Οδηγός της Seazon 2007-2008-Part 2(Τα διαμάντια της χρονιάς!!!)

Έχω ξανά αναφέρει την άποψη μου για το πόσο σπουδαία χρονιά, από κινηματογραφικής άποψης, διανύσαμε! Σε αυτή την ανάρτηση παραθέτω τις κατά την άποψη μου 16+1 καλκύτερες ταινίες της χρονιάς, αφού όσο και αν πάλευα θα αδυνατούσα να βγάλω δεκάδα...

16
The Dark Knight

Ο Christopher Nolan μας έφτιαξε ίσως την πιο ώριμη προσέγγιση του άνθρωπου-νυχτερίδας. Στην χαραυγή του αιώνα, μες στην καρδιά του καπιταλισμού και του ηθικού ξεπεσμού. Αν το διέκρινε και λίγο μεγαλύτερη τόλμη ίσως να μιλάγαμε για το Blockbuster των τελευταίων ετών!

15
My Blueberry Nights

Στις αδικημένες και παρεξηγημένες ταινίες της χρονιάς. Ο μεγάλος Kar Wai Wong, παραδίδοντας εκ νέου μαθήματα αισθητικής, μας τραβάει σε μια κινηματογραφικότατη ιστορία. Όταν πασχίζουμε να βρούμε την θέση μας μες στην ματαιότητα του χρόνου, σε νύχτες που μοιάζουν με μύρτιλλο.

14
Control

Η εύθραστη προσωπικότητα του Ian Curtis υπό το πρίσμα της ευαίσθητης φωτογραφικά ματιάς του Anton Corbijn. Η ζωή που δε μπορούμε να φτάσουμε, η ζωή που δε μπορούμε να αγγίξουμε βρίσκεται κάπου εκεί μέσα μας, τυλιγμένη στις φλόγες του ενδότερου κόσμου. Η ζωή που αγνοούμε, και στριμώγνουμε σε μια καθημερινότητα που όλο και φουσκώνει, και όλα γίνονται out of control...

13
Se, jie

Ογκολιθική ερμηνεία του Tony Leung Chiu Wai στην σπαραχτική σονάτα του Ang Lee. Όταν τα προσωπικά πάθη και οι αδυναμίες γίνονται λύτρωση και προσφέρουν την ιάση μέσα στην σκληρή πραγματικότητα αμείλικτων καιρών.

12
Bikur Ha-Tizmoret

Ο Eran Kolirin κάνει την απλότητα και τη λιτότητα cinema. Σε ταινίες που έχει περισσότερο απ' όλα ανάγκη ο κινηματογράφος. Σκηνές τεράστιας συναισθηματικής δύναμης φιλοδοξούν να αποκαλύψουν την ανθρώπινη ψυχή που κρύβεται μες στα ανθρώπινα ερείπια...

11
Into the Wild

Πολύ σημαντική ταινία και αξιοπρόσεκτη δουλειά του Sean Penn. Σε μια περίοδο που προσωπικά πιστεύω ο τρόπος και η ποιότητα ζώης μας έχει φτάσει σε τέλμα, είναι τουλάχιστον ευπρόσδεκτο να προτείνονται τόσο πλούσιοι ποιτοικά εναλλακτικοί τρόποι ζωής. Μέσα από τη μοναχική ζωή του Chris McCandless, έστω και αν "δεν υπάρχει ευτυχία αν δε τη μοιράζεσαι", όπως χαρακτηριστικά ακούμε στη ταινία...

10
Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street

Ο Θεοσκότεινος Tim Burton επιστρέφει έχοντας στο πλευρό τους αγαπημένους συνεργάτες του: Johnny Depp, Helena Bonham Carter. Με τα ματωμένα του ξυράφια θα περιπλανηθεί στο δύσοσμο Λονδίνο, και θα μαρτυρίσει "σε όλους τους αξίζει ο θάνατος", τονίζοντας την ανηθικότητα της ανθρώπινης φύσης.

9
This Is England

Η Αγγλική σκηνή είναι εδώ. Μια ταινία που κάνει τον Shane Meadows έναν από τους πιο αξιοπρόσεκτους δημιουργούς του σύγχρονου κινηματογράφου. Έντονο κοινωνικοπολιτικό cinema, τοποθετημένο χρονικά στον επεκτατικό πόλεμο της Θατσερ, σε μια πανεθνική έκκληση αποτίναξης του συντηρητισμού και του φανατισμού.

8
In Bruges

Μια απολαυστική μαύρη κωμμωδία υπό τα φώτα της μεταμοντέρνας σκηνοθεσίας του πρωτάρη Martin McDonagh. Η προγενέστερη γνώση και οι επιβεβλημένες αξίες ως συντηριτικοί θεσμοί που φυλακίζουν τη συνείδηση. Και μια ανθρωποκεντρική διάσταση της Κόλασης, από την ίσως καλύτερη ερμηνεία του Colin Farrell.

7
Du levande

Ο Roy Andersson επιδεικνύει για ακόμα μια φορά τις πλανοθετικές του ικανότητες με στατικά πλάνα που αξίζουν μιας εκτενέστερης κινηματογραφικής ανάλυσης. Και αμφισβητεί την έμβια κατάσταση των νεκρών ψυχικά υποκειμένων της εποχής μας...

6
Man Push Cart

Άλλη μια εκπληκτική χαμηλού budget ταινία. Το ντοκιμαντέρ συναντά τη μυθοπλασία και αναγεννούν τον αδικημένο και καταπατημένο βίο των εθνικών μειονοτήτων. Εμείς μέσα από τον ήρωα Ahmad, θα παρακολουθήσουμε την προσπάθεια να περισωθεί ότι έχει απομείνει, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

5
Auf der anderen Seite

Η άκρη του ουρανού είναι το σημείο που θα φτάσουν τα μάτια σου αν απαλλαγείς απ' όλα αυτά τα μικρά που παρεμβάλλονται. Στην άκρη του ουρανού τίποτα δεν θα υπάρχει να πιάσεις, μόνο απέραντο γαλάζιο. Μα με ένα μυστήριο τρόπο θα είναι όλα εκεί... Θα είναι όσα σε σημάδεψαν, θα είναι όσα πιστεύεις, θα είναι όσα θέλεις να δεις. Θα είναι όλος ο εσωτερικός σου κόσμος ασθμάζοντας υπό τον φόβο της ολικής παράδοσης. Γιατί όταν φτάσεις στην άκρη του ουρανού, ούτε ο θάνατος μπορεί να σε χωρίσει από αυτό που βαθύτερα είσαι, από αυτό που επιθυμείς...

4
Zodiac

Μια από τις πιο ώριμες κινηματογραφικά στιγμές της χρονιάς που μας πέρασε. Το Zodiac κατά κάποιον τρόπο σηματοδοτεί τη νέα γεννιά ταινιών του David Fincher. Φορείς μιας σπάνιας και λεπτομεριακής κινηματογραφικής σοφίας.

3
No Country for Old Men

Όταν οι αδερφοί Coen σκηνοθετούν τότε έχουμε ένα νέο για ολόκληρη την σινεφίλ κοινότητα. Οι τρεις διαστάσεις του χρόνου αναμετρούνται πάνω στη σύγχρονη κοινωνία σε μια δυσνόητη αλληγορία. Η ταινία που περιέχει αδιαμφισβήτητα τον πιο μανιακό δολοφόνο της χρονιάς. And his name: Javier Bardem!

2
Izgnanie

Η πλέον αδικημένη ταινία της χρονιάς. Ο Andrei Zvyagintsev ζωγραφίζει με φυσικές αποχρώσεις μια αρχαιοελληνική τραγωδία. Ο άνθρωπός απομακρυσμένος από τις ρίζες του. Απομακρυσμένος από την φύση του, την ίδια την Φύση! Και οι καιροί που έχουν χαρακτηριστικά αλλάξει υπό το βάρος της προόδου και της εξέλιξης. Μιας οπισθοδρομικής εξέλιξης που ολότελα μας κατευθύνει στην εκμηδένιση της ανθρώπινης οντότητας!

1
4 luni, 3 saptamani si 2 zile

Μια ανθρώπινη εφιαλτική ιστορία κινηματογραφείται με τον νατουραλισμό στο απώγειο. Μέσα από την οποία εκμαιέυεται τόσο ένα ευρύτερο πολιτικό όσο και κοινωνικό σχόλιο. Σε μια ταινία που αιωρείται πάνω από τα κινηματογραφικά είδη με όπλο την βαθύτερη επίγνωση του εκφραστικού μέσου.

*****
There Will Be Blood

Το αριστούργημα του P.T Andersson με τη συνοδεία του μοναδικού Daniel Day Lewis. Σε μια σφοδρή μάχη της ηθικής με τον μισάνθρωπο καπιταλισμό και την περιοριστική και βδελυρή εκκλησία, που το ποθετείται στην αλλαγή του αιώνα την περίοδο της πετρελαϊκής άνθισης. Ένα αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας, που υλοποιεί μια ταινία που έχει ανάγκη τώρα παρά ποτέ άλλοτε ο Αμερικάνικος κινηματογράφος.

υγ. Για εσάς που ψάχνετε κάποια ταινία από την εγχώρια παραγωγή θα πρότεινα τα ενδιαφέροντα: Διόρθωση, Ιστορία 52
Ενώ για τους λάτρεις των animation τα: Ratatouile, Simpsons

Οδηγός της Seazon 2007-2008-Part 1(Οι ταινίες που αξίζει να δείτε)

Ως συνέχεια του περσινού κινηματογραφικού οδηγού μας, σκοπεύω να παραθέσω εδώ έναν της νέας Seazon. Οι ταινίες αυτές δεν μπορούν παρά να αποτελούν απλά τις προσωπικές μου προτάσεις, δεδομένου ότι είναι αρκετά αυτά που δεν πρόλαβα να δω(Ενδεικτικά American Gangster, Hallam Foe, Taxidermia κλπ). Οι ταινίες επιλέχθηκαν απ' όσες αποτέλεσαν πρώτη προβολή στις ελληνικές αίθουσες από το Σεπτέμβρη του 2007 ως τον Αύγουστο του 2008. Πρόκειται για 35 ταινίες τις οποίες ομαδοποιώ σε δυο κατηγορίες. "Ταινίες που αξίζει να δείτε" και στο "Ταινίες που δεν δικαιολογείστε να χάσετε". Αρχή με αυτό το post στην πρώτη ομάδα...

35
Fille coupée en deux, La
Όταν τα βέλη της κοινωνικής σάτιρας του Chabrol χτυπούν την ευφάνταστη μπουρζουαζία αλλά και την οικογενιοκρατική νεολαία.



34
Day Night Day Night
Μια αξιοπρόσεκτη άσκηση νατουραλισμού συντροφεύει τις τελευταίες ώρες μιας αυτόχειρας τρομοκράτισσας.


33
Mýrin
Το Ισλανδικό cinema παραδίδει μαθήματα κατασκευής ενός σύγχρονου αστυνομικού νεο-νουάρ.


32
Atonement
Μια ενδιαφέρουσα ματιά στην υπερσκηνοθεσία του Joe Wright πάνω σε μια "ανολοκλήρωτη" ερωτική ιστορία, που διαδραματίζεται στα χρονικά του Β' Παγκοσμίου πολέμου.


31
Malos hábitos
Ένα επίσης υπερσκηνοθετημένο δράμα, με άξονα τις διατροφικές συνήθειες. Tου πρωτάρη και πολλά υποσχόμενου Simón Bross.


30
Eastern Promises
Ο γνωστός βίαιος Cronenberg, εμφανώς πιο συγκρατημένος, σε μια ταινία φανέρωσης του ηθικού ξεπεσμού της νύχτας στη γειτωνική Ρωσσία.


29
Violin, El
Ένα πολύ συμπαθητικό και πανανθρώπινο ποίημα πάνω στην αιώνια αδικία του πολέμου. Όταν ο άνθρωπος είναι κτήμα ξένων συμφερόντων...


28
Sanxia haoren
Το λογοκριμένο πολιτικό σχόλιο του Zhang Ke Jia. Όταν τα έθνη αψηφούν τους ανθρώπους χρησιμοποιώντας τις πλάτες τους για να ορθώσουν τα λάβαρα της παγκοσμιοποίησης.


27
Antena, La
Μια σπάνια και ενδιαφέρουσα άσκηση εξπρεσιονισμού, που μας έρχεται από την κινηματογραφικά ακμάζουσα Λατινική Αμερική. Όταν το πνεύμα μας παραδοθεί ολοκληρωτικά στην TV.


26
Scaphandre et le papillon, Le
Το ανθρώπινο δράμα του Jean-Dο μεταφέρεται στο πανί και συγκροτεί τις ονειρικές μελωδίες ενός αυθεντικού ύμνου για τη ζωή.


25
The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford
Η απομυθοποίηση και η βαθύτερη ανασύσταση του "παιδικού ήρωα" Jesse James, όταν μια μεγάλη παραγωγή αποφασίζει να είναι καλλιτεχνική!


24
Persepolis
Το ενήλικο animation της Marjane Satrapi που σε μιάμιση ώρα εξαπολύει μια δριμύτατη σάτιρα σε πολυσήμαντα θέματα και θεσμούς της ιστορίας του Ιράν, και όχι μόνο.


23
Aleksandra
Όταν ο Aleksandr Sokurov αναλαμβάνει να συνεχίσει την βαριά κληρονομιά που άφησε ο μεγάλος Andrei Tarkovsky.


22
It's a Free World...
Το ακριβό κοινωνικοπολιτικό cinema του Ken Loach που βάλλεται να καταρρίψει την επιγραφή του τίτλου με μια βαθιά βουτιά στο ευαίσθητο θέμα των μεταναστών.


21
Before the Devil Knows You're Dead
Μια επιθετική ξενάγηση στον κατάμαυρο κόσμο του Sidney Lumet, όταν το Αμερικάνικο όνειρο έχει καταρρίψει κάθε υπόνοια ηθικής.


20
Sicko
Ο Michael Moore πιο εγκρατής από ποτέ, με μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση, σε ένα βαρυσήμαντο ξεσκέπασμα της δολιοφθοράς πίσω από το ασφαλιστικό σύστημα στην Αμερική. Να δούμε πότε θα του απαγορέψουν να κάνει ταινίες;


19
Obsluhoval jsem anglického krále
Η ξέφρενη κωμική σάτιρα του Jiri Menzel στο προχθές, στο χθές και στο σήμερα των Σλαβικών εθνών!


18
Cassandra's Dream
Μια μεγάλη ταινία του κοινωνικοφιλόσοφου Woody Allen πάνω στην ηθική του φόνου, που εμπλουτίζει ακόμα περισσότερο σε ύφος την φιλμογραφία του ανυπέρβλητου σκηνοθέτη.


17
La Zona
Ο πολλά υποσχόμενος Rodrigo Pla παραθέτει ένα εμβαθή σχόλιο για τον πόλεμο των φυλών και προιονεύει το μέλλον με μια πολύ δυναμική ταινία.

Before the Devil Knows You're Dead

Σκηνοθεσία: Sidney Lumet
Παραγωγής: USA / UK / 2007
Διάρκεια: 117'

"Να εύχεσαι να έχεις ζήσει μια ώρα στον παράδεισο, πριν ο Διάβολος καταλάβει ότι πέθανες". Αυτό το ρητό αντιστοιχεί στην εναρκτήρια φράση που έρχεται να ισοπεδώσει ολοκληρωτικά όποιες ελπίδες για έναν ηθικό βίο. Ο κόσμος σήμερα, δίχως εξαιρέσεις, είναι ένα ζεματιστό και κατακόκκινο καζάνι που στους ατμούς του προϊδεάζει την αιώνια Κόλαση.

Ο Sidney Lumet, στα 83 του πλέον, με γνώριμη επιθετική ματιά θα πλέξει το κατάμαυρο ομοίωμα της σημερινής πραγματικότητας. Αν ο κινηματογράφος τα τελευταία χρόνια έχει να επιδείξει δεκάδες ταινίες αμφισβήτησης και ειρωνείας πάνω στο Αμερικάνικο Όνειρο, το Before the Devil Knows You're Dead προχωράει παραπέρα. Θα κινηματογραφήσει τα απομεινάρια και τα ερείπια της ηθικά παρηκμασμένης καθημερινότητας κατά την αιώνια πάλη για ένα κομμάτι πλαστής και επιχρυσωμένης ευτυχίας.


Ο Andy(Philip Seymour Hoffman) είναι ένας μεγαλομεσίτης που υποκύπτει σε όλες τις ατασθαλίες του πλούσιου βίου(αποξενωμένη οικογένεια, οικονομικές καταχρήσεις, αμοραλισμός, ανασφάλεια, ανάγκη τεχνητών παραδείσων) και αδερφός του Hank(Ethan Hawke). Ο Hank είναι ένας αδύναμος άντρας καταδικασμένος να πληρώνει τα λάθη των προσωπικών του επιλογών(άστοχος γάμος, επαγγελματικές δυσκαμψίες). Και οι δύο βρίσκονται σε ηλικία που δεν τους επιτρέπει να ροκανίζουν το πλούσιο μεν οικογενειακό κομπόδεμα, έτσι ο Andy σχεδιάζει μια "βέβαιη" ληστεία στο οικογενειακό κοσμηματοπωλείο. Όμως η ατολμία και η αναποφασιστικότητα του Hank κατά τη διάρκεια αυτής, στερεί έμμεσα τη ζωή απ' τη μητέρα τους. Ο πατέρας Charles(Albert Finney), μια ενηλικιωμένη ξεπατικοτούρα του Andy, μη αντέχοντας τη συζυγική απώλεια αναλαμβάνει προσωπικώς να εξιχνιάσει το μυστήριο της δολοφονίας. Η αρχική, και μόνο κατά τα φαινόμενα υγιής, εικόνα της οικογένειας καταστρατηγείται, και αποτυπώνεται θεσμικά ως βασικός υπαίτιος του κοινωνικού ξεπεσμού.

Ο Sidney Lumet εγκαταλείπει εξ' αρχής την γραμμική αφήγηση. Αντίθετα, εναλλάσσοντας τους κεντρικούς άξονες διηγείται την ιστορία με χρονικά πισωγυρίσματα που έχουν ως σημείο αναφοράς κάθε φορά ένα διαφορετικό πρόσωπο. Η μοντέρνα σκηνοθεσία δίνει ρυθμό στο φιλμικό χρόνο με ταχέως μεταβαλλόμενα κάδρα, με ανατρεπτικές οριζόντιες και κάθετες θεματικά αλλαγές, με την χρήση αρνητικών και ανατρεπτικών γωνίων λήψης. Τα παραπάνω στοιχεία συνθέτουν το δυναμικό περιβάλλον της ταινίας που αναπόφευκτα και λογικά επισύρει κάποιες αδυναμίες. Οι ήρωες, δεδομένης και της προσέγγισης βρίσκονται σε πρώτο πλάνο, και αυτό το οικογενειακό δράμα καθώς εξελίσσεται μας παραπέμπει όλο και περισσότερο στην αρχαία Ελληνική τραγωδία.


Αλλά ας μιλήσουμε λίγο για τα πρόσωπα. Ο Andy αντιπροσωπεύει τον πετυχημένο μεσοαστό που έχει αναρριχηθεί στην κορυφή της εργασιακής πυραμίδας. Μόνο που αυτή η επιτυχία βρίσκεται σε ολική αντιδιαστολή με τα προσωπικά του συναισθήματα. Πίσω από την επιτυχία κρύβεται μια βαριά Κεϊνική τραυματισμένη προσωπικότητα, ενώ επακόλουθο της επιτυχίας είναι η ολοκληρωτική ηθική αλλοίωση. Παρουσιάζεται ως αδίστακτος και δολοπλόκος με μοναδικό Θεό το χρήμα. Η προσωπική του ζωή έχει ανάγκη από ενέσεις που θα του επιτρέψουν να ανέχεται τον κενό εσωτερικό του κόσμο. Στα πλαίσια αυτά παρακολουθούμε την υπερπολυτελή περιουσία του(σπίτια, αυτοκίνητο κλπ), την εκθαμβωτική γυναίκα του(Marisa Tomei) η οποία έχει αποδράσει από τις σεξουαλικές φαντασιώσεις κάθε ανδρός, και μάλιστα στην πιο σαρκική τους μορφή, και τέλος την περιοδική επίσκεψή του σε "πολυτελή οίκο" χορήγησης ναρκωτικών. Άραγε αυτός είναι ο επίγειος υλικός παράδεισος που οραματίζεται ο κάθε μικροαστός;


Ο Hanks από την άλλη αποτελεί το ανίσχυρο πλάσμα που καλείται να επωμιστεί το βάρος της υπεραξίας του καπιταλιστικού συστήματος. Χρεωμένος ως εκεί που δεν πάει, εξαιτίας ενός ανεπιτυχή γάμου και της ανήλικης απροθυμίας να αντιμετωπίσει τις πολυάριθμες αδυναμίες του, το χρήμα φαντάζει ως μοναδικές φυσαλίδες οξυγόνου. Και σε αυτό το επίγειο σαφάρι είναι καταδικασμένος να χάσει οποιαδήποτε λογική και ηθική φρόνηση. Καθώς παρά τους αρχικούς δισταγμούς ενδίδει στο βδελυρό σχέδιο του αδερφού του, ενώ άνευ δισταγμού υποκύπτει στις "απαγορευμένες" ερωτικές επιθυμίες του.


Τέλος, ο πατέρας Charles κλείνει τον χορό των κεντρικών προσώπων σε αυτή την ιδιότυπη τραγωδία. Αυτοεπικυρρήσσεται τιμωρός και στρέφει όλες τις ενέργειες του στην εξιχνίαση του μυστηρίου παρά στο θρήνο της συζύγου. Η οικογενειακή θαλπωρή γρήγορα υπονομεύεται από την εγγενή ύπαρξη του κοσμηματοπωλείου. Το οποίο πλέον εκτός από πόρος παραγωγής οριοθετείται και ως βασικό αίτιο της εν βάθος αποξενωμένης οικογένειας!

Το "Before the Devil Knows You're Dead" είναι μια δυνατή και κατάμαυρη ταινία που βασίζεται σε μεγάλο μέρος, πέρα της μοντέρνας οπτικής του σκηνοθέτη, στους πρωταγωνιστές του. Ωστόσο οι ήρωες, περισσότερο για τις ανάγκες του σεναρίου και λιγότερο για το παιχνίδι των εντυπώσεων, τοποθετούνται σε μια μεταρεαλιστική βάση. Ο Sidney Lumet υπονομεύοντας τόσο τα δημιουργήματα τους όσο και τον σύγχρονο κόσμο ευρύτερα είναι σαν να λέει: "Η Κόλαση σε περιμένει! Μην τρέφεις αυταπάτες διαφυγής. Ο Διάβολος, περισσότερο απ' οπουδήποτε αλλού, βρίσκεται μέσα σου...".
Βαθμολογία 7,5/10

Suna no onna

Σκηνοθεσία: Hiroshi Teshigahara
Παραγωγής: Japan/ 1964
Διάρκεια: 123'

Η κατά τεκμήριο πιο γνωστή ταινία, βραβευμένη στο φεστιβάλ των Κανών και προτεινόμενη για Oscar, του μέχρι σήμερα παραγκωνισμένου σκηνοθέτη. Αποτελεί ιδανική πρόταση για μια βουτιά στον αινιγματικό κόσμο του Hiroshi Teshigahara.


Εντομολόγος βρίσκεται σε περιοχή με αμμόλοφους στα πλαίσια επιστημονικής ερευνάς. Βραδιάζει και χάνει το τελευταίο λεωφορείο, και κατόπιν προτροπών των γηγενών δέχεται να διανυκτερεύσει εντός του χωριού. Σύντομα θα βρεθεί στο σπιτικό μιας νεαρής και όμορφης χήρας, παγιδευμένος στον πυθμένα ενός αμμόλακου. Εξαπατημένος και θύμα των χωρικών αναγκάζεται να σκάβει ολονυχτίς την υπέρογκη άμμο για την σωτηρία του ίδιου και του χωριού κατ' επέκτασιν. Στην ίδια απάνθρωπη μοίρα βρίσκεται και η χήρα, η οποία όμως έχει συνηθίσει-αποδεχτεί ευλαβικά τη μοίρα της.

Αυτό το κοινωνικό δράμα του Teshigahara είναι μια πολυσήμαντη ταινία πάνω στον ανθρώπινο παράγοντα. Χοντροί κόκκοι άμμου, όμοιοι με φωτογραφικούς κόκκους, γεμίζουν τα εναρκτήρια πλάνα καθώς ο πρωταγωνιστής αναρωτιέται αν η ανθρώπινη ταυτότητα καθορίζεται απλά από το διαβατήριο και τον σωρό των λοιπών γραφειοκρατικών εγγράφων. Καθ' όλη τη διάρκεια θα κυριευτούμε ως τα ενδότερα, χάρις την αισθαντική και ονειρική
οπτική της. Ενώ θεματικά αναπτύσσεται πως η εξατομικευμένη ανθρώπινη ταυτότητα αλλοιώνεται και μηδενίζεται καθώς η πολυάνθρωπη κοινωνία(άμμος) σαπίζει, εκφυλίζει και κατασπαράσσει τα πάντα στο άγγιγμα της.

Ο άνθρωπος παρουσιάζεται εδώ συνυφασμένος με την αδυναμία της ανθρώπινης φύσης του, και ο Hiroshi Teshigahara με μια σαγηνευτική σκηνοθεσία μακρών αλλά και μοντέρνων πλάνων, εικονοποιεί συναισθήματα που εισβάλουν για τα καλά στα ενδότερα του θεατή. Το δραματουργικό περιεχόμενο είναι εξαιρετικά ενοποιημένο, ενώ η εξέλιξη της ιστορίας βασίζεται στην κλιμάκωση των συναισθημάτων, των στάσεων και των ιδεών, καθώς ο πρωταγωνιστής αλληλεπιδρά με τα στοιχεία του περιβάλλοντος του.


Σε συναισθηματικό επίπεδο παρατηρούμε μια μεταστροφή μεταξύ των ηρώων. Όπου η αρχική πολέμια αντιπαράθεση μεταξύ του εντομολόγου και της νεαρής χήρας μεταλλάσσεται σε μια παθιασμένη ερωτική ιστορία. Τα κοντινά πλάνα του Ιάπωνα μαέστρου σε συνδυασμό με τη φωτογραφία του Hiroshi Segawa μετατρέπει τα κορμιά τους σε φλογισμένα ερωτικά αντικείμενα αναδύοντας μια μεθυστική ατμόσφαιρα στο κινηματογραφικό πανί. Μια ερωτική ιστορία που βάλλεται να επουλώσει τις πληγές από τα ταλαιπωρημένα κορμιά και από τις βαριά τραυματισμένες ψυχές τους. Η σχέση τους περνάει από όλα τα στάδια, και από το απόγειο του πάθους σταδιακά θα οδηγηθεί σε συναισθηματικό κορεσμό.


Επίσης, σε προσωπικό επίπεδο βλέπουμε τον ήρωα να μεταλλάσσεται με αργούς ρυθμούς καθώς συναναστρέφεται με την κοινωνική πραγματικότητα του χωριού. Η αλλαγή της αμφιλεγόμενης ταυτότητας του καθώς δε μπορούμε να διακρίνουμε κάποιο χαρακτηριστικό στοιχείο πάνω του. Το παρελθόν του δε μπορεί να παράσχει καμιά πληροφορία για αυτόν. Έτσι εδώ, την λυσσαλέα αρχική άρνηση του για την εξαθλιωτική εργασία και την αντίστασή του στην απάνθρωπη συμπεριφορά διαδέχεται ένας αχνός συμβιβασμός και μια λεπτή συγκατάβαση. Αποδέχεται σταδιακά να σκάβει τόνους άμμου για την επιβίωση του, έχοντας όμως στο μυαλό του συνεχώς σχέδια απόδρασης. Σε μια εμφανή παρομοίωση των παραμέτρων της συμμετοχής του σύγχρονου ανθρώπου στην παραγωγική διαδικασία. Για να φτάσουμε σε ένα τελικό στάδιο, που όταν δίνεται η δυνατότητα διαφυγής αυτή δεν είναι καν ποθητή, καθώς το άτομο έχει διαβρωθεί από την συνήθεια και έχει εξαπατηθεί από την προσωπική πλάνη κάποιου δήθεν "χειροπιαστού" επιτεύγματος.

Η "Γυναίκα στους Αμμόλοφους" είναι μια πολυσήμαντη και αινιγματική ταινία. Το σενάριο του Kobo Abe καταπιάνεται με δεκάδες διαχρονικά ζητήματα και ο σκηνοθέτης, ώστε να τα οπτικοποιήσει, χρησιμοποιεί τόσο τα υποκείμενα όσο και τα αντικείμενα με ταυτόσημη συμβολική μορφή. Το μεγαλύτερο συμβολικό φορτίο το φέρνει η παρουσία της άμμου. Μια παρουσία που την καθιστά πρωταγωνιστικό και αναπόσπαστο στοιχείο της ταινίας, φέροντας εις πέρας δηλώσεις που έχουν να κάνουν με τις προσωπικές φοβίες αλλά και τις επιθυμίες του καθενός στα πλαίσια μιας ευρύτερης κοινωνικοποίησης. Τα πρόσωπα επίσης ενέχουν διπλό ρόλο. Εκτός από την φυσική τους παρουσία καλούνται μέσω μιας δυσδιάκριτης συμβολικότητας να ανασύρουν στην επιφάνεια διάφορα στοιχεία. Αποκορύφωμα αποτελεί η νεαρά χήρα, ως μεταφυσική ενσάρκωση του συντηρητισμού, λειτουργεί ως κινητήριος μοχλός στην παραπλάνηση του εντομολόγου. Όπως και οι "εξουσιαστές" του χωριού, που με εμφανή παραπομπή στις Διονυσιακές εκδηλώσεις λατρείας, φανερώνουν την έκφυλη και ανήθικη απόχρωση της πολιτικής οντότητας.


Με την παρακολούθηση του "Γυναίκα στους Αμμόλοφους" είμαστε έτοιμοι να βυθιστούμε στο αινιγματικό και γοητευτικό σύμπαν που φτιάχνει ο Ιάπωνας καλλιτέχνης. Εκεί όπου ο προβληματισμός και η κάθαρση αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της δημιουργίας. Στην οποία δε μπορούμε να παραβλέψουμε τις ανατριχιαστικές ηχητικές αποχρώσεις του Tôru Takemitsu.
Βαθμολογία 10/10

Tanin no kao

Σκηνοθεσία: Hiroshi Teshigahara
Παραγωγής: Japan/ 1966
Διάρκεια: 122'

Τo "Το Πρόσωπο Ενός Άλλου" αποτελεί την τρίτη ταινία που παρακολουθήσαμε στα πλαίσια του αφιερώματος της New Star στον σπουδαίο Hiroshi Teshigahara. Πρόκειται ίσως για την πιο αφηγηματική και πιο διαλεκτική από αυτές που προηγήθηκαν(Otoshiana, Suna no onna) χωρίς ωστόσο να αντιβαίνει στις κινηματογραφικές αρχές του μεγάλου σκηνοθέτη. Για αυτόν, το cinema είναι μια εικονοπλαστική διαδικασία, που παλεύει να καταγράψει τις ακαθόριστες ψυχολογικές διαστάσεις των ηρώων, οι οποίοι πάντα κινούνται σε μια επιβεβλημένη κοινωνική πραγματικότητα. Για εμάς το cinema του, είναι απλά μια μαγική και κορυφωτική εμπειρία.


Ο Okuyama τραυματίζει ανεξίτηλα το πρόσωπο του κατά τη διάρκεια ενός εργατικού ατυχήματος. Καλύπτει τις πληγές του κάτω από μια παχιά στρώση επιδέσμων, χάνοντας σταδιακά την αυτοεκτίμηση και την αυτοαποδοχή του. Eνώ παράλληλα το προσωπικό του περιβάλλον, με αποκορύφωμα την γυναίκα του, παρά τις επίμονες προσπάθειες δεν μπορεί να κρύψει την αμηχανία του. Ο Okuyama θα ζητήσει από έναν ματαιόδοξο ψυχίατρο μια νέα ταυτότητα, συγκεκριμένα μια μάσκα, που θα επιτρέψει την επανεμφάνιση του στην κοινωνία και την επιδιόρθωση της εμφάνισης του στον καθρέφτη της σακατεμένης ψυχής του.

Ο Hiroshi Teshigahara θα χειριστεί με μαεστρική ακρίβεια θέματα που σχετίζονται με την προσωπική ταυτότητα, τα κοινωνικά προσωπεία, την έλλειψη αυτοαποδοχής και την αποξένωση. Άλλα πρωτίστως, όντας πολύ μπροστά απ' τον καιρό του, θα διαβάλλει τον θεσμό της επιστήμης ως προέκταση του έκφυλου και δήθεν αναπτυσσόμενου πολιτισμού. Ο πρωταγωνιστής ψυχίατρος, μια προσωποποίηση ματαιοδοξίας, εκμεταλλευόμενος την φαινομενικά ανώτερη θέση του επιχειρεί να διαμορφώσει και να υποβάλλει τους ασθενείς του(συμπεριλαμβανομένων των θεατών) σε άνευ ηθικής πειραματισμούς. Εισβάλει για τα καλά στα έγκατα του ψυχικού τους κόσμου και επιχειρεί να γεμίσει τις "τρυπημένες" ψυχές με ψεύτικα και τεχνητά μέλη. Δεν βρίσκεται εκεί για να επουλώσει τις πληγές, αλλά για να εμφυσήσει τεχνητές ανάγκες, για να απομακρύνει τα άτομα από την αληθινή και μοναδική τους ταυτότητα και για να ελέγξει και να κυριαρχήσει επί των πάντων. Όπως ακριβώς επιχειρούν οι σύγχρονες κοινωνίες "του πολιτισμού" να διαμορφώσουν και να ελέγξουν τις ανάγκες των ανθρώπων...


Από την άλλη, τα άτομα μη αποδέχοντας την πραγματική τους μορφή αναζητούν σε κάλπικα μέσα μια νέα ταυτότητα. Κοινωνικά προσωπεία, μακιγιαρισμένες όψεις, που αφού αποξενώνονται από τον πραγματικό εαυτό τους επιβάλλουν ένα ευρύτερο κοινωνικό καθεστώς αποξένωσης. Μια προσποίηση ευτυχίας από άτομα που δεν έχουν μάθει παρά να υποκρίνονται. Και ο Hiroshi Teshigahara εγκλωβίζει τις αληθινές στιγμιαίες εκφράσεις με την καταλυτική βοήθεια της φωτογραφίας του Hiroshi Segawa. Άλλωστε, ίσως η φωτογραφία αποτελεί το μόνο μέσον που δύναται να φυλακίσει τη στιγμή. Άραγε, είναι το πρόσωπο η πόρτα για την ψυχή; Αν ναι, αυτή η εμφανισιακή αλλοίωση σίγουρα υπογραμμίζει μιαν πιο ουσιαστική, την αλλοίωση ως και την καταστροφή της ψυχικής-προσωπικής ταυτότητας.

Παρ' όλα αυτά καμία απόλυτη επεξήγηση-ανάγνωση αυτής της ταινίας δεν είναι εφικτή. Ο Ιάπωνας σκηνοθέτης γεμίζει με πολυάριθμους συμβολισμούς και καλολογικά σουρεαλιστικά στοιχεία την αφήγηση που στοιχειώνει τη θέαση του κοινού. Παράλληλα και εντελώς αυτόνομα με την κεντρική ιστορία ξεναγούμαστε σε μια άλλη και ακαθόριστη ιστορία σπάνιας και άγριας ομορφιάς. Μακρυά από τα πιεστικά σκηνικά της πόλης, σε άπταιστου εικαστικά επιπέδου τοπία παρακολουθούμε τραυματισμένους ανθρώπους σωματικά και ψυχικά. Που παρά την φαινομενικά υποδεέστερη θέση τους αναβλύζουν ένα σπάνιο αίσθημα ολοκλήρωσης μέσα από την βαθύτερη αποδοχή της όποιας τραυματισμένης φύσης τους και κατ' επέκτασιν του εαυτού τους. Όλα αυτά εξελίσσονται με όχημα τις ονειρικές σκηνές-σεκάνς που μέσα από την ποιητική μορφή και την υψηλή αισθητική τους στοιχειώνουν για πολύ καιρό την σκέψη του θεατή.

Τελικά ποιος κερδίζει την παρτίδα της επιβολής σε αυτό το ιδιότυπο παιχνίδι μεταξύ ψυχής και προσώπου; Και οι δυο ιστορίες, περισσότερο γεννώντας ερωτήματα παρά δίνοντας ξεκάθαρες απαντήσεις, οδηγούνται σταδιακά στη λυτρωτήρια έξοδο. Η σκηνοθετική ματιά του Teshighahara δίνει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο σπουδαίο σενάριο του Kôbô Abe. Μια μοντέρνα οπτική σημαδευμένη με γκρο πλάνα, με περίτολμες φωτοσκιάσεις, ακανόνιστες γωνίες λήψεις και μια εξαιρετική και αποδοτική σκηνογραφία.
Σε όλα αυτά προστίθεται και το μεγαλειώδη soundtrack του Tôru Takemitsu, που αφήνει για λίγο τους σαγηνευτικούς απόκοσμους ήχους που μας είχε συνηθίσει.


Το Tanin no kao είναι μια από τις σπουδαιότερες ταινίες του Hiroshi Teshigahara. Όπου για άλλη μια φορά το πάντρεμα σουρεαλιστικών στοιχείων και συμβολισμών σε ένα τόσο ρεαλιστικό πορτραίτο υπογράφουν ένα μαγικό αποτέλεσμα!
Βαθμολογία 10/10