(Επιμέλεια: Γιώργος Ευθυμίου)
Η Ευαγγελία Χρηστάκου είναι μία performance/ video artist, η οποία τα τελευταία 2 χρόνια ζει και εργάζεται στο Λονδίνο. Η σταδιοδρομία της στο θέατρο και τον κινηματογράφο μέχρι σήμερα περιλαμβάνει συνεργασίες με σκηνοθέτες και χορογράφους σε Ελλάδα και εξωτερικό, καθώς και με την πρώην online Βερολινέζικη τηλεόραση Hobnox.com. Στις performance της πειραματίζεται με την προβολή video, τη ζωντανή κινηματογράφηση και τη ζωντανή μίξη video. Σκοπός της είναι να εξερευνήσει εις βάθος τη χρήση κινηματογραφικών τεχνικών στο θέατρο, καθώς και την επίδραση της χρήσης αυτής στην ψυχολογία του θεατή.Ενδεικτική φιλμογραφία:
Sharp
Hung up
Έχοντας δει το έργο σου, με εντυπωσιάζει ο τρόπος που χρησιμοποιείς τα οπτικοακουστικά μέσα. Είναι σαν μέσα στην κινηματογράφησή σου να φυτεύεις ήδη προχρωματισμένα μουσικά ή οπτικά θέματα(όπως π.χ. στο hung up) για να ανακαλέσεις απ' τον θεατή ένα είδος υποσυνείδητης μνήμης. Γνωρίζοντας πως αυτό που σ’ αρέσει να κάνεις είναι κυρίως να εισάγεις το video σε παραστάσεις, διακρίνω μια δημιουργό που δε διστάζει να ξύσει το αλφάβητο, τόσο του κινηματογράφου όσο και του θεάτρου, να αναμείξει αυτά τα δύο, και να δημιουργεί ένα εν τέλει νέο και ιδιωματικό συντακτικό, και εν μέρει μια νέα μορφή Τέχνης. Ωστόσο, υπάρχει μια συνήθεια να διαχωρίζουμε ρητά το θέατρο απ’ το σινεμά και να εθιζόμαστε στην απόλυτη γλωσσική φόρμα του εκάστοτε μέσου. Κι έτσι αρνούμαστε να αποδεχτούμε οτιδήποτε νιώθουμε να απειλεί τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την εικόνα. Τελικά το αλφάβητο παγιδεύει τη γλώσσα; Νιώθεις να αντιμετωπίζεις κάτι τέτοιο, από τους θεατές, στις πειραματικές δημιουργίες σου; Θεωρείς πως ένας δημιουργός, σε οποιοδήποτε μέσο έκφρασης, οφείλει να επαναδημιουργεί το αλφάβητο με το οποίο εργάζεται και να ανακαλύπτει τη γλώσσα που του ταιριάζει καλυτέρα;
Ζούμε σε μια εποχή που είναι πολύ visual. Το lifestyle μας καθορίζεται από τις εικόνες που μας περιβάλλουν. Διαφημίσεις, αφίσες, τα πάντα. Και πλέον αποκωδικοποιούμε τις πληροφορίες μέσα από τις εικόνες. Όχι μόνο στην Τέχνη, ακόμα και στη ζωή. Η οπτική πληροφορία κυριαρχεί. Το πώς αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος την εικόνα, το θέαμα είναι ένα ωραίο θέμα και χωράει τεράστια ανάλυση. Σ’ αυτό έχουν τοποθετηθεί διάφοροι φιλόσοφοι όπως ο Lacan ή η Laura Mulvey που αναλύουν το βλέμμα. Και μάλιστα η τελευταία το αντρικό βλέμμα ως προς τη γυναικεία εικόνα.
Ό,τι κάνεις κι εσύ με το Sharp…
Ναι κάπως έτσι. Κοίτα, εγώ δε θα το αναλύσω τόσο. Εμένα αυτό που με ενδιαφέρει είναι η ψυχολογία του θεατή. Όταν μιλάμε για θέατρο ή για σινεμά τα πράγματα είναι κάπως συγκεκριμένα. Είτε αυτό έχει να κάνει με τη φόρμα και το αλφάβητο του κάθε μέσου, είτε με το πώς το αντιλαμβάνεται ο θεατής. Το σινεμά, ας πούμε, εμπεριέχει το στοιχείο της ηδονοβλεψίας. Παρακολουθείς από μία γωνία, χωρίς να σε βλέπει κανείς. Στο θέατρο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ο θεατής, σε μια άτυπη σύμβαση, παραμένει σιωπηλός. Γιατί ξέρει πως η κάθε αντίδραση δύναται να προκαλέσει κάποια επιρροή στον ηθοποιό. Το θέατρο είναι πιο άμεσο. Τα πάντα γίνονται στη στιγμή. Το σινεμά είναι άχρονο, όλα είναι πιο δεδομένα. Ξέρεις ότι έχεις το χ’ χρόνο για να βγάλεις ένα πλάνο όπως το θέλεις. Αναμφίβολα, το καθένα έχει τα θετικά του και τα αρνητικά του. Ωστόσο, το να αγκιστρωνόμαστε ως θεατές στο στενό πλαίσιο της μίας ή της άλλης μορφής Τέχνης -είτε αυτό έχει να κάνει με τους αφηγηματικούς κώδικες, την
πολιτισμική της θέση, τους εθισμούς της- είναι μάλλον κάτι επικίνδυνα αυτοπεριοριστικό. Κι αυτός ο ντετερμινισμένος τρόπος αντιμετώπισης του θεάματος, στη μία και στην άλλη περίπτωση, ταξινομεί τη θέαση σε μια αποστασιοποιημένη ασφάλεια.Εμένα μ’ αρέσει να συνδυάζω το σινεμά με το θέατρο. Δε θεωρώ πως θα έπρεπε αυτό να είναι νόμος. Δηλαδή να ενσωματώσουμε τη μια Τέχνη στην άλλη. Όμως η μίξη έχει πολλές δυνατότητες. Αυτό δεν είναι κάτι καινούριο. Λίγος ή περισσότερος κόσμος ασχολείται με την ενσωμάτωση των media σε performances, ήδη από το 80, ομάδες όπως η Wooster Group ξεκίνησαν εκτεταμένη χρήση του video στις παραστάσεις του, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που είχαν αντικαταστήσει τους performers με την ψηφιακή τους αναπαράσταση. Τέτοια
«τολμηρά» βήματα είναι σίγουρα πολύ κοντά στη δική μου ιδιοσυγκρασία. Είναι ένας τρόπος έκφρασης, όχι τόσο διαδεδομένος, που λόγω της φρεσκάδας και της ποικιλότητας της γλώσσας μπορεί να προκαλέσει μια πληθώρα συναισθημάτων. Αρκεί το κοινό να είναι ανοικτό και έτοιμο να αφεθεί σ’ αυτό που παρακολουθεί χωρίς προκαταλήψεις.Όπως είπα και πριν, αυτό που με ενδιαφέρει είναι η ψυχολογία του θεατή. Και η χρήση του video μέσα στις παραστάσεις αποτελεί έναν τρόπο, έναν εναλλακτικό κώδικα, ένα αλφάβητο αν θες, για να φέρω ψυχοσυναισθηματικά τον θεατή στο δικό μου κόσμο. Ουσιαστικά εισάγω το video μέσα στην παράσταση για να επέμβω στον ψυχισμό του θεατή. Μπορεί να μοιάζει εύκολο να πειράξεις το emotional μέσω της εικόνας και του ήχου, αλλά δεν είναι καθόλου εύκολο να το πειράξεις προς την κατεύθυνση που θες. Με τη χρήση του video μπορώ να βγάλω το θεατή από τους τέσσερις τοίχους. Να τον βάλω σ’ άλλο χρόνο, σ’ άλλο χώρο, και ταυτόχρονα να ανοίξω μια παράλληλη πόρτα προς τη σκέψη, τη φαντασία και τα όνειρα του πρωταγωνιστή. Κι αυτό είναι κάτι που δε μπορείς να το καταφέρεις μόνο με το ένα, ή το άλλο μέσο.
Το καλό είναι ότι με τη νέα τεχνολογία που μπαίνει, η μίξη των τεχνών γίνεται πιο εφικτή, και κυρίως σπάει το κοινό. Πλέον δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο κοινό και μια συγκεκριμένη παράσταση που προορίζεται αποκλειστικά για αυτό. Το πράγμα ανοίγει. Τα όρια του κινηματογράφου, του θεάτρου και της τεχνολογίας γίνονται πιο ασαφή μέσα σε μια performance που τα συνδυάζει, κι έτσι μιλάς σ’ ένα ευρύτερο κοινό, παρομοίως πιο ασαφή και λιγότερο συγκεκριμένο. Κι αυτό νομίζω είναι πολύ σημαντικό, γιατί μου δίνει τη δυνατότητα να βγάλω κάποιον από την εύκολη θέση, την ασφάλεια και το συγκεκριμένο ρόλο που ‘χει αναλάβει ως θεατής...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου