Κυριακή 14 Αυγούστου 2011

Ευριδίκη Β.Α. 2037


Σκηνοθεσία: Νίκος Νικολαΐδης
Παραγωγής: Greece West Germany / 1975
Διάρκεια: 100'


Ευριδίκη είναι το όνομα μιας γυναίκας που έχει πεθάνει πριν πολύ καιρό, και βασανίζεται από την ασθένεια του να μην το ξέρει…


Υπάρχουν αναμφίβολα πολλοί τρόποι να πεθάνει κανείς. Μπορείς με ένα κομμάτι γυαλί να σχίσεις τα φλεβοδρόμια του αίματος. Μπορείς σε μια θηλιά σχοινί να φράξεις την ανάσα. Μπορείς να βιδώσεις μια σφαίρα στον κρόταφο. Αλλά αναμφίβολα, ο πιο αμετάκλητος θάνατος, είναι εκείνος κατά τον οποίο απαγορεύεις στον εαυτό σου, το άγγιγμα του άλλου. Τον έρωτα. Εκείνος κατά τον οποίο θ(ε)ωρείς ό,τι εξωτερικό ως επικίνδυνο. Εκείνος που εγκαταλείπεσαι εντός σου, σε μια βαθμιαία συρρίκνωση όλο και πιο βαθιά. Ο πιο αμετάκλητος θάνατος είναι αυτός που γίνεσαι ο ίδιος εντάφιο του εαυτού σου.

Ο Νίκος Νικολαΐδης στην πρώτη του απόπειρα, μια παθιασμένη ταινία, σκιαγραφεί το πορτραίτο του οριστικά διεστραμμένου ανθρώπου. Μια γυναίκα, ερμητικά κλεισμένη στο σπίτι της, έχει μονωθεί και απομονωθεί πλήρως. Όντας σε τηλεφωνική επικοινωνία με την απολυταρχική, και ενίοτε σαδιστική εξουσία του κράτους, αναμένει πειθήνια την επικείμενη μετακόμισή της. Έχει τυλίξει τις αποσκευές της με νάιλον, εφάμιλλο με αυτό που 'χει τυλίξει τον εαυτό της χρόνια τώρα. Αμυντική σε επαφή όποια. Έχει σφραγίσει τις πόρτες, έχει μπαζώσει τα παράθυρα. Κρατάει μακριά, με νύχια και δόντια, ό,τι κατοικεί εκτός της. Για αυτήν, ο έξω κόσμος είναι μονάχα μια απειλή. Οι μόνες αποδεκτές εισροές, είναι οι ίδιες της οι εκροές. Τρέφεται με εμέσματα εαυτού.


Ο Νίκος Νικολαΐδης, προσφεύγοντας και στο αλφάβητο ταινιών ψυχορραγούσων γυναικών(Repulsion, L' eclisse, Il deserto rosso κλπ), και με την καταλυτική ερμηνεία της Vera Tschechowa, κινηματογραφεί έναν οπτικό εφιάλτη ψυχικής διάλυσης, βάζοντας εκ σύστασης το τεράστιο στίγμα του στην ελληνική κινηματογραφία. Στην Ευριδίκη Β.Α. 2037 τα πάντα είναι εγκιβωτισμένα σε κάδρα ασφυξίας. Κάδρα που οφείλουν την εσωτερικότητά τους και στην εξαιρετική σκηνογραφική επιμέλεια της Μαρί-Λουίζ Βαρθολομαίου. Την ίδια ώρα που η Vera Tschechowa τοποθετεί ιδανικά κορμί και εκφράσεις σε συνθήκη καταναγκασμού. Εσωτερικοί καταναγκασμοί που ασκούν μια εκκωφαντική βία στα σεξουαλικά ένστικτα, στις αναζητήσεις, στη φαντασία, στη μνήμη. Βία, βία, βία. Με αποτέλεσμα, όλα να επιζητούν την ικανοποίηση μέσα από οδούς ατομικού αυνανισμού και διεστραμμένες φόρμες.


"Θα μου φέρεις και τις φωτογραφίες, αυτές που έβγαλα, στο μέρος εκεί που δεν πήγα ποτέ..."

Για αυτή την Ευριδίκη δεν υπάρχει Ορφέας, δεν υπάρχει λύτρωση. Ο έρωτας είναι εξόριστος. Ο έρωτας δε ζυγώνει το θάνατο. Και ακόμα πιο μαρτυρική απ' τον ίδιο τον θάνατο, είναι η άγνοια αυτού. Τότε που είσαι αναγκασμένος να υπομένεις τη ζωή μέσα από μια νεκρή ύπαρξη. Ζώντας με εγκατάλειψη θανάτου.


3 σχόλια:

Mike είπε...

Καλημερα kioy,
βλεπω οτι σε αντιθεση με μενα. επιμενεις ελληνικα :p

Πολυ προσφατα αποφασισα τελικα να δω το "Attenberg" και απογοητευτηκα..

Οσο για το Νικολαϊδη και ενω εχω συμπληρωσει τη φιλμογραφια του, μπορω να πω οτι διακρινω σιγουρα ενα ταλεντο, που ομως πηγε χαμενο. Ικανος και ιδιαιτερος σκηνοθετης αλλα και πολυ «καμμενος». Και φυσικα, πολυ cult.
Η «Ευριδικη», συγκεκριμενα ειναι ενα αξιολογο ντεμπουτο με καποιες καλες στιγμες, στο οποιο μαλιστα ο Νικολαϊδης μας συστηνεται, δινοντας το στιγμα του για τη μετεπειτα φιλμογραφια του. Προσωπικα ομως δε μου εκανε καποιο «κλικ», καθως χανεται μες στη γενικοτερη ανολοκληρωτη (ετσι πιστευω) σκεψη του ιδιοτυπου δημιουργου.
Καλυτερες στιγμες του, οι «Γλυκια Συμμορια», «Πρωινη Περιπολος».

Philip Winter είπε...

Όλοι οι μεγάλοι σκηνοθέτες καμμενοι είναι.
Αν δεν ήταν καμμενοι, δεν θα ήταν και μεγάλοι. Γι' αυτό και ο Νικολαϊδης είναι ένας από τους ελάχιστους μεγάλους Έλληνες δημιουργούς.
Όσο για την Ευριδικη συμφωνώ απόλυτα μαζί σου, kioy. Ένα στοιχειωμένο, εφιαλτικό αριστούργημα. Το ΒΑ2037 είναι ο αριθμός αυτοκινητου του Νικολαϊδη που είχε τότε!
Η ΓΛΥΚΙΑ ΣΥΜΜΟΡΙΑ είναι η πιο γνωστή του και Η πιο βατη του. Προτιμώ Singapore Sling (ακραίο αριστούργημα), ΘΑ ΣΕ ΔΩ ΣΤΗΝ ΚΌΛΑΣΗ ΑΓΆΠΗ ΜΟΥ και Ο ΧΑΜΕΝΟΣ ΤΑ ΠΑΙΡΝΕΙ ΌΛΑ.

kioy είπε...

Καλησπέρα σας.

Το BA 2037 ο αριθμός αυτοκινήτου του. Ω, που μπορεί να σε οδηγήσει μια πινακίδα.

Ναι, δε συμμερίζομαι την ορολογία του καμμένου. Ή τέλος πάντων πως ενέχει κάποιου είδους σημασία για κάποια κουβέντα.

Ο Νικολαΐδης, νομίζω προσωπικά, έκανε ένα πολύ προσωπικό σινεμά. Πράγμα σπάνιο, όχι μόνο εθνικά να το πάρεις, αλλά όπως και όπου. Και το σινεμά του Νικολαΐδη, στα δικά μου μάτια, μοιάζει σινεμά. Σαν τέχνη, προϊόν οικουμενικό.

Δε θα μπορούσα εύκολα να ξεχωρίσω τις ταινίες του μεταξύ τους. Παρά μόνο ως κάποιες περισσότερο εσωστρεφείς(Ευριδίκη, Πρωινή Περίπολος, Singapore Sling) και κάποιες περισσότερο εξωστρεφείς(Τα Κουρέλια, Γλυκιά Συμμορία, Ο Χαμένος).