Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2009

Sin City



Σκηνοθεσία: Frank Miller-Robert Rodriguez
Παραγωγής: USA / 2005
Διάρκεια: 124'


Υπάρχουν ορισμένες ταινίες που μας υποχρεώνουν ευθέως να ανοίξουμε το θέμα περί μοντερνισμού και νεωτερισμού στον κινηματογράφο. Ο μοντερνισμός και ο νεωτερισμός είναι έννοιες που έχουν στην ουσία διχοτομήσει την κινηματογραφόσφαιρα, ορίζοντας δύο ημιεπίπεδα. Στο ένα, υπάρχουν οι υπέρμαχοι του μοντερνισμού, που σπεύδουν να εναγκαλιάσουν το οτιδήποτε οπτικά καινοτόμο. Στην αντίπερα όχθη, υπάρχουν εκείνοι που στρέφουν τα πυρρά ενάντια στον μοντερνισμό, θεωρώντας τον ως επιβλαβή και αμαυρωτικό προς την υφιστάμενη καλλιτεχνική όψη του σινεμά. Και στους δύο χώρους εμφανίζεται μια αντιδιαλεκτικότητα. Εγώ θα ήθελα να θέσω την εξής ερώτηση: μήπως και οι δύο αντιδράσεις εκρηγνύονται τελικά από την ίδια παρόρμηση; Την προδιάθεση; Η οποία απλώς είναι αντεστραμμένη, ανάλογα το στρατόπεδο των μεν και των δε;


Κατά την ταπεινή μου γνώμη, οι παραπάνω έννοιες, και οι παραπλήσιες του μοντερνισμού, δεν έχουν αυθύπαρκτη υπόσταση. Είναι μόνο εργαλειακές, που μας βοηθούν να υποδείξουμε προoρισματικά -ως τελικό αποτέλεσμα δηλαδή- την ύπαρξη κάτι νέου, όσον αφορά είτε τη φόρμα, είτε το περιεχόμενο, μα κυρίως τη φόρμα. Έτσι, σε αυτή τη βάση, είναι άσκοπο να τασσόμαστε υπέρ ή κατά του μοντερνισμού. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να 'χε ως αποτέλεσμα από τη μία τον εκμηδενισμό ορισμένων από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες στην ιστορία του cinema (όπως για παράδειγμα του Bresson), ή από την άλλη την κατάκτηση του κινηματογραφικού πάνθεον από δεκάδες μετριότητες. Διαφαίνεται πως η συζήτηση περί μοντερνισμού οφείλει να αλλάξει βάση. Και ότι αυτή η συζήτηση δεν είναι κάτι νέο. Επί της ουσίας πρόκειται για το αισθητικό ξεψάχνισμα της φόρμας -το οποίο υφίσταται ανεξαρτήτως καινοτομιών, πρωτοποριών κλπ- και τη δοκιμιακή ανάλυση της σχέσης, ή καλύτερα της αναλογίας, περιεχομένου-φόρμας. Εφόσον από αυτή την ανάλυση προκύπτει κάτι κινηματογραφικά νέο, μπορούμε να μιλήσουμε για μοντερνισμό. Ωστόσο, είναι αδιανόητο, αυτός ο μοντερνισμός να αγιοποιείται ή να απορρίπτεται καθολικά! Το παραγόμενο της κρίσης μας ή της άποψης μας, οφείλει να ακουμπάει στο λυκόφως της προαναφερθέν ανάλυσης της σχέσης φόρμας-περιοεχομένου. Έτσι, στην ουσία ο μοντερνισμός δεν εκφέρει συγκεκριμένα ταυτοτικά χαρακτηριστικά. Είναι μόνο μια ποσοτική κλίμακα μέτρησης της κινηματογραφικής καινοτομίας, ή οποία όμως δεν είναι και ποιοτική, δηλαδή δε συνδέεται με το ύφος και τη χροιά της καινοτομίας.


Αλλά, έχοντας όλα τα παραπάνω στο νου, ας πούμε δυο λόγια για το Sin City. Το Sin City είναι η αμαρτωλή πόλη που ξεμπλέκει επαναλαμβανόμενα το κουβάρι της μέσα σ' ένα αιμοσταγή σύμπαν, ως σεξιστικό πυροτεχνούργημα, εκεί που η δικαιοσύνη και η βία παντρεύεται με την αυτοδικία. Εμείς θα παρακολουθήσουμε αυτόν τον βίαιο κόσμο, που κάνει επίκληση στον ηθικό παρηκαμασμό του σήμερα, μέσα από τρεις διαφορετικές ιστορίες. Οι οποίες στην ουσία είναι οι διαφορετικές πτυχές της ίδιας ιστορίας, και φωτίζουν πολύπλευρα φαινόμενα όπως διαφθορά, εξουσία, κληρισμός, μοναχικότητα, σεξουαλισμός. Η ιδέα προέρχεται απ' το κόμικς του Frank Miller. Ή για την ακρίβεια, είναι η αυτούσια μεταφορά του. Και το κινηματογραφικό πανί γίνεται η οδός παρέλασης των στυλιζαρισμένων storyboards του Frank Miller. Ο Robert Rodriguez, που αναγράφεται επίσης στους σκηνοθετικούς τίτλους, προσθέτει την πείρα του, αλλά κυρίως την (κινηματογραφική) τεχνογνωσία του, ώστε να υλοποιηθεί το παραπάνω όραμα.


Έτσι, με στοιχεία όπως η ψηφιοποίηση της εικόνας, μέχρι και των πρωταγωνιστικών ερμηνειών. Με ήχο αποκλειστικά ασύγχρονο. Τον ανάλογο αποχρωματισμό της εικόνας, αλλά και ένα πανδαιμόνιο οπτικών εφέ, το Sin City γίνεται μια ταινία που όμοια της δεν έχουμε παρακολουθήσει. Μπορούμε δηλαδή κάλλιστα να μιλήσουμε για μοντερνισμό. Όμως, το ζητούμενο είναι να αποκρυσταλλώσουμε την τεχνική κάτω από την φαινομενική επιφάνεια τής. Αυτό που καταφέρνει το κινηματογραφικό Sin City είναι να ομοιάσει σε αυτό του κόμικς. Στοχοθετώντας μάλιστα αυτή την καθομοίαση ως απαραίτητο αυτοσκοπό. Η ιστορία σεναριακά είναι έξυπνη(ενίοτε εξυπνακίστικη), και αρκετά ευσταθής. Ωστόσο, όλοι οι πειραματισμοί βρίσκονται σε αρκετά πρώιμο στάδιο, δίχως καλλιτεχνική πυξίδα, και αποσκοπούν εξ' ολοκλήρου στο θέαμα. Το Sin City είναι η αμαρτωλή πόλη που ζούμε, η αμαρτωλή πόλη που πιτσιλάει εκστατικά στα πρόσωπα μας το νωθρό αίμα της, φορώντας ότι πιο θεαματικό (στην πρόστυχη όψη του θεάματος) βρει μπροστά της.
Βαθμολογία 5/10

9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Προσωπικά είμαι υπέρ της καινοτομίας και του πειραματισμού σε όλα τα επίπεδα της τέχνης και όχι μόνο. Χωρίς να σημαίνει ότι επικροτώ πάντα το αποτέλεσμα.
Νομίζω πάντως ότι τουλάχιστον στον κιμηματογράφο δεν υφίστανται δύο τόσο φανατικά στρατόπεδα όσο τα περιγράφεις, νομίζω οι περισσότεροι βρίσκονται κάπου στη μέση.
Προσωπικά πάντως θεωρώ το Sin City ως ένα άριστο παράδειγμα επιτυχημένης καινοτομίας στο σινεμά.

Ετερώνυμος είπε...

Ενδιαφέρον το θέμα που θέτεις,αλλά δεν ξέρω αν συμφωνώ με την ορολογία,νομίζω δηλαδή ότι κάπου συγχέεις την δύο έννοιες...
Γενικά,η νεωτερικότητα(modernity)είναι μια α-χρονική,υπεριστορική ένοια που αφορά κάθε νέο στοιχείο το οποίο εισάγεται σε μια τέχνη κι αντιδιαστέλλεται προς την παγιωμένη παράδοση. Ο μοντερνισμός(modernism) είναι ιστορικά καθορισμένος(τέλη 19ου-αρχές 20ου αιώνα έως...εδώ υπάρχουν διαφωνίες) ως μια κατηγορία που συνέχει ετερόκλητα καινοτόμα ρεύματα.(σουρεαλισμός,φωβισμός,εξπρεσιονισμός,κλπ)
Έτσι λ.χ. ο Ευριπίδης ήταν εξόχως νεωτερικός,αλλά ουχί μοντερνιστής και ο Καντίνσκυ μοντερνιστής( άρα εκ των πραγμάτων ΚΑΙ νεωτερικός).
Στην νεοσύστατη τέχνη του κινηματογράφου βέβαια τα πράγματα δεν είναι καθορισμένα και διακριτά εκ πρώτης όψεως,καθότι η παράδοση υπονομεύθηκε πριν καν αποκρυσταλλωθεί.

Annie_Hall είπε...

Εμένα πάλι μου αρέσει ο πειραματισμός αλλά γενικά την πολύ τεχνολογία στο σινεμά δεν τη βλέπω με καλό μάτι. Από την άποψη ότι το αποτέλεσμα δεν εξαρτάται απόλυτα από το ταλέντο του σκηνοθέτη.

Η συγκεκριμένη ταινία βέβαια το απαιτεί και το αποτέλεσμα καλλιτεχνικά εξαιρετικό. Απόδειξη ότι ο Rodriguez αν έχει κάποιον στο κεφάλι του (και δεν έχει γράψει το σενάριο) μπορεί να κάνει πολύ ωραία πράγματα. Είναι πραγματικά σαν να ζωντανεύει το κόμικ μπροστά στα μάτια σου...

Για μένα από τις ωραιότερες μεταφορές στη μεγάλη οθόνη, διασκεδαστικό, σπιντάτο και πάνω απ' όλα αισθητικά υπέροχο!

kioy είπε...

@zamuc
Θεωρώ φυσικό να υπάρχει μια προδιάθεση -αν και ίσως θα ήταν ακόμα καλύτερα αν απαλασσόμασταν από αυτήν- αλλά το σημαντικότερο είναι αυτό που λες. Να διαβλέπουμε την καινοτομία κάτω απ' τη φαινομενικότητα της, δηλαδή την οντολογική υπόσταση της!

@Ετερώνυμος
Ναι, σίγουρα. Έχω κανιβαλίσει τις έννοιες νεωτερισμού και μοντερνισμού, ξεζουμίζοντας από την ιστορική σημειολογεία τους, και προσαρμόζοντας τες αυθαίρετα στις ανάγκες του κειμένου...

Επίσης να σε ευχαριστήσω για αυτή τη σύντομη ιστορική αναδρομή που μας παραθέτεις.

Στον κινηματογράφο οι ρυθμοί αλλαγής είναι ισοπεδωτικοί. Χωρίς αυτό να είναι απαραίτητα κακό. Αλλά σαφώς μας στερεί μια βαθύτερη δυείσδυση στα φαινόμενα!

@Annie Hall
Η αλήθεια είναι πως δε συμφωνώ. Αλλά ο καθένας έχει τα δικά του αισθητικά κριτήρια, και αυτό είναι σεβαστό.

Σε αυτό που λες, νομίζω πως είναι η (σχεδόν) αυτούσια μεταφορά του κόμιξ. Ενώ στην ουσία η μεταφορά ενός έργου από μια μορφή Τέχνης σε κάποια άλλη, προυποθέτει και το στοιχείο της μετεγγραφής. Κάτι που δεν είδα καθόλου εδώ!

Annie_Hall είπε...

"Κάτι που δεν είδα καθόλου εδώ"

Γι' αυτό ήταν καλό. Νομίζω ότι σε άλλη περίπτωση ο Rodriguez δεν θα τα πολυκατάφερνε(αν και τον συμπαθώ πάρα πολύ).

Και φυσικά δεν είναι απαραίτητο να συμφωνούμε. Το πόσο θα αρέσει σε κάποιον αισθητικά κάτι είναι καθαρά υποκειμενικό θέμα. Προσωπικά, όλο αυτό το “κομικοποιημένο” noir με έκανε να χαζέψω.

Ανώνυμος είπε...

5/10 ε? ετσι για να μαθουν οι ασχετοι που δεν εχουν ιδεα απ τη δικια μας ψευτοκουλτουρα

πραγματικα κριμα σου γιατι η ταινια ειναι απ τις καλυτερες που εχουν γινει ποτε

και μονο οτι οδηγει το σινεμα σε νεα μονοπατια φτανει

αλλα τσαμπα μιλαω οποτε γεια και χαρα

kioy είπε...

Καλησπέρα αγαπητέ ανώνυμε/η φίλε/η.

Κατ' αρχάς δεν δήλωσα ποτέ, ούτε καν το υπαινίχτηκα, πως κατέχω κάποια σχηματικοποιημένη κινηματογραφική γνώση(ούτε κανενός άλλου είδους γνώση βέβαια). Θεωρώ τον εαυτό μου αιώνιο μαθητή. Εξερευνώντας διαρκώς το νέο, ή ακόμα και το παλιό μέσα από νέα μάτια. Και εδώ, στο παρόν ιστολόγιο, μόνο αυτή τη βιωματική (και προσωπική) διαδικασία μαθητίας παραθέτω. Τα άγαρμπα και αδέξια ψιλαφίσματα μου σε έργα Τέχνης.

Δεν απέκλεισα ποτέ το αλλιώτικο. Και ούτε πρόεβησα σε διαρθρωτικούς χαρακτηρισμούς του εμείς και του αυτοί. Θεωρώ κακόγουστο και άνευ νοήματος έναν τέτοιο διαχωρισμό. Για αυτό και αυτή η φόρμα σχολίων είναι ανοικτή, όχι μόνο ανοιχτή, αλλά επιθυμεί κιόλας να μας παραθέσεις τη δική σου "μαθητεία". Το παρόν κείμενο δεν υπαινίσεται πως κατέχει κάποιο χρήσμα αυθεντίας. Αντιθέτως, περισσότερο απ' όλα είναι ένα προσωπικό προϊον που επιθυμεί να συνεχίσει το διάλογο για κάθε ταινία, και όχι να τον τερματίσει!

Την καλησπέρα μου.

Ανώνυμος είπε...

Μας χωριζει το χαος απ οτι φαινεται.

Δε γινεται να μπαινει 5/10 σε μια τετοια ταινια

απλα δε γινεται


Σταματαω να σε διαβαζω φυσικα,
και σου ευχομαι καλη συνεχεια.

kioy είπε...

Ποτέ δεν με τρόμαζε το χάος!
Τα γνωρίμως άγνωστα απουσιάζουν από εκεί.
Και έτσι μπορούν τα πόδια μου να πατούν στο τώρα!

Καλή συνέχεια! :)