Δευτέρα 5 Νοεμβρίου 2007

Dead Poets Society


Σκηνοθέτης: Peter Weir
Παραγωγής: USA / 1989
Διάρκεια: 128'

Ο κύκλος των χαμένων ποιητών ή η λέσχη των νεκρών ποιητών είναι το soft πέρασμα του Peter Weir από αλήθειες κατά του κομφορμισμού και του συντηρητισμού. Χωρίς να κρατάει αποστάσεις από το θέμα του, και πατώντας πολλές φορές σε ένα εξόφθαλμο voice over φτιάχνει μια ηθικοπλαστική ταινία. Κοπιάζει για να δημιουργήσει έδαφος για εύκολη επιβίβαση του κοινού διαμέσου συγκινησιακών και επικοινωνιακών τρικ. Ωστόσο ακόμα και αυτή η "ύπουλη" μέθοδος εξαγνίζεται σε μεγάλο βαθμό, καθώς η ταινία του αποτελεί αντιρρησία των χαλιναγωγημένων καιρών. Νομίζω πως αυτό την έκανε δυνατό κεραυνό στα χρονικά της έκδοσής της(κέρδισε και το oscar άλλωστε) αλλά το πλήρωμα του χρόνου στέκεται απειλητικά απέναντι της!

Αλήθεια που χάσαμε τον Peter; Μετά το αποδεκτό άλλα μάλλον "αδιάφορο" Master and Commander: The Far Side of the World τα ίχνη του αγνοούνται. Μας συνηθίζει ωστόσο σε μεγάλα διαστήματα αποχής. Ωστόσο μέχρι το 2009 έχει ανακοινώσει ήδη δυο δουλείες του. Γεγονός που δεν μπορεί να μη μας κάνει ανυπόμονους. Αλλά για την ταινία τώρα...

Θα θελα να σταθώ σε δύο σημεία για όποια ανάλυση της ταινίας. Ελπίζω αυτά τα σημεία να μην γίνουν αφορμή να παραλληριστώ με την άθλια έρευνα για την κριτική ποίησης που ορθώς κατακερματίζεται στο film. Θα 'θελά λοιπόν να αναφερθώ στα όσα η ταινία διαμηνύει άμεσα στον θεατή αλλά και τις "κλισέ", σε μεγάλο βαθμό, τεχνικές που χρησιμοποιεί. Τεχνικές και μέθοδοι που νομίζω επιστρατεύονται για λόγους ευκολίας. Με σκοπό να προσελκύσουν την μεγαλύτερη γκάμα του κοινού, αλλοτριώνοντας ως κάποιο σημείο το τέλειο θεματικά περιεχόμενο και την δυναμική της ταινίας!

Θεματικά λοιπόν δε μου μένει παρά να εξυμνήσω την άρτια αυτή δημιουργία. Δίνει την δύναμη που μπορεί να φέρει στις ομάδες το νέο αίμα. Αυτή την διαφορετική άποψη που μπορούν να προσφέρουν και να απογειώσουν οι νέες προσθήκες σε μια ομάδα. Προσθήκες που συναντάμε με την έλευση του αντισυμβατικού και ανοιχτόμυαλου καθηγητή Keating(Robin Williams), και του εσωστρεφή μαθητή, μα δυναμικού αγωνιστή Todd Anderson(Ethan Hawke). Ταινία που καθ' όλη την διάρκεια της αποτελεί έναν ύμνο για την ανθρώπινη ελευθερία, για την παιδική "ανευθυνότητα" και την βόλτα στα στέκια του ονείρου. Ταινία που πατάει και αντιστέκεται της βολικότητας των πραγμάτων. Των χαλιναγωγημένων προτύπων που η κοινωνία προβάλλει ως μοναδικά διέξοδα στα πλαστά αδιέξοδα. Που άνευ φραγμών εξυμνεί την προσωπική άποψη. Άποψη που μπορεί να γίνει δυνατή, μονοπάτι που μπορεί να γίνει ο δρόμος προς μίμηση όταν κουβαλάει το συνειδησιακό βάρος του αγωνιστή. Ταινία που αρνείται να συντηρήσει τον "φτιαχτό" κόσμο των υποχρεώσεων, και προτάσσει τα στήθια της για να αμυνθεί τις αγνές επιθυμίες ανθρώπων που δεν έχουν ακόμα προσβληθεί από την ασθένεια των καιρών. Βαθιά λοιπόν συνειδητοποιημένα νοήματα κατά του κομφορτισμού και του συμβατικού τρόπου που διεκπεραιώνονται τα πάντα είναι τα στοιχεία που περικλείουν το σύμπαν της ταινίας. Αυτά τα μηνύματα κάνουν ακόμα πιο σημαντική την ταινία αν αναλογιστούμε το real περιβάλλον του 1989. Εντατικό φούντωμα του καπιταλισμού σε όλο τον κόσμο, διαρκής υποδείξεις για φτιαχτά μέλλον. Άνευ ορίου αχρείαστες αυξημένες υποχρεώσεις που βαραίνουν ανήλικους ώμους, και μολυσμένα από μεγαλοκαρχαρίες στερεότυπα. Έτσι η ταινία στέκεται απέναντι απ' όλα αυτά, δίνοντας νέα πιο εσωτερικά πρότυπα στο κοινό της.

Όλα αυτά η ταινία τα κάνει μέσα από μια ιστορία που αναπτύσσεται σε ένα Αμερικάνικο κολεγιακού τύπου σχολείο. Όπου το κατεστημένο της διοίκησης βαραίνει με υποχρεώσεις τους μαθητές με σωρεία γνώσεων. Σκοπός η προετοιμασία των τροφίμων του για το θεοποιημένο κολέγιο. Θεοποιημένη και ευρέως αποδεκτή μόρφωση που διαφημίζεται σε όλες τις κοινωνίες. Αυτή την συντηρητική δομή καλείται να σπάσει ο καθηγητής Keating. Νέος φιλόλογος, που αρνείται να διδάξει στα παιδιά συμβατικές γνώσεις. Αντίθετα τα μυεί στον κόσμο της σκέψης, τα καλεί να πιστέψουν στις δυνάμεις τους, και να ορθώσουν σαν λάβαρο τις επιθυμίες τους ψηλότερα από κάθε υποχρέωση. Γιατί δεν υπάρχει μεγαλύτερη βλασφημία προς τον εαυτό σου από το να διαπιστώσεις πως χάνεις τις στιγμές της ζωής χωρίς να τις ζεις. Χωρίς να αρπάζεις απ' τα μαλλιά την ευτυχία που σου ανήκει. Έτσι τα παιδιά μέσα από την ελευθερία του νου, και ομαλές διαδικασίες ενηλικίωσης γίνονται ξεχωριστοί άνθρωποι. Έρχονται πραγματικά κοντά, σπάζοντας την απροσωπία των καιρών. Σε αυτή τους την εξέλιξη σημαντικό ρόλο παίζει η ελεύθερη διαπαιδαγώγηση τους μέσα από τον από κοινού ορισμένο θεσμό των νεκρών ποιητών και το αγαπημένο προς αυτά μάθημα του κύριου Keating. Μόνο που η νέα αυτή ανθρωποκεντρική και επαναστατική ιδεολογία έρχεται κόντρα στα καλά θεμελιωμένα συντηρητικά πρότυπα του περιβάλλοντος. Ακολουθούν σωρεία γεγονότων μέχρι τον τελικό προορισμό, όπου οι απελευθερωμένες και αφυπνισμένες συνειδήσεις δραπετεύουν από τον κόσμο της μιζέριας και ανεβαίνουν ένα σκαλί υψηλότερα για να δουν τον κόσμο από ψηλά...

Μια ταινία ένα πραγματικό ηθικοπλαστικό διαμάντι. Που μέσα από την "ποιητική" πλευρά της ζωής μιλάει με αλήθειες στον θεατή. Αυτή η θεματολογία της είναι και το κλειδί της αναγνώρισης... Για μένα όμως παρουσιάζει κάποια προβλήματα που αμαυρώνουν το συνολικό της περιεχόμενο. Ο Peter Weir δεν κρατάει αποστάσεις από το θέμα του. Χρησιμοποιεί αυθεντίες, και εξόφθαλμη διάκριση καλού και κακού κατά την δημιουργία των ηρώων του. Ήρωες που κουβαλούν την ιστορία της ταινίας αλλά δεν έχουν το εσωτερικό υπόβαθρο που θα διεκπεραιώσουν αψεγάδιαστα τα νοήματα. Αυτά τα κλισέ λοιπόν, εύκολοι ρομαντισμοί που αποσκοπούν στην μαζικότερη παρακολούθηση της ταινίας είναι η σκιά σε κατά τα άλλα απαστράφτουσες απόψεις. Ενώ στο ευρύτερο πλαίσιο, για να ειπωθούν τα μηνύματα, το σύμπαν στερείται φυσικότητας. Νομίζω πως η ταινία χάνει το στοίχημα να αναπαραστήσει φυσικά τον κόσμο ενός σχολείου, χρησιμοποιώντας συνηθισμένα πλάνα, καθώς και η έλλειψη εμβάθυνσης σε σημαντικούς παράγοντες της στερούν μια ακόμα καλύτερη εικόνα(εννοώ τους ρόλους τω διευθυντών, των γονιών και σε πολλά σημεία ακόμα και των παιδιών).

Στην γενικότερη κριτική των συντελεστών έχουμε αποδεκτές ερμηνείες από την πλευρά των ηθοποιών. Με ικανοποιητικότερες αυτές των δυο πρωταγωνιστών. Συναισθηματική αχνή μουσική, και επιβλητική φωτογραφία εναρμονίζουν το film. Γενικότερα νομίζω πως πρόκειται για μια μεγάλη ταινία. Που ωστόσο χάνει αρκετά στην τελική της μορφή. Λόγω της εμμονής της να φωνάξει άμεσα αλήθειες αντί να της ψιθυρίσει στο αυτί του θεατή στην πιο ακριβή τους μορφή!
Βαθμολογία 7,5/10

9 σχόλια:

ΠΥΓΜΑΛΙΩΝ είπε...

"...Oh captain, my captain!"

Τι μου θυμισες παλι;;;

Αλλη μια ταινια που ειχα δει (στο σινεμα παρακαλω) με μια "φιλη" την οποια ηθελα να εντυπωσιασω λεγοντας της πως θα ξετρελαθει με αυτη την ταινια!

Κι οντως κι ετσι εγινε! Δεν ξερω αν ηταν οντως λογω της ταινιας αυτης καθ'αυτης η λογω του αγουρου τοτε Ηθαν Χωκ που ομολογουμενως εδειχνε απο τοτε οτι θα ειχε μελλον στη σοου μπιζ!

Και ποιος να μας το λεγε αλλωστε οτι αυτο το παιδακι που θα μπορουσε να αρκεστει καλλιστα στα καλλη του εγινε ενας αρκετα καλος ηθοποιος και μετεπειτα σκηνοθετης!

Αποκορυφωμα της πορειας του εντελως υποκειμενικα: Το "Βefore Sunrise"!!!

Προσφατως μετα απο ποοοολη επιμονη ανακαλυψα και το "The hottest state" αν και πια μπορω να ξεχωρισω τις επαναλαμβανομενες μανιερες και να μην ενθουσιαστω απο τα φτιασιδωμενα θελγητρα τους!

Μετα τιμης,

Πυγμαλιων.

kioy είπε...

Αντιστρέφω τις τιμές και τις χάρες φίλε Πυγμαλίων. Ένα τόσο υπερπλήρη σχόλιο δεν μπορεί παρά από μόνο του να είναι κολακεία...

Σινεμά ακούω, άρα φαντάζομαι πως πέρασε μια 17ετία από τότε! Και όμως αυτή την ταινία, ακόμα την "χρησιμοποιούν" για ένδοξο εντυπωσιασμό του απέναντι φύλου! Και συγκεκριμένα το άκουσα από προσωπική απόπειρα φίλου!

Για τον Ethan τι να πω. Όντως ποιος να το 'λεγέ. Στην ταινία στέκεται καλά, αλλά οι μετοχές του ανέβηκαν επικύνδυνα. Ίσως το Before Sunrise που ανέφερες ήταν ταυτόχρονα και το εισητήριο για μια ανώτερη κινηματογραφική πορεία!

Καλό ξημέρωμα:)

Γιώτα Παπαδημακοπούλου είπε...

Γεια σου Kioy...
Είναι πραγματικά τρομερό πως μπαίνεις μες το μυαλό μου και κρίνεις ταινίες που έχω στα σκαριά...
Πραγματικά εξαιρτική ταινία παρά τις όποιες ατέλειές της.
Τα αντισυμαβτικά μηνύματα που περνάει, η διάθεση του να μπορείς να ονειρεύεσαι και να κρατάς το όνειρο ζωντανό, η δύναμη του να θέτεις στόχους και να τους πραγματοποιείς!
Πρέπει να ήμουν 10 χρονών όταν την πρωτοείδα και παρ' ότι μικρή με είχε αγγίξει και συγκινήσει απίστευτα.
Για τον Ethan δεν θα πω τίποτα. Τα είπε ο Πυγμαλίων κι εσύ.
Δε μπορώ όμως να μην σχολιάσω τον γλυκήτατο Robin. Αυτός ο άνθρωπος όταν εμφανίζεται στον φακό, καταφέρνει με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο να με καθηλώνει.
Φιλιά...

kioy είπε...

Γεια χαρά σου Γιώτα...

Πρόκειται για μια άτυπη "μεταφυσική" επικοινωνιά των έσω κόσμων μας, ε; :)

Ως προσ το σενάριο πολύ καλή, παίζει λίγο με τα κλισέ, περνάει ιδεατά μηνύματα ηθικής και συγκινεί τον ανυποψίαστο θεατή.

Όντως, συμφωνώ με τις αναφορές σου και για τον πολύ καλό στις ανάγκες του ρόλου Robin!
Χαιρετισμούς!

xristina είπε...

Πραγματικά μου αρέσει πολύ αυτή η ταινία.... Έχω στο μυαλό μου να την βάλω κ εγώ στο blog..:P by the way..Χαρήκαμε κ εμείς για την γνωριμία!

kioy είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
kioy είπε...

Μόλις (ξανα)είδα το Dead Poets' society και ομολογώ ότι είμαι ακόμα ιδιαίτερα συγκινημένη. Μου αρεσει πολύ ο τρόπος που γράφεις, αλλά δε συμφωνώ με τα σχόλιά σου για την απλοϊκή σκιαγράφηση των χαρακτήρων. Δεν πιστεύω ότι αποτελούν ευδιάκριτους φορείς του "καλού" και του "κακού", αλλά θεωρώ ότι σε οριακές ή κρίσιμες καταστάσεις διαγράφεται καθαρά το συναισθηματικό φορτίο που κουβαλάει ο καθένας μας. Τη στιγμή που ο Keating έγινε ο αποδιοπομπαίος τράγος έπρεπε να φανεί ξεκάθαρα σε ποιά πλευρά ανήκει ο καθένας. Δε χωράνε ενδιάμεσες συμπεριφορές την "ώρα της κρίσης". Όπως λέει και ο πρωταγωνιστής "ανοίχτηκαν δύο δρόμοι μπροστά μου. Επέλεξα τον λιγότερο περπατημένο"...

TO MAIL ΕΣΤΕΙΛΕ Η ΦΙΛΤΑΤΗ "MALIOSA"

Ανώνυμος είπε...

Reality shouts; Ideals whisper.
Εξαιρετίκή ταινία!! όμως στο whispering επιμένω. Στην ταινία τα βροντοφώναζαν,ενώ εγώ τα αναζητούσα μόνη μου.
Αυτά.Τα υπόλοιπα τα είπατε.
Ανώνυμη

kioy είπε...

Πρόκειται για πολύ δυνατή ταινία όντως! Χωρίς κανένα ίχνος υοτίμισης, άλλωστε και εγώ δεν πρέπει να είμαι πολύ μεγαλύτερος σου, φαντάζομαι πως έχεις ανήλικο εγκώσμιο βίο(*βάση αυτό που ανέφερες με τα μαθηματικά). Τη θεωρώ ιδανική ταινία για να μυήσει κάποιον έφηβο στον κινηματογράφο! Καθώς εφόσον δεν έχεις εντρυφήσει στην 7η Τέχνη σου δίνει όλα τα εφόδια να αναπτύξξεις μια πιο προσωπική-συναισθηματική σχέση μαζί του! Πάντως αν είσαι έτοιμη, θα σου συνιστούσα ανεπιφύλακτα να δεις το Picnic At The Haging Rock. Αν και με αυτό δε συμφωνούν πολλοί, εγώ πιστεύω πως η θεματολογία πηγάζει παρόμοιας προβληματικής, μόνο που εδώ τα πάντα είναι ειπωμένα μέσα απ' την ποιητικότητα της εικόνας!

Μεταφέρω τη θερμή καληνύχτα μου!