Δευτέρα 21 Ιουνίου 2010

Μαύρο Λιβάδι


Σκηνοθεσία: Vardis Marinakis
Παραγωγής: Greece / 2009
Διάρκεια: 106'

Σε μια γυναικεία μονή, εν καιρώ Τουρκοκρατίας, ένα αγόρι προσποιείται το κορίτσι: την Ανθή. Ένας Γενίτσαρος θα λιποθυμήσει στις πύλες της μονής. Και η ηγουμένη αποφασίζει, όχι και τόσο αφιλοκερδώς, να τον περιθάλψει. Ένας απαγορευμένος έρωτας ανθίζει, μεταξύ της "Ανθής" και του πολεμιστή.

Από το σκηνοθετικό του ντεμπούτο ο Βαρδής Μαρινάκης πέφτει στα βαθιά, κάνοντας ένα πολύ απαιτητικό σινεμά. Τόσο στο εννοιολογικό περιεχόμενο, όσο και στο ύφος του. Παίρνει τους ήρωες του, δυο κατά βιολογική κατασκευή άντρες, και παρατηρεί, μηδενίζοντας τις αποστάσεις, το μαρτύριο ενός απαγορευμένου έρωτα. Οι συμβάσεις της βιωμένης παιδείας τους, χριστιανική και πολεμική αντίστοιχα, αφορίζουν, μ' ένα αίσθημα φανατισμένης αποστροφής, την έλξη των ομωνύμων. Υπάρχουν όμως ομώνυμα και ετερώνυμα όταν τα σώματα εξαϋλώνονται κάτω από τις ανεξέλεγκτες ακτίνες του έρωτα; Σ αυτή την ερώτηση θα απαντήσει ο σκηνοθέτης, παρακολουθώντας τους ήρωες έξω από τα πεδία διαμόρφωσής τους(μονή, πόλεμος). Σε μια βιωματική και τραυματική ανακάλυψη και ενδαποδοχή της μύχιας έλξης, δίχως παρεμβάσεις, σε ένα αμόλυντο φυσικό τοπίο. Άμεση η παραπομπή συμφιλίωσης με τα γνήσια και φυσικά-ζωώδη ένστικτά μας. Μέχρι την ανατριχιαστική σκηνή, όπου η κάμερα εγκαταλείπει την καλπάζουσα φορμαλιστική διάθεση της, και επιδεικνύοντας επιτακτικό ρεαλισμό, προσγειώνεται στο ύψος του ζευγαριού -δηλαδή στο χώμα- για να αγγίξει, από μέσα τους, την υπέρτατη στιγμή της ένωσης.


Παρακολουθώντας το Μαύρο Λιβάδι θα ήταν αδιανόητο για κάποιον να μην αναφερθεί στη φωτογραφία του Marcus Waterloo. Η οποία, σαν αυτόνομο έργο Τέχνης, σκορπάει μια μεθυστική αισθαντικότητα. Και εγείρει συναισθήματα καθηλωτικής έκπληξης και θαυμασμού. Όμως, σαν κινηματογραφική φωτογραφία, ταλαντώνεται επικίνδυνα: Από την αριστουργηματική περιγραφή της υπαρξιακής αναζήτησης του φύλου και του έρωτα σε φυσικό καμβά, ως την κατά έναν τρόπο ματαιόδοξη υπερβολή στην επιβολή ενός ύφους αταίριαστης, τουλάχιστον στις κλειστές σκηνές, φορμαλιστικής εκζήτησης. Και έτσι, σχεδόν αναμενόμενα, η φωτογραφία που λειτουργεί σχεδόν αυτόνομα, ορισμένες στιγμές υπερπηδάει την δραματουργία, επιφέροντας μια αποσπασματική διάσχιση στην κινηματογραφική ολότητα.


Το Μαύρο Λιβάδι μπαίνει πραγματικά στα βαθιά! Στο δεύτερο σκέλος, πίσω από την αναζήτηση της ερωτικής ταυτότητας, κατηγορεί ανοικτά όλα εκείνα τα μονωμένα ιδεολογικά συστήματα -τον χριστιανισμό σε πρώτο επίπεδο και τον πόλεμο σε δεύτερο- που αλλοιώνουν το ανθρώπινο. Και μέσω της χρόνιας επίδρασής τους στο άτομο δημιουργούν ένα σύστημα (αντι)παιδείας καθόλα περιοριστικό. Τα ρητά επιτρεπτά όρια και οι ρητές απαγορεύσεις ζημιώνουν τους κατ' ανάγκη -ή κατά συγκυρία- ακόλουθους, με το τίμημα της πνευματικής σμίκρυνσης και αγκύλωσης. Ωστόσο, σε αυτό το σημείο, ο Μαρινάκης εξαντλείται μάλλον μόνο σ' ένα περιγραφικό επίπεδο. Βαραίνοντας τα κάδρα με αντιπροσωπευτικά σύμβολα και αντικείμενα(όπως ράσα, σπαθιά, πολεμική εκπαίδευση, ανάγνωση της Βίβλου, δομές της μονής κλπ), παρά εσωτερικεύοντας ουσιαστικά στον ψυχισμό μιας μονής, ή και του πολέμου, που αποτελούν και τα θεμέλια σκηνικά αυτού του υπαρξιακού δράματος.


Εν τέλει, το Μαύρο λιβάδι κατάφερε να μας εντυπωσιάσει, ας ελπίσουμε ότι η επόμενη ταινία του δημιουργού θα καταφέρει και να μας κερδίσει!
Βαθμολογία 5,5/10

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Συμφωνώ με την κριτική και τη βαθμολογία. Όντως, τα πλάνα είναι εντυπωσιακά, αλλά από την άλλη υπερβολικά, υπερβολικοί μου φάνηκαν και οι ήχοι. Χωρίς να το θέλω η ταινία μου θύμισε το Alone in the dark που έπαιζα πριν από χρόνια.