Perfect Blue

Σκηνοθεσία: Satoshi Kon
Παραγωγής: Japan / 1998
Διάρκεια: 81'

Μπορεί το Paprika να φαντάζει το τελειότερο έργο του Satoshi Kon, όμως απ' το Perfect Blue, την πρώτη του κιόλας ταινία, εντοπίζουμε αυτό που τον κατέστησε έναν ξεχωριστό σκηνοθέτη animation. Πρόκειται για την κινηματογραφική αντίληψη, το ντεκουπάζ των πλάνων, που σου δίνουν διαρκώς την αίσθηση ότι οι αφαιρετικά σχεδιασμένοι animated ήρωες, θα μπορούσε κάλλιστα να είχαν αντικατασταθεί με σάρκινους ηθοποιούς. Κατά αυτόν τον τρόπο, έχω την εντύπωση πως η επιλογή της animation κινηματογράφησης δεν είναι παρά άποψη. Κι αυτό, σίγουρα διευρύνει το είδος σ ένα ποικιλότερο κοινό.


Στο Perfect Blue παρατηρούμε τα βήματα της Mima, ενός pop idol, που εγκαταλείπει το μουσικό χώρο για να ασχοληθεί με αυτόν της ηθοποιίας. Η απόφασή της, σε συνδυασμό με κάποιες αμφιλεγόμενες ερωτικές σκηνές στις οποίες μετέχει, πλήττει το αψεγάδιαστο προφίλ της και προκαλούν σύγχυση κι απογοήτευση στους φανατικούς θαυμαστές της. Παράλληλα, η ατζέντης της, το μοναδικό άτομο που τη στήριζε, αδυνατώντας να αποδεχτεί τη σεξουαλικότητά της , αλλά και κατ' επέκταση τα αντίστοιχα ένστικτα, την εγκαταλείπει. Τηρουμένων των αναλογιών, η Mima δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στις ερμηνευτικές απαιτήσεις της παραστατικής τέχνης. Και η ίδια, καθώς δέχεται απειλές, κυρίως απ' το διαδίκτυο, αλλά και από τους αιφνίδιους φόνους που πλήττουν το τηλεοπτικό συνεργείο, βιώνει μια διαταραγμένη και παντελώς ανισόρροπη ψυχοσυναισθηματική κατάσταση.

Ο κινηματογράφος είναι η κατ' εξοχήν τέχνη της εικόνας. Καθώς παράγεται μέσα από την ικανότητα της κάμερας να οπτικοποιεί καταστάσεις. Οι εικόνες με τις οποίες γράφει, κι απ' τις οποίες εγγράφεται, μπορούν να απηχούν είτε σε μια υλική, είτε σε μια φανταστική, είτε σε μια ψυχοσυναισθηματική πραγματικότητα. Ανάλογα τις επιθυμίες του δημιουργού. Κατ' αυτόν τον τρόπο, ο κινηματογράφος δύναται να υπονομεύσει, και υπονομεύει, την πραγματικοφάνεια της ύλης, επαναστατώντας και κατά του ανθρώπινου νου, που τροφοδοτείται σχεδόν αποκλειστικά με εικόνες του πραγματικού περιβάλλοντος. Γιατί μια εικόνα που δημιουργείται απ' τις παθήσεις της ύλης είναι περισσότερο αληθινή από κάποια που συμβαίνει, έστω και αυθαίρετα, στο εσωτερικό κάποιου ανθρώπου; Πάνω σε αυτόν τον προβληματισμό οικοδομήθηκε ολόκληρο το σινεμά του Satoshi Kon, ο οποίος προσέδιδε, τουλάχιστον, ισότιμη βαρύτητα σε αυτά που συμβαίνουν στο ονειρικό υποσυνείδητο των ηρώων και στην πραγματικότητα που τους περιβάλλει. Συνθέτοντας, κατά αυτόν τον τρόπο, ένα μυστήριο κράμα φανταστικού και πραγματικού, που συνενώνεται αξεδιάλυτα στο μοναδικό επίπεδο του κινηματογραφικού χωροχρόνου.


Ανάλογα, στο Perfect Blue παρατηρούμε ένα ιδιότυπο κοκτέιλ από τις φαντασιώσεις, τις φοβίες και την αμφίβολη πραγματικότητα της Mima. Τις ανόμοιες διαστάσεις του πραγματικού προσώπου και του εικονικού. Το ασύμπτωτο της δημόσιας και της προσωπικής ζωής. Αλλά και τις ανυπόστατες εικόνες, που πλάθονται από τη λαίμαργη φαντασία των θαυμαστών. Ο Satoshi Kon, με αυτόν τον τρόπο, καταφέρνει να στήσει ένα εφιαλτικό, σχεδόν θριλερικό σύμπαν. Πραγματεύοντας ταυτόχρονα μια πλειάδα ζητημάτων. Από τους αυθαίρετους μηχανισμούς του φανταχτερού Star System που προωθεί το φανατισμό και την παθιασμένη εναγκάλιση κατασκευασμένων προτύπων. Ως το διαταραγμένο πορτραίτο ενός ανθρώπου, ενός καλλιτέχνη στην προκειμένη, που μεταμορφώνεται διαρκώς και ανεξέλεγκτα, από τις ασύνορες και ανταγωνιστικές πτυχές, τις ετερώνυμες σκιές, που στεγάζονται εντός του ενιαίου και αδιαίρετου εαυτού.


Τελικά η πραγματικότητα συντίθεται από τα άπειρα ομοιώματά της. Έχει τόσα επίπεδα όσα (δι)αισθάνεται αυτός που τη ζει, αλλά και τόσα είδωλα όσα αντανακλώνται στον αδηφάγο καθρέφτη αυτού που την κοιτάζει. Και είναι όλα αυτά τα ομοιώματα, εξίσου τέλεια...