Les mains en l'air

Σκηνοθεσία: Romain Goupil
Παραγωγής: France / 2010
Διάρκεια: 90'

Πρέπει να είσαι λιγάκι αντι-πολιτικός, για να 'χει ο λόγος σου υπόσταση πολιτική, ικανή και άξια να ακουστεί, υπερβαίνοντας το ζεματιστό καζάνι των φανατισμένων αντιπαραθέσεων. Ο Romain Goupil, γνωστός απ' το "Να πεθαίνεις στα τριάντα", κάνει μια ταινία με μια πρωτοφανή παιδικότητα -απλότητα, όχι γλυκερές κορώνες- για το ενήλικο πρόβλημα των μεταναστών. Ενήλικα προβλήματα: όχι γιατί αφορούν τους ενήλικες, αλλά γιατί είναι οι ενήλικες που τα δημιούργησαν.


Οι ήρωες στο "Les mains en l'air" είναι παιδιά, και η γλώσσα του είναι η γλώσσα τους, δηλαδή η απλότητα. Ζούμε σε μια εποχή που η αταξία φαντάζει αποκλειστικά παιδικό προνόμιο. Το ίδιο και η ομορφιά. Τα παιδιά βιώνουν τον κόσμο στο μέγεθος του. Απαλλαγμένο από τις τόσες περιπλοκές που του προσθέτουμε. Γράφουν 5 για φυλακή, 3 για κίνδυνος και 1 για "φτου ξελευθερία", κι αυτό είναι όλο. Η Μιλάνα δε θα σε πει δειλό επειδή δεν θα σκύψεις να τη φιλήσεις, παρ' ότι οι καρδιές σας έχουν τατουάζ τα αρχικά του άλλου, παρ' ότι φιλιέστε με τα μάτια μέρες τώρα. Δε θα έρθει η αστυνομία της τυρόπιτας να σε συλλάβει επειδή έφαγες 2-3 μπισκότα παραπάνω. Όταν είσαι παιδί μπορείς να είσαι ο εαυτός σου με λιγότερες απώλειες. Μπορείς να αποκλίνεις απ' τον τρόπο που συνήθισαν να κοιτάνε τον κόσμο, γιατί σου επιτρέπεται, ακόμα, να έχεις τη δική σου ακατανόητη οπτική. Δε θα επικυρωθείς παραβάτης ή εγκληματίας αν είσαι ο εαυτός σου. Άντε να σε πουν άτακτο, ή το πολύ πολύ ανυπάκουο, κι αυτό είναι όλο.

Έρχεται όμως μια στιγμή, αυτή της ενηλικίωσης, που η συνοριακή γραμμή του εκάστοτε νόμου τέμνει τα πάντα σε δύο επίπεδα: νόμιμο-παράνομο. Η απλότητα χάνεται ανεπιστρεπτί. Όποιος είναι στο δεξί επίπεδο, το παράνομο, πετιέται στη φωτιά. Για να διευκολυνθείς να μείνεις στο προνομιούχο, το αριστερό επίπεδο, δημιουργούνται τόσοι και τόσοι καλοθελητές. Και τόσες συνταγές συμπεριφοράς. Πολιτικά κόμματα που σε ρυθμίζουν στη γεωμετρία του εκάστοτε σχήματος. Media, γραβατωμένοι λαιμοί και παππαδάκοι που σε παπαριάζουν με το σωστό και το λάθος. Έπειτα δημιουργούνται τόσοι και τόσοι μεταφυσικοί θεσμοί: "Παρακαλώ να κλειδώνετε την πόρτα μετά τις 10, εκ της ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ", "Ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων μπλα μπλα" κ.ο.κ. Τόσες ομάδες να ενταχθείς, σου προσφέρουν μια νόμιμη μάσκα, με μοναδικό αντάλλαγμα να σκεπάσεις, μέχρι να ξεχάσεις, το πρόσωπό σου. Κι αν ποτέ, κακή τύχη, βρεθείς με τη λάθος μάσκα στο απευκταίο επίπεδο, αν είσαι τυχερός και έχεις διασυνδέσεις με κανέναν υπουργάκο ή κανέναν δημαρχούλη, ούτε γάτα ούτε ζημιά. Στον ενήλικο κόσμο όλα είναι περίπλοκα, έχουν τόσα ονόματα, σαν τραπουλόχαρτα, κι εσύ διαρκώς πρέπει να παίζεις τα σωστά φύλλα.


Ο Romain Goupil δε θα αφιερώσει τόσο χρόνο και χώρο στους ενήλικες. Οι ήρωες του είναι τα παιδιά. Αυτοί γεμίζουν τα κάδρα ομορφιά και απλότητα. Παρακολουθεί τις σκανταλιές τους σε κοντινά πλάνα, τον απείθαρχο χαρακτήρα τους, τις ανησυχίες και την αυθόρμητη ευαισθησία τους, και με αυτά γαργαλάει με λιτότητα την περίπλοκη μηχανική των ενήλικων ευθυνών. Αλλά εκτός των παιδιών υπάρχει και η Valeria Bruni Tedeschi. Μια παθιασμένη γυναίκα. Που αδιαφορεί για τα τόσα και τόσα λερωμένα ονόματα που την περιβάλλουν, και τολμάει να παραμένει άτακτη. Να παραμένει ο εαυτός της. Αυτός είναι ο τρόπος της, ο παιδικός, να αγγίζει τους εαυτούς των άλλων στην αληθινή τους διάσταση.

Έτσι, ο Γάλλος σκηνοθέτης δεν πολιτικολογεί μεγάλα λόγια. Κοιτάει απευθείας το μεταναστευτικό ζήτημα με απλότητα, και καλεί τους ενήλικες να λύσουν ένα πρόβλημα, δυστυχώς διαχρονικό, που περισσότερο επιβλήθηκε από τις πρακτικές και τις πολιτικές μας. Για την επίλυση δε χρειάζεται να επικαλεστεί καμία ριζοσπαστική αριστερά, ούτε η ανένδοτη δεξιά, ούτε καν οι χλιαροί κεντρώοι. Να είμαστε περισσότερο απλοί, λίγο πιο πολύ άτακτοι και περισσότερο παιδιά. Αυτό μόνο.