Κυριακή 3 Αυγούστου 2008

Plein soleil


Σκηνοθεσία: René Clément
Παραγωγής: France / Italy / 1960
Διάρκεια: 112'


Ο χορός των επανεκδόσεων καλά κρατεί, και τα ευάερα θερινά cinema φαντάζουν ως ιδανική λύση στο πρόβλημα του αστικού Καλοκαιριού. Μόνο που το Plein soleil, στα ελληνικά "Γυμνοί στον Ήλιο", έρχεται να ανεβάσει κι άλλο τις θερμοκρασίες με τις ημίγυμνες φιγούρες και την ηλιόλουστη φωτογραφία να παρελαύνουν στο κινηματογραφικό πανί!


Η ταινία αποτελεί την πρώτη κινηματογραφική μεταφορά της νουβέλας "The Talented Mr Ripley/Monsieur Ripley" της Patricia Highsmith. Όπου, πλούσιος Αμερικάνος πατέρας που επιθυμεί να επαναπτρίσει τον υιό του, στέλνει τον τυχοδιώκτη Tom Ripley(Alain Delon) στην Μεσογειακή Ιταλία όπου διαμένει ο επίσης πλούσιος και καλομαθημένος υιός. Ο Tom Ripley αγανακτά καθώς διαπιστώνει την άρνηση του τελευταίου να επιστρέψει στην Αμερική. Και έτσι κρυφοκοιτάζοντας στην πλούσια ζωή του, σχεδιάζει να τον δολοφονήσει.


Ο Rene Clement θα δώσει μια ενδιαφέρουσα προοπτική στην ταινία. Γυρίζει το μεγαλύτερο μέρος της στο μεσογειακό γαλάζιο που σε συνδυασμό με τις ημίγυμνες καλλίγραμμες κορμοστασιές του πρωταγωνιστικού τρίου(Alain Delon, Maurice Ronet, Marie Laforêt) υποκρύπτουν έναν ασφυκτικό ερωτισμό. Ακόμα, οι γνώριμες διαπεραστικές ματιές-στιλέτο του Alain Delon σε συνδυασμό με την γοητευτική παρουσία της Marie Laforêt στο ρόλο του αδύναμου θηλυκού, συνυπογράφουν προς αυτή την κατεύθυνση. Ένας μυστήριος κόσμος γεννιέται, στα σκαλοπάτια του οποίου η ανάβαση είναι εφικτή μόνο όσο οι ηθικοί περιορισμοί εξαλείφονται.

Σε αυτόν λοιπόν τον άνευ ηθικής κόσμο φιλοδοξεί να βασιλεύσει ο Tom Ripley. Που με κεντρικό άξονα τις δεινές πλαστογραφικές του ικανότητες αποκτά πρόσβαση στα χρήματα αλλά και στις ζωές των άλλων! Όμως είναι το χρήμα το ποθητό και η επεξήγηση της συμπεριφοράς του; Μάλλον όχι. Οι πράξεις του είναι απλά ένας αγώνας αναζήτησης ταυτότητας. Μια σφοδρή ανταγωνιστικότητα, μια διάχυτη παιδικότητα και μια επίπονη μοναξιά παλεύουν για μια θέση στο λευκό χαρτί που λέγεται Tom Ripley. Άλλωστε αυτή η έκφυλη έλλειψη ταυτότητας-προσωπικότητας είναι που του επέτρεψαν την ταχύτατη ανάβαση στον κόσμο των πλουσίων. Μόνο που τα κατά σειρά ποινικά ατοπήματα στενεύουν όλα τα περάσματα. Η διαφυγή μοιάζει αναπόφευκτη, όπως θα δηλώσει και ο Rene Clement στο απρόσμενα και αδικαιολόγητα φτηνό δραματουργικά φινάλε του.


Αισθητικά μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος που κινηματογραφεί ο Γάλλος σκηνοθέτης. Η ταινία ξεδιπλώνεται σαν ένα κολάζ από ευδιάκριτες σεκάνς οι οποίες στην πλειοψηφία τους διαχωρίζονται μεταξύ τους με την χρήση fade out. Τα γκρο πλαν στις "καυτές" εκφράσεις των ηρώων πληθαίνουν. Οι ήρωες μονοπωλούν και την επιμέλεια του σκηνοθέτη πλάθοντας μια στιβαρή ιστορία χαρακτήρων, που έχει ωστόσο ως έμμεση συνέπεια τον ελαφρύ παραγκωνισμό αναφορών στο κοινωνικό περιβάλλον. Η φωτεινή φωτογραφία συντροφεύει καθολικά την ταινία, ενώ τέλος ο Nino Rota βρίσκει μελωδίες για τα συναισθήματα μας, υπογράφοντας ένα εκπληκτικό soundtrack.

Σε κάποιους από εσάς, που σας αρέσουν οι συγκρίσεις, και θα θέλατε να το ζυγίσετε με το "The Talented Mr. Ripley", την ύστερη μεταφορά του Minghella, αδυνατώ να δώσω απαντήσεις. Γιατί κατά τη γνώμη μου πρόκειται για δυο εντελώς διαφορετικές ταινίες, και αυτό ασφαλώς είναι προς τιμήν του remake. Ο Anthony Minghella έπλασε με διαφορετικό τρόπο τους ήρωες, και με "εμμονή" στη λεπτομέρεια έθεσε σε άλλη βάση και εκσυγχρόνισε τον μύθο. Σαν τελικό συμπέρασμα πρόκειται για δυο διαφορετικές ταινίες, τόσο ως προς το ύφος τους αλλά και στη θεματική τους, και φοβάμαι πως θα αδικήσετε είτε τη μία είτε την άλλη αν κατά την παρακολούθηση τους έχετε την έτερη στο μυαλό σας.
Βαθμολογία 7/10

9 σχόλια:

Caesar είπε...

Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν ριμέικ καλύτερα από τα αρχικά. Ισως επειδή η αρχική ταινία είναι έντονα συνδεδεμένη με την εποχή της, που γυρίστηκε και κουβαλά μαζί της όλη εκείνη την ατμόσφαιρα που κυριαρχούσε τότε.
Και για να παραφράσουμε λίγο αυτό που είπε η Π.Χάισμιθ, θάλεγα πως η κλασική πλέον αυτή ταινία, "Δεν είναι παρά μια αντανάκλαση στα μάτια εκείνων που την αγαπούν".

Γιώτα Παπαδημακοπούλου είπε...

Επανεκδόσεις κι άγιος ο θεός φίλε Kioy.
Βέβαια είναι και νεκρή σεζόν!

kioy είπε...

@caesar
Δε θα διαφωνήσω μαζί σου αγαπητέ caesar για την οπτική των remake. Άλλωστε δε σου κρύβω πως είμαι φανατικός εχθρός της πλειοψηφείας των remake που θεωρώ πως απλά αποσκοπούν στο άρμεγμα μιας προγενέστερης επιτυχίας, χωρίς καν κάποιο κινηματογραφικό όραμα. Όμως έχω την αίσθηση πως ο Minghella δεν έκανε ένα απλό remake της συγκεκριμένης ταινίας, αλλά μια επανάπροσέγγιση του πρωτογενούς υλικού(στην προκειμένη του βιβλίου της Χάισμιθ) παράγωντας επί της ουσίας μια εντελώς ξεχώρισατη και πρωτότυπη ταινία. Για αυτό και δε μπορώ να μπω σε μια διαδικασία σύγκρισης...

@Γιώτα

Οι επανεκδόσεις πάντως κρατούν το κινηματογραφικό ενδιαφέρον αμείωτο... Καθώς διαμάντια του κινηματογράφου, άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο δημοφιλή, μας κρατούν συντροφιά τις ρομαντικές νύχτες του Καλοκαιριού! Σήμερα π.χ είδα το Bananes του απίθανου Woody Allen και άυριο έπεται συνέχεια με Γιαπωνέζικο!

ΠΑΝΟΣ είπε...

Δε νομίζω ότι θα έβαζα λιγότερο από 10 σε αυτό το φιλμ.

Επίσης βρίσκω την συγκεκριμένη καλοκαιρινή περίοδο πολύ ενδιαφέρουσα.

kioy είπε...

Συμφωνούμε Πάνο για την συγκεκριμένη καλοκαιρινή περίοδο...Νομίζω οι επανεκδόσεις κρατάνε το ενδιαφέρον αμείωτο, πόσο μάλιστα για μένα που τα περισσότερα δεν τα έχω δει!

Όμως δεκάρι στο Γυμνοί στον Ήλιο; Δεν ξέρω, έχω την αίσθηση πως όσο αυστηρός ήμουν εγώ μαζί του αλλό τόσο γεναιόδωρος είσαι συ! :)

BloodByTheJukebox είπε...

Υποθέτω πως είστε στην Αθήνα. Εδώ (στη Θεσσαλονίκη) οι θερινές επανεκδόσεις παίζονται κατα κύριο λόγο το Σεπτέμβριο σε χειμερινούς κινηματογράφους για μια βδομάδα έκαστη.
Πάντως ήθελα πολύ καιρό να δώ αυτή την ταινία και χάρηκα πολύ που την είδα στο σινεμά. Μ'αρεσε πολύ. Δεν έχω δει πολλές ταινίες με τον Αlain Delon και αυτές που είχα δει με άφησαν αδιάφορη, σ'αυτη τη ταινία όμως άλλαξα τελείως γνώμη. Πιθανόν να έχει και καλύτερες ερμηνείες στο ενεργητικό του αλλά πραγματικά μου πάγωνε το αίμα σε κάθε γκρο πλαν, παρόλο τον μεσογειακό ήλιο (του οποίου ήλιου τη σκληρότητα κατάφερε αυτή η ταινία με μεγάλη επιτυχια να απεικονίσει).
Όσο για το φινάλε, πιθανόν να έχεις δίκιο για τη δραματουργική ευκολία του. Η τελευταια σκηνή όμως στη παραλία με τον Alain Delon μ' έκανε να ανατριχιάσω.

Συμφωνώ ότι ο Ταλαντουχος κυριος Ριπλευ του Μιγκέλα είναι εντελώς διαφορετική ταινία και γιαυτό δεν μπορεί να συγκριθεί. Μία παρατήρηση μόνο. Ο Jude Law, που τότε ακόμα θεωρούσα πολλά υποσχόμενο ηθοποιό (σημείωση:Δυστυχώς όχι πια) κόπιαρε εντελώς τον Maurice Ronet...

kioy είπε...

Καλησπέρα αγαπητή μου...
Αδιάφορη για τον Alain(μέχρι της πρώην σύστασής σας). Για λέγε... Γιατί μου κάνει εντύπωση να το ακούω αυτό από εκπρόσωπο του ωραίου φύλου! Πάντως θα συμφωνήσω μαζί σου, χωρίς να έχω κάνει διατριβή στις ερμηνείες του, πως σε μερικές όντως ήταν υπερβολικά αδιάφορος! Εδώ όχι! Μου αρέσει ο τρόπος που εκφράζεσαι για την ταινία... Ρήματα όπως "ανατριχιάσω" νομίζω είναι τα ιδανικότερα
για να περιγράψουν τον αντίκτυπο της όποιας τέχνης σε έναν αγνό-αυθεβτικό θαυμαστή-θεατή της!

Όσο για τον Jude Law αυτό που λες έχει μεγάλο ενδιαφέρον! Και οφείλω να ομολογήσω πως δεν το είχα παρατηρήσει! Πάντως τελικά είναι δύσκολο να κρίνεις έναν αμερικάνο star ηθοποιό απ' τη στιγμή που αποδέχεται και οικιοποιείται τους ρόλους του συστήματος της Αμερικάνικης βιομηχανίας!

BloodByTheJukebox είπε...

Ο Αlain Delon δεν ήταν ποτέ ο τύπος μου. Πολύ ωραίος, δε λέω, αλλά δε με εντυπωσίαζε. Εξάλλου είμαι αντιδραστική σε τέτοια πράγματα... χεχε! Οφείλω να ομολογήσω όμως ότι στη συγκεκριμένη ταινία είναι διαβολικά υπέροχος!!!
Όσο για τις λέξεις που χρησιμοποιώ, είναι επειδή είμαι ένας απλός θεατής. Αντιλάμβανομαι τις ταινίες κατα κύριο λογο με τις αισθήσεις μου και το μόνο που ξέρω από τη θεωρία του κινηματογράφου είναι δύο τρεις δύσκολες λέξεις που τις βάζω στη κρεμάλα για να κομπλάρω τους αντιπάλους μου! :)

kioy είπε...

Καλησπέρα και πάλι... Χαίρομαι τους ανθρώπους που είναι αντιδραστικοί και τέλος πάντων επιφυλακτικοί στα δανεικά πρότυπα!

Σε αυτό που λες για το ότι είσαι απλή θεατής, θα ήθελα να πω πως όλοι θεατές είμαστε... Ποιος μπορεί να καπηλευτεί τη γνώση; Και αν κάποιος μπορεί τότε οφείλει να μας την υποδείξει χειροπιαστά μπροστά μας! :)

Απλά η θεατική εμπειρία εξαρτάται κυρίως από την προσοχή και τη στάση του καθένα απέναντι στο έργο τεχνης. Το οποίο αφ' ότου απελευθερώνεται στο κοινό ανοίγει έναν εξατομικευμένο διάλογο με τον κάθε θεατή του... Τα ίδια ερεθίσματα γεννούν ποικιλόμορφες αντιδράσεις στον καθένα. Όσο για αυτό που αναφέρεις για τη θεωρία, και αυτή από την θέαση και την συστηματική παρατήρηση προήλθε κατά κύριο λόγο! :)

Έπειτα, μέσα από την οπτική του καθένα, ανοίγεται ένας πολυσδιάστατος διάλογος που εμπλουτίζει και την προαναφερθείσα σχέση κινηματογραφικού έργου-δέκτη.