Static

Σκηνοθεσία: Mark Romanek
Παραγωγής: USA / 1985
Διάρκεια: 93'

Ο νεαρός Ernie Blick(Keith Gordon) είναι συντετριμμένος από την απώλεια των γονιών του σε ένα αυτοκινητιστικό. Δύο χρόνια μετά, όντας πρόσφατα απολυμένος και έχοντας αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στην εφεύρεση μιας νέας τεχνολογίας εικόνας, ανακοινώνει την περάτωσή της: Μια ιδιότυπη τηλεόραση που όπως λέει ο Ernie θα αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων, μεταδίδοντας εικόνες από τον Παράδεισο. Το πρόβλημα είναι ότι μόνο αυτός βλέπει τις συγκεκριμένες εικόνες.

Ο Mark Romanek, στο ντεμπούτο του, κάνει μια αμιγώς κινηματογραφική ταινία, που απέσπασε ειδική μνεία στο Sundance. Τα καρέ φέρουν το σπέρμα των ανησυχιών του δημιουργού πάνω στο διαχρονικό ζήτημα της εικόνας. Ενώ τεχνικά, η φωτογραφία με μια ερασιτεχνική αισθητική κορεσμένων χρωμάτων, οι μποέμ ανορθογραφίες ηχοληψίας και οι λατρεμένες παύσεις στην αφήγηση, συνθέτουν μια συνειδητά αντι-καταναλωτική ταινία, αλλά και ένα συλλεκτικό must σινεφιλικής χρήσης.


Ο νεοσύστατος τότε σκηνοθέτης στοχάζεται φιλοσοφικά πάνω στη δύναμη της εικόνας. Με σκηνικό τον σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο πρότυπο ανταλλαγής πληροφοριών. Κινηματογραφεί στιβαρά τη σχέση θεατή-θεάματος και υπογραμμίζει χαρακτηριστικά τον ενδιάμεσο ρόλο του μέσου (ανα)μετάδοσης. Όπως αυτό διασκορπίζει ένα υπαρκτό κομμάτι χωροχρόνου, μέσω της αναγκαίας κωδικοποίησης, ανά τους εξατομικευμένους δέκτες ενός μαζικού ακρωατηρίου. Ο συγκεκριμένος και υπαρκτός χώρος του θεάματος στριμώχνεται σ' ένα παραλληλόγραμμο εικόνας, ενώ ο χρόνος χάνεται μέσα σε μια σχετική παραλληλία ασύμπτωτων στιγμών. Έτσι, κατά έναν τρόπο, το μέσο αναμετάδοσης αναταράσσει ανά τους εξατομικευμένους χώρους του θεατή τον ενιαίο χωροχρόνο του Σύμπαντος.


Ο πρωταγωνιστής Ernie Blick δηλώνει κάποια στιγμή ότι έχει εφεύρει μια τηλεόραση που θα αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων. Άστοχα! Στην πραγματικότητα δεν έχει εφεύρει τίποτα! Μόνο βρίσκεται ο ίδιος μπροστά από μια προσωπική ανακάλυψη: τη (γενική) μηχανική της εικόνας. Ο ίδιος, σε μια αυτόκλητη μορφή αντιπερισπασμού, από τη στιγμή της απώλειας των γονέων του έχει εναποθέσει όλο το χρόνο στην εφεύρεση μιας διαφορετικής τηλεόρασης. Στην πραγματικότητα, αυτή η άνευ σήματος τηλεόραση παράγει νεκρές εικόνες. Όμως ο πρωταγωνιστής, που έχει συνδεθεί προσωπικά με το μέσο, προβάλλει με υποσυνείδητο και μη αντιληπτό τρόπο σε αυτές τις νεκρές εικόνες τις επιδιώξεις του: δηλαδή εικόνες από τον Παράδεισο, μέσω των οποίων ευελπιστεί να συναντήσει τους γονείς του. Ο σκηνοθέτης Mark Romanek όμως, με ένα εύστοχο αφηγηματικό τέχνασμα, θα προβεί σε μια πιο γενική δήλωση. Αυτή του συνολικού μηχανισμού της τηλεόρασης. Η τηλεόραση παράγει συγκεκριμένες εικόνες οι οποίες αποστέλλονται μαζικά στους προσωπικούς δέκτες του κάθε θεατή. Έτσι, ο κάθε θεατής έρχεται σε μια εξατομικευμένη αλληλεπίδραση με την εικόνα, μέσω της οποίας αποκτά και έναν βαθμό συναισθηματικής εμπλοκής με το εκάστοτε θέαμα. Αυτός ο βαθμός αυτόκλητης συναισθηματικής εμπλοκής, κατά έναν τρόπο, υποχρεώνει τον θεατή να αντανακλά στις προεκτάσεις του θεάματος τις επιθυμίες του, τις φοβίες του, τις προκαταλήψεις του. Να αντανακλά δηλαδή ορισμένα κομμάτια του εαυτού του. Μόνο που αυτές οι αντανακλάσεις, λόγω της συγκεκριμένης φύσης και χροιάς των εικόνων, είναι σε μεγάλο βαθμό καθοδηγούμενες. Και οι αντανακλάσεις μας, δηλαδή ο εαυτός μας, προσαρμόζονται μ' έναν αλλοιωτικό τρόπο στις προκαθορισμένες σκοπιμότητες του εκάστοτε θεάματος. Έτσι, η τηλεόραση, ως πομπός μαζικής αποστολής εικονών, αποκτά μια τεράστια εξουσία πάνω στο θεατή: να προπαγανδίζει, μέχρις έσχατου βαθμού, θέσεις, απόψεις και ιδέες στο εσωτερικό του θεατή, αλλάζοντας σε βάθος χρόνου την υπόστασή του. Όχι μόνο ως θεατή, αλλά και ως ανθρώπου...

Τηλεόραση: η εφεύρεση που άλλαξε τον κόσμο.
Βαθμολογία 8/10