Σκηνοθεσία: Cristian Mungiu
Παραγωγής: Romania / 2007
Διάρκεια: 113'
Ο 39χρονός πλέον Cristian Mungiu, με αυτή την τετράμηνη και κάτι κυοφορία καταφέρνει να φτιάξει μια αξιομνημόνευτη ταινία. Η αναγνώριση ήρθε άμεσα, από τις λίγες φορές που ταινία ανάλογου δυναμικού δεν πέφτει θύμα κριτικού εγκλήματος, με την βράβευση της στον βασιλιά των φεστιβάλ, στις Κάννες! Ο πολυτάλαντος Christian μετά από αξιοπρόσεκτες δουλειές μικρού μήκους στο παρελθόν, αλλά και το κωμικό Occident, κάνει μια ταινία που σπάει τα Ρουμανικά σύνορα. Μια ταινία για την χώρα του, μέσα από την αναλυτική πολιτικοκοινωνική ματιά του δημιουργού!
Μια Κινεζική παροιμία λέει το εξής: "Η διαφορά του σοφού απ’ τον κοινό άνθρωπο είναι ότι ο σοφός ξέρει πώς είναι ένας κοινός άνθρωπος." Νομίζω πως για όποιον δει την ταινία δεν υπάρχει αμφιβολία περί αυτού του είδους την σοφία που διέπει τον δημιουργό. Μόνο που ο Christian Mungiu δεν περιορίζεται μόνο στην ανθρώπινη σοφία. Απεναντίας περνάει και στην κινηματογραφική, αν αυτή ορίζεται έτσι. Χρησιμοποιεί τα μέσα(τους ηθοποιούς του, την φόρμα του, τους φακούς του, τα κουστούμια κτλ) υπηρετώντας τον νατουραλισμό. Μιλάμε για το απόγειο του ρεαλισμού με ακρίβεια πραγματικότητας. Η πλήρη φυσικότητα που αποτελεί από μόνη της, την πιο επαναστατική κινηματογραφική δομή. Δομή που με τίποτα δε μπορεί να χωνέψει ο ανυποψίαστος θεατής.
Με αυτή την φυσικότητα λοιπόν μεταφερόμαστε στον τόπο του εγκλήματος. Στις δυο ηρωίδες. Εκ των οποίων η μία κυοφορεί τον ανεπιθύμητο καρπό μιας στιγμιαίας σχέσης. Οι φίλες αποφασίζουν ενωμένες να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Οδηγούνται στο κατώφλι μιας παράνομης έκτρωσης και στον ιστό ενός κακεντρεχή ιατρού που υπονομεύει την εκπόρνευσή τους. Με χειρουργικό τρόπο κατευθύνει την ένταση, και αρμέγει τις ανάγκες ζωής σε ένα παράνομο παιχνίδι θανάτου. Μόνο που τα από ζωής βγαλμένα γεγονότα φανερώνουν στο προσκήνιο κάποιες απροσδόκητες ενδόμυχες πτυχές. Πτυχές οι οποίες εκπορεύονται από τον ατομισμό του καθένα. Τον ατομισμό που οριοθετείται στα προσωπικά συμφέροντα. Και εν τέλη αυτές οι νύξεις οδηγούν σε "άφωνες" εσωτερικές συγκρούσεις μεταξύ των ηρώων.
Απλό και λιτό το story. Εκκωφαντική η προσέγγιση του. Αυτοπεριγραφική εξιστόρηση της πραγματικότητας που στενεύει τα περιθώρια. Και ο θεατής εγκλωβίζεται μεταξύ της γυμνής φυσικότητας και της εμβρόντητης δραματουργίας. Η φυσικότητα στη σκηνή, η κάμερα παρατηρητής, και ο θεατής δέχεται τα χτυπήματα από την μοίρα των ηρώων. Μοναδικά αληθινό και το πολιτικό περιβάλλον που πλάθει η ταινία. Τοποθετείται στην διδακτορική Ρουμανική κοινωνία του '80. Όπου η καχυποψία, η δυσκαμψία στη λήψη αποφάσεων και οι στείρες εκ στερεοτύπων προερχόμενες φιλοδοξίες συνθέτουν τόσο το πολιτικό αλλά και το σκηνικό background του film. Με σκηνές οι οποίες αλλεπάλληλα βγάζουν από την φαρέτρα τους πλούσια κοινωνικοπολιτικά μηνύματα.
Η κάμερα του Moungiou είναι κολλημένη στο ύψος του προσώπου των ηρώων. Σε μια επιτυχημένη απόπειρα να μην χάσει ούτε πόντο από την εσωτερικότητα των ηρώων του. Πρωτοποριακή μέθοδο που εξασφαλίζει την αιματηρή επιβίβαση του κοινού στον κόσμο του δημιουργού. Αυτή η "στενή" παρακολούθηση των ανθρώπων, και κυρίως της πρωταγωνίστριας και τραγικής ηρωίδας Otilia(Anamaria Marinca) της φίλης της εγκυμονούσας, δίνει την μισάνθρωπη φύση που διέπει το σύμπαν της ταινίας. Μισάνθρωπη φύση που εξάγεται από το πολιτικό σύστημα, και πρότερα από την προσωπογραφική ψυχοσύνθεση των ειδώλων με την δέουσα φυσική υπόσταση στο πανί. Κραυγαλέα ξεσπάσματα, σιωπηλές εσωτερικές συγκρούσεις, απόγνωση, απόρριψη είναι λίγα απ' το μισάνθρωπο πέπλο της ταινίας. Δεν υπάρχει πιο σοκκαριστική σκηνή. Από την κολλημένη κάμερα στο ύψος του νεκρού μωρού. Την κάμερα στον θάνατο πριν αυτός προλάβει να γίνει ζωή, και ταραγμένους ήχους από απεγνωσμένα μισοζωντανά είδωλα να ψάχνουν τρόπο να ξεφορτωθούν τον θάνατο... Αυτή η κάμερα εφιαλτικά ακολουθεί και συνδέει τον θεατή στο μίζερο σύμπαν της ψυχρής αυτής ανθρωπότητας...Ενώ ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε τόσο για το τελικό λυτρωτήριο πλάνο. Που δηλώνει την λεπτή μη αναστρέψιμη κόκκινη γραμμή. Όσο και για τα ατμοσφαιρικά σκοτεινά πλάνα που σκορπούν ναυτία στην απεγνωσμένη προσπάθεια της ηρωίδας να απαλλαγεί από το βαρύ φορτίο των ευθυνών. Τόσο των δικών της, όσο και αυτών που η ίδια έχει επωμιστεί.
Μια ταινία που κατά τη γνώμη μου εκτός από ότι θα μείνει στην ιστορία, βάζει τις βάσεις για ένα extra νατουραλιστικό κίνημα. Λοιπόν δείτε το, δεχτείτε "σαδιστικά" την γροθιά στο στομάχι. Και αφήστε την ακόμα, ανεξερεύνητη δύναμη της έβδομης τέχνης, να σας καθηλώσει...
Βαθμολογία 9/10
2 σχόλια:
Καλημέρα.
Σίγουρα το πιο ωραίο κομμάτι σου για μια, ούτως ή άλλως, από τις καλύτερες ταινίες που έχεις ασχοληθεί. Λυπάμαι για το 9/10 (η ταινία είναι απίστευτο instant classic, ε;), χαίρομαι πολύ για συγκεκριμένες εμπνεύσεις του ωραίου κείμενού σου (τις μικρές μου ενστάσεις θα τις μετρήσεις σε ακόλουθο σχόλιο ή στο κείμενο που σήμερα θα προσπαθήσω να γράψω, αφού χτες είδα για δεύτερη φορά το φιλμ και έμεινα πάλι συγκλονισμένος).
Τα λέμε!!
Γεια και χαρά σου! Η ταινία είναι ένα αποστασιοποιημένο γερό "πράγμα" που προξενεί άφθονα ερεθίσματα στον θεατή. Μιλάμε όντως για μια σπουδαία δουλειά.
Τώρα για τις ενστάσεις: Η βαθμολογία για μένα είναι μια μαθηματική παράσταση που εκφράζει την αρεσκεία σου ως προς ένα ε΄ργο τέχνης! Όμως νομίζω τελικά νομίζω πως κάθε έργο τέχνης αδικείται από μια τόσο φτηνή αντιμετώπιση! Και για μένα η βαθμολογία είναι κάτι φλου. Πάντως όταν βάζω το 9 σε μια ταινία πρόκειται για ένα αριστούργημα, που μεστώνοντας στο χρόνο, στο εσωτερικό του αναγνώστη μπορεί να κινηθεί ακόμα πιο ψηλά!
Άλλωστε όπως προείπα η βαθμολογίες μου πάντα είναι ενδεικτικές.
Δημοσίευση σχολίου