Παρασκευή 10 Ιουνίου 2011

Black Swan


Σκηνοθεσία: Darren Aronofsky
Παραγωγή: Usa / 2010
Διάρκεια: 108'

Η Νίνα(η Nathalie Portman ερμηνεύει θεούς και δαίμονες) είναι μια χορεύτρια στον ανταγωνιστικό χώρο της Νέας Υόρκης. Η σκιά της παθολογικά υπερπροστατευτικής μητέρας της, την ακολουθεί αναπόδραστα. Αποτέλεσμα το συγκρατημένο, συνεσταλμένο, πειθαρχημένο και σχολαστικά τελειομανή προφίλ της. Όταν ο θίασος της ανεβάζει την κλασσική «Λίμνη των Κύκνων» (που μουσικά τη μεταμορφώνει ο Clint Mansell με μια υπόγεια και σκοτεινή ένταση) και αναζητά την κοπέλα που θα υποδυθεί και τον λευκό και τον μαύρο κύκνο, η Νίνα μοιάζει απόλυτα ταιριαστή με τα χαρακτηριστικά αγνότητας της πρώτης μορφής. Δεν αρκεί. Καλείται, σ’ ένα επώδυνο ταξίδι εσωτερικής αναζήτησης, να ανακαλύψει την ανεξερεύνητη πλευρά της, τη σκοτεινή πλευρά…

Αν μπορούμε να διαπιστώσουμε μια εμμονή στο σινεμά του Aronofsky, αυτή είναι της τελειότητας. Από το Pi που ταλαντώνεται μεταξύ ευφυΐας και παράνοιας ως το Fountain που υπερίπταται στην αιώνια καταδίκη της αθάνατης αγάπης. Απ’ το Requiem for a Dream και την εκμηδένιση του ανθρώπινου σώματος, ως την τελειότητα της αντίστασης στη φθορά που συναντάμε στο The Wrestler. Κάτι ανάλογο ισχύει και εδώ. Μόνο που το Black Swan έχει πιο μεγαλεπήβολους στόχους. Δεν είναι μια ταινία για την τελειότητα. Είναι η αυτολεξεί περιγραφή της τελειότητας και των χιλίων μορφών της.


Αν αναζητούσα ένα συνώνυμο για το τέλειο, δε θα έβρισκα πιο ταιριαστή έννοια από αυτή του απείρου. Εκεί που το όλα και το τίποτα συγκλίνουν τραυματικά στο μηδέν. Εκεί που το μηδέν και το απόλυτο που τέμνονται αξεδιάλυτα. Αυτή την έννοια του απείρου καλείται να ερμηνεύει –και ερμηνεύει ιδανικά- η Portman. Δεν καλείται να «χορέψει» απλά το Λευκό και το Μαύρο Κύκνο. Καλείται να είναι ο Λευκός και ο Μαύρος ταυτόχρονα. Να είναι δηλαδή ταυτόχρονα αυτό που είναι και αυτό που δεν είναι. Ο Aronofsky, μέσα απ’ το αποκορύφωμα της αισθαντικότητας, τοποθετεί την τελειότητα σ’ αυτό που το μαθηματικό σύστημα των ανθρώπων καθιστά εξ’ ορισμού αδύνατο. Είναι αδύνατη η τελειότητα;


Αν κάτι μοιάζει να αντιστέκεται σε αυτή την αφηρημένη θεότητα της τελειότητας, αυτό είναι το συγκεκριμένο και το βέβαιο. Η κινηματογραφική φόρμα του Aronofsky, αυτό το χαοτικό πάντρεμα μεταξύ φανταστικού και πραγματικού, καθιστά τα πάντα πιο ασαφή. Εξασφαλίζοντας έτσι την απαραίτητη ομίχλη για να υπάρξει το ό,τι σε χρόνο άπειρο. Όμως, πάλι, τα πεπερασμένα όρια του σώματος, της συγκεκριμένης ύλης, αμύνονται, αντιστέκονται. Το οξύμωρο είναι ότι μόνο η ύλη δύναται να αποδείξει την ύπαρξη του άυλου. Οφείλουμε να απελευθερώσουμε το άυλο απ’ αυτή. Κι εκεί, μέσα στην υπαρξιακή αναζήτηση της χορεύτριας, στο ταξίδι της ανεξέλεγκτης ψυχοσωματικής απελευθέρωσης, η ύλη παραμορφώνεται. Το σώμα της σπάει. Ραγίζει. Αλλάζει πρόσωπα. Μέχρι που η μορφή παύει να έχει μορφή. Εξαϋλώνεται για να παραδοθεί, να εκχυμωθεί εξ’ ολοκλήρου στο πιο εκτυφλωτικό λευκό που υπήρξε και δεν υπήρξε ποτέ. Κι έπειτα χάνεται. Οριστικά. Γιατί είναι η τελειότητα που ορίζει το τέλος…

10 σχόλια:

Ιωάννης Moody Λαζάρου είπε...

Ιδανικό κείμενο για μια εξαιρετική ταινία

Γιώτα Παπαδημακοπούλου είπε...

Όλο λέω να το δω και όλο στην αναβολή είμαι! :(

ναυτίλος είπε...

Εμένα πάντως αν εξαιρέσεις την εκπληκτική Πόρτμαν η ταινία με άφησε αδιάφορη. Εύκολες λύσεις - η παντοδυναμία της μουσικής για να εκβιάσει ένταση στο τέλος -τα όνειρα οι φόβοι , οι στερήσεις μιας prima ballerina τόσο κοινότοπα, αναμενόμενες εξελίξεις, το καλό και το κακό...
Περίμενα κάτι πιο δυνατό!
την καλησπέρα μου
Χ.

ds είπε...

Δεν περίμενα τίποτα - πήρα το τίποτα.

Candidate είπε...

Προσωπικά είμαι fan του κλίματος που δημιουργεί ο Aronofsky στις ταινίες του. Στο σημείο που η Portman μετατρέπεται σε μαύρο κύκνο είχα ανατριχιάσει. Instant classic

kioy είπε...

eyxaristo poly gia ta sxolia kai tin anagwsi...

O kioy kai i cine-theasi 8a einai ksana energi se peripou 1 mina..

Nathalie είπε...

Δεν κατάλαβα πόσο σου άρεσε..

kioy είπε...

@Nathalie
Νομίζω η αρεσκεία μας ή η απαρέσκεια μας για τις ταινίες είναι έννοιες παροδικές που διαρκούν όσο το φέγγος της στιγμιαάις εντύπωσης. Η ταινία, αν έχει, έχει μια διάρκεια εντός μας. Συχνά, αν και ασυνείδητα, μη πεπερασμένη. Που οφείλουμε να την ιχνηλατούμε.

Προσωπικά βρίσκω το Black Swan άκρως ενδιαφέρον. Μοιάζει αποκαλυπτικό για τη φιλμογραφία του Darren, κάθε σκηνή κι ένα παραθυράκι στο παρελθόν. Ψυχογραφικό και αυτοψυχογραφικό. Με τόλμη, που ίσως να μεταφράζεται και σε αδέξιο θράσσος(αναλόγως οπτικής) ανανεωτικό. Και πυκνό, αναμενόμενα πυκνό, ως προς την αφήγησή του...

Χαιρετώ..

Nathalie είπε...

@kioy
Καλέ μου συμφωνώ μαζί σου απόλυτα, μάλλον δεν έγινα αντιληπτή. Εννοούσα ότι δεν κατάλαβα την κλίμακα. Γράφεις αρκετά ποιητικά, ξεφεύγεις (γι'αυτό μ'αρέσουν οι κριτικές σου, δεν είναι αυτά που έχουμε συνηθίσει), αλλά εδώ πραγματικά δεν κατάλαβα με τι εντύπωση έμεινες μετά το φιλμ. Το σχόλιό σου με βοήθησε βέβαια. Φιλιά από Γρανάδα, τα λέμε άμεσα.

Unknown είπε...

Πολύ ωραία ταινία ήταν και το "Μέσα από τις φλόγες"

Μπορείτε να διαβάζετε ένα δικό μας άρθρο για την ταινία.


Σινεμά: Το Ramnousia προτείνει "Incendies"- "Μέσα από τις φλόγες"