Freie Wille, Der

Σκηνοθεσία: Matthias Glasner
Παραγωγής: Germany /2006
Διάρκεια: 163'

Κάποιες ταινίες γίνονται και από την μέρα της γέννησης τους μοιάζουν κάπως καταδικασμένες. Καταδικασμένες γιατί η προέλευση τους δεν μπορεί να μαγνητίσει το βλέμμα, τουλάχιστον εκ πρώτου δευτερολέπτου. Όπου διανομή και λοιπές κινητήριες δυνάμεις στον χώρο του κινηματογράφου τις αφήνουν απ' έξω. Γιατί πλέον ότι δεν έχει τσέπη γεμάτη με παχιά χαρτονομίσματα, ότι δεν προέρχεται από την φανταχτερή Αμερική και ότι δεν κουβαλάει μια διαπιστευμένη βαριά ιστορία μοιάζει να πολεμάει άνισα για την σύστασή του με το κοινό. Όμως η τέχνη έχει τη διάσταση του χρόνου με το μέρος της. Γιατί η ιστορία τρέχει και μέσα της τρέχει και η τέχνη ετοιμοπαράδοτη στους φιλάρεσκους οπαδούς της. Και αν τα δημιουργήματα της δεν καρπώνονται, σχεδόν ποτέ, μια δίκαιη εισπρακτική επιτυχία τελικά επιτυγχάνουν κάτι ανώτερο. Την αναγνώριση! Την δόξα και την αυτολοκλήρωση πως κάποιος περιπλανήθηκε στα μαγικά μονοπάτια της και μοιράστηκε μαζί της νοήματα και σκέψεις! Νοήματα και σκέψεις που δεν περιορίζονται στα χρονικά της συνδιαλλαγής του ατόμου με το μέσο, αλλά επιμηκύνοντας τον χρόνο μέσα από την κατακτημένη εσωτερικότητα του αναγνώστη!

Αν και βρισκόμαστε μόλις 2 έτη από την παραγωγή της ταινίας με τόλμη κατατάσσω αυτούς τους αλλόκοτους κώδικες βούλησης, του κυρίως τηλεοπτικού Matthias Glasner, ως αδικημένους από την κινηματογραφική βιομηχανία. Γιατί θεωρώ έγκλημα του κινηματογράφου των καιρών μας, μια τέτοια ταινία να μην έχει εξασφαλίσει άμεσα την διανομή της. Παρά τις βροντερές τις παρουσίες σε διάφορα φεστιβάλ ανά τον κόσμο( όπως το δικό μας "Νύχτες Πρεμιέρας")! Ωστόσο ο χρόνος δείχνει να λειτουργεί υπέρ της, καθώς μέσα στον Γεννάρη του νέου έτους θα προβληθεί στην σαφώς πιο ονομαστή Γαλλία!

Για την ταινία τώρα:
Αυτός έχει μια ευκαιρία. Μετά τις πολλαπλές επισκέψεις μετά διαμονής στη φυλακή και διαρκή ψυχολογική επιτήρηση, θέλει όσο τίποτε να βρει τόπο για μια ήσυχη ζωή. Αν και μέσω του φιλεύσπλαχνου(;) κράτους έχει εξασφαλίσει τα βιωτικά αναγκαία, τα πράγματα από την άλλη δεν είναι καθόλου εύκολα. Δεν θα είναι ποτέ και το ξέρει! Τουλάχιστον το καταλαβαίνει. Γιατί τα ένστικτα του είναι πάνω από την βούληση του. Και θα πιέζουν αλλόκοτα για έκφραση. Όσο και αν προσπαθεί να τα στριμώχνει, να τα φυλακίζει μέσα από μια γεμάτη διαδικαστικά αλλά και συναισθηματικά καθημερινότητα. Ούτε η εργασία, ούτε η φιλία, αλλά ούτε μια διαφαινόμενη σχέση έρωτα και αγάπης είναι ικανά να επικυρώσουν το εισιτήριο προς την γαλήνη. Η εσωτερική καταπίεση κόβει την ανάσα. Και όσο η βούληση συγκρούεται με τα ένστικτα οι εκρήξεις φαίνονται περισσότερο από οδυνηρές στο σκοτεινιασμένο του πρόσωπο. Το σύνδρομο της ερωτικής επίθεσης δεν είναι ανάγκη. Είναι ένστικτο, είναι η έκπτωτη φλογισμένη επιθυμία, όσο μακρυά και αν φαντάζει από τον χάρτη της βούλησης! Θέλει να ταπεινώσει, θέλει να αυτοταπεινωθεί με το βάρος της ύστατης κτηνωδίας. Αμείλικτος έτοιμος να σκορπίσει τον πόνο, και να αυτοτιμωρηθεί. "Χαλώντας" κάθε χαρακτηριστικό του θύματος του χρησιμοποιώντας έντονη σωματική βία επιχειρεί να φέρει τον εαυτό του ανώτερο από όλους. Έστω για μια στιγμή, την στιγμή που η κατάσταση του το επιτρέπει. Και την επόμενη να κατεδαφίσει τη δική του θέση. Αυνανιζόμενος μπροστά στο ακινητοποιημένο και γεμάτο πληγές κορμί του θύματος του. Αδύναμος να επιχειρήσει ακόμα και την διείσδυση! Με αυτόν τον τρόπο ο Matthias Glasner θα ολοκληρώσει τον βαθύ του κοινωνικοψυχολογικό του στοχασμό. Τον στοχασμό του γύρω από ένα φασιστικό σύστημα που το μεταφέρει στην καρδιά του ήρωα. Έναν ήρωα που ποτέ δεν μαθαίνουμε από που μας έρχεται, αλλά όλο αυτό το παρελθόν μας δίνεται μέσα από το παρόν. Μια ζωή συνεχούς εσωτερικής καταπίεσης. Όπου ο ήρωας μας δεν μπορεί να φτιάξει τον χώρο για όσα η βούληση ονειρεύεται παλεύοντας διαρκώς με τον εαυτό του. Έναν ήρωα που δίνει μια αδιάκοπη 167λεπτή πάλη με τον εαυτό του. Μια πάλη για να φέρει την βούληση πάνω από τα ένστικτά του! Μια άνιση μάχη. Γιατί η εσωτερική κακοποίησή του ήρωα μακριά από την ελεύθερη βούληση θεριεύει ότι κρύβεται κάτω από την σάρκα του. Το οποίο ποτέ δεν θα ελέγξει. Και κάθε φαινομενική αχτίδα φωτός βουλιάζει στο σκοτάδι την επομένη. Γιατί υπάρχει ένας φαύλος κύκλος για την κακοποίηση. Όσο κακοποιείσαι, τόσο ψάχνεις το έδαφος για να κακοποιήσεις. Αυτός είναι ο Theo. Τον οποίο υποδύεται αξιοζήλευτα ο Jürgen Vogel . Μεταφέροντας αναλοίωτο τον ήρωα, και τις εσωτερικές καταστάσεις ολοκληρωτικής σύγκρουσης. Με μια υποκριτική δύναμη που θα θάμπωνε και τον πιο καταξιωμένο holywoodiano αστέρα!

Ας περάσουμε στην άλλη πλευρά. Εδώ θα βρούμε την Nettie. Αυτή δεν είναι το θύμα μιας εσωτερικής-υποκειμενικής καταπίεσης. Αυτή είναι το θύμα μιας φανερής καταπίεσης. Εμφανώς κακοποιημένη από μια ανεξέλεγκτη παθολογική πατρική αγάπη. Η οποία κόβει τις φυσαλίδες οξυγόνου και ελευθερίας προς το άτομο. Έτσι αποφασισμένη να απεξαρτηθεί από αυτή την οπτικά εμφανής καταπίεση κόβει τα πατρικά δεσμά. Στον δρόμο προς μια ελεύθερη ζωή. Εμφανίζεται εξαιρετικά αδύναμη στο στίβο της κοινωνίας. Πολλές φορές ανήμπορη να εκπληρώσει τις απαιτήσεις προς τους άλλους αλλά και τις εσωτερικές προς τον εαυτό της. Έντρομη και άρρυθμη μέσα στον ετοιμόρροπο κόσμο της. Εκεί βρίσκει τον Theo. Το ένα χέρι δείχνει να σπρώχνει το άλλο. Αλλά ποτέ δεν είναι έτσι. Αυτός ψάχνει την ευκαιρία του. Αλλά αυτή σταδιακά γίνεται σάρκα του. Και αντλεί δύναμη μέσα από τη σχέση τους. Και βρίσκεται στο κατώφλι μιας ανορθόδοξης έλξης. Ο καταπιεζόμενος Theo είναι ο απελευθερωτής της, από το άνευ χώρου παρελθόν της. Ακόμα και όταν η αλήθεια λύνεται αυτή είναι αδύναμη να την αντιμετωπίσει. Η βούληση της την θέλει κοντά του. Δεν είναι ελεύθερη να αναλύσει τα νοήματα. Και είναι έτοιμη να ταπεινωθεί μαζί του. Άλλωστε τι σημασία έχει; Αυτή τον θέλει! Αυτή είναι η Nettie και η Nettie είναι η Sabine Timoteo. Άλλη μια άσημη εγχώρια τηλεοπτική ηθοποιός, η οποία επιδίδεται σε μια άρτια ηθοποιία!

Ο Matthias Glasner θα δώσει ένα τραγικό τέλος στο μύθο του. Δίνοντας τέλος σε αυτή την "εφιαλτική" κατάδυση σε καθεστώτα κυριευμένης βούλησης, καταπίεσης και εσωτερικής κακοποίησης. Φυλώντας έναν τραγικό θάνατο για τον ήρωα του. Ο οποίος δίχως περιθώριο σκέψης, αλλά ως μηχάνημα που εκτελεί εντολή, αυτοκτονεί στην αγκαλία της πανικόβλητης και κραυγάζουσας Nettie. Η εφιαλτική νύχτα περνάει εφιαλτικά ακίνητη, και ο ήλιος παίρνει την θέση της καθώς η ζωή χαράζει. Η ψευδαίσθηση του φωτός, η ψευδαίσθηση της ζωής, της ελπίδας, πριν την ξανακαταπιεί το σκοτάδι...

Όλα αυτά ο Matthias Glasner τα τοποθετεί σε ένα άρτιο αισθητικό περίβλημα. Αποβάλλοντας κάθε ίχνος οπτικού καθωσπρεπισμού, και κακοποιώντας το "καλομαθημένο" μάτι του θεατή. Θα κρατήσει την ταινία του πάνω από 2,5 ώρες τονίζοντας το ατέρμονο της εσωτερικής καταπίεσης και πετώντας το μπαλλάκι στον θεατή ουκ ολίγες φορές βάζοντας τον σε θέση καταπιεζόμενου. Η φωτογραφία υπογράφει απίστευτα το περιεχόμενο του μύθου, ενώ εξαιρετικά τραβηγμένα πλάνα κλέβουν τις εντυπώσεις!
Βαθμολογία 9/10