο. Τόσο στο ήπιο-αθώο-ταπεινό παρουσιαστικό του, αλλά και με τα 3(αν θυμάμαι καλά) επεισόδια που τείνουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Εγώ αυτό που λέω, ήταν πως θα επιθυμούσα ο Crowley να μην ακολουθούσε όλες αυτές τις συμβάσεις, ώστε να αναδείξει το θέμα της δεύτερης ευκαιριας σε μια πιο τολμηρή προσέγγιση. Με έναν κάπως πιο τσαλακωμένο ήρωα! Τα λες όλα με την προτελευταία σου παράγραφο, για τις διαφωνίες μου, σε ένα αν μη τι άλλο πολύ σπουδαίο film!

Για την ελεύθερη βούληση; Όχι! Αλλά
έχω ενδιαφέρον αν εσένα σε παρέπεμψε εκεί, και αν ναι γιατί! Η αλήθεια είναι πως η Ελεύθεη βούληση είναι εκ των αγαπημένων...

Την καληνύχτα μου!

Ανώνυμος είπε...

Στείλε μου ένα email για να επικοινωνήσω μαζί σου.

Αθανασιάδης Αθανάσιος
Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών
athanasiadi@sch.gr

W. είπε...

Το κείμενό σου μου αναζοπύρωσε το ενδιαφέρον για την ταινία, την οποία δυστυχώς δύσκολα θα δω, μου τυχαίνουν πολλά τον τελευατίο καιρό για να κάτσω να δω ένα οποιοδήποτε φιλμ.

kioy είπε...

Σε όλους μας συμβαίνουν πράγματα... Ελπίζω αυτά που συμβαίνουν σε σένα να μην είναι τόσο επώδυνα ή χρονοβόρα...
Να το δεις το film Πάντως, οπωσδήποτε!

W. είπε...

Έχω βάλει στο standby το παλιό THE PRODUCERS του Μελ Μπρουκς και το ENTRE LES MURS.

kioy είπε...

Κινείσαι σε σίγουρα εδάφη!:)

theachilles είπε...

Αφού την είδα τελικά την ταινία, φίλε μου, να δηλώσω πως συμφωνώ μαζί σου περισσότερο απ'όλους τους προλαλήσαντες. Γεμάτο δραματουργικές ευκολίες το φιλμ και εύκολους συμβολισμούς, αγγίζει μόνο επιφανειακά τα πολύ σπουδαία θέματα που του δίνει η (αληθινή) ιστορία. Να διαφωνήσω μόνο ως προς τα κάδρα και τις ερμηνείες που μου έφεραν λίγο σε τηλεόραση...

kioy είπε...

Καλησπέρα Αχιλλέα, και καλή [κινηματογραφική] χρονιά να έχουμε...

Φαίνεται πως συμφωνούμε... Γιατί όμως σου έμοιαζαν τηλεοπτικές οι ερμηνείες και τα κάδρα; Τα κάδρα ειδικά, δεν με παρέπεμψαν καθόλου προς αυτή την κατεύθυνση...

Το cast είχε μια teenage απόχρωση στην κατεύθυνση του, αλλά δεν το λέω απαραίτητα ως αρνητικό αυτό...