Παρασκευή 18 Απριλίου 2008

Istoria 52


Σκηνοθεσία: Alexis Alexiou
Παραγωγής: Greece/ 2008
Διάρκεια: 97'

Ο Αλέξης Αλεξίου σε ένα ύφος που καθόλου δεν έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα, αυτό του μεταφυσικού-παράλογου cinema, καταφέρνει μια τουλάχιστον ενδιαφέρον ταινία. Τα μηνύματα είναι άκρως ενθαρρυντικά καθώς πρόκειται μόλις για την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του σκηνοθέτη και μάλιστα με ένα ελλιπές σενάριο!

Ο σκηνοθέτης μας λέει πως "Πολλές φορές το πιο δύσκολο μέρος για να μείνεις είναι το μυαλό". Σε λίγο θα έρθει η Ιστορία 52 να επιβεβαιώσει οπτικά την παραπάνω φράση. Τα αδιαμφισβήτητα γεγονότα σε αυτή την ταινία είναι τέσσερα. Η πραγμάτωση μιας σχέσης, μια μετακόμιση, ένας πίνακας, και μια δολοφονία. Όλα τα άλλα είναι ετοιμόρροπα. Είναι ετοιμόρροπα γιατί βρίσκονται μέσα στο υποσυνείδητο που διαρκώς τροφοδοτεί το συνειδητό και το μυαλό του πρωταγωνιστή. Και όλα μέσα στην μεμβράνη του μυαλού του κάθε ατόμου είναι τόσο διαφανή, τόσο αδιόρατα. Και το μυαλό, που προσπελαύνει την πληροφορία με έναν τρόπο άλλοτε χαλιναγωγημένο και άλλοτε ανεξέλεγκτο έχει μια μοναδική ικανότητα να μετασχηματίζει και να μεταγράφει αλλόμορφα κάθε φορά τα αιωρούμενα γεγονότα. Ίσως στην προσπάθεια του να βρει λύτρωση, στην μάταιη προσπάθεια να ξεφύγει από τον εφιαλτικό τιμωρό που λέγεται μνήμη. Σε μια διαδικασία που μοιάζει πολύ με όνειρο που τροφοδοτεί την πραγματικότητα Μια πραγματικότητα πολύ αφηρημένη και εναλλασσόμενη. Άλλωστε όπως μας λέει ο Ιάσονας στην ταινία, η Ιστορία 52 είναι μια Ιστορία που ξεκινάει και όταν τελειώνει οδηγείται ξανά είτε στην αρχή είτε κάπου στην μέση. Δηλώνοντας έτσι το αναπόδραστο από τα μονοπάτια της σκέψης.

Έτσι η ταινία αναλώνεται στο να αναπαράγει αυτά τα διαφορετικά σενάρια του μυαλού. Σε ένα σενάριο που στερείται βάθους και ικανότητας να κλείσει τον μύθο. Όμως νομίζω πως εδώ ο Αλέξης Αλεξίου έκανε κάτι σημαντικό! Στην κινηματογραφική αργκό λέμε πως ένα καλό σενάριο μπορεί να σου εξασφαλίσει τουλάχιστον μια μέτρια ταινία, ένα ελλιπές σενάριο όμως δεν μπορεί παρά να σου δώσει μια αδιάφορη ταινία. Νομίζω παρά το ξεχειλωμένο του συγκεκριμένου σεναρίου, εδώ κατάφερε μια ενδιαφέρουσα ταινία. Και πως το έκανε αυτό; Με μια πολύ εμπνευσμένη σκηνοθεσία. Μια σκηνοθεσία κατά τις σκοτεινές γραφές του Lynch. Θα θεωρούσα τουλάχιστον βέβηλο να συγκρίνω τις δυο αυτές σκηνοθεσίες, αλλά ο Αλεξίου με απότομες αλλαγές στις λήψεις κάμερας, με τον τεμαχισμό των πλάνων σε άλλοτε κοντινά και άλλοτε μακρινά, με την χρήση των ηχητικών εφέ, την γοτθική χροιά του διαλόγου που σε βάζει εξ αρχής σε ένα μεταφυσικό σύμπαν, τα παραμορφωμένα κάδρα και ένα αριστοτεχνικό μοντάζ καταφέρνει να βάλει τον θεατή στον παράλογο κόσμο του ήρωα και να μπει και μαζί του σε αυτά τα σκοτεινά μονοπάτια του μυαλού. Ένα ακόμα θέμα που θα ήθελα να σχολιάσω είναι η πολύ εύστοχη επιλογή του ντουμπλαρίσματος του πρωταγωνιστή Γιώργου Κακανάκη με αυτή του Γιώργου Καραμίχου. Γιατί εκτός της αισθητικής αποτελεσματικότητας της φωνής του τελευταίου να εντρυφεί τον θεατή σε αυτό το σκοτεινό tempo της ταινίας, διαβλέπω και έναν υψηλότερο λόγο. Η φωνή δεν αντιστοιχεί σε ρεαλιστικό λόγο, αλλά στον απόηχο της σκέψης, κάτι που μαρτυρούν και τα σχεδόν κλειστά χείλη του πρωταγωνιστή. Και η φωνή που εκφέρει την σκέψη δεν είναι η φωνή σου, είναι μια φωνή που μοιάζει με την δική του...

Προσωπικά χάρηκα πολύ αυτή την ταινία. Γιατί πέρα από τις ορατές σεναριακές αδυναμίες
διέκρινα μια μεθοδευμένη και δυνατή σκηνοθεσία και μάλιστα από έναν νεοσύστατο στον χώρο σκηνοθέτη. Έτσι έχω κάθε λόγο να είμαι επιεικής μαζί του και να περιμένω με προσμονή την επόμενη ταινία του!
Βαθμολογία 7/10

11 σχόλια:

theachilles είπε...

Δεν μου άρεσε καθόλου ρε συ Γιώργο. Ξεκινάει εντυπωσιακά και είναι εμφανής η τεχνική κατάρτιση του σκηνοθέτη, αλλά πολύ γρήγορα χάνεται και μας χάνει. Αν ήταν μικρού μήκους, μπορεί και να επικροτούσα. Αλλά αυτό το ντεμπούτο δεν έχει κανέναν απολύτως λόγο ύπαρξης, παρά το υφολογικό και θεματικό ξεσήκωμα ιδεών από τόσες και τόσες ταινίες (και το Barton Fink Μπουκάτσα, έχεις δίκιο!). Πρέπει να καταλάβουμε ότι οι ταινίες πρέπει να αποτελούν ανάγκη για τον δημιουργό τους και όχι ως μέσο επίδειξης γνώσεων και ικανοτήτων. Και εκεί άλλωστε, ο Αλεξίου είναι τόσο υπερβολικός που καταντάει αφόρητα κουραστικός. Τελικά το μόνο που μένει είναι η υπέροχη Σεραφίτα, με το όνομα που θυμίζει Balzac.

kioy είπε...

Γεια χαρά σου Αχιλλέα μου! Έχω διαβάσει το κειμενό σου φίλε μου και σε αυτό που συμφωνώ μαζί σου είναι πως το σενάριο μοιάζει με μια τραβηγμάνη μικρού μήκους ταινία. Από κει και πέρα, νομίζω πως και θεματικά η ιδέα στέκεται. Και οι όποιες επιδεικτικές ικανότητες του σκηνοθέτη υπηρετούν αυτή την ιδέα. Για το συγγένεμα με άλλες ταινίες, που ναι είναι ορατό, δηλώνω πως πλέον σχεδόν τίποτα στην τέχνη δεν είναι μοναδικό!
Και δε μου φάνηκε μια πιστή αντιγραφή, απλά μια περπατημένη οδό στα σκοτεινά μονοπάτια του μυαλού με μια ενδιαφέρον προσέγγιση! I don't know!

Ανώνυμος είπε...

simfono me ton achilles alla diafono sto oti emena to mono pou mou emeie einai i ermeenia to kakanaki. episis, theoro periergo to ntouplaz os epilogi. emena prosopkia den mou denei kai vrisko afto to theoritiki kataskevasma( i foni tou allou) poli filologiko. episis tha eithela na xero pos mporei kaneis na pei oti einai exeretika efstohi afti i epiolgi mi ehontas dei tin proti ili...diladi tin tainia horis ntoublaz...
eho dei ton kakanaki sto theatro amore prin apo hronia kai itan poli kalos
na sou po tin alitheai
i grigoriadou mou faneike apla ok
tipota parapano apo ok
vevai, ofeilo na po oti o rolos tis den eihe kai stirigmata(kai edo epistrefoume sta provlimata tou scenariou)

theachilles είπε...

Έχεις δίκιο φίλε μου για το ντουμπλάζ, το αναφέρω και στο δικό μου κείμενο. Εμένα θα με ενθουσίαζε να μάθαινα ότι ήταν μια επιλογή εκ των έσω αποδόμησης του ατόμου και εντοπισμού της ετερότητας μέσα στον εαυτό του. Αλλά για κάποιο λόγο αμφιβάλλω, δεν με αφήνει βλέπεις και η απαράδεκτη κατ'εμέ ερμηνεία του πρωταγωνιστή που αντί για στόμα έχει υποδοχή ATM.

Γιώργο διαφωνώ κάθετα. Προφανώς και υπάρχει μοναδικό στο σινεμά, όπως και σε κάθε μορφή έκφρασης. Μοναδικό για τον δημιουργό. Όταν μια ιστορία είναι τόσο προσωπική για εκείνον, έχει πάντα μέσα του την αφέλεια να πιστεύει ότι αυτός κατέχει μια μοναδική γνώση πάνω στο θέμα και οδηγείται από την ανάγκη του να την εκφράσει. ΑΚόμα και αν είναι μια απλή ιστορία ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα - όσες φορές και αν έχουμε δει κάτι παρόμοιο. Ο Αλεξίου όμως δεν με έπεισε ότι είχε ανάγκη να αφηγηθεί τη συγκεκριμένη ιστορία, απλώς πέταξε στο μίξερ ότι γουστάρει από το σινεμά που βλέπει.

Annie_Hall είπε...

Μου άρεσε! Πραγματικά την θεωρώ καλή ταινία! Σκηνοθετικά τουλάχιστον και σε επίπεδο μοντάζ γιατί στο σενάριο κάποιες αντιρρήσεις τις έχω... Για το ντουμπλάζ καθένας δίνει την ερμηνεία του... Για μένα είναι κάτι λογικό εφόσον από την αρχή είναι ξεκάθαρο πως πρόκειται για αφήγηση(αν και έκανα ώρα να το συνειδητοποιήσω).
Το έργο το χάρηκα και η αλήθεια είναι ότι είχα πολλές επιφυλάξεις στην αρχή!

kioy είπε...

@anonymos
Γεια χαρά σου φίλε/η! Εννοείται πως όσα αναφέρω στο κειμενό μου είναι απλώς η άποψη μου για την ταινία. Και για να έρθω στα του ντουμπλάζ. Εγώ παραθέτω τους "θεωρητικούς" μεν λόγους στους οποίους βρίσκω(προσωπικά) την ρίζα του ντουμπλάζ, καθώς στο μυαλό του σκηνοθέτη δεν μπορούμε να βρισκόμαστε
ούτε άλλωστε θα είχε νόημα. Έτσι και η χρήση του εύστοχου έρχεται πάνω στην αίσθηση που μου αφήνει αυτή η επιλογή. Δε νομίζω πως θα έπρεπε να έχω δει την άλλη(ορθολογικότερη) εκδοχή για να έχω άποψη, γιατί τότε η δεδομένη αυτονόητη έλειψη γνώσης όλων των πιθανών σεναρίων και εκδοχών σε κάθε ζήτημα θα μας καταστούσε ανήμπορους να έχουμε άποψη!
Αν και οι διαφωνίες μας είναι ορατές, νομίζω όλοι βρισκόμαστε στην ίδια πλευρά του γηπέδου όσον αφορά το σενάριο!

@theachilles
Δεν διαφωνώ με όσα λες Αχιλλέα. Δεν θεωρώ θεμιτό, αντίθετα απαράδεκτο θεωρώ οι δημιουργοί να κάνουν σεριάνι στις περατωμένες καλλιτεχνικές δημιουργίες και οι οποίες
τελικά να απαρτίζουν μέρος ή μέρη του έργου τους. Όυτε για τα κίνητρα
θα διαφωνήσω, στα οποία ίσως με βρίσκεις ακόμα περισσότερο ρομαντικό για την θέση του δημιουργού. Αυτο που ήθελα να πω(και μάλον η παράλειψη μου ευθύνεται για την παρερμήνευση) είναι πως
στις Τέχνες που σχεδόν τα πάντα έχουν ειπωθει είναι σχεδόν απίθανο να μην βρεις ένα θέμα παραπλήσιο με κάποιο άλλο σε όλα αυτά τα μακρά ιστορικά. Χωρίς αυτό να έχει γίνει
απαραίτητα με δόλο.
Για τον Αλέξη Αλεξίου, χωρίς οι γνώσεις μου στο cinema του φανταστικού να είναι επαρκής, δεν μου έδωσε κάπια στιγμή την εντύπωση πως απλώς έχει βάλει στο μίξερ επαναδιατυπωμένες ιδέες. Τι να πω, ίσως φταίνε και η ανεπαρκής εμπειρία μου στο cinema του φανταστικού.
Α και για το ATM στόμιο που αναφέρεις, ήταν αυτό κυρίως που με οδήγησε στη συγκεκριμένη θεωρία που αναπτύσω για τους πιθανούς λόγους επιλογής του ντουμπλαρίσματος.

@anniehall
Καλησπέρα σου, τελικά για το σενάριο συμφωνούμε όλοι. Άλλωστε το σεναριακό δεν είναι ένα ακόμα σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο ελληνικός κινηματογράφος;
Χαίρομαι που βρίσκω και κάποιον άλλο εδώ που του άρεσε για να μην νιώθω μόνος! :)

Γιώτα Παπαδημακοπούλου είπε...

Καλησπέρα κι από 'μένα....
:)
Δεν την έχω δει την ταινία αλλά με έβαλες σε σκέψη να τη δω... Μου φαίνεται αρκετά ενδιαφέορυσα!

zamuc είπε...

Θεωρώ ότι είναι καλή προσπάθεια και δεν καταλαβαίνω γιατί οι αναφορές-αντιγραφές είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα, εφόσον το αποτέλεσμα είναι καλό. Ενδεχομένως να είναι και αυτό ένα κομμάτι από τα παιχνίδια του μυαλού με τα οποία παίζει ο σκηνοθέτης. Πάντως το Barton Fink ήρθε και στο δικό μου μυαλό...

kioy είπε...

Γιώτα μου να την δεις και να μας πεις! Έχω την αίσθηση πως θα σε κερδίσει...

zamuc, εγώ νομίζω πως υπάρχει πρόβλημα όταν η εμφάνιση ομοιοτήτων με προγενέστερη και μάλιστα επιτυχημένη φιλμογραφία δεν είναι συμπτωματική. Προσωπικά, καμία στιγμή δεν ένιωσα αυτό το copy paste, αλλά μια ταινία που εντάσεται στο διαμορφωμένο είδος του μεταφυσικού. Και επειδή κάθε είδος έχει κάποιες υφολογικές ομοιότητες θεώρησα λογική την όποια συγγένεια. Αλλά προφανώς αν, όπως είπαν οι προηγούμενοι, η συγγένεια αυτή με παρέπεμπε πως πρόκειται για μια τεχνητή πολτοποίηση έτοιμων ταινιών τότε θα είχα κάθε λόγο να διαμαρτύρομαι!

Ανώνυμος είπε...

the achilles
eheis dei clean shaven?
eheis dei keane?
plaka ehei to atm sholio alla einai akiro
entelos akiro
kai telika...an o singekrimenos ithopoios se halase toso poli, den nomizeis oti ena megalo meros tis efthineis tin ehei o alexiou(an ohi to megailtero)
kala einai ta antikeimena...anemistiras, mouhla klp,, alla prepei...PREPEI...ena skinotheteis na xerei na kathodigei tous ithopoious tous
oson afora tin serafita, mou itan entelos adiafori
se proto epipedo san senariaki grafi kai se deftero epipedo na ipokritiki grafi
episis mou einai diskolo prosopika na krino mia ermineia pou ehei ntoumplaristei
alla afto einai (fisika) diki mou gnomi
diladi, mou fenete oti eidai tin misi ermineia enos ithopoiou
an evlepa (se afti tin periptosi-akouga)tin alli misi tote tha mporousa na eho mia arketa afstiri eos kai ironiki/kafstiki gnomi(opos alloste eheis esi)

Ανώνυμος είπε...

-Tale 52 (Alexis Alexiou, Greece) [5]

Shortly after posting my capsule review on El Greco, a critic friend of mine sent me an email with the final line of the above review, with the subject line, "get ready to copy and paste." Tale 52 is a perfect example of what he was warning me about, since in and of itself it's a film that has no real business being in a festival, short of maybe San Jose Cinequest or some other mid-level slick-indie enclave. It's more of an advertisement for Alexiou


gia na grafoume oles tis kritikes..manges