How to Train Your Dragon

Σκηνοθεσία: Dean DeBlois-Chris Sanders
Παραγωγής: USA / 2010
Διάρκεια: 98'

Αν οι Βίκινγκς έχουν καρφιτσωθεί στο μυαλό σας ως τρομεροί και φοβεροί πειρατές, οφείλετε να αναθεωρήσετε για λίγο. Όσο διαρκεί η ταινία. Εδώ οι Βίκινγκς επιδίδονται στο να σκοτώνουν δράκους, και στο να εκπαιδεύουν τις νεότερες γενιές στον πανομοιότυπο αφανισμό των πυρφόρων πτερόσαυρων. Υπάρχει όμως ένα παιδί, ο Ψάρης, που λόγω υπέρμετρης ευαισθησίας, ή και δειλίας αν θες, αρνείται να ακολουθήσει αυτό το βάρβαρο σύστημα εκπαίδευσης. Οι συγκυρίες τον φέρνουν πλάι σε ένα σπάνιο είδος δράκου. Σταδιακά θα αναπτύξει ένα στενό δέσιμο μαζί του, βασισμένο στη φροντίδα, το ενδιαφέρον και την αγάπη. Και μέσα από αυτή την καθημερινή βιωματική σχέση θα αντλήσει μια πλούσια και εναλλακτική γνώση για τα πτερόσαυρα πλάσματα, η οποία έρχεται σε πλήρη σύγκρουση με όσα διδάσκουν οι φοβισμένοι μαθουσάλες της φυλής του.


Το "How to Train Your Dragon" είναι μια ταινία που δεν τη βαριέσαι. Το κάθε άλλο. Παρ' ότι αδίαφορο και συμβατικό κινηματογραφικά, προσφέρει άπλετο έδαφος για προβληματισμό στο ενήλικο κοινό. Ενώ όσο αφορά τους ανήλικους φίλους μας, για τους οποίους κυρίως προορίζεται, η οπτική πολυχρωμία και τα συμβατικά γραφικά σε συνδυασμό με την γοργοπόδαρη και περιπετειώδη πλοκή, θα το κάνει ανάρπαστο στα παιδικά βλέμματα. Ας μην παραλείψουμε να αναφέρουμε και την αθωότητα που διατρέχει τη γραφή του.

Τι κάνει όμως το "How to Train Your Dragon" αξιοπρόσεκτο για τους υπόλοιπους; Μα φυσικά το ότι στρίβει το μαχαίρι, έστω και με χλιαρό ύφος, στη βαθιά πληγή του άτεγκτου, σαθρού και ριζικά αντι-παιδευτικού συστήματος της εκπαίδευσης. Εκπαίδευση: ένα σύστημα αυστηρής παραγωγής πανομοιότυπων κλώνων. Όπως οι Βίκινγκς της ταινίας. Έχουν απολέσει κάθε τι προσωπικό, και έχουν ενωθεί, ταυτισθεί, εξομοιωθεί στην πανομοιότυπη καταπολέμηση των δράκων. Έτσι ακριβώς όπως έχουν διαμορφωθεί μέσα από τη συγκεκριμένη εκπαίδευση της παιδικής ηλικίας. Αφού δυστυχώς, η διαδικασία της μάθησης είναι αυστηρά ντετερμινισμένη, ενέχοντας μάλιστα τη χροιά ενός καθολικού και απαράβατου νόμου. Οι έννοιες δάσκαλος, διδασκόμενος, γνωστικό αντικείμενο μοιάζουν ρητά καθορισμένες, και με πελώρια τείχη να τις χωρίζουν, ώστε να παραμένουν μονίμως ανέγγιχτες. Έτσι, το γνωστικό αντικείμενο παραμένει διαρκώς μια άθιχτη μούμια που υπαλληλικά ξεσκονίζουν οι δάσκαλοι. Απ' την άλλη, οι μαθητές δεν έρχονται ποτέ σε επαφή με το γνωστικό αντικείμενο, δεν το παρακολουθούν ποτέ μέσα από τα πρίσματα της υποκειμενικής τους νόησης, αλλά μέσα από τα εκπαιδευτικά μικροσκόπια που τους έχουν χορηγηθεί. Ούτως ώστε να υπάρχει απόσταση. Και εν τέλει, δεν καλούνται να εξεταστούν για την αρτιότητα του προσωπικού τους βλέμματος, αλλά για το βαθμό αλλοτρίωσης και προσαρμογής στην εξαντλητικά ξένη και κενή θέα των δογματικών μικροσκοπίων. Δηλαδή, στο κατά πόσο διαμορφώθηκαν κατ' εικόνα αυτού του σαθρού συστήματος παραγωγής κλώνων. Να η εκπαίδευση!


Έναντι λοιπόν αυτής της προαναφερθείσας χυδαιότητας, μέσω του πρωταγωνιστή, οι δημιουργοί αντιπροτείνουν ένα άλλο, ιδανικό, σύστημα εκπαίδευσης. Προς μια πιο ελεύθερη και αγνή εκπαίδευση, σαν αυτή που διδάσκει ο Ψάρης, ο δρόμος της ανακάλυψης-μάθησης της εκάστοτε γνώσης είναι βαθιά βιωματικός και οδυνηρά τραυματικός. Η μόρφωση, και ετυμολογικά να το πάρεις, συνιστάται στην εσωτερική και εξωτερική ανάπλασή μας. Η αναμόρφωσή μας, που προκύπτει από την βιωματική προσάρτηση νέων τόπων-γνώσεων, είναι μια διαδικασία επίπονη, καθώς ουσιαστικά η ύπαρξή μας σχίζεται για να δεχτεί-ενσωματώσει το νέο. Ούτως ώστε να επιτευχθεί η ευκταία πνευματική διεύρυνσή μας. Γιατί εδώ, σε αυτή την ιδανική διαδικασία εκπαίδευσης, η σχέση γνωστικού αντικειμένου-διδασκόμενου δεν είναι μια υπαλληλική σχέση (αυτο)αποξένωσης, αλλά μια βαθιά και διαρκώς επαναπροσδιορίσιμη σχέση ενωτικής αλληλόδρασης. Εξού και τα παντελώς διαφορετικά πορίσματα που προκύπτουν μέσα από τις αλλότριες διαδικασίες εκπαίδευσης στο σύμπαν της ταινίας.

Ας ελπίσουμε μόνο, πως το φινάλε της ρητά κατακτημένης μάθησης δεν υποδηλώνει την απαρχή της εγκαθίδρυσης μιας νέας δυναστείας και ενός άλλου άθιχτου καθεστώτος εκπαίδευσης, απόλυτα βασισμένο στην επιβεβαιωμένη "νέα γνώση".
Βαθμολογία 7/10