Οδηγός της Χρονιάς 2009-2010(Part 1)

Ο οδηγός των ταινιών της χρονιάς για τις ταινίες που αξίζει να δείτε. Όπως τις είδαμε, και όπως, αναπόφευκτα, δεν τις είδαμε. Και φέτος χωρίζεται σε 2 σκέλη. Στο πρώτο, παρουσιάζονται οι δυνατές ταινίες της χρονιάς. Στο δεύτερο, αυτές που μας σημάδεψαν. Ο οδηγός περιλαμβάνει ταινίες που προβλήθηκαν μέχρι τις 19 Αυγούστου.

34.
How to Train Your Dragon

Ο Ψαρρής, ένα διαφορετικό αγόρι, άθελά του -κάπως έτσι γίνονται οι επαναστάσεις- αντιστέκεται στον τρόπο ζωής, και κυριότερα στην τυποποιημένα ομοιόμορφη εκπαίδευση της φυλής του. Αντί αυτής, ακολουθεί το δικό του δρόμο. Η γνώση έρχεται βιωματικά. Μέσα από την ουσιαστική αλληλόδραση με το περιβάλλον. Δρόμος αυτοπεριπλάνησης, που παράλληλα, αποτελεί τη μοναδική οδό για την θεράπευση της επιβεβλημένης ξενοφοβίας. Όπου ξένο, το άγνωστο.

33.
Ander

Το ζήτημα της σεξουαλικής επιλογής απλωμένο στο φυσικό τοπίο μιας Ισπανικής επαρχίας. Το Ander δεν προτάσσει τον ομοφυλοφιλισμό σαν σεξουαλικό παράδεισο. Αντί αυτού, με μια μινιμαλιστική γραφή, παρατηρεί σχεδόν νατουραλιστικά τους ήρωες του. Ανατρέπει την κλισέ σύνδεση του μπρουταλισμού με την ετεροφυλοφιλία. Και επιζητεί την ιδεολογική απελευθέρωση, προς μια πολιτισμικά πιο ευάερη οικογένεια.

32.
Taking Woodstock

Το Taking Woodstck δεν είναι ένα ντοκιμαντέρ. Δε θα μπορούσε να είναι. Δε θα έπρεπε να είναι. Ο Ang Lee, με όση καλλιτεχνική αφαιρετικότητα δύναται, μεταφέρει ένα απ' τα μεγαλύτερα "μουσικοπολιτικά" φεστιβάλ σε κοινωνικοπολιτικές υπαρξιακές κλίμακες. Καθρέφτης του οι άνθρωποι. Άνθρωποι ανταλλακτικά μες στον σκληρό συναλλαγματικό οικονομισμό. Που, για να μην ξεχνάμε, προορίζονταν για αγάπη...

31.
Strella

Η κακοποιημένη στα ανήλικά της Στέλλα, Στρέλλα στα ενήλικα τζαζ, μια όρθια πόρνη, είναι αποφασισμένη να εκδικηθεί για την οικογένεια που ποτέ δεν είχε. Μόνο που πάνω απ' τη σκακιέρα της τραγωδίας παραμένουν αινιγματικά άγνωστοι και απρόβλεπτα ρευστοί οι ρόλοι του θύτη και του θύματος. Μέσα από ένα αντεστραμμένο οιδιπόδειο σύμπλεγμα, η οικογένεια αποκαλύπτεται, όχι ως ο τόπος που έτυχες κατά αντιστοιχία, αλλά αυτός που κατέληξες από ιδιοσυγκρασία. Συναισθηματική.

30.
Whatever Works

Μετά από μια πενταετία πιο ορθόδοξων, μυθοπλαστικά, ταινιών, ο Woody Allen επιστρέφει στον εαυτό του. Προσλαμβάνει τον χαρισματικό Larry David, ουσιαστικά, να υποδυθεί τον Woody Allen. Και το αποτέλεσμα; Μια ολόφρεσκη κωμωδία, υπερνευρωτικής διάχυσης, που εκτείνεται γύρω από τις αγαπημένες εμμονές του auteur, με κυριότερα σημεία σύγκλισης, τον θάνατο και την αχαρτογράφητη άβυσσο των ανθρώπινων σχέσεων.

29.
Soul Kitchen

Το κεντρικό Αμβούργο αποτελεί γέφυρα συναλλαγής διαφορετικών πολιτισμών. Σαν ανέκδοτο. Ο Έλληνας, ο Τούρκος και οι υπόλοιποι. Ο Fatih Akin παραδίδει μια ξεσαλωτική κωμωδία. Με βέβηλο ύφος προς τη σοβαροφάνεια. Και με γαργαλιστική διάθεση προς τα κλισέ. Μια από τις πιο απροσδόκητα φρέσκιες ταινίες της χρονιάς. Ουσιαστικά ο Akin φρεσκάρει τη θεματολογία του πρωτότοκου "Βαθιά, Κοφτά και Ανθρώπινα", με μια ακομπλεξάριστα κανιβαλιστική αφήγηση.

28.
Vincere

Ο Marco Bellochio επιστρέφει για τα καλά. Έχοντας στο οπλοστάσιό του μια καθηλωτική Giovanna Mezzogiorno στο ρόλο της κρυφής ερωμένης του Μουσολίνι. Το Vincere δεν λημνάζει (μόνο) στα εγκλήματα πολέμου. Αλλά απεκδύει και τους ανθρωπολογικούς μηχανισμούς εδραίωσής τους. Η πάλη, η αντίσταση, η αντίδραση -όπως ακριβώς και η δράση- είναι μια μάχη που δίνεται εγωιστικά. Τελικά, "κερδίζει" αυτός που έχει μεγαλύτερη εξουσία να επιβάλλει!

27.
Milk Of Sorrow

Η Claudia Llosa με Λατινοαμερικάνικο ταμπεραμέντο μας παρουσιάζει την γηγενή σεξουαλική αντιφυσικότητα σ' ένα "μουσικό" μελόδραμα. Η τεχνηέντως κατασκευασμένη, μα ουσιαστική αντ-επικοινωνία των φύλων χειραγωγεί ταπεινωτικά φαινόμενα σεξουαλικής αγριότητας(βιασμοί), ως εξευτελιστικές, για το ασθενές φύλο, προκαταλήψεις και πρακτικές αντιμετώπισης της ερωτικής πράξης. Μέσα σ' αυτό το θλιμμένο αλληγορικό άσμα, η κυοφορία είναι μια πατάτα. Μαύρη, κατάμαυρη, απ' την μορφολογική σκουριά του τόπου...

26.
Mary and Max

Ζωηρό, μελαγχολικό, γοτθικό, πρόσχαρο είναι μερικά απ' τα επίθετα που περιγράφουν αυτό το αντισυμβατικό animation. Η Mary είναι ένα 8χρονό κορίτσι, μάλλον περιθωριοποιημένο και παραμελημένο. Ζει στην Αυστραλία. Ο Max είναι ένας μοναχικός, νευρωτικός 45άρης, δίχως φίλους και με πολλά συμπλέγματα. Επικοινωνούν δια αλληλογραφίας. Εκτόνωση μοναξιάς κόντρα στη Βαβέλ των μεγαλουπόλεων. Σταδιακά, η ανταλλαγή απόψεων, ζωών, συναισθημάτων, έστω και με γραμματόσημο, κόντρα στις φαινομενικές αποστάσεις, εκμηδενίζουν την Απόσταση. Βγαίνοντας απ' την αίθουσα -κινηματογράφος η Τέχνη της ψευδαίσθησης- νιώθεις λιγότερο μόνος...

25.
Moon

Μπορεί να εξελίσσεται στο διάστημα, όμως αποτελεί, απ' όσα είδαμε φέτος, την πιο γήινη περιγραφή της εργατικής εκμετάλλευσης. Όταν τα συναισθήματα ενός ανθρώπου κλειδωθούν, ή καλύτερα "κατακτηθούν" οι μηχανισμοί που τα προκαλούν, έχεις κερδίσει, εθελοντικά, έναν όμηρο. Ένα συγκλονιστικό one man show απ' τον Sam Rockwell στον πολυδιάστατο πρωταγωνιστικό ρόλο. Μια ιδιαίτερης sci-fi ταινία, που αποδεικνύει, ότι αυτό που λείπει απ' το είδος δεν είναι παρά ιδέες και ωριμότητα!

24.
The Time That Remains

Ο ELia Suleiman, με ματιά προσωπική, απαλλαγμένη από στρατευμένες πολιτικές σκοπιμότητες, απομυθοποιεί, εξανθρωπίζει και τονίζει το χρονικό την ηλιθιότητας στις αιώνιες, πλέον, επιχειρήσεις του Παλαιστινιακού. Ρυθμική βωβού κινηματογράφου, εκφραστική του ανέκφραστου, και μια αυστηρά προσωπική κινηματογραφική γλώσσα μάς χαρίζουν μια αποστασιοποιημένα προβληματιστική ματιά, στο ανεξάντλητα επίκαιρο...

23.
Les Herbes Folles

Τα αγριόχορτα φυτρώνουν, αφύτευτα και ακαθόριστα, παντού, τσαλαπατώντας τις φυτεμένες σοδειές. Όπως τα ένστικτα. Παρορμητικά και ανεξέλεγκτα παρασύρουν τον εμφυτευμένο κώδικα αποδεκτής συμπεριφοράς που επιβάλλει το προκατασκευασμένο και αστικό μοντέλο ζωής. Ένας Ρενέ μαγικός. Πλαστικός, ειρωνικός, ονειρικός. Με μια ταινία, που δε διστάζει το υγιές: να προσπεράσει δημιουργικά το ύφος του παρελθόντος, κρατώντας την εμπειρία!

22.
Wendy and Lucy

Όταν ο ανεξάρτητος Αμερικάνικος κινηματογράφος εξαντλείται: έρχεται η Wendy με τη Lucy, με σπιρτάδα και φρεσκάδα, να σώσουν την παρτίδα. Η απόγνωση και η απελπισία χαμηλόφωνα ζωγραφισμένη στα 24 καρέ. Η "απόδραση" ως αντίδραση στην απάνθρωπη βαναυσότητα του συλλογικού χθες. Η Kelly Reichardt κάνει μια ρεαλιστική ταινία. Σε χώρο πραγματικό. Σε χρόνο πραγματικό! Με την εννοιολογική ειλικρίνεια του όρου. Και δυστυχώς, δανείζεται το σενάριο της, από κείνο το αύριο, το κοντινό, που όλο πλησιάζει...

21.
Fantastic Mr. Fox

Ο Wes Anderson βγάζει απ' το ψυγείο το stop motion animation, και στο αναμεταξύ τους ραντεβού απογειώνεται το σουρεαλιστικό παράδοξο. Χαρακτηρολογικό σινεμά πάνω στην ατομική σκέψη, στις κοινωνικές δομές, την ταξική διάρθρωση. Με όχημα έναν κλεφτοκοτά αλεπούδο που βάζει σε κίνδυνο την αγέλη της, χάρις στα λαίμαργα ένστικτά της. Μια κάστα (αν)αρμόδιων ανθρώπων που ταλαντώνεται ανάμεσα στην ανάγκη να αποκαταστήσει την τάξη και τη βούληση να επιβάλει την εξουσία. Μέσα σ' ένα εξωφρενικά αλλοπαρμένο σύμπαν.

20.
El secreto de sus ojos

Ο χρόνος, ο ανεκπλήρωτος χρόνος, βυθίζεται στα μάτια εκείνου που δεν πρόφτασε το τραίνο της στιγμής. Η στιγμή τραβάει μια ευθεία γραμμή απ' το παρελθόν ως το μέλλον, διαγράφοντας το παρόν. Ένα παρόν παραλυμένο από στοιχειωμένες μνήμες στα μάτια του αργοπορημένου. Τυφλότητα από φόβο για αγάπη, ή από αγάπη του φόβου; Συνθλιπτική η ταινία του Campanella. Σαν αστυνομικό δράμα μπορεί να ασθμαίνει, αλλά η χαρακτηρολογία των συναισθημάτων έχει σφυγμό πρωταθλητή. Και για να μιλήσουμε και γλώσσα κινηματογραφική, ο Αργεντινός σκηνοθέτης μάς υπενθυμίζει κοφτά το αυτονόητο: το ντεκουπάζ καταρτίζεται στο ρεπεράζ!

19.
Katalyn Varga

Σε μια αρχετυπική ιστορία εκδίκησης, στα αχανή βουνά της Τρανσυλβανίας, ο Strickland κρατάει αποστάσεις, αλλάζει στάσεις, και εμβαθύνει στη μηχανική που γεννάει τον πόθο για εκδίκηση, στα αίτια δηλαδή, αρνούμενος χαρακτηριστικά να εξυμνήσει, ή να κατακρίνει, το νέκταρ του αιτιατού. Το ανθρώπινο παρακολουθείται μέσα σε μια πορεία θρησκευτικής και Βιβλικής στρέβλωσης, αλλά και κάτω από την νομοτελειακή(;) εφαρμογή της επιβολής του δικαίου του ισχυρού.

18.
Man on Wire

Η ζωή είναι εξαιρετικά εύθραυστη στο κενό ανάμεσα στους (πρώην) Δίδυμους Πύργους. Συνθήκη: η ακροβασία. Η ζωή ενός σχοινοβάτη, τα αβέβαια -ή τα εξαιρετικά βέβαια- βήματά του στο κενό, ως ένα ελατήριο διαφυγής από τις ασφυκτικές ταφόπλακες της τυπικά συνηθισμένης ανθρώπινης ζωής. Σ' ένα ντοκιμαντέρ που αγαπάει τον ήρωά του, και δεν αρνείται ούτε στιγμή να εξυμνήσει το αντισυμβατικό, καλώντας προς το μέρος του μια ζωή πιο γοητευτική...

17.
District 9

Μια ρεαλιστική ματιά στην ξενοφοβία και το ρατσισμό, μέσα από μια ταινία επιστημονικής φαντασίας! Σε μια περιοχή, σε μια εποχή, απογειωμένου πολιτισμικού αναβρασμού. Εξαιρετικά σύγχρονη. Εξαιρετικά εύστοχη. Πίσω απ' την ξύλινη ταμπέλα του εξωγήινου, του μετανάστη, του παραβάτη υπάρχει κάτι ανθρώπινο που περιμένει να το εξερευνήσεις. Δυστυχώς η περιπλάνηση είναι ακρωτηριασμένη σ' έναν κόσμο χωρίς "ταξίδι". Αυτόν τον στατικό καδραρισμένο φόβο εδραιώνουν και εκμεταλλεύονται τα καιροσκοπικά πλοκάμια της κάθε άρχουσας τάξης, στραγγαλίζοντας και επιβάλλοντας τη "Νέα Τάξη" πραγμάτων.

16.
The Ghost Writer

Ο Polanski επέστρεψε με την πιο αυταναφορική ταινία του. Μια προσωποκεντρική σάτιρα για την σχέση "φαίνεσθαι"-"είναι", βιτρίνας-υπονόμων. Όταν ένα εξόχως διεφθαρμένο σύστημα επιθυμεί την μακροημέρευση και την ευημερία του(στην προκειμένη πολιτικό), εκθέτει στον κοινό οφθαλμό, ένα είδωλο τεχνητά κατασκευασμένο. Που έχει επιβληθεί ως μολυσμένο στην κοινή γνώμη. Έτσι που ο αποδιαπομπαίος, ή το αποδιαπομπαίο είδωλο, συγκεντρώνει καθηλωτικά όλους τους προβολείς, επιτρέποντας στο διεφθαρμένο και γενεσιουργό σύστημα την ανεμπόδιστη συνέχιση των δραστηριοτήτων του.

15.
Lebanon

Οι εχθροπραξίες κινηματογραφημένες μέσα από το μικροσκόπιο ενός πολεμικού οχήματος. Ο φακός το σκόπευτρο του πολεμικού άρματος. Εύρημα κινηματογραφικό! Η μικρόθωρρη αυτή οπτική γίνεται το δέσμιο βλέμμα του στρατιώτη. Ο μακρόκοσμός του. Η στρέβλωση, μέσα από την στρυφνή ανασημασιοδότηση των λέξεων, που επιβάλλει αυτή η εστιασμένη (από)οπτική, είναι αναπόφευκτη. Κάπως έτσι, ο πνευματικός θάνατος προηγείται του βιολογικού. Μια ζωή στρεβλωμένη κατ' εικόνα θανάτου. Σε μια σκληρή ταινία, νεκρώσιμης ποίησης.

14.
The Limits of Control

Οι Τζαρμουσικοί αγανάκτησαν. Κι όμως, το The Limits of Control, αν και καινοφανές, είναι θεμέλιος λίθος στη φιλμογραφία του σκηνοθέτη. Ένα road movie, από τα ιδιότυπα, που καλεί μέσα απ' την τροχιά του ταξιδιού, όχι τη συγκομοιδή γνώσεων, αλλά την απώλεια αυτών. Τη διαγραφή των στριμωχμένων ιδεολογημάτων, και την απαλοιφή των πατημένων αντιλήψεων. Μέχρι το βαθμό όπου το υποκείμενο θα αγγίξει, στον απώτατο βαθμό, τα όρια μιας αναγεννητικής λευκότητας. Μια λευκότητα που προσεγγίζει το άπειρο, καθώς μέσα απ' το βαθμό αφαίρεσης, επιτυγχάνει την (δυνητική) ύπαρξη της πολυσημίας του διάφανου. Με τη δραματουργία να κορυφώνεται χαρακτηριστικά μπρος στον λευκό καμβά. Ένα έργο Τέχνης, αποκτά τη σημασία του, διαγράφοντας την δική μας "σημασία". Για να (δια)γράψει πάνω στο λευκό μας...

13.
A Serious Man

Οι αδερφοί Coen σπάνε αθεράπευτα πλάκα με τον κόσμο των "σοβαρών". Η πατέντα της κοινωνίας, από τη διαδικασία της εκπαίδευσης, τη μηχανική της εργασίας και κυριότερα τις αμβλώσεις της οικογένειας στον εξωπραγματικά ρεαλιστικό φακό των Coen. Ο αυνανισμός της αυθεντίας(ραββίνοι), ο καταναγκασμός των χαραγμένων οδών, επιβάλλουν ένα σύμπλεγμα ψυχοσωμζατικών (απο)νευρώσεων που εμποτίζεται στη νόηση. Καθιστώντας τη λογική, λογικά και άρρηκτα, ως την εδραιωμένη σύμβαση της παράνοιας.
Are you Serious;