Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2009

El mariachi


Σκηνοθεσία: Robert Rodriguez
Παραγωγής: Mexico / USA / 1992
Διάρκεια: 82'


Παρακολουθώντας το El mariachi μας λύνεται κάθε ενδοιασμός. Αυτή είναι η καλύτερη ταινία του Robert Rodriguez! Και μας μένει μια πικρία. Για το κινηματογραφικό ένστικτο ενός σκηνοθέτη που, μέχρι σήμερα, έμεινε ανεκμετάλλευτο. Αλλά και για την επίδραση της εμπορευματοποίησης στη δημιουργική διαδικασία. Όχι, μην περιμένετε ένα καλλιτεχνικό διαμάντι. Η ταινία είναι ένας φόρος τιμής στο spaghetti western, εμπλουτισμένη με γκανγκστερικά στοιχεία. Μα είναι απορίας άξιο πως με ένα τόσο πενιχρό budgett -και ένα απλό σενάριο- ο Robert Rodriguez κατάφερε να πλάσει μια τόσο αξιοπρόσεκτη ταινία. Με μια εμπνευσμένη σκηνοθεσία, η κάμερα ζωγραφίζει ελεύθερα και αποδεσμευτικά κάθε πιθαμή του κάδρου. Κάθε σκηνή, κάθε πλάνο, κάθε καρέ μυρίζει αγνό καλλιτεχνικό ενθουσιασμό.


Ένας απένταρος μουσικός(mariachi) ταξιδεύει στο Μεξικό. Αυτός και η κιθάρα του, τίποτα άλλο. Ζει χαϊδεύοντας τις νότες στις χορδές της ψυχής του. Και πίνοντας απ' το ποτήρι των εμπειριών που έρχονται σε αυτόν, όπως έρχεται το αύριο στον άνθρωπο. Μια από αυτές τον φέρνουν στην αγκαλιά του πιο γοητευτικού κοριτσιού της περιοχής. Για να ζήσει έναν έρωτα. Έναν έρωτα ασχημάτιστο ακόμα, σαν έμβρυο που περιμένει τον χρόνο για να ωριμάσει εντός μιας διατομικής συναισθηματικής μήτρας. Ταυτόχρονα όμως, κατόπιν παρεξήγησης, ο συναισθηματικός mariachi αποτελεί το νούμερο ένα στόχο της τοπικής μαφίας. Ο λόγος: η κιθαροθήκη που κρατάει. Η αιτία: ένας επιδέξιος δολοφόνος έχει επισκεφτεί την πόλη ζωσμένος με μια κιθαροθήκη που στάζει μπαρούτι, για να πάρει εκδίκηση απ' τον αρχιμαφιόζο της περιοχής που τον έχει ρίξει σε μια αναμεταξύ τους συμφωνία. Ο αρχιμαφιόζος, ο μόνος που γνωρίζει το δολοφόνο, έχει δώσει ρητή εντολή στα "λαγωνικά" του: "σκοτώστε τον άντρα που κρατάει κιθαροθήκη και φοράει μαύρα". Έτσι ο δύσμοιρος mariachi έχει μπλεξίματα.

Η ιδέα απλή. Το ζήτημα της λανθάνουσας ταυτότητας πολυειπωμένο. Όμως ο Robert Rodriguez δε σταματάει εκεί, θα παίξει με τραγικές έννοιες όπως το "είναι", "φαίνεσθαι", "έχειν". Ο Γκι Ντεμπόρ έχει διατυπώσει "από τον έκδηλο υποβιβασμό του είναι σε έχειν, έχουμε πλέον οδηγηθεί σε μια γενικευμένη διολίσθηση από το έχειν στο φαίνεσθαι." Έτσι και εδώ ο mariachi δεν κρίνεται-διώκεται για αυτό που είναι. Το "είναι" πλέον δεν είναι υπαρκτό, δεν έχει διακριτή υπόσταση. Το "είναι" διαβάλλεται και μετουσιώνεται από την προβολή του "έχειν"(κιθαροθήκη) και του "φαίνεσθαι"(μαύρα ρούχα) πάνω του. Έτσι το ζήτημα της λανθάνουσας ταυτότητας δεν αποτελεί απλά μια απλή παρεξήγηση, αλλά το σφάλμα των αναγνωριστικών μηχανισμών που προκύπτει απ' την αντικατάσταση του "είναι" σε "έχειν" και "φαίνεσθαι". Κάτι ανάλογο μπορούμε να ισχυριστούμε και για τον αρχιμαφιόζο. Ο οποίος γίνεται διακριτός μονάχα απ' τη φαινομενικότητα του(λευκός ρουχισμός ως μορφολογικό έμβλημα) αλλά και τη μορφολογική-φαινομενική ιδιαιτερότητα της εικόνας(ονειρώδη φόρμα) όταν τον περιβάλλει. Βέβαια μη φανταστείτε πως ο Robert Rodriguez περνάει σε εγκάθετους στοχασμούς της παραπάνω σημειολογίας. Αντιθέτως, η αφήγηση ακολουθεί τον δαιμόνιο ρυθμό των spaghetti western, εμπλουτισμένη με αξιοπρόσεκτες στυλιστικές επιλογές, που αφήνουν και χώρο για ποικιλότροπες και παράλληλες προσεγγίσεις του film.

Τέλος, το φινάλε μπορεί να μοιάζει εξυπνακίστικο και αδικαιολόγητα ένθετο. Αν όμως το σχόλιο που περιέχει: "Εκεί που τελειώνει η αγάπη αρχίζει η ζωή" ήταν εύστοχο για το γκετοποιημένο Μεξικό του 1992, τότε μπορούμε να πούμε πως είναι τραυματικά επίκαιρο για την απρόσωπη Ευρώπη του 21ου αιώνα.
Βαθμολογία 7/10

4 σχόλια:

W. είπε...

Συμφωνώ απόλυτα! Ό,τι πιο διασκεδαστικό, πλήρες και καλοφτιαγμένο μας έδωσε με τα χεράκια του και ο αποκαλούμενος ως μίνι Ταραντίνο.

Παρατηρώ κάτι σαν ρετροσπετίβα στο σινεμά του Ρομπ τον τελευταίο καιρό ή μου φαινεται; :P

Ετερώνυμος είπε...

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάρτηση για μια ταινία που έχω ακουστά,αλλά δεν έτυχε να δω.Με την πρώτη ευκαιρία θα το κάνω,αν και με φοβίζει λιγάκι η τέταρτη σειρά στο σχόλιο του costello(αστειεύομαι,μη μου θυμώσετε...!)

Annie_Hall είπε...

Και αυτή είναι η μόνη ταινία για την οποία μπορώ να καταλάβω γιατί κάποιος θα τον αποκαλούσε μίνι Ταραντίνο. Τροματικά κοινά στοιχεία ενώ δεν έχουν γνωριστεί ακόμη και κάνουν ταυτόχρονα τις πρώτες τους ταινίες!

Το El Mariachi είναι σίγουρα το πιο τραχύ και εμπνευσμένο από τα υπόλοιπα της τριλογίας. Ιδιαίτερη ταινία που θα την συνοψίσω κι εγώ στη λέξη κλειδί της ανάρτησής σου, ενθουσιασμός! Ο Rodriguez και οι φίλοι του κάνουν το κέφι τους και δίνουν μια απίστευτη ώθηση στον ανεξάρτητο κινηματογράφο.

Για μένα δεν είναι η καλύτερη ταινία του(προτιμώ Sin City και κυρίως το From Dusk Till Dawn). Καλλιτεχνικά είναι σίγουρα το καλύτερο της τριλογίας αλλά προσωπικά το λίγο πιο γυαλισμένο Desperado το διασκέδασα πιο πολύ(και όχι επειδή παίζει ο Ταραντίνο σε μια σκηνή).

Καλημέρα :)

kioy είπε...

@costello

Τι εννοείς με το ρετροσπετίβα; Δε σε πιάνω... :)

@Ετερώνυμος
Καλορίζικο το profile!

@Annie
Το Sin City το θεωρώ του Miller, αλλά πάλι δε με ξετρέλανε όπως θα διάβασες! Ναι όντως κάνει το κέφι του. Σε όλες τις ταινίες το κάνει αυτό! Εδώ όμως δημιουργικά. Η δουλειά στο ρεπεράζ και στο μοντάζ είναι αξιοπρόσεκτη. Ο Rodriguez γενικώς κάνει το κέφι του στις ταινίες νομίζω, αλλά τώρα τελευταία κάνει και της παραγωγής το κέφι κυρίως!

ΚΑληνύχτα σας!