Ander

Σκηνοθεσία: Roberto Castón
Παραγωγής: Spain / 2009
Διάρκεια: 128'

Ο πρωτάρης(και αυτό φαίνεται τόσο στη συγκέντρωση και την ευλάβεια όσο και στην ατολμία-αμηχανία) Roberto Caston πάει κόντρα στις λαϊκές απαιτήσεις της σύγχρονης κινηματογραφίας. Όπου ο βομβαρδισμός της εικόνας έχει γίνει σχεδόν πανάκεια. Με μακρά πλάνα, που προσομοιώνουν το φυσικό χρόνο, θα μας διηγηθεί χαμηλόφωνα και με φυσικότητα μια ανθρώπινη ιστορία. Κινούμενος αντίρροπα σε σχέση με το σκούρο αυτό σύννεφο που αιωρείται πάνω απ' ότι η συμβατική κοινωνία ορίζει αυθαίρετα ως ανορθόδοξο και παραφυσικό.


Σε μια αγροτική φάρμα της επαρχιώτικης Ισπανίας ζει μια παραδοσιακή οικογένεια. Ο 40χρονός Ander, η αδερφή του και η μητέρα του. Σ' ένα ατύχημα ο Ander θα σπάσει το πόδι του. Ως επακόλουθο, η οικογένεια προσλαμβάνει τον Jose, έναν Περουβιανό, ως δουλευτή της γης. Ο Jose γίνεται μέρος της οικογένειας, και ταυτόχρονα μέσω της φυσικής καθημερινής επικοινωνίας-συνύπαρξης αναδύει στον Ander μια αθέατη πλευρά του εαυτού του. Ο Christian Esquivel, ως Jose, παραδίδει μια εκπληκτική ερμηνεία! Ας περάσουμε όμως και στο τοπικό περιβάλλον, τον πυρήνα του οποίου απαρτίζει μια σειρά χαρακτήρων, μερικοί πλεονάζουν ίσως, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα. Από τους "περιφερειακούς" χαρακτήρες ξεχωρίζουμε την Reme. Μια μητέρα που εργάζεται ως πόρνη για να επιβιώσει. Και μη μπορώντας να αποδεχτεί τον παρατημό της, καρτερεί την επιστροφή του συζύγου, έχοντας παράλληλα φιλικές(και εργασιακές) σχέσεις με την προαναφερθείσα οικογένεια. Στη φυσική ροή του χρόνου, η αδερφή του Ander παντρεύεται, ενώ η μητέρα του απεβιώνει. Έτσι ο Ander βρίσκεται αντιμέτωπος με το τέλος μιας εποχής και την αυγή μιας νέας.


Η ταινία αντιμετωπίζει ανθρώπινα και κυρίως νατουραλιστικά το ζήτημα της σεξουαλικής επιλογής. Όσοι περιμένετε μια πολύχρωμη-πολύκροτη ομοφυλοφυλική προπαγάνδα καλό θα ήταν να στραφείτε αλλού. Το Ander είναι μια βαθυστόχαστη ταινία, που αρνείται το φτηνό παιχνίδι της δημαγωγίας. Αν ακόμα και σήμερα υπάρχει κάτι που ενδυναμώνει τον μύθο περί διαχωρισμού των φύλων, αυτό είναι η μεταφυσικότητα που έχει αποδοθεί στα απολύτως φυσικά και αυτέγκλητα σεξουαλικά ένστικτα. Η σεξουαλική παρόρμηση και τα ερωτικά ένστικτα, στην πραγματικότητα, είναι τόσο φυσικά όσο οποιαδήποτε ανθρώπινη βιολογική ανάγκη. Η μη αποδοχή της παραπάνω πρότασης ωθεί σε αυτο-καταπιεζόμενες καταστάσεις. Διότι στις μέρες μας τα ζητήματα της σεξουαλικής επιλογής, του φλερταρίσματος, της ερωτικής προσέγγισης αντιμετωπίζονται με μια μεταφυσική βιαιότητα, που υποκινείται απ' το παγιωμένο επιμύθιο της ερωτικής κατάκτησης. Ωθώντας τα άτομα σε μια βίαια αυτο-υποκρισία ώστε να ικανοποιήσουν τις σεξουαλικές τους ανάγκες, τόσο κατά το ερωτικό όσο και στο προ-ερωτικό στάδιο. Και αυτό το μεθοδευμένο ώστε να είναι πλήρως αντιφατικό με τη βιολογική φύση των ερωτικών ενστίκτων και των σεξουαλικών ορμών.

Στα πλαίσια αυτά, και πιθανώς πολύ πιο χαμηλόφωνα απ' τον τόνο του γραφιά, το Ander αποδέχεται τη φυσικότητα του έρωτα. Η ομοφυλοφιλική σεξουαλική σχέση που περιλαμβάνει, πλάι σε πληθώρα ετεροφυλοφιλικών, δεν υπακούει σε κάποια βιαία μεταφυσικότητα. Είναι απλώς η ανταπόκριση δύο ανθρώπων στο κάλεσμα των βιολογικών εσωτερικών εντίκτων τους. Ίσως όμως σταθήκαμε περισσότερο του πρέποντος σε αυτή τη συνιστώσα του film. Το οποίο καθολικά αναπνέει απ' τον καθάριο αέρα της φυσικής ροπής και της ελεύθερης επιλογής. Κάτι που επιβεβαιώνεται και στο απρόσμενα θετικό φινάλε, όπου με το τέλος μιας εποχής(όχι χρονολογικής αλλά δραματουργικής) ο Roberto Castón προτείνει μια δομικά διαφορετική οικογένεια, μια πολυσυλλεκτική οικογένεια. Χωρίς ίχνος φανφάρας και λίβελου κατά των παραδοσιακών θεσμών. Η γέννηση της νέας οικογένειας δεν προκύπτει ως απόρριψη του παραδοσιακού μοντέλου, αλλά ως μια βαθύτερη ένωση που υπακούει στο χρώμα των αναγκών -ψυχολογικών, βιολογικών, υλικών- των μελών που την απαρτίζουν.


Μορφολογικά το Ander υιοθετεί τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής φεστιβαλικής ταινίας. Με αργό μοντάζ και "λεία" φωτογραφία που βάφεται απ' το καταπράσινο του φυσικού τοπίου και από τους ήχους του. Και με μια δραματουργία που επιπλέει ελεύθερα στο παχύ συναισθηματικό φορτίο των ηρώων της!
Βαθμολογία 7,5/10