Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2007

Zodiac


Σκηνοθεσία: David Fincher
Παραγωγής: USA / 2007
Διάρκεια: 158'

Το παρελθόν ένδοξο, καταστατικό λαμπρό με τα θυελλώδη Seven, Fight Club, το ευρηματικό The Gane αλλά και τα κακώς κείμενα του Panic Room, το παρών είναι εδώ με το Zodiac, το μέλλον έπεται, και η τελευταία του άρτια σκηνοθετικά δημιούργημα δηλώνει πως μας χρωστάει ακόμα πολλά ο David και το πολυπράγμων cinema του, και αςτον ψάχνουμε με τον φακό για μια ταινία του!

Στα της υπόθεσης μάλλον οι λέξεις περισσεύουν για όσους ασχολούνται με την Αμερικάνικη ειδησεογραφία. Καθώς ο Fincher στριμώχνει τεράστιο όγκο πληροφοριών σε ένα πλήρη κινηματογραφικό δυομισάωρο αναμοχλεύοντας πιθανόν ότι έγγραφο υπήρχε γύρω από την υπόθεση του Zodiac, αρνούμενος πεισματικά να παραλείψει και την πιο ασήμαντη λεπτομέρεια σε έναν μάλλον τελειομανή στοχασμό που αγγίζει τις άκρες του ντοκιμαντέρ χωρίς ωστόσο να αποκόβει και τον παραμικρό πόντο δραματικότητας.

Για όσους όμως δεν ξέρουν ας τα πούμε με λίγα λόγια. Ο βαφτισμένος με το προσονύμιο της επιλογής του,Zodiac, ήταν ο serial killer της δεκαετίας του 60 στην Αμερική. Σκορπώντας τον τρόμο τόσο με τηδράση του, αλλά κυρίως με τις επιστολές που διένεμε στα έντυπα μέσα σχετικά με τη δράση του. Η ταινία δεν καταπιάνεται τόσο με την δράση του, αν και δε λείπουν οι αριστουργηματικές περιγραφές γύρω από τις στιγερές δολοφονίες του(τρεις αναφορές αν δεν απατούμαι στον αριθμό), ο Fincher αποφασίζει να περιορίσει τις αιματηρές σκηνές της δράσης και να προσανατολιστεί αυστηρά στην περιγραφή για το πως αντιμετώπισαν το θέμα τα δημοσιοτητοθηρικά μέσα μαζικής ενημέρωσης( κυρίως ο Τύπος αλλά δε θα μείνει έξω απ' το χωρό ούτε το ράδιο ούτε η tv) που προσπαθούν να κρατούν με κάθε τρόπο την είδηση πρώτο τραπέζι πίστα αρμέγωντας απ' το κοινό τον φόβο αλλά κυρίως την ακρωματικότητα. Θα προσανατολιστεί στην αστυνομική αντιμετώπιση που κυνηγά την δόξα όσο ο περίτρανός zodiac βρίσκεται στο full of fame. Και κάπου εκεί μπαίνει και ένας περίεργος καρτουνίστας, που μανιακά ζητά την αλήθεια πέρα από τα όρια του χρόνου αποκαλύπτωντας στην ουσία την σαπίλα του όλου συστήματος!

Η ταινία έχει αποσπάσει από τον χώρο της κριτικής απόψεις που ποικίλουν σημαντικά και εκτείνονται από την απόλυτη διθυραμβολογία ως την διακριτική παραγκώνιση της ταινίας. Για την θετική κριτική τι να πούμε, η ταινία είναι σκηνοθετικά ένα καλοκουρδισμένο ρολόι Λονδρέζικης προέλευσης με τους δείκτες να κολούν σε όρους αυστηρής, στεγνής, ψυχρής πραγματικότητας. Τόσο απλά, ίσως πρόκειται για την πιο καλοδουλεμένη ταινία της πενταετίας, σεναριακά άρτια, σκηνοθετικά εμβριθής και συγκεντρωμένη με περιορισμένες εκρηκτικές εκλάμψεις. Σε αντίθεση με τα ευέλικτα προκατορθώματα του, αυτό είναι με πειθήνια ευθυγραμισμένο στον σκοπό που προαναφέραμε! Τώρα ας πάμε στην αρνητική κριτική. Εδώ διακρίνω δυο κύριους λόγους ως γεννεσιουργούς δυνάμεις της. Την πρώτη που απορρίπτω παντόκορφα είναι ο κύκλος εξέλιξης της ταινίας. Πολλοί δεν αρκούνται στις λογικά αναπτυσόμενες ανατροπές του σεναρίου, αναζητώντας κορονάτα σκαμπανεβάσματα και αλλαγές. Όμως δεν θα τους κάνει την χάρη ο David Fincher που μένει σοβαρός και πιστός στα δρώμενα της ιστορίας. Αφού έτσι έγιναν τα πράγματα ρε παιδιά, μην ζητάτε να αλλάξουμε την ιστορία! Ωστόσο αυτή η ροή των πραγμάτων ίσως κάνει το τέλος να φαίνεται και ανολοκλήρωτο. Ενώ την άλλη ένσταση την διακρίνω στην άρνηση του δημιουργού να ασχοληθεί και περισσότερο κοινωνικοψυχολογικά παραθέτωντας παράλληλα και μια εμβάθυνση! Δηλαδή την εμμονή του να εξετάσει το θέμα με ψυχρούς αστυνομικούς όρους, ακριβώς με τον τρόπο δηλαδή που το κάναν τα μέσα. Και χωρίς την παραμικρή διάθεση να παίξει με της αληθινές διαστάσεις ενός φόνου, τις οικογενιακές διαταραχές και την κατάδειξη της βαθύτερης πηγής των συμβάντων. Παρ' όλα αυτά ο Fincher γεμίζει την ταινία του με αυτούσιες πληροφορίες προσανατολισμένος στην ανακάλυψη του serial killer από το πρίσμα των αρμοδίων.

Έτσι σε πρώτο πλάνο έχουμε την ανάμειξη μέσων μαζικής ενημέρωσης στα όρια που φτάνουν τον ανταγωνισμό. Μακριά από κάθε είδους ευσυνειδησία, αλλά κινούμενοι ο καθένας για την προσωπική του δόξα. Όταν τα ίχνη του Zodiac σβήνουν παρά το κακό που έχει προκαλέσει στην κοινωνία(άνω των 30 φόνων), όλοι σιγά σιγά εγκαταλείπουν την υπόθεση προφασιζόμενοι ανήκουστες και αστήριχτες δικαιολογίες. Το θέμα είναι ότι ο Zodiac έπαψε να πουλάει, και έτσι κάθε προσπάθεια κρίνεται ασύμφορη! Αντοδιαμετρικά αντίθετος και παθιασμένος ένας απλός άνθρωπος(καρτουνίστας στο επάγγελμα) διψασμένος για αλήθεια θα φτάσει σχεδόν μόνος του στην ανακάλυψη την άγνωστης γης. Ο καρτουνίστας(ο εκπληκτικός Jake Gyllenhaal) με την δράση του δείχνει την αναποτελεσματικότητα αυτής των αρμοδίων με τον πλέον ειρωνικό τρόπο. Επίσης θα μπορούσαμε να πούμε πως η κραυγαλέα αναζήτηση του καρτουνίστα παραληρίζεται με αυτήν του δημιουργού για την εξιχνίαση της υπόθεσης. Άρα μπορεί να πούμε με πάσαεπιφυλακτικότητα πως ο David Fincher βλέπει στον Jake Gyllenhaal τον εαυτό του!

Ο David Fincher με το πλέον ολοκληρωτικό και καλοδουλεμένο του σενάριο ώριμος όσο ποτέ, οι εκπληκτικές ερμηνείες των Jake Gyllenhaal, Mark Ruffalo εγγυούνται μια άκρως ενδιαφέρουσα κινηματογραφική δημιουργεία η οποία ωστόσο ιδρώνει κάπως τον θεατή με την εμμονή του δημιουργού στην αστυνομική ανάλυση του θέματος!
Βαθμολογία 8/10

5 σχόλια:

Γιώτα Παπαδημακοπούλου είπε...

...Καλογυρισμένο, με έξυπνες στιγμές έντασης, το σασπένς δεν απουσίαζε (αυτό βέβαια είναι υποκειμενικό, αν κάποιος θεωρεί σασπένς μόνο τα πιστολίδια ή μια γκόμενα που προσπαθεί να ξεφύγει από έναν τρελό με χασαπομάχαιρο, τότε όχι, δεν είχε), δυνατές και ταυτόχρονα ρεαλιστικές ερμηνείες με καλό δέσιμο μεταξύ τους κι άψογη μεταφορά του κλίματος της εποχής και του ψυχογραφήματος των ηρώων. Στα μόνα μείον, η ανεξήγητα μεγάλη διάρκεια και η κάθαρση που τελικά δεν ήρθε. Ίσως βέβαια οι θεατές που δεν γνωρίζουν την πραγματική ιστορία να μπερδευτούν κάπου εξαιτίας του μεγάλου όγκου πληροφοριών που καλούνται να συνδέσουν μαζί με τον Graysmith. Πέραν τούτου, άσχετα απ’ το γεγονός ότι μου άρεσε, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως ταινία για όλους. Γι’ αυτό πριν την επιλέξετε ή την απορρίψετε, καλό θα ήταν να ενημερωθείτε για τι ακριβώς πρόκειται κι αν είναι δυνατόν κι έχετε τη διάθεση, να ρίξετε μια ματιά στην πραγματική ιστορία. Έτσι ίσως είναι ευκολότερο να παρακολουθήσετε την ιστορία, να καταλάβετε και να επεξεργαστείτε την πληθώρα πληροφοριών που δέχεστε καθ’ όλη τη διάρκεια της προβολής. Και να θυμάστε τι έλεγε στη διαφήμιση της ταινίας: "There's more than one way to lose your life to a killer".

kioy είπε...

Συμφωνώ στο πρώτο κομμάτι μαζί σου!
Στο της ώρας διαφωνώ! προσωπικά δε με κούρασε καθόλου. Και θεωρώ πως το ΄χρονικό "τράβηγμα" ωφείλεται στην αποδεκτή προσέγγιση από τον Fincher για την λεπτομερή, τελειομανή παράδοση της ιστορίας!
Όσο για την κάθαρση ok, μπορεί να αφήνει μια αίσθηση ανολοκλήρωτου, αν και αυτή η πρόταση περιέχει έναν βαθμό αφέλειας, αλλά αυτό πηγάζει από την ιστορία. Έτσι έγιναν τα πράγματα, έτσι τα παρουσιάζει ο David!

Γιώτα Παπαδημακοπούλου είπε...

Αυτό ήταν το γενικό συμπέρασμα. Αν διαβάσεις την ολόκληρωμένη κριτική μου στο blog μου, ίσως η άποψή μου σου φανεί πιο ολοκληρωμένη. Απλά αν ήταν λίγο πιο μικρή, θεωρώ ότι θα μιλάγαμε για εργάρα.

Stepas είπε...

Ρε συ kioy για δώσε χείρα βοηθείας γιατί ειλικρινά μπερδεύτηκα. Ο Jake Gyllenhaal που αναφέρεις κι εσύ, είναι ο πρωταγωνιστής; Αυτός που είναι αστυνομικός και ψάχνει την υπόθεση και έχει μία σύζυγο και έναν γιο (τον Τζόνι); Αυτός δηλ υποδύεται τον Robert Graysmith στο βιβλίο του οποίου βασίστηκε το έργο; Γιατί αν είναι αυτός (αν κατάλαβα καλά και δεν έχω παραισθήσεις) η ταινία τον δείχνει σαν κανονικό αστυνομικό και πουθενά δεν αναφέρεται ότι είναι καρτουνίστας ή εν πάση περιπτώση ότι δεν είναι επαγγελματίας αστυνομικός.

Επίσης, απ'ό,τι διάβασα η υπόθεση δεν έχει εξιχνιαστεί οριστικά έτσι; Αυτός ο Α.L. Allen που κατηγορείται (και από τον Graysmith) ως Zodiac δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι όντως αυτός, έτσι; Επίσης η ταινία δεν δείχνει κάτι για εξιχνίαση νομίζω.

Για διαλεύκανέ τα μου λίγο τα παραπάνω, γιατί διαβάζοντας διάφορες κριτικές, μου φαίνεται ότι δεν πολυκατάλαβα τι είδα τελικά...

Όσο για την ταινία καθεαυτή, καλογυρισμένη αλλά επιφανειακή και ως συνήθως σε τέτοιου είδους ταινίες φτιάχνεται ένα γοητευτικό πέπλο μυστηρίου που σε κάνει να ταυτιστείς με έναν μανιακό δολοφόνο. Καμία αναφορά σε κοινωνικό περιβάλλον, αίτια κλπ. Στα θετικά αυτό που αναφέρεις, η κριτική ματιά στον τρόπο που χειρίζεται το "σύστημα" (ΜΜΕ, εξουσία, αστυνομία κλπ) τέτοιες υποθέσεις.

Ανώνυμος είπε...

Now that we have described discount links of london the one way linking process, how can you get links of london silver websites to link just to you? One answer is that it is links of london sale dependent on your sites content, especially if you links london jewellery have unique content. Other websites will link cheap links of london to you if you have interesting content that links london bracelet compliments their content. The problem is that you london links charms really have to have something exceptional. links of london watches sale One easy way to get a type of one way link called discount links of london rings a back-link. These are links to articles that you cheap links of london necklaces have written and distributed through article directories.