Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2007

Du levande


Σκηνοθεσία: Roy Andersson
Παραγωγής: Sweden / Germany / France / Denmark / Norway / 2007
Διάρκεια: 95'

«Χαρείτε, λοιπόν, εσείς οι ζωντανοί, τη θαλπωρή του κρεβατιού σας, πριν της λήθης το παγωμένο κύμα γλείψει το πόδι σας που φεύγει.» Είχε πει ο Γκέτε...

Αυτή τη φράση έρχεται να σκηνοθετήσει, ή μάλλον να πλανοθετήσει αυτός ο περίεργος Σουηδός. Και λέω πλανοθετήσει γιατί η ταινία απαρτίζεται κυρίως από στατικά πλάνα. Στα οποία με εξαιρετική τεχνική και μεράκι στο καδράρισμα ολοκληρώνει και κορυφώνει τα νοήματα. Στατικά αυτοτελή πλάνα βουτηγμένα στο εκκεντρικό σατιρικό χιούμορ του Roy Andersson σε μία αν μη τι άλλο δύσκολη γραφή. Γραφή που πατάει πάλι στον σουρεαλισμό με τον οποίο τον γνωρίσαμε στα πολυσύνθετα Τραγούδια από τον δεύτερο όροφο. Μόνο που εδώ το σινεμά του είναι πιο πειθαρχημένο στον πιο αυστηρό σκοπό του. Οι ηθοποιοί αγγίζουν τα όρια της φυσικότητας υπό την μπακέτα του δημιουργού. Πλάνα που περιγράφουν με μια "ρεαλιστική" αλληγορία την ασυγχώρητα μίζερη φύση του ανθρώπου. Σχεδόν βουβά, αφουγκραινόμαστε μόνο τα ξεσπάσματα των ηρώων. Αυτά που κανείς άλλος δε μπορεί να ακούσει μα κύρια να νιώσει, σε αυτό το εγωκεντρικό σύμπαν των μισοπεθαμένων ανθρώπων. Αισθήματα που βαραίνουν τον θεατή στο συνοδοιπορικό ταξίδι του στον στοχασμό του Roy Andersson. Κλοιστοί τοίχοι όπου οι ήρωες ασφυκτιούν, σε έναν κόσμο εξαναγκαστικής συνύπαρξης, ο καθένας κουβαλάει μια στεγνή συναισθηματικότητας ιστορία που θέλει να φορτώσει στους άλλους. Οι άλλοι ωστόσο δεν έχουν χώρο παρά μόνο για το δικό τους ξηρό φορτίο. Η ατμόσφαιρα γίνεται αποπνικτική, γεμάτη ώχρα και αιθάλη που μόνο με την ανθρώπινη ουσιαστική συνύπαρξη μπορεί να σβήσει. Με την αγάπη, με την εγωκεντρική απεξάρτηση και την επανατοποθέτηση σε ένα ομαδικό σύμπαν. Αυτό όμως δεν συμβαίνει ποτέ. Ο Roy Anderson σκορπάει τους ήρωες του σε αραδιασμένα ταμπλό που το καθένα κουβαλάει την δική του νατουραλιστική βαρύτητα. Αδιάκοπα πλάνα που στριφογυρίζουν σαν ελικόπτερα άνω από ανθρώπους που δεν εκτιμούν το νόημα της ζωής. Το δώρο της ζωής. Με την ίδια εμμονή που οι ήρωες του αρνούνται να ξεφύγουν τον ατομισμό τους. Αυτή τους οι τάση, αυτή μας η τάση, μας φέρνει ετοιμοθάνατους σε μια μάλλον γραφειοκρατική ζωή. Άλλωστε αυτό μαρτυράει και το νωθρό make up στα πρόσωπα των άνευρων καθημερινών ηρώων.

Η ανάγκη για συνύπαρξη δίνεται συνεχώς υπό το εξωτερικό περιβάλλον. Μια καταιγίδα που φέρνει την μουντή ατμόσφαιρα που υπάρχει και στο εσωτερικό των ηρώων. Και ας ήδη ο δρόμος για την σωτηρία είναι περισσότερο από εμφανής, η εδραιωμένη μιζέρια δεν αφήνει χώρο για καμία ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Αλληλεπίδραση που θα ξεπάγωνε και θα γεννούσε νέα ψήγματα χαρούμενης ζωής. Αντί αυτού καταθλιπτικά πλάνα απαρέγκλιτα βουτηγμένα στην "αλήθεια" αυτού του σκοτεινού σύμπαν. Πλάνα τα οποία σου δίνουν και την εικόνα του δημιουργού πίσω από την κάμερα. Με ένα σαρκαστικό χαμόγελο, σαν αυτό το καυστικό του χιούμορ, να χλευάζει και να αμφισβητεί την ζωτικότητα των ηρώων, των καθημερινών ανθρώπων. Μέσα από την βροχή ο κλινικός θάνατος έρχεται να "γλείψει το πόδι" των προ πολλού ψυχικά νεκρών ηρώων. Κλινικός θάνατος με την αδιαπραγμάτευτη μορφή του πολέμου...Καθώς οι αδιόρθωτοι άνθρωποι αδέσποτοι κουβαλούν τις συνήθειες τους τα σύννεφα αφήνουν την θέση τους στα βομβαρδιστικά στο πλέον αποστομοτικό finale.
Βαθμολογία 8/10

Δεν υπάρχουν σχόλια: