Παρασκευή 2 Ιουλίου 2010

Krótki film o milosci


Σκηνοθεσία: Krzysztof Kieslowski
Παραγωγής: Poland / 1988

Διάρκεια: 86'


Αυτή είναι μια σεξουαλικά δραστήρια τριαντάρα. Η ερωτική της ζωή μοιάζει με την υποσημείωση, ή το διάλειμμα, από το μακρύ χρονολόγιο θλίψης της τυποποιημένης αστικής ζήσης. Αυτός, ο Τόμεκ, που μόλις έχει μεταβεί το κατώφλι της ενηλικίωσης, μένει απέναντι της. Με διόπτρα, με τηλεσκόπιο, ηδονοσκοπίζει το βίο της. Συμμετέχει: η όραση επιβάλλει στο τοπίο(θέαμα), την ιδιότυπη -σχεδόν οργανική και γενεσιουργό- παρουσία του θεατή. Ο Τόμεκ παρά το πλήθος των κόκκινων "σκηνών", δείχνει χαρακτηριστική προτίμηση στις στιγμές βαθιάς μοναξιάς της εκρηκτικής γειτόνισσας. Αν μη τι άλλο αισθάνεται μεγαλύτερη οικειότητα και γνησιότητα μέσα σ' αυτές.


Ο Τόμεκ, μέσα από την επιμονή του, εκτός από εικονική, θα αποκτήσει και φυσική πρόσβαση στη ζωή της. Μια μικρή ιστορία αγάπης, ή η Αγάπη όπως λέει ο ίδιος, αναπτύσσεται κάπως ανορθόδοξα μεταξύ τους. Αναμφίβολα, αυτός ο πιτσιρικάς έχει να της μάθει πολλά. Κόντρα στην παρατεταμένη και χυδαία αντισημία των εννοιών που επιβάλλει η καθημερινή αυθαιρεσία. Έχει να της μάθει για τον έρωτα και την αγάπη. Κάπως έτσι πρέπει να είναι ο έρωτας: αόριστος και φυσικός, παράφρων και αναγκαστικός. Και κυριότερα, φωνής παθητικής. Ο έρωτας εντυπώνεται στο μύχιο εργοστάσιο των συναισθημάτων. Δεν έχει καθορισμένη στόχευση, και κυριότερα δεν έχει απαιτήσεις. Αυτήν, την τρελαίνει η απουσία προθέσεων. Την τρελαίνει η παθητική φωνή. Και κυριότερα η έλλειψη της ενεργητικής φωνής. Ενεργητική φωνή: αυτή η τεράστια μακέτα, η αντικαταθλιπτική επινόηση αντιπερισπασμού προς το τραυματικό άγγιγμα της εσωτερικότητας. Η ολοκλήρωση του έρωτα, του πνευματικού και του αισθαντικού, δεν είναι μια βιολογική ανταλλαγή υγρών. Είναι σημαδιακή, βαθιά διαμορφωτική, και κυρίως τραυματική!


Κι όμως, μέσα σε αυτή την σπαρρακτική παθογεννή "Μικρή Ιστορία Αγάπης", ο Kieslowski μας εξομολογείται τη δική του μεγάλη ερωτική ιστορία για το σινεμά. Όλη η φόρμα αυτού του μεγάλου Πολωνού auteour, σαν φλεγόμενος ψίθυρος, παρασύρει τον θεατή στα έγκατα της κινηματογραφικής διαδικασίας. Όπως αυτή ορίζεται στους εσωτερικούς μηχανισμούς του σκηνοθέτη. Στο δημιουργικό στάδιο της σύλληψης, στο προστάδιο την ενυλοποίησης. Υπογραμμισμένο με τη λυρικότητα της χρωματικά εύθραυστης φωτογραφίας του Witold Adamek, αλλά και κυρίως, την έντονα συναισθηματικά φορτισμένη μουσική του Zbigniew Preisner. Και όλες οι γυάλινες επιφάνειες γίνονται ένα ηδονικό, και υπαρξιακό, σημείο συνάντησης της ύλης. Από τα δίοπτρα ως το τηλεσκόπιο, την τηλεόραση μέχρι τα παράθυρα. Ως και την αριστουργηματική σεκάνς στο ταχυδρομείο, όπου τα γυάλινα διαχωριστικά γίνονται ένα παραμορφωτικό φίλτρο, που εκμηδενίζει τη διάσταση της απόστασης, και συνενώνει τα είδωλα, τόσο σφικτά, πάνω στην επιφάνεια του. Η αποθέωση της όρασης. Η όραση, ανεξαρτήτως των οπτικών πρισμάτων που μεσολαβούν (διόπτρα, κινηματογραφικός φακός, τηλεσκόπιο) ενέχει τις ιδιοσυγκρασιακές μορφοποιητικές ιδιότητες του εκάστοτε υποκειμένου. Και αντίστροφα, το τοπίο, μέσω της όρασης εισρέει στο εκάστοτε υποκείμενο σημαδεύοντας διαμορφωτικά τις προλεγόμενες ιδιοσυγκρασιακές ιδιότητες. Μια αέναη διαδικασία. Όμως αυτή η όραση δεν είναι μια απλή βιολογική λειτουργία ανταλλαγής πληροφοριών με την φαινομενική πραγματικότητα. Υπερβαίνει το χώρο των αισθήσεων. Εξαπλώνεται σ' ένα υπεραισθητικό επίπεδο οντολογίας. Σαν αυτή την μαγευτική καταληκτήρια σκηνή, όπου το τηλεσκόπιο και ο οφθαλμός, μισός κλειστός-μισός ανοικτός, ζωντανεύει εικόνες που δε γνώρισαν την απτή πραγματικότητα, και όμως εντυπώθηκαν, απτά και υπαρκτά, στο εσωτερικό μας. Αυτή η εσωτερική ενόραση που αγγίζει, οργανικά, τα απώτατα όρια της κινηματογραφικής, και όχι μόνο, Τέχνης: την ανακατασκευή του υπαρκτού, στρεφόμενη προς τα μέσα...


Βαθμολογία 9/10

Στον Ετερώνυμο


5 σχόλια:

Johnny Panic είπε...

...

"Για όσα δεν μπορεί να μιλήσει κανείς,γι'αυτά πρέπει να σωπαίνει."
(Ludwig Wittgenstein)

Ευχαριστώ.

kioy είπε...

Καλησπέρα!

Προσωπικά δε σου κρύβω πως αμφιταλαντέυτηκα πολλάκις στο να κάνω τη ρήση του Wittgenstein πράξη. Εν τέλει, μάλλον νίκησε το πείσμα, και πέραν της πρώτης προβολής ακολούθησαν 2 (πειραγμένες) διαδοχικές. Καθότι ένιωθα (Και ΝΙΩΘΩ) ανήμπορος να σταθώ επαρκώς απέναντι από αυτή την ταινία...

Σαν να την ερωτεύεσαι. Να τη θες εκεί απέναντί σου, να την κοιτάς. Να την ξανακοιτάς. Πότε με τον έναν πότε με τον άλλο τρόπο. Να την αγαπάς. Και αυτή η αγάπη σου, να μην επιδιώκει τπτ άλλο από τούτη!

Χαιρετώ!

Johnny Panic είπε...

Και πολύ καλά έκανε που νίκησε το πείσμα! Κάθε γραφή,κάθε λέξη,είναι μια μικρή επανάσταση ενάντια στη σιωπή.

Ακριβώς αυτό που λες,Αγάπη.Την αγαπώ αυτή την ταινία,δε βρίσκω ρήμα καταλληλότερο.Και δε σου λέω πόσες φορές την έχω δει,γιατί θα με περάσεις για τρελό! Πάντως,οι περισσότερες απ'αυτές ήσαν με την πρώτη της μορφή,δηλαδή ως Δεκάλογος 6,με διάρκεια ένα τέταρτο λιγότερο.Η οποία τέλειωνε εδώ...

http://www.youtube.com/watch?v=lG2mHUx1GGg

Από τότε που είδα τη μεταγενέστερη εκδοχή,δεν ξέρω ποιο τέλος προτιμώ από τα δύο.Πραγματικά δεν ξέρω...

Johnny Panic είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
kioy είπε...

Καλημέρα!

Χμ, η μικρή επανάνσταση ενάντια στη σιωπή, είναι μια επανάσταση ουσιώδης; Αναρρωτιέμαι, γιατί θεωρώ πως ο παραγκωνισμός της διαλεκτικότητας σιωπής, και η αδίακοπη λεξοστομία έχουν επιφέρει ένα ολέθριο τίμημα στη γλώσσα. Λέξεις, λέξεις, λέξεις, πετρωμένες, απολιθωμένες, μέσα στην τόση α-χρητία της κατανάλωσης. Ίσως ένα από τα μεγαλύτερα σφάλματα, είναι να αγνοούμε το λόγο της Σιωπής, άρρηκτα παντρεμμένο με τους λεκτικοποιημένους ήχους. Σιωπή: κάτι παραπάνω από σημείο στίξης...

Όσο για το φινάλε, είχα διαβάσει τη διαφορετική εκδοχή, και σ' ευχαριστώ για το link που μου επέτρεψες να δώσ στην αναγνωσή μου και την αυτούσια κινηματογραφική εμπειρία. Αδιαμφισβήτητα πρόκειται για δυο ετερόσημα, και ευσταθή φινάλε... Πολύ φοβάμαι πως θα πλατια΄σω οικτρά εκθέτωντας τους λόγους που έλκομαι απ' το ένα ή το άλλο. Αλλά, όσο κι αν ακουστεί οξύμωρο, δεδομένου ότι το "A short film about love" ήταν αποκλειστικά προορισμένο για τον κινηματογράφο, θεωρώ τη Δεκαλογική προσέγγιση πιο κινηματογραφική!