The Box

Σκηνοθεσία: Richard Kelly
Παραγωγής: Usa / 2009
Διάρκεια: 115'

Ο Richard Kelly έχει βαλθεί να σκιαγραφήσει το εξής: τις σιωπηλές φυλακές εντός του φαινομενικά ελεύθερου κόσμου. Στο ποιητικό Donnie Darko ήταν οι ανελέητοι κύκλοι-μηδενικά ενός αλλόκοτου κόσμου. Εδώ, πιο κοφτά: Το κουτί. Συνώνυμο φυλακής.


Ένα εκατομμύριο δολάρια προσφέρονται σε μια σχετικά ευκατάστατη οικογένεια για να πατήσει ένα κουμπί που θα στοιχίσει τη ζωή κάποιου άγνωστου σε απροσδιόριστες γεωγραφικές συντεταγμένες. Το θεωρητικά απρόσωπο αυτής της άτυπης συνδιαλλαγής θανάτου καθιστά την πρόταση δελεαστική. Και ο Richard Kelly πετάει εξ αρχής τα καρφιά του σ' έναν κόσμο εξιδανίκευσης της εξατομίκευσης και απαγραφής της συλλογικότητας. Άραγε είναι οι γεωγραφικές αποστάσεις που γεννούν αποξένωση μεταξύ των ανθρώπων, ή η αποξένωση της εξατομίκευσης που γιγαντώνει τις αποστάσεις;

Η συνέχεια είναι ακόμα πιο κατατοπιστική. Το The Box του τίτλου διεκδικεί σημασιολογικά το μερίδιο πραγμάτωσης της αλήθειας του Νέου Κόσμου. Ζωές κλεισμένες σε κουτιά. Απ' αυτά της υλικής επιδίωξης: Σπίτια, αυτοκίνητα, τηλεόραση. Ως εκείνα της εννοιολογικής σμίκρυνσης: οικογένεια, εαυτός. Άνθρωποι φοβισμένοι, περιχαρακώνονται μες σ' αυτοδημιούργητα κελιά, στην ψευδαίσθηση της πρόληψης και της ασφάλειας. Για να φτάσουμε στο ύστατο σημείο του ατομοκεντρικού μοντέλου: Τα τοιχώματα των αυτοδημιούργητων κουτιών, ιδεολογικά και υλικά, στενεύουν τόσο που γίνονται ένα ασφυκτικά εφαρμοστό περιτύλιγμα. Που εντός παγιδεύεται η κουκκίδα του ατόμου-εαυτού, και εκτός, ανέπαφα και ασύμπτωτα με το άτομο πλέον, εκτείνεται ο κόσμος του απείρου.


Σ' όλο αυτό το φιλμικό σύμπαν ο Richard Kelly θα επιστρατεύσει και κάποιους συμβολισμούς για να παραπέμψει στην έσω στρέβλωση του πολιτισμού μας. Η κώφωση, η τύφλωση και η κάπως καρτουνίστικα αποτυπωμένη εξωτερική παραμόρφωση, αντιστοιχούν σε καταστάσεις που αποσκοπούν να καθρεφτίσουν την αδιόρατη εσωτερική παραμόρφωση και τη στρέβλωση των σύγχρονων αξιών. Στοιχεία που παντρεύονται επιτυχημένα, αλλά και κάπως συνταγοποιημένα στην θρίλερ ατμόσφαιρα της ταινίας.


Επί της ουσίας το The Box υπηρετεί δοκιμιακά την μεταποίηση της εξ αποστάσεως δολοφονίας(η αποτύπωση συγγενεύει με το τεχνοκρατικό προφίλ των πολεμικών επιχειρήσεων) σε εξ επαφής δολοφονία. Άραγε σε τι διαφέρει ένα οικείο πρόσωπο από ένα άγνωστο; Πόσο διαφέρει το βάρος της δολοφονίας τους; Και από πότε έπαψε η γη, ο κόσμος να είναι ένας ενιαίος οίκος; Κάποια στιγμή ο James Marsden ρωτάει τη σύζυγο του Cameron Diaz: "Πόσο καλά με ξέρεις;", για να πάρει μια απόλυτα καταφατική απάντηση. Όμως ο Richard Kelly συνδυάζοντας τα παραπάνω περί κουτιών, αλλά και τη μεταφυσική χροιά της ταινίας δε μπορεί να συμμεριστεί την άποψη της Cameron Diaz. Και κινηματογραφεί ένα από τα μεγαλύτερα σφάλματα της ανθρωπότητας: το να ορίζει την ύπαρξη των πραγμάτων μονάχα απ' τη στιγμή που αυτά γίνονται αντιληπτά από τις μυωπικές αισθήσεις της. Καθιστώντας εν τέλει τον εαυτό της πεπερασμένο, σ' έναν πεπερασμένο κόσμο(αφού αυτός περιορίζεται αποκλειστικά στο στενό πεδίο αντίληψης των αισθήσεων), που κατοικεί στη μασχάλη της αιωνιότητας.


Ωστόσο το μπουχτισμένο απ' τη σύγχρονη συμβατικότητα "The Box", αποτυγχάνει στο να γίνει μια πολύ σημαντική ταινία. Και αυτό διότι ο Kelly δε μπορεί να σαρκώσει τα αντισυμβατικά του φρονήματα σ' ένα ανάλογης αισθητικής κινηματογραφικό βίωμα. Όπως για παράδειγμα κάνει ο Gaspar Noe στο "Μόνος Εναντίων Όλων". Αντίθετα ο νεαρός σκηνοθέτης επιλέγει τα άμφια της μεταφυσικής ταινίας και τα εμπλουτίζει με δάνεια απ' το horror film. Αφηγηματικά τα προβλήματα συγκρότησης είναι εμφανή στο αποστασιοποιημένο βλέμμα. Ενώ σκηνοθετικά το "The Box" μπορεί να απογειώνεται όταν καλείται να υπερπατήσει τα χωράφια της πραγματικοφάνειας, έχοντας και την καταλυτική υποστήριξη της μουσικής, αλλά αδυνατεί να σκηνοθετήσει το απλά επαρκές πρωταγωνιστικό τρίο(Cameron Diaz, James Marsden, Frank Langella) στις σκηνές που άπτονται του ρεαλισμού.

Ποιος θα σπάσει το κουτί;
Βαθμολογία 6/10