Σκηνοθεσία: Quentin Tarantino
Παραγωγής: USA / Germany / France / 2009
Διάρκεια: 153'
Ο Quentin Tarantino είναι ένας μεγάλος αστειάτορας! Ίσως ο μεγαλύτερος φαρσοπλόκος των (κινηματογραφικών) καιρών μας. Και διατυπώνω τα παραπάνω χωρίς το παραμικρό ίχνος υποτίμησης. Αντιθέτως! Γιατί στον QT συναντάμε εκείνο το χαρακτηριστικό στο οποίο καθομοιάζουν σχεδόν όλες οι μεγάλες προσωπικότητες. Δηλαδή την πλήρη συνείδηση του εαυτού. Και δεν υπάρχει πιο πρόσφορο έδαφος για να στήσεις μια πλάκα -μα τι πλάκα- από 'κείνο των ακαλλιέργητων χωραφιών της (φαρσο)ιστορίας!
Γιατί τι άλλο είναι η ιστορία πέραν από μια φάρσα; Μια σειρά γεγονότων, γενναιόδωρα πασπαλισμένα με ανακρίβειες, τυλιγμένη με τα σάβανα της απολυτότητας, τα οποία σχηματίζουν μια ανέγγιχτη μούμια. Μια μούμια που παραμένει άθιχτη, τόσο από τον καιρό όσο και από εμάς. Από εμάς που "καλούμαστε" να χωνέψουμε αμάσητα γεγονότα αμφιβόλου αληθείας. Δίχως περιθώριο διαφυγής. Άλλωστε η "χορήγηση" του εμβολίου γίνεται από τη σχολική ηλικία.
Πριν 57 χρόνια το 'χε κάνει ο Ernst Lubitsch(To Be Or Not To Be). Ο οποίος είχε μεταφέρει το story του στην κατεχόμενη από τους Ναζί Πολωνία, για να σατιρίσει, μέχρι δακρύων, μία από τις πιο μελανές περιόδους της ανθρωπότητας. Ο Quentin Tarantino το κάνει τώρα, μεταφερόμενος στην κατεχόμενη Γαλλία. Όχι για να σατιρίσει αποκλειστικά, αλλά ούτε και να αντιδράσει για να ικανοποιήσει τα λαϊκά αισθήματα. Άλλωστε, έχει περάσει καιρός από τότε, που δε θα δικαιολογούσε μια παροξυστική αντίδραση σαν εκείνη την αριστουργηματική του Lubitsch. Ο Tarnatino έχει τη θρασύτητα αλλά και την υπευθυνότητα -ω ναι χρειάζεται περίσσεμα τέτοιας- για να κανιβαλίσει την ιστορία όπως της αρμόζει. Επαναγράφοντας την ως φαρσικό αστείο. Με τη μόνη διαφορά πως οι φάρσες του αγαπημένου σκηνοθέτη είναι τρόπον τινά πιο καλόγουστες, και έχουν και μια στοιχειώδη(τι στοιχειώδη;) αίσθηση του χιούμορ. Ταυτόσημα, μέσα από αυτή τη φάρσα, το "Inglourious Basterds" μας υπενθυμίζει τη δύναμη του cinema-Τέχνης να επιδρά στην ιστορία. Γιατί η ιστορία στο cinema δεν τερματίζεται με την τελευταία μολυβιά του δημιουργού. Συμμετέχουμε όλοι μας σε αυτή. Τα δάχτυλα της σκέψης μας αφήνουν τα μοναδικά τους αποτυπώματα πάνω στο έργο, μετά το πέρας του. Ξανά και ξανά. Έτσι η ιστορία επικαιροποιείται διαρκώς. Αφού η δυναμικά μεταβαλλόμενη Τέχνη επιδρά πάνω της. Και έτσι η Τέχνη διαμορφώνει - επεμβαίνει, και έτσι η ιστορία προχωρά. Εσαεί! Άλλωστε ο Tarantino θα μας παραθέσει μια σεκάνς μνημόνιο και αντικείμενο μελέτης, περί αθανασίας του κινηματογράφου, αλλά και τη δύναμη του να επεμβαίνει στην ιστορία. Ασφαλώς και αναφέρομαι στη σεκάνς της αλληλοεξόντωσης Τσόλερ και Σοσάνας. Όπου ο πεπερασμένος χρόνος ζωής του πραγματικού υποκείμενου σβήνει μπροστά στον αιώνιο χρόνο του κινηματογραφικού υποκειμένου. Και όπου, δεν είναι ο πραγματικός ήρωας, αλλά ο κινηματογραφικός αυτός που διαδραματίζει την πραγματική ιστορία. Ασύλληπτο!
Και όλος αυτός ο κανιβαλισμός της ιστορίας εξελίσσεται σε μια αρένα-πανδαιμόνιο σινεφίλ αναφορών. Που εκκινούν απ' τον βωβό του Pabst και διατρέχουν ολόκληρη την κινηματογραφική ιστορία. Μπορεί αναπόφευκτα το χρονικό πλαίσιο που τοποθετείται η ιστορία, αλλά και οι ανάγκες της, να της επιβάλλουν να αναφερθεί στο βωβό, αλλά εδώ όχι δε μιλάμε για επιβολή. Και λέω όχι, γιατί κοιτώντας το σινεμά του Ταραντίνο, το τσαπτερικό αυτό σινεμά, μπορούμε εύκολα να διακρίνουμε μια στενή αφηγηματική συγγένεια με την δομή του βωβού. Καθώς και ο βωβός δομείται αφηγηματικά πάνω σε σχεδόν αυτόνομα επεισόδια.
Και για να συνεχίσουμε τις σινεφίλ αναφορές, δε θα ήταν ακραίο να αναφέρουμε πως ο Tarantino συναντάει τον Haneke ως προς τη θεματολογία του. Και αναφέρομαι στην απεικόνιση της αδιάσπαστης σχέσης βίας-θεάματος. Σαφώς ο Haneke είναι πιο βαθύς, δε χωράει αμφιβολία. Σαφώς ο Tarantino είναι πιο ευθύβολος. Σαφώς δεν τίθεται θέμα σύγκρισης! Πάντως ο Tarantino δεν μένει σε κάποια αφελή αναπαράσταση. Ο καυτηριασμός της βίας και της πρωταγωνιστούσας θέσης που φέρει στον κόσμο του θεάματος είναι πλήρης. Δεν περιορίζεται μόνο στους "αρνητικούς" ναζί που σχεδόν εκσπερματώνουν, παρακολουθώντας έναν Άρειο να σφαγιάζει Εβραίους στο κινηματογραφικό πανί. Με ένα σαρδόνιο γέλιο το πάει παραπέρα. Καθώς αποτυπώνει με την ίδια καυστικότητα τη βία, όταν η "θετική" Σοσάνα πραγματοποιεί το σχέδιο της. Κάτι που μάλιστα αποτελεί και τη θε(α)ματική κορύφωση της ίδιας του της ταινίας.
Για να κλείσουμε το κείμενο, οφείλουμε μια ειδική μνεία στη σχέση άνθρωπου-ηθοποιού. Όπως έχει πολυαναφερθεί η σχέση Τέχνης-ζωής συγχέεται. Εδώ ο Tarantino μας υποδεικνύει και το συγγενές της σχέσης ηθοποιού-ανθρώπου. Ο ρόλος του ηθοποιού είναι να υποδύεται έναν άνθρωπο. Ένας άνθρωπος υποδύεται διάφορους ρόλους, ανάλογα το βάρος της περίστασης στην οποία βρίσκεται. Συντρίβοντας έτσι το μύθο της ενιαίας προσωπικότητας. Ο ηθοποιός δεν ερμηνεύει ρόλους, αλλά τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος υποδύεται τους ρόλους. Έτσι, δεν είναι σκοπός ο ηθοποιός να ερμηνεύσει τους συγκεκριμένους ρόλους. Ο σκοπός είναι ο ηθοποιός να ταυτιστεί με τον άνθρωπο, και συνεπώς να ερμηνεύσει τον εαυτό του. Ταυτοπροσωπία! Και το οπλοστάσιο του Ταρνατίνο είναι γεμάτο με μερικούς από τους πιο αξιόλογους και εξελίξιμους Ευρωπαίους ερμηνευτές(Christoph Waltz, Michael Fassbender, Diane Kruger, Daniel Brühl), οι οποίοι πλαισιώνονται με τον Brad Pitt που αποτελεί και το κερασάκι στη φάρσα! Η σκηνοθετική καθοδήγηση τους είναι αξιοπρόσεκτη. Ενώ οι ικανότητες του Quentin πίσω από την κάμερα είναι δεδομένες. Η κίνηση λυρική και ξεσαλωτική. Η θέση του υποκειμένου στο κάδρο φέρει βαρύνουσα σημασία. Ενώ στα γνωστά, προστίθονται και οι "αναγκαστικοί" πειραματισμοί ενός καλλιτέχνη που δεν επαναπαύεται.
Glory to Inglorious!
Βαθμολογία 9/10
48 σχόλια:
"Γιατί τι άλλο είναι η ιστορία πέραν από μια φάρσα; Μια σειρά γεγονότων, γενναιόδωρα πασπαλισμένα με ανακρίβειες, τυλιγμένη με τα σάβανα της απολυτότητας, τα οποία σχηματίζουν μια ανέγγιχτη μούμια. Μια μούμια που παραμένει άθιχτη, τόσο από τον καιρό όσο και από εμάς. Από εμάς που "καλούμαστε" να χωνέψουμε αμάσητα γεγονότα αμφιβόλου αληθείας. Δίχως περιθώριο διαφυγής. Άλλωστε η "χορήγηση" του εμβολίου γίνεται από τη σχολική ηλικία."
Για παραγραφους σαν κι αυτην σε διαβαζω, οχι τοσογια να μαθαινω τη γνωμη σου για κινηματογραφικες ταινιες, αλλα να μαθω να εκφραζομαι καλλιτερα χρησιμοποιωντας την Ελληνικη γλωσσα, την (αναθεμα με) μητρικη μου!
ΕΥΓΕ!
Μετα τιμης,
Πυγμαλιων.
Δεν ξέρω γιατί αλλά ο Tarantino δεν είναι και πολύ του γούστου μου και δεν ξέρω αν θα μου αρέσει οπότε μάλλον δεν θα ρισκάρω να πάω σινεμά.
Δεν αντιλαμβάνομαι τη συγγένεια του βωβού με το σινεμά του Ταραντίνο, ούτε καν αφηγηματικά. Αλλά δε βαριέσαι...
Επίσης, έχω σπάσει το κεφάλι μου να καταλάβω τι είναι το τσαπερικό σινεμά. Το πιο κοντινό που σκέφτηκα είναι τον Μπραντ Πιτ πάνω σε κάνα τσόπερ αλλά αυτό το είχε κάνει ο Φίντσερ σε σκηνή της ταινίας του, οπότε θα ήταν η πιο έκδηλη κλεψιά του Κουέντιν!
Μου άρεσε πάντως η βαθμολογία σου αυτή τη φορά.
@Πυγμαλίων
Φίλε μου, πάντα γενναιόδωρος στο λόγο σου. Τιμή μου αν κάτι απ' τα κειμενά μου μπορούν να επιτελέσουν τέτοιο ρόλο!
@Γιώτα
Χμ, Ταραντίνο rules! Και σινεμά να μην πας, βρες τρόπο να το δεις! Ίσως επαναθεωρήσεις. Προσωπικά ούτε εγώ ανήκω στη μερίδα των θαυμαστών, με την οπαδική έννοια! Αλλά νομίζω πως ο Tarantino είναι ένα σημείο αναφοράς του κινηματογραφικού σήμερα!
@Πανοσ
Τσαπτερικό(chapter) ήθελα να γράψω. Έιδες τι κάνει ο δαίμονας του τυπογραφείου;
Εννοώ αφηγηματική συγγένεια υπό τη σκοπιά ότι τα κεφάλαια του Ταραντίνο διατηρούν μια σχετική αυτονομία, όπως στον βωβό η πλοκή εξελίσσεται σε σχεδόν αυτόνομα (ή και αυτοτελή) επεισόδια.
Σε κανά τσόπερ; Χαχα! Πως δε φαντάστηκες την τσάπα του Fassbender στην εισαγωγή της ταινίας;;;
Ρε δεν ήταν αυτός ο Φασμπέντερ, κάτσε καλά.
Μπράβο ρε Κιου!!! Επιτέλους αναγνωρίζεις το πελώριο σινεμά του Ταραντίνο.
Αλλά ο Fassbender παίζει μόνο στο τέταρτο κεφάλαιο! :P
Κάντο δέκα ρε το βαθμό!
Τα λες υπέροχα. Χαίρομαι που συμφωνούμε πολλοί στο ότι έκανε εξαιρετική δουλειά και αυτή τη φορά ο καλός μου. Δεν φαίνομαι υπερβολική.
Ναι ναι! Αν ανοίξω το κουτί, καμιά φορά φεύγουν καλές μπαρούφες!
Όπως και να 'χει, ευχαριστώ για τα σχόλια...
Αυτά είναι! Μόλις έπεσε το όνομα του Tarantino στο τραπέζι,χάλασε ο κόσμος!
Υποψιάζομαι πως το κείμενό σου έχει πολύ περισσότερη ουσία από την ταινία.Αν και δεν την έχω δει ακόμη(και μάλλον δεν πρόκειται να δω...),αμφιβάλλω αν ο βαθμός που έβαλες ανταποκρίνεται στην πραγματική αξία του φιλμ.Πιθανόν να σε παρέσυρε ο ενθουσιασμός σου.Εν πάση περιπτώση,μια που όπως προείπα δεν την έχω δει,αδυνατώ να κρίνω.
Αυτό που μπρορώ να πω είναι ότι δε συμμερίζομαι επ'ουδενί την πρόδηλα θετικότατη άποψή σου για τον σκηνοθέτη.Εκεί που εσύ βλέπεις μελέτη της σχέσης θεάματος-βίας(έστω και υποδεέστερη από κείνη του Haneke),εγώ βλέπω glossy και σοφιστικέ αγριότητα.Δώσε βία σε ψευτοδιανουμενίστικη συσκευασία και να 'τες οι ορδές των θεατών,έτοιμες να σε χειροκροτήσουν! Sorry,δε θα πάρω....
Όσο για το "πελώριο σινεμά του Ταραντίνο",κόψτε κάτι βρε παιδιά!Μια και μιλάμε για σύχρονο,εγώ προτιμώ την γνησιότητα και την ειλικρίνεια ενός Μoretti...κι ας μην είναι "πελώριος"......
Αν προτιμάς το τηλεοπτικό Caos Calmo από το Basterds, τότε απλά we're in a different ballpark.
Αντιλαμβάνομαι ότι ο Tarantino κάνει ένα σινεμά αποθέωση της φόρμας, αλλά όταν αυτή η φορμα στηρίζεται σχεδόν εξολοκλήρου σε κινηματογραφικά υλικά, αν μη τι άλλο γεννά έναν ενθουσιασμό σε όσους αγαπούν παράφορα την έβδομη τέχνη. Ειδικά για την περίπτωση των Basterds, όλα αυτά φεύγουν από τη φόρμα και φτάνουν στην ουσία.
Είμαι αηδιαστικά ερωτευμένη με αυτόν τον άντρα και την τέχνη του, οπότε ξέρω πως μάλλον δεν είμαι το άτομο που θα πάρεις στα σοβαρά(και με όλα τα δίκια του κόσμου με το μέρος σου, φυσικά). Είναι πολύ λογικό για κάποιους σκηνοθέτες που αποδεδειγμένα έχουν προσφέρει στην έβδομη τέχνη να υπάρχει θετική αντιμετώπιση εξ αρχής. Ταυτόχρονα όμως, αυτό μεγαλώνει και τις προσδοκίες του θεατή προς το δημιούργημα. Για ανθρώπους σαν τον Tarantino είναι δέκα φορές δυσκολότερο να ικανοποιήσουν τον κοινό.
Επίσης όμως κάποιοι είμαστε θετικά προκατειλημμένοι υπέρ του, έτσι κάποιοι άλλοι είναι έτοιμοι να κριτικάρουν τη βία, τη φλυαρία, το τουπέ που πλασάρει. Πάνω απ' όλα είναι θεατής. Και ξέρει τι θέλει να δει ο κόσμος. Η βία έχει ζήτηση, πάντα είχε. Υπάρχει στη ζωή μας και υπάρχει και στην τέχνη. Ας δούμε όμως πίσω από αυτό. Γουστάρουμε να βλέπουμε τους Μπάσταρδους να παίρνουν τα σκαλπ των Ναζί, τη Νύφη να πατάει το μάτι της Elle Driver, τον Mr. Blonde να κόβει το αυτί του μπάτσου; Ναι γουστάρουμε για το καθαρό, αγνό fun του πράγματος. Όμως δεν χειροκροτάμε τον Tarantino γι' αυτό. Τον χειροκροτάμε για την αφηγηματική του ικανότητα, τη δεξιοτεχνία του πίσω από την κάμερα, τα σινεφιλικά παιχνίδια που δεν σταματάει να παίζει.
Άσχετο τελείως, εχθές συζητούσα για τον Moretti και νομίζω πως πρέπει να ρίξω μια ματιά στη φιλμογραφία του(μόνο μια ταινία έχω δει).
@theachilles
Αν τα φορμαλιστικά παιχνίδια του Ταραντίνο και κάθε Ταραντίνο σε ενθουσιάζουν,δεκτόν.Από κει και πέρα όμως το να χαρακτηρίζεις το σινεμά του πελώριο,συγνώμη,αλλά μόνο θυμηδία μου προκαλεί....(εκτός αν αστειόμενος υπερέβαλες...).Κι αυτό διότι μία ενδιαφέρουσα(;) άσκηση ύφους δεν δύναται να αναγάγει το όλον σε τέχνη.Αυτός ο φιλοπαίγμων χειρισμός του σκηνοθέτη είναι κάτι εξωτερικό,επιφανειακό και τελικά-παρά την μπαντιέρα της πρωτοπορίας που αυτάρεσκα σηκώνει-κάτι μπαγιάτικα ακαδημαϊκό,διότι στηρίζεται και μάλλον εξαντλείται στην διανοουμενίστικη,σινεφιλική εγκεφαλικότητα.
Για την τελευταία του ταινία δεν μπορώ ούτε να προσυπογράψω ούτε να απορρίψω τα λεγόμενά σου,αφού δεν την έχω δει...
@Annie Hall
"Πάνω απ' όλα είναι θεατής. Και ξέρει τι θέλει να δει ο κόσμος. Η βία έχει ζήτηση, πάντα είχε. Υπάρχει στη ζωή μας και υπάρχει και στην τέχνη. Ας δούμε όμως πίσω από αυτό. Γουστάρουμε να βλέπουμε τους Μπάσταρδους να παίρνουν τα σκαλπ των Ναζί, τη Νύφη να πατάει το μάτι της Elle Driver, τον Mr. Blonde να κόβει το αυτί του μπάτσου; Ναι γουστάρουμε για το καθαρό, αγνό fun του πράγματος."
Με τρομάζεις...Συγνώμη που θα στο χαλάσω,αλλά εγώ δεν γουστάρω καθόλου να βλέπω ούτε κομμένα αυτιά ούτε ζουληγμένα μάτια...!!! Η βία είναι πράγματι ένα από τα στοιχεία που συγκροτούν τον κόσμο μας,αυτό όμως δεν δικαιώνει αυτομάτως την ύπαρξή της μέσα σε μια ταινία.Άλλο μια ταινία βίας κι άλλο μια ταινία π ε ρ ί βίας.(η σύγκριση με τον Ηaneke τα λέει όλα...).Τώρα θα μου πείτε ότι οι ταινίες του Ταραντίνο εμπίπτουν ακριβώς στη δεύτερη κατηγορία,ως δοκίμια για τη σχέση βίας και μαζικού θεάματος.Αυτά είναι κατά τη γνώμη μου εύκολα τσιτάτα που επί της ουσίας δε σημαίνουν τίποτα.Εγώ βλέπω μια ηδονοβλεπτική χρήση της βίας που κολακεύει τις ευκόλως αποκτηθείσες συνήθειες του θεατή.Η απονευρωμένη,γυαλιστερή βία προς κατανάλωση,αυτό που εσύ λες "αγνό fun" συνιστά κατ'εμέ την πιο ύπουλη και υποκριτική στάση ενός σκηνοθέτη και στην περίπτωση του Ταραντίνο νομίζω ότι αυτό είναι το στοιχείο που κυρίως δίνει το στίγμα.Τώρα,αν για συνοδευτικό μου βάζει και λίγη σάλτσα αλά Γκοντάρ,ευχαριστώ πολύ,αλλά να μου λείπει το φιλετάκι....
Ποια ταινία του Moretti έχεις δει; Ελπίζω όχι κάποια από τις δύο τελευταίες("Ο Αλιγάτορας","Το δωμάτιο του γιου μου")
Από την πρώτη σου πρόταση αντιλαμβάνομαι μια κάποια μεροληπτική στάση κατά της φόρμας. Δε χρειάζεται να φτάσω πίσω στις θεμελιώδεις γκονταρικές ρήσεις για να τονίσω το απλό: δεν υπάρχει σινεμά χωρίς φόρμα, δεν υπάρχει τέχνη χωρίς φόρμα, δεν υπάρχει δημιουργία χωρίς φόρμα. Μπορείς να προτιμάς ένα σινεμά συνεχές, σαν κ αυτό του Μορέτι, όπου η φόρμα προσπαθεί να εξαφανιστεί με απώτερο σκοπό την ταύτιση του θεατή με μια ιστορία (που θα ήθελε να) διηγείται μόνη της, και άλλωστε και εγώ αγαπώ ένα τέτοιο "κλασικό", κατά κάποιον τρόπο, σινεμά. Από εκεί και πέρα όμως, και κλείνοντας τα μάτια σε τσακωμούς περί τέχνης για τη τέχνη, λατρεύω απερίφραστα το σινεμά που δε διστάζει να παραδεχτεί τη φύση του και να παίξει πάνω σε αυτή. Και αφού δεις το Inglourious Basterds, σε καλώ να συνεχίσουμε την κουβέντα για να δεις και μόνο σου ότι αυτό που εκ πρώτης όψεως σου φαίνεται ως άσκηση ύφους, είναι κάτι πολύ περισσότερο. Εκτός αν λες τα ίδια και για το σινεμά του Χίτσκοκ...
Τα περί φόρμας τα γνωρίζω και τα ασπάζομαι.Πως αλλιώς θα λάτρευα την αριστουργηματική "Persona" του Μπέργκμαν; Έκεί έχουμε την πιο απόλυτη,ακραία φόρμα που μπορεί να διανοηθεί κανείς(η φόρμα του Ταραντίνο κι άλλων μεταμοντέρνων δεν πιάνει χαρτωσιά μπροστά της),αλλά με μία διαφορά.Στην "Persona" ήταν το περιεχόμενο που απαιτούσε τη φόρμα και η φόρμα που μορφοποιούσε το περιεχόμενο.Η διαλεκτική ανάμεσα στην δομή της εικόνας και στην ουσία του μύθου ήταν τόσο ισορροπημένη που είχε ως αποτέλεσμα τη σεισμικά αυξανόμενη ένταση του θεατή.Στον Ταραντινο αντιθέτως,η φορμαλιστική πλευρά είναι αυνανιστική,περιορίζεται στον εαυτό της,είναι φόρμα per se.Μοιάζει μ'ένα στενό ρούχο που ο σκηνοθέτης το φοράει σε όλα τα σώματα,χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα μεγέθη....
Ο Μορέτι είναι ένας μόνο από τους σύγχρονους αγαπημένους μου.Μου αρέσει πολύ και ο Χάνεκε,στον οποίο η φόρμα είναι πολύ δουλεμένη,όπως και ο Almodovar,o oποίος επίσης αρέσκεται σε αισθητικές ακροβασίες και σε ειδολογική μίξη,όμως με πείθει! Ε,ο Tarantino δε με πείθει,πως να το κάνουμε....Πείθει εσάς που τον εκτιμάτε και τον απολαμβάνετε.Έτσι είναι αυτά,ο καθένας με τους θιασώτες του...
Τώρα,περί Χίτσκοκ,ναι μεν είναι μεγάλος,σπουδαίος,μοναδικός κλπ,αλλά αυτή η θεοποίησή του από τη γαλλική κυρίως διανόηση με βρίσκει απολύτως αντίθετο.Τον αναγνωρίζω περισσότερο ως μεγάλο μάστορα και τεχνίτη παρά ως μεγάλο καλλιτέχνη ή μάλλον,για να γίνω και λίγο σαφέστερος,παρά ως μεγάλο ποιητή...(καλά,όταν στην ψηφοφορία των συντακτών του περιοδικού "Σινεμά",βγήκε καλύτερη ταινία όλων των εποχών το "Vertigo",έριξα πολύ γέλιο...!)
Ξεκινώντας από τα τελευταία, φίλε μου, σου έχει διαφύγει όλη η ουσία του έργου του Hitch. Ειδικά το Vertigo είναι ένα σπαραχτικό ποίημα για την τραγωδία της ύπαρξης που ακροβατά ζαλισμένη σε έναν κόσμο ειδώλων, αντιμέτωπη με τον τρόμο που ο Κίρκεγκορ θα ένιωθε οικείο. Αν σκεφτείς ότι μιλάμε για έναν αδιαμφισβήτητο μαέστρο της εικόνας (όπως παραδέχεσαι και συ), μπορείς εύκολα να αντιληφθείς τις προεκτάσεις.
Για τον Ταραντίνο, θα σου υπενθυμίσω ότι κρίνεις μια ταινία πριν τη δεις. Ο ασταμάτητος χαβαλές του Basterds δε στοιχειοθετεί αυνανισμό, γιατί αυτή τη φορά η εμμονή του Quentin με την Τέχνη που υπηρετεί περνάει μέσα στην ιστορία/Ιστορία (δες και το κείμενο του φίλου Ηλία στο 25th Frame για περαιτέρω ανάλυση). Από εκεί και πέρα, η αρνητική σου δήλωση για ολόκληρο τον μεταμοντερνισμό καταργεί την ιδιότυπη σημασία των αναφορών, συμπαρασύροντας μαζί με τον Tarantino και πολλούς ακόμα σπουδαίους κάθε τέχνης.
Τέλος, η Persona ειναι ένα μεγαλειώδες αριστούργημα. Το ίδιο και το Vertigo, το ίδιο και το Manhattan, όπως και ο Τρελός Πιερό. Γιατί πρέπει να βάλεις φράχτες που θα σε πάνε προκατειλημμένο να δεις την οποιαδήποτε ταινία (εν προκειμένω τους Μπαστερδους;)
Δεν μου το χαλάς καθόλου. Το ότι σε κάποιον δεν αρέσει να βλέπει βία στο σινεμά είναι κατανοητό, όπως και σε μένα π.χ. δεν αρέσουν πολλά άλλα πράγματα. Αυτό όμως δεν αποκλείει το γεγονός ότι μπορεί να υπάρχει σε μία ταινία. Το ότι υπάρχει στον κόσμο δικαιολογεί απόλυτα την ύπαρξη της στην τέχνη. Όπως ο έρωτας, η πολιτική, το μίσος και χίλια δυ άλλα πράγματα. Ο καλλιτέχνης επιρεάζεται από το περιβάλλον.
"Άλλο μια ταινία βίας κι άλλο μια ταινία π ε ρ ί βίας.(η σύγκριση με τον Ηaneke τα λέει όλα...).Τώρα θα μου πείτε ότι οι ταινίες του Ταραντίνο εμπίπτουν ακριβώς στη δεύτερη κατηγορία,ως δοκίμια για τη σχέση βίας και μαζικού θεάματος."
Όποιος το ισχυριστεί αυτό, απλά δεν καταλαβαίνει το σινεμά του Ταραντίνο. ΜΟΝΟ σε αυτή την ταινία τίθεται τέτοιο ζήτημα και εφόσον δεν την έχεις δει δεν υπάρχει λόγος να το αναλύσουμε.
"Εγώ βλέπω μια ηδονοβλεπτική χρήση της βίας που κολακεύει τις ευκόλως αποκτηθείσες συνήθειες του θεατή."
Δεν βλέπω γιατί αυτό να είναι κακό. Είδικά για το είδος κινηματογράφου που εκπροσωπεί. Crime film ή πολεμική ταινία χωρίς βία είναι και κάπως άτοπο. Ο πόλεμος είναι βία. Θα μπορούσε να το ωραιοποιήσει ή να δώσει ηρωικές διαστάσεις όπως έχουμε μάθει αλλά θα ήταν σαν να λέει ψέματα, πρώτα απ' όλα στον ίδιο του τον εαυτό. Η βία στην τέχνη είναι πάνω απ' όλα τρόπος εκτόνωσης και του καλλιτέχνη αλλά και του κοινού. Η "σάλτσα" δεν είναι ούτε οι ατέλειωτες αναφορές, ούτε το αναμφισβήτητο συγγραφικό και καλλιτεχνικό του ταλέντο. Η βία είναι η σάλτσα, μη μπερδεύεσαι.
Η ταινία του Moretti να σου πω την αλήθεια δεν θυμάμαι ακριβώς πως λέγεται. Νομίζω Caro Diario.
@teachilles
Αν και ο μεταμοντερνισμός δεν έχει ακόμα αποκρυσταλλωθεί σε τέτοιο βαθμό,που να πάρουμε τις αποστάσεις μας για κρίνουμε νηφάλια τις κατακτήσεις και τις αδυναμίες του,εντούτοις στο σύνολό του μοιάζει ρεύμα κάπως αφελές και βεβαίως ιδαίτερα..ελαστικό(όλα χωράνε!!!)
Μα το τόνισα ουκ ολίγες φορές πως δεν αναφέρομαι στη συγκεκριμένη ταινία,καθώς δεν την έχω δει.Μιλώ για το σινεμά του Ταραντίνο εν γενει.
Εξαιρετικό το Vertigo,αλλά αν το συγκρίνεις με άλλα αριστουργήματα του κινηματογράφου,ωχριά.(τι ωχριά δηλαδή,εξαφανίζεται!).Δεν υποστήριξα ότι δεν αξίζει η ταινία,αλλά η πρώτη θέση στην κατάταξη είναι κατά τη γνώμη μου εξωφρενικά υπερβολική και φαιδρότατη! Από τον Χίτσκοκ αυτό που μου λείπει είναι η πνευματικότητα.Το Vertigo(που μάλλον είναι ό,τι καλύτερο έχει προσφέρει ο σκηνοθέτης-μαζί ίσως με τον "Σιωπηλό μάρτυρα" που εκτιμώ ιδιαίτερα)τη δεύτερη φορά που το βλέπεις αποδυναμώνεται.Είναι το είδος τέτοιο,που στηρίζεται εκ των πραγμάτων στο στοιχείο του μυστηρίου και στην έκβαση της πλοκής,παρά τα ποιητικά(ή ποιητικίζοντα) παρελκόμενα.Και αυτό πιστεύω ότι είναι το πρόβλημα.Ο Χίτσοκ,αν και ιδιοφυής,υπηρέτησε ένα είδος.Ναι,το ισχυροποίησε,το εμπλούτισε,ίσως κάποιες στιγμές να το ξεπέρασε,αλλά δεν κατάφερε(ίσως γιατί δε θέλησε) να βάλει τον εαυτό του μέσα.Είναι με μια λέξη ψυχρός,κρύβει το πρόσωπό του πίσω από άρτιες κατασκευές,οι οποίες βεβαίως αξίζουν τον θαυμασμό μας,αλλά λειτουργούν ως καλοκουρδισμένοι μηχανισμοί,όχι ως σήματα ενός προσωπικού κόσμου.
Τώρα,για τους Μπάστερδους,λυπάμαι,δε θα πάω να το δω,γιατί απλώς ο Ταραντίνο δε μου αρέσει.Και δεν κόπτομαι να κρατήσω τα σκήπτρα της ενημέρωσης...τι να κάνουμε,ας μην έχω άποψη για την τελευταία του ταινία.Μου φτάνει που λούστηκα όλες τις υπόλοιπες...
@Annie Hall
Μα δεν είπα εγώ ότι δεν πρέπει να υπάρχει βία.Το ζήτημα είναι ΠΩΣ υπάρχει,με ποιον τρόπο...
Αν δεν το βρίσκεις κακό,πάω πάσο.Εμένα με ενοχλεί.Και νομίζω ότι αυτή η απονευρωμένη βία καλλιεργεί υποδόρρια την βιαιότητα του θεατή πολύ παραπάνω απ'ό,τι ένα άγριο splater.Αλλά εδώ το θέμα είναι ας πούμε "ηθικό",οπότε δε βρίσκεις άκρη...
Όσο για το είδος,εκεί σε θέλω κάβουρα.Το να επικαλούμαστε τις συμβάσεις του είδους για να δικαιολογήσουμε τα όποια ατοπήματα είναι πολύ βολικό.Έλα όμως που κανένας μεγάλος δημιουργός δεν εγκλωβίζεται στην έννοια "είδος"...! Όπως θα 'λεγε κι ο Ταρκόφσκι,ο σπουδαίος καλλιτέχνης γίνεται ο ίδιος είδος.Ή το πολύ πολύ παίζει με τα είδη όπως και ο Ταραντίνο άλλωστε(αποτυχημένα για μένα,επιτυχημένα για σας...)
Nαι,"Caro Diario" λέγεται.Ωραία ταινία,αλλά αν θες τη γνώμη μου,η μαγική τριάδα του Μορέτι απαρτίζεται από τις ταινίες: "Palombela rossa" ,"La messa e finita" και "Aprile"...Ειδικά τη δεύτερη κατά σειρά την αγαπώ πάρα πολύ...
Ουφφφφ,τελείωσα! Πω πω,πόνεσαν τα δάχτυλα μου! Τι φλύαρος που έγινα![ πιο φλύαρος κι απτ'τον Ταραντίνο...:-) ]
Ωπ τι γίνεται; Ωραία περνάτε εσείς εδω... Πολύ ενδιαφέρον συζήτηση ανοίξατε.
Κατ' αρχάς θέλω να ξεκαθαρίσω πως δεν είμαι θετικά προκατειλημένος για το cinema του Tarantino. Ναι μου αρέσει το cinema του, δεν το κρύβω. Ένα cinema που όμως, παρά τις απεριόριστες φορμαλιστικές ικανότητες του δημιουργού του, το έχω αμφισβητήσει πολλάκις! Μες σε άκρες για αυτά που λες.
Σε αυτή την ταινία όμως η κατακραυγή στη σχέση βίας-θεάματος είναι δεδομένη. Σαφώς δεν αναφέρομαι σε ταινίες της προηγούμενης φιλμογραφίας του. Αλλά σε τούτη! Και όχι μόνο έχει την ευφυία, αλλά και την αυτογνωσία, και πετάει και το μπούμεραγκ πάνω του! Και πρόκειται για ένα ερωτικό ποίημα-εξομολόγηση για το σινεμά!
Ετερώνυμε, αν και συμφωνώ σε ένα βαθμό με αυτά που λες για Χιτσκοκ, το Vertigo παρα είναι ένα σπαρρακτικό ποίημα. Και εγώ τον Χίτσκοκ τον λατρεύω γιατί ήταν από τους πρώτους που αφουγκράστηκε τις πελώριες δυνατότητες του σινεμά, γνωρίζοντας(ή μάλλον αποδέχοντας) πως το σινεμά είναι λαϊκή τέχνη. Και αυτό, και κάθε αυτό (δηλαδή η εκκίνηση από κάθε τέτοιου τύπου υπόθεση-παραδοχή) νομίζω σημαίνει αυτομάτως έναν αυτοπεριορισμό! Στο σινεμά του Χίτσκοκ βλέπουμε μια τρανή ισορροπία μεταξύ θεάματος και ψυχαγωγίας(με την ετοιμυγορία της λέξης). Όμως ποτέ δε μπόρεσα να βάλω τον Χίτσκοκ δίπλα σε έναν Μπέργκμαν, σε έναν Αντονιόνι, ή και σε έναν Ντραγιέρ ακόμα ακόμα! Γιατί στα έργα του, ή τεσπα στο σύνολο της φιλμογραφίας του δεν είδα την παρόρμηση τη μύχια, την τραυματική εκείνη, για την οποία η Τέχνη είναι λύτρωση. Εκεί που η δημιουργεία γίνεται μονόδρομος. Μια φυάλη οξυγόνου.
Τώρα στα περί φόρμας. Δε νοείται σινεμά χωρίς φόρμα. Η κινηματογραφική μηχανή είναι ταυτόσημο της φόρμας, ή γεννάει τη φόρμα αν το προτιμάτε. Όμως η φόρμα που θα "διαλέξεις" είναι ζήτημα επιλογής. Για αυτή την επιλογή κρίνεσαι. Μια φόρμα που γεννάται αποκλειστικά και μόνο από την επιδεξιομανική λαγνεία του πατρός της, δεν παύει να είναι γοητευτική, σαγηνευτική και κυρίως θεαματική. Αλλά μέχρι εκεί ε;
Ευχαριστώ άπαντες για τη ζωή που δώσατε στο Post μου.
υγ. Ετερώνυμε, να τους δεις τους Μπάσταρδους! :)
Δε νομίζω πως θα τους λατρέψεις. Αλλά υπάρχουν 2-3 σεκάνς, που δύναται να σε κάνουν εν μέρη να αναθεωρήσεις για τον κινηματογράφο του Ταραντίνο!
Κιοy,εν πολλοις συμφωνώ με όσα λες...Για τον Χίτσκοκ αυτό ακριβώς εννοώ κι εγώ! Καλός,χρυσός,αλλά δίπλα σ'έναν Μπέργκμαν ή σ'έναν Ταρκόφσκι φερειπειν,ζορίζουν τα πράγματα....
Καλά,αφού με φάγατε,θα τη δω.(αλλά εν καιρω,σε DVD)
Την ταινία θα την δω αύριο στο σινεμά κατ'εξαίρεση απλά για να έχω άποψη.
Ωστόσο νομίζω ότι η συζήτηση έχει ξεφύγει και ότι πρέπει να λογικευθούμε, γιατί ναι και στην τέχνη εφαρμόζονται αντικειμενικά και λογικά κριτήρια όταν κρίνουμε μία ταινία ή έναν σκηνοθέτη.
Ο Ταραντίνο είναι υπερεκτιμημένος στην Ελλάδα (όπως και ο Κουστουρίτσα και πολλοί σκηνοθέτες β διαλογής) απλά και μόνο επειδή αντιπροσωπεύει ένα πιο ανεξάρτητο σινεμά. Τώρα κατά πόσο αυτό είναι τέχνη αμφιβάλλω, όπως επίσης αμφιβάλλω για τη χρήση βίας μόνο και μόνο για να ενθουσιαστούν οι άντρες θεατές.
Όπως ειπώθηκε και στα σχόλια, πρόκειται για ένα ψυετοδιανοουμενίστικη συσκευασία -- η οποία έχει πέραση στο ελληνικό (και τονίζω κυρίως ανδρικό) κοινό.
Υπάρχουν αρκετοί σκηνοθέτες που δημιουργούν Τέχνη -- ας μην ενθουσιαζόμαστε έτσι με τα σπλάττερ και ας πάρουμε τα πράγματα λίγο πιο σοβαρά, η τέχνη δεν είναι παίξε-γέλασε εξυπηρετεί ιερό σκοπό και ο κριτικός (και ο θεατής) οφείλει να προστατεύσει το κοινό από την κακή ποιότητα, βοηθώντας έτσι το κοινό να εκτιμήσει την ανώτερη τέχνη και τον σοβαρό σκοπό της.
Επίσης ο achilles αναφέρει ότι η φόρμα παραπέμπει σε κινηματογραφικά υλικά του παρελθόντος. Πολύ σωστά! Όμως λανθασμένα πιστεύει ότι οι λάτρεις της 7ης τέχνης θα εγκωμιάσουν κάτι τέτοιο! Αντιθέτως! Ακριβώς επειδή ο Ταραντίνο κάνει αναφορά σε ξεχασμένες ταινίες, πολύ χαμηλής ποιότητας, τότε αυτό σε βάζει σε υποψίες. Ας κάνει ένα θαρραλέο hommage σε έναν μεγάλο σκηνοθέτη και όχι σε αμφίβολα spaghetti westerns και ασήμαντες ταινίες του β' παγκοσμίου...
Επίσης Αnnie Hall λες ότι γουστάρουμε να βλέπουμε τη βία, αλλά δεν χειροκροτούμε. Εγώ δεν γουστάρω, το θεωρώ φτηνό, περιττό και επικίνδυνο για τη διαμόρφωση ενός υγιή χαρακτήρα (άκου εκεί σκαλπ και μάτια που πετάγονται! Ελεος!)
Για τη συγκεκριμένη ταινία θα γράψω σύντομα, αφού την δω και έχω μία αντικειμενική άποψη.
Παρ' ότι θιασώτης της ταινίας - κι εν γένει καθόλου του σκηνοθέτη της - στον θαυμάσιο διάλογό σας περί βίας νοιώθω την ανάγκη να σταθώ παρά τω πλευρώ του Ετερωνύμου.
Ο Ταραντίνο είναι φετιχιστής της βίας, δεν την δείχνει καθόλου κριτικά, ούτε και στους Αδώξους του. Αφήνει την υπόνοια ενός σινεφίλ ρεβανσισμού που - αμοραλιστικότατα, ομολογώ - γουστάρω αλλά με την ρητή προϋπόθεση πως παίρνω την ταινία σαν πόνημα διασκεδαστή. Γνωρίζοντας όμως πως από κάτω υπάρχουν παιδιά -όπως ο Αχιλλέας και η Annie- που βρίσκονται ανάμεσα στην hands down παραδοχή των μεσσιανικών λόγων του Ταραντίνο και στην μανιακή εκλογίκευση και φιλοσοφοποίηση των άρρητων εικόνων του, οφείλω σαν "κριτικός" να επισημάνω την γνώμη μου που θέλει τον Ταραντίνο έναν διασκεδαστή αμοραλιστή (εντελώς τέκνο της εποχής του, κατ'αυτό) που, αδίστακτα, προτάσσει την ταλαντούχα καύλα του μπροστά από κείνο που κάποιοι εξ' ημών λογίζουμε ως καλλιτενχική ευθύνη.
Αυτονόητο πως όλα τα λουλούδια πρέπει ν' ανθίσουν, δεν ξέρω όμως αν ένας γερμανός σκηνοθέτης, θεωρητικά εξ' ίσου ταλαντούχος και ευαισθητοποιημένα σινεφιλικός γύριζε την ταινία των δικών του ναζιστομπάστερδων που αφαιρούν εβραϊκά σκάλπς, η αντίδραση υμών θα ήταν ίδια...
Κίου μου ευχαριστώ για την φιλοξενία και το ερεθιστικό σου κείμενο.
@dynx
Κατ' αρχάς θέλω να σε ευχαριστήσω για την τοποθετησή σου. Και την περεταίρω διάσταση που δίνεις στο διάλογο.
Αλλά έχω μερικές ενστάσεις:
Πρώτον, προσωπικά δε διέκρινα κάπου σπλατερικό ενθουσιασμό(στους σχολιαστές εννοώ). Ακόμα και η Annie_Hall, που αναφέρθηκε (κολακευτικά) στο βίαιο σινεμά του Ταραντίνο, δε στάθηκε στο σπλατερισμό για το σπλατερισμό. Μίλησε για φόρμα. Για γλώσσα δλδ, και προσωπικά βρίσκω θεμιτό στο σινεμά ο καθένας να έχει το δικαιώμα να επιλέξει όποια γλώσσα θέλει. Να θυμίσω, μπορείς να είσαι κάλλιστα φλύαρος, είτε μιλώντας τη γλώσσα του πεζοδρομίου, είτε άπταιστη ελληνική γλώσσα. Και επίσης, η ίδια η γλώσσα σου επιτρέπει να είσαι ουσιαστικός, όποια οδό και να διαλέξεις. Το ζητούμενο, νομίζω, είναι να πάμε κάτω από την επιδερμίδα. Κάτω από τις λέξεις... Αν θεωρείς ότι δεν υπάρχει τπτ κάτω από τη φόρμα, αυτό είναι ένα άλλο θέμα συζήτησης.
Δεύτερον, δεν καταλαβαίνω τη διάκριση ανδρικού και γυναικείου κοινού. Αν θες εξηγησέ μου λίγο παραπάνω. Προσωπικά, οι πιο πολλοί φαν του ταραντίνο που ξέρω ανήκουν στο θυληκό γέννος. Τυχαιοκρατικά φαντάζομαι. Άσε που έχω την αίσθηση ότι τα φύλα δεν διαμορφώνονται παρά στην επιφάνεια μιας κοινωνικής σύμβασης. Και μόνο εντός της κοινότητας προκύπτουν οι όποιες διαφορές. Δεν πιστεύω δηλαδή τόσο στον ανθρώπινο δυισμό, αλλά Ok αυτό είναι άλλο θέμα.
Και τρίτον και σημαντικότερο. Αναφέρεσαι για αντικειμενικότητα στην Τέχνη. Προφανώς και μπορούμε να επικαλεστούμε παρελθοντικά καλλιτεχνικά κριτήρια. Προφανώς μπορούμε να επικαλεστούμε διάφορες αναφορές. Προφανώς η εμπειρία μας και η γνώσεις μας διευρύνουν το σινεθεατικό τοπίο μας. Όμως νομίζω πως τίποτα από τα παραπάνω δε μας κάνει περισσότερο αντικειμενικούς. Αντικειμενικούς, στα μάτια μας, νομίζω μας κάνει μόνο ο ατομικός εγκλεισμός μας. Η αποθέωση του όντος που εκλαμβάνουμε (αυθαίρετα) ως εαυτόν και η απολυτοποίηση του. Κάτι που μας κάνει να δίνουμε στα οπτικά πρίσματα της υποκειμενικής (και ρευστής) ύπαρξης μας το χρίσμα του αντικειμενικού, του αλάθητου και του απόλυτου.
Να σημειώσω πως αυτή η απολυτοποίηση μπορεί να παραχθεί είτε με σημείο αναφοράς το δικό μας εαυτό, είτε κάποιον έτερο εαυτό-πρότυπο-είδωλο κλπ. Εκτός αν αναφέρεσαι σε κάποια άλλη αντικειμενικότητα, που προκύπτει κυρίως από τους μηχανισμούς συνηθισιοποίησης και συμβασιολογίας της κοινότητας.
Χαιρετώ, και περιμένω εναγωνιώς την άποψη σου για την ταινία...
@ID
Καλησπέρα,
Δεν έχω ισχυρές αντιρρήσεις σε όσα μας παραθέτεις. Αντιθέτως θα έλεγα πως συμβαδίζω. Αλλά ακόμα και στους Άδοξους δε διέκρινες μια κριτική άποψη στη σχέση βία-θέαμα; Δηλαδή ούτε στις σκηνές του σινεμά και στον παροξυστικό ενθουσιασμό των Γερμανών θεατών στο οπτικοποιημένο αιμόλουτρο; Ούτε στην ευγενική αποχώρηση και αποστροφή του πρωταγωνιστή. Του μόνου μάλλον σινεφίλ ήρωα, που αποστρέφεται όχι απλώς τη βία, αλλά και τις θεωρητικά δοξασμένες και ηρωϊκές πράξεις του;
Εξίσου ερεθιστικό το τελευταίο ερώτημα/διαπίστωση σου. Νομίζω δεν υπάρχει πιο ευθύβολο εγχείρημα για να καθρεφτιστεί η υποκειμενικότητα του επαγγέλματος "θεατής", αλλά και ο φανατισμός του!
Καληνυχτίζω!
Η βία στο σινεμά είναι τεράστιο θέμα. Αλλά προσωπικά δεν μπορώ να δεχτώ ότι επηρεάζει τη διαμόρφωση του χαρακτήρα. Όταν κάποιος έχει σωστές αρχές και βάσεις δεν είναι επικίνδυνο να δει δυο σκαλπ να παίρνονται(ίσως να γελάσει κιόλας με αυτό).
Ο Tarantino δεν κάνει ταινίες με στόχο να είναι βίαιες, να προκαλέσει και οι φαν να λέμε πόσο γαμάτος είναι. Κάνει ταινίες γιατί αυτό γουστάρει. Είναι ίσως από τους μεγαλύτερους εραστές του κινηματογράφου και αυτό δεν μπορεί κανείς να το αρνηθεί. Η βία του, καρτουνίστικη και ξεκάθαρα κινηματογραφική(εκτός ίσως από το reservoir dogs και το Jackie Brown) είναι εκεί για λόγους διασκέδασης αλλά ποτέ δεν ήταν αυτοσκοπός. Το σινεμά του Tarantino είναι για όλους. Όχι μόνο για το ευρύ κοινό αλλά ούτε μόνο για πιο...διαβασμένους θεατές. Καλώς ή κακώς είναι η λαϊκότερη των τεχνών και το ότι δεν αποκλείει κανέναν από την τέχνη του είναι θετικό.
Αν τώρα κάποιος στέκεται μόνο στη βία, νομίζω δεν έχει καταλάβει τον Tarantino. Από τις ταινίες του δεν θα σου περάσει μηνύματα, ούτε θα ηθικολογήσει. Ο σκοπός του είναι πάνω απ' όλα να μιλήσει καλλιτεχνικά και κινηματογραφικά. Εκεί ακριβώς είναι το ταλέντο του και η τέχνη του. Ξέρει πολύ καλά να κάνει κινηματογράφο, είναι μοναδικός τεχνίτης και αυτό δεν νομίζω μπορεί να το αμφισβητήσει κάποιος. Αυτό ακριβώς είναι που του δίνει το δικαίωμα οι θεματικές του να είναι οτιδήποτε θέλει. Ίσως να είναι ευτελή θέματα που δεν προσφέρουν κάτι στον απλό θεατή(εγώ προσωπικά σχεδόν σε όλα βρήκα πράγματα να πάρω) αλλά αυτό δεν σημαίνει πως οι ταινίες του δεν είναι αυθεντικά δείγματα καλού κινηματογράφου.
Πολλούς τους ξενίζει το ότι ενώ ενώ είναι ένας πολύ ταλαντούχος σεναριογράφος και σκηνοθέτης δεν κάνει "κουλτούρα". Αυτή του η ειλικρίνεια είναι όμως αυτό τον κάνει τόσο αγαπητό στους υπόλοιπους...
Kioy και Dynx,τρόπον τινά έχετε και οι δύο δίκιο.Εξηγούμαι...
Επειδή ως γνωστόν τα πράγματα στην τέχνη δεν είναι μετρήσιμα,η υποκειμενικότητα εισβάλλει νομοτελειακά στην κρίση του ατόμου.Εντούτοις,ο αχαλίνωτος υποκειμενισμός είναι αδιέξοδος.
Ας μου επιτραπεί η ακόλουθη παραδοξολογία: Για την υποκειμενική γνώμη απαιτείται αντικειμενικότητα.
Αυτό που εννοώ και κάπως αδέξια προσπαθώ να διατυπώσω είναι ότι μέχρι ενός σημείου πράγματι μπορούμε να εφαρμόσουμε ορισμένα αντικειμενικά κριτήρια προς μια πρώτη εκτίμηση,ώστε εν συνεχεία να επιτρέψουμε στις προσωπικές(και συνεπώς μοιραία υποκειμενικές) προτιμήσεις μας να οριστικοποιήσουν το τελικό μας συμπέρασμα.
Ένα απλοϊκό ίσως παράδειγμα που αντανακλά την παραπάνω μου θέση είναι το εξής...Ας πούμε ότι εγώ στο σινεμά λατρεύω πάνω απ'όλους τον Μπέργκμαν και ο Dynx τον Ταρκόφσκι.Είναι αδύνατον να βάλουμε αυτούς τους δύο ογκόλιθους στη ζυγαριά! Ωστόσο και οι δύο έχουμε αναπτύξει κάποια αισθητικά κριτήρια που μας οδηγούν στη σωστή εκτίμηση του έργου αμφότερων των σκηνοθετών.Κατά τον ίδιο τρόπο,αν κάποιος μου πει "Σπουδαίος ο Γκόγια,αλλά εγώ προτιμώ τον Βελάσκεθ",δεν έχω τίποτα να του αντιγυρίσω.Αν όμως μου πει "Εγώ τρελαίνομαι για τον Βελάσκεθ και ο Γκόγια είναι μπογιατζής" θα σκεφτώ ότι είναι αδαής κι αν κάποιος άλλος με τη σειρά του δηλώσει πως ο Μπετόβεν δεν πιάνει μία μπροστά στον Καρβέλα,θα αντιληφθώ ότι είναι άμουσος,βλαξ και ανεγκέφαλος!Εξυπακούεται ότι η αντίθεση "Μπετόβεν-Καρβέλας" είναι κραυγαλέα σαν την αντίθεση "άσπρο-μαύρο" και πως όταν θέτουμε υπό την κρίση μας έργα και δημιουργούς που ανήκουν στην αχανή γκρίζα ζώνη,η υποκειμενικότητα παίρνει τα πάνω της......
Ηλία,
στο τονίζω και στο Frame. Δεν έχεις έρεισμα για να θεωρείς ότι ο Tarantino κάνει απλώς την καύλα του με την Ιστορία. Αν είχε κάνει κ άλλα ιστορικού περιεχομένου φιλμ και είχε αποδείξει ότι βαράει στο γάμο του καραγκιόζη, θα είχες δίκιο. Έχει κάνει μία όμως τέτοια ταινία, στην οποία γαμάει ότι πιο φασιστικό και ποταπό υπήρξε ποτέ στην ανθρώπινη Ιστορία. Εκεί θα μπορούσαν να τελειώσουν οι φόβοι σου για σινεφίλ φασίστες σκηνοθέτες.
dynx,
Leone, Kubrick, DePalma, Scorsese. Μήπως στέκεσαι στις επιφανειακές αναφορές του Tarantino και δεν κοιτάς πιο κάτω;
@Annie Hall, theachilles
Σας ευχαριστώ για την παρουσία σας εδώ. Και για όλα αυτά τα μοχλεύματα-ερεθίσματα που δίνετε για διάλογο. Πάνω σε αυτό που λες Annie νομίζω πως οτιδήποτε μπορεί να διαμορφώσει ένα άνθρωπο. Από τη στιγμή που τα πάντα επεισέρχονται σε ένα διαλεκτικό στάδιο εντός μας. Βέβαια η αποκωδικοποίηση των μυνημάτων είναι και προσωπική μας ευθύνη, ο διάλογος είναι συμμετοχικός, και δεν επιδρά μονομεώς πάνω μας. Τώρα όταν υπάρχει μια ερωτική σχέση μεταξύ βίας-θεάματος, δε παύεις να επικροτείς και να συντηρείς την ύπαρξη της βίας. Προσωπικά ωστόσο δεν έχω δει καραμπινάτα και ευδιόρατα μια τέτοια θέση στο Ταραντινικό σινεμά. Διαβάζω περισσότερο τη βία ως στοιχείο της γλώσσας που διαπομπέυει μυνήματα ανεξάρτητα με τη φύση της βίας.
Theachilles, ναι όντως, δεν έχει κάνει άλλη ""Ιστορική"" ταινία. Βέβαια αυτός ο ξεφτιλισμός της Φασιστικής περιόδου, μπορεί να ερμηνεθεί αντιστρόφως σαν μια βολική Αμερικανική εξύμνηση. (Το συνήγορο του διαβόλου κάνω, η ανάγνωση μου συμβαδίζει με τη δική σου)
@Ετερώνυμος
Προσφανώς και συμφωνώ με τη φύση και το λογισμό που διαγράφεται στα παραδείγματα σου. Ωστόσο πάλι έχω ορισμένες ενστάσεις. Δε θεωρώ το να θεωρούμε το Μπαχ αυθεντία, και τον κάθε "Καρβέλα" μετριότητα, εμπεριέχει κάποιον αντικειμενισμό. Ακόμα και όλη η υφήλιο να συμφωνούσε, η λειτουργία της πλειοψηφίας δε θα έκανε την εξής θέση πιο αντικειμενική στα μάτια μου. Άλλωστε μια τέτοια αντικειμενικότητα ίσως υπαινισσόταν το "κλείδωμα" του ενός σ' ένα ζενίθ, και του άλλου σ' ένα ναδίρ. Για μένα αυτό το κλείδωμα είναι επικίνδυνο. Η αεικινησία είναι το ίδιο εφιαλτική στην οροφή όσο και στο υπόγειο. Γιατί στερεί το δικαίωμα για επαναπροσδιορισμό-επανάγνωση-επανεκτίμηση κλπ. Το ταξίδι, ατέρμονο, νομίζω πως είναι ότι πιο γοητευτικό στην αποτίμηση μιας ταινίας. Η οποία πρέπει να είναι δυναμική και διαρκώς εμπλουτίσιμη(η αποτίμηση).
Για μένα σημασία έχει το επιχείρημα. Το οποίο δε χρησιμοποιείται ούτε για να αποδειχθεί κάποιο μέτρο αντικειμενικότητας, αλλά ούτε και ως ένα μέσο επιβολλής. Το επιχείρημα είναι το διόδιο του διαλόγου. Της επαναγραφής μιας ταινίας και της αναμόρφωσης της μετά και το πέρας της δημιουργικής διαδικασίας. Έτσι νομίζω οφείλουμε να συμμετέχουμε πνευματικά διαρκώς στον οποιοδήποτε διάλογο. Εσωτερικό και εξωτερικό, για τον εμπλουτισμό του ταξιδιού. Και όχι για να κλειδώσουμε τερματικά στα μέτρα κάποια αποθέωσης ή και απόρριψης, μια οποιαδήποτε πτυχή της Τέχνης.
Καληνυχτίζω άπαντες...
Επίσης, το ότι ο φίλος Ετερώνυμος βλέπει με τον ίδιο τρόπο (όμορφα κατασκευασμένο απ'έξω, άλλα άδειο από μέσα) το σινεμά του Hitch και του Michael Mann, αναμενόμενο δεν είναι να πιστεύει τα ίδια και για τον Tarantino;
Λυπάμαι που διαβάζω σχόλια με ένα πνεύμα ...απειλής από τον Ταραντίνο, λες και ο Bergman, ο Tarkovsky και ο Mizoguchi θα χαθούν εξαιτίας του. Λες και εκείνος δεν τον αγαπάει εξίσου (περισσότερο κατά πάσα πιθανότητα) από μένα και από σένα.
Ε,καλά,αγαπητέ μου,όχι κι έτσι.Τον Χίτσκοκ τον σέβομαι και τον εκτιμώ.
Και αυτή η εσχατολογία που προσάπτεις στους "πολέμιους" του υπεραγαπημένου σου Ταραντίνο είναι αυθαίρετη.Εγώ τουλάχιστον ουδέποτε υποστήριξα ότι οι μεγάλοι δημιουργοί κινδυνεύουν να αφανισθούν από τον τυφώνα Ταραντίνο.Κάθε άλλο,το αντίθετο πιστεύω.Ότι παρά την επιφανειακή προκλητικότητα είναι ανώδυνος και συνεπώς πληκτικά ακίνδυνος(εννοώ κινηματογραφικά,το ζήτημα της βίας το βλέπω ξέχωρα)Κι επίσης τι με νοιάζει εμένα αν αγαπάει τον Ταρκόφσκι,τον Όζου και δεν ξέρω κι εγώ ποιον άλλον; Κι εγώ αγαπώ τον Σοπέν,αλλά αν πάω να παίξω πιάνο,θα μου κάνουν μήνυση για ηχορρύπανση!!!
Τέλοςπάντων,περί ορέξεως κολοκυθόπιτα......
Τότε διάβασε πάλι τα σχόλιά σου και αναρωτήσου γιατί μιλάς σαν να απειλείσαι. Επίσης, εσύ δεν είσαι που βάζεις τα γέλια με όσους θα θεωρούσαν το Vertigo καλύτερη ταινία ever; (δεν ανήκω σε αυτούς, διευκρινίζω). Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τον ελιτισμό, παρά μόνο όταν βάζει παρωπίδες.
Αυτό που με δυσαρεστεί είναι η τεράστια αποδοχή που απολαμβάνει,σε αντίθεση με σύγχρονους του κινηματογραφιστές.Λογικόν,όμως.Το μεγαλόσχημο,το προκλητικό και το κραυγαλέο κλέβει πάντα της εντυπώσεις! Από κει και πέρα,το σινεμά δεν έχει να φοβηθεί τίποτα,μια και ο χρόνος αργά ή γρήγορα βάζει τα πράγματα στη θέση τους.
Πάλι καλά που δεν ανήκεις σε αυοτύς...Όοσ το ξανασκέφτομαι,τόσο πιο ανόητο μου φαίνεται! Καλύτερη ταινία e v e r το Vertigo; Όχι γέλιο,ΤΡΕΛΟ γέλιο...!!!!!
Sorry για τις ανορθογραφίες και τους αναγραμματισμούς,η ταχύτητα βλέπετε....
Και μόνο που γελάς με μια απλή γνώμη κάποιου άλλου, με προβληματίζει. Άσε που μιλάμε για το Vertigo...
Κακώς σε ενοχλεί η απήχησή του. Φέρνει κόσμο στο σινεμά, αυξάνει τους ανάξιους, όσο και τους άξιους. Μεγάλη προσφορά του (όχι χωρίς κόστος, προφανώς).
Ε,τι να γίνει,αν μια γνώμη μου φαίνεται γελοία,γελάω...
Ουφ,βαρέθηκα να μιλάω για τον Κουέντιν.Να 'ναι καλά ο άνθρωπος,να γεμίζει τις αίθουσες με κόσμο και την ιστορία του κινηματογράφου με αριστουργήματα.
Καλές προβολές! Χαιρετώ.
Ναι, να είναι καλά ο Quentin και ο Mann που έμπρακτα αγαπούν το σινεμά και δε γελοιοποιούν τις γνώμες των άλλων.
Φίλε Ετερώνυμε, παρά την οδύνη που μου προκέλεσες για το Vertigo, ήθελα να ρωτήσω αν μπορείς (κι αν επιθυμείς) να έλθεις σε επικοινωνία μαζί μου - αν ναι, το mail μου στο 25th frame.
Eίδα την ταινία χθες. Περίμενα κάτι διασκεδαστικό, αλλά ηταν ότι χειρότερο και προσβλητικό έχω δει τα τελευταία 2 χρόνια (από την τελευταία του Shyamalan).
Δεν υπάρχει περίπτωση να ασχοληθώ με κριτική. Ούτε υπάρχει περίπτωση να ξαναδώ κάτι τόσο κακό, από εδώ και πέρα θα ακούω καλά 2-3 ξένους κριτικούς που εμπιστεύομαι (ένας από αυτούς της Guardian που έβαλα 1 αστεράκι).
Επειδή είμαι βαριεστημένος άνθρωπος από τη φύση μου και που να βρω τώρα όρεξη για μακροσκελείς αναλύσεις θα πετάξω τρία τσιτάτα σχετικά με όσα ακούτηκαν:
1. Αμφισβήτηση στην προσφορά του Χίτσκοκ στον κινηματογράφο=Αμφισβήτηση της προσφοράς του Ματίς στη ζωγραφική.
2. "Αμφίβολης ποιότητας spaggheti western". Ε;; Ο Λεόνε είναι αμφίβολης ποιότητας;;
3. Ο Ταραντίνο δεν είναι για όλους το παραδέχομαι. Προσωπικά πιστεύω ότι το καινούριο έργο του είναι ταινιάρα αν μπεις στο τριπάκι κάτι που εγώ έκανα. Τουλάχιστον οι αμφισβητήσεις του Ετερώνυμου και του Ντινξ έχουν μια σεβαστή βάση σε αντίθεση με κάποιους εξυπνάκηδες που έχουν κρίνει ολόκληρο το σινεμά του από ένα δεκάλεπτο που έχουν δει από το KILL BILL VOL. 1 και θεωρούν ότι είναι κουλ να μην τους αρέσει.
@Costello
ΜΑ ΠΟΤΕ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΑ ΕΓΩ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΧΙΤΣΚΟΚ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ; Απλώς σημείωσα πως κατά τη γνώμη μου δεν ανήκει στο Πάνθεον των μεγάλων,όπως οι Μπέργκμαν,Φελίνι,Ταρκόφσκι κλπ....
Επιπροσθέτως,θα επιθυμούσα μία διευκρίνιση σχετικά με την αντιστοιχία του Χίτσκοκ με τον πολυαγαπημένο μου Ματίς......
Μα αν δεν ανήκει στο πάνθεον των μεγάλων ο Χίτσκοκ τότε ποιος;;; Που πέρασε έμμεσα μέσω των ταινιών του συμβολισμούς και μηνύματα πολύ πιο μπροστά από την εποχή τους και εξέλιξε το σινεμά με δυνατότητες τις οποίες ποτέ ως τότε δεν τις είχε φανταστεί κανείς;; Και κατά την ταπεινή μου γνώμη, ανώτερος και του Φελίνι και του Ταρκόφσκι και, κάπως δυσκολότερα του Μπέργκμαν.
Σαφώς και κατάλαβες ότι το σχόλιο το έκανα με αντιστοιχία του ότι και οι δύο επηρέασαν εκπληκτικά τον τομέα με τον οποίο ασχολούνταν αδιαμφισβήτητα, οπότε δε θα αναλωθώ σε ένα άσκοπο παιχνίδι γνώσεων περί των τεχνοτροπιών του Ματίς.
@costello
Ειλικρινά,δεν είχα καμία τέτοια πρόθεση!Απλώς η περιέργειά μου με ώθησε να ρωτήσω αν επέλεξες τον Ματίς για κάποιον συγκεκριμένο λόγο(έσπασα το κεφάλι μου προσπαθώντας να βρω την κατ'αντιστοιχείαν συγγένεια με τον Χίτσκοκ!)ή αν απλώς τον χρησιμοποίησες ως έναν καινοτόμο της τέχνης.Μου απάντησες και σ'ευχαριστώ.
Από κει και πέρα,εφόσον θεωρείς τον Χίτσκοκ ανώτερο του Φελίνι,συμφωνώ πως δεν έχει νόημα να συνεχιστεί η συζήτηση και χαιρετώ.
Ωραιο κειμενο... αν κ δεν με ικανοποιησε η ταινια.
Η γνώμη σου για τον Tarantino;
Εμένα, αν και τον εκτιμώ, δε συνάδει με το διθυραμβικό κείμενο, το οποίο απευθύνεται στο Inglorious.
Τον εκτιμω οσο εκτιμα ενας σινεφιλ εναν ανθρωπο που η ζωη του ειναι το Σινεμα. Που ζει το Σινεμα, που ειναι απενοχοποιημενος σε σχεση με τα genres κτλ. Αλλα μεχρι εκει. Εκτιμω το Pulp Fiction (ως το peak του) κ το Jackie Brown (τη λιγοτερο Ταραντινικη απο τις ταινιες του).
Δεν ειναι ομως του στυλ μου. Προτιμω τους Κοεν.
Παρεπιπτοντως θα'θελα να δω ποιοι πιστευουν οτι ο PTA με το Bougie Nights ξεπερασε τον Ταραντινο...
Να κατι ενδιαφερον κατα την γνωμη μου!
Συμφωνώ και εγώ σε όσα είπες! Με Inglorius και Reservoir από κοντά. Εκτιμώ ότι κατάφερε να φέρει πολύ κόσμο στο σινεμά, και να επανατροφοδοτήσει μια νέα κουβέντα... Δεν ξέρω σε ποιο επίπεδο μπορεί να σταθεί ως μεγάλος δημιουργός!
Ένα κείμενο που μου αρέσει πολύ, σύντομο και περιεκτικό, θα βρεις εδώ http://mpoukatsas.blogspot.com/2009/05/90-m.html
Για το Boogie, παρ' ότι εκτιμώ δίχως άλλο τον P.T, δε θα φέρω άποψη, διότι ανήκω σε ΑΥΤΟΥΣ που δεν το έχουν ακόμα δει... :(
Ναι το εχω υποψιν μου. Σοβαρη κ περιεκτικη παρουσιαση της γενιας του 90. Απο ολους αυτους ειμαι κοντα στον Φιντσερ.
Δες κ το Bougie. Κατα την γνωμη μου αυτο το ταλαντο, ονοματι PTA ξεπερνα ολο το σινεμα του QT.
Δημοσίευση σχολίου