(στον Witold Gombrowicz)
Έχετε μυηθεί στην τέχνη της αποτυχίας; Μα τι λέω, είστε ήδη μυημένοι. Η τέχνη της αποτυχίας είναι το πεπρωμένο σας. Το έργο σας δεν είναι ποτέ καλό. Ποτέ αρκετά καλό. Το παρουσιάζετε, το φανερώνετε, ελπίζετε πώς μέσα απ' αυτό θα σας αναγνωρίσουν, ότι θα σας αποτιμήσουν ευνοϊκά, περισσότερο από ευνοϊκά, ότι θα σας αποδώσουν δάφνες. Ότι θα σας ξεχωρίσουν ως τον πλέον σημαντικό ανάμεσα στους πλέον σημαντικούς. Κι όμως το έργο σας δεν είναι ποτέ αρκετά καλό. Το σχέδιο χαλάει. Μόλις που έχετε εμφανίσει το έργο σας κι εκείνο σε λίγο έχει κιόλας ξεχαστεί. Περιφρονείται και τοποθετείται ανάμεσα στη λήθη και σ' απαξιωτικά μισοχάχανα. Εκεί τοποθετείστε κι εσείς. Εκεί που είχατε πιστέψει ότι η μοίρα θα γελάσει, οτι επιτέλους η μοίρα θα γελάσει σ' εσάς προσωπικά, το πρόσωπό της αλλάζει έκφραση, παίρνει ένα μειδίαμα που δε φανερώνει τη χαρά, αλλά την ειρωνεία. Οπισθοχωρείτε. Κι εργάζεστε. Εργάζεστε σκληρά. Βάζετε όλα σας τα δυνατά. Για να επιστρέψετε, να επανεμφανιστείτε με μια νέα πραγμάτια. Με μια νέα σοδειά. Την τέλεια μορφή του έργου σας. Στο μεταξύ βγαίνετε με συναδέλφους, με ανθρώπους από διαφορετικούς χώρους. Προσπαθείτε να τους πάρετε με το μέρος σας. Πασχίζετε για την εύνοια τους. Προσπαθείτε να φέρετε κοντά όλους όσους πιστεύετε ότι την κρίσημη ώρα της αποτίμησης του έργου σας, η κρίση τους θα μετρήσει. Κι όμως αποτυγχάνετε. Αποτυγχάνετε και πάλι. Η αποτυχία έχει γίνει για εσάς μια εμμονή. Εμφανίζεστε με τα καλά σας και κανείς δεν αναγνωρίζει σ' εκείνα τίποτα το καλό. Κανείς δεν σας ανακηρύσσει ως νούμερο ένα ειδήμονα στην ειδικότητά σας. Η αποτυχία σας στοιχειώνει. Αρχίζετε να τρέχετε. Και τρέχετε πολύ. Όμως το τρέξιμο σας δεν είναι αρκετά γρήγορο για να προσπεράσετε εκείνους που προπορεύονται, ούτε για να απομακρυνθείτε από εκείνους που σας πλησιάζουν. Για μια στιγμή σταματάτε. Προσπαθείτε να ξεχάσετε. Σχεδόν τα καταφέρατε. Σχεδόν ξεχάσατε. Σχεδόν ηρεμείτε. Κι όμως η αποτυχία σας την έχει στημένη στη γωνία για άλλη μια φορά. Σας περιμένει στο αυτοκίνητο που περνάει από μροστά σας κι εσείς αναγνωρίζετε τον κατασκευαστή, σας περιπαίζει στην επωνυμία των ρούχων του διπλανού σας. Η αποτυχία σας παίζει κρυφτούλι στο ντουλάπι σας, στη μάρκα του πακέτου των μακαρονιών σας. Καθένας διαπρέπει στον τομέα του, κι εσείς αποτυγχάνετε ξανά και ξανά και πάλι, αποτυγχάνεται σε όλα, σε όλα εκτός από το να αναγνωρίζετε την ανωτερότητα των άλλων στους τομείς τους. Η αποτυχία έχει γίνει για εσάς μια εμμονή. Τη συναντάτε παντού. Έχει ριζώσει στο βλέμμα σας. Στην αναπνοή σας. Η τέχνη της αποτυχίας είναι η φύση σας. Δε θα σας αναγνωρίσουν ποτέ σε κάποια ανώνυμη στάση του μετρό. Δε θα σας επευφημήσουν σε κάποια δεξίωση. Δεν θα σταματήσουν τις κουβεντούλες τους καθώς περνάτε από μπροστά τους. Οι νίκες σας ήταν μικρές. Πολύ μικρές. Τα κατορθώματα σας ελάχιστα. Για να είμαι δίκαιος, ίσως όχι και τόσο ελάχιστα αλλά ποτέ επαρκείς. Οι νίκες σας ίσως κι αυτές να μην ήταν τόσο μικρές, κι όμως ήταν ύπουλες. Δεν ήταν ποτέ αρκετές. Παρ' όλα αυτά σας πρόσφεραν μια ικανοποίηση, σας εφοδίαζαν με μια παροδική ικανοποίηση, σας εμφύτευαν τον απαραίτητο προσωρινό ενθουσιασμό, για να ριχτείτε ξανά στην τέχνη σας, στην αγαπημένη σας τέχνη, την αποτυχία. Και να ριχτείτε σ' αυτή για τα καλά, μ' όλη σας τη δύναμη, να ριχτείτε με τη θέλησή σας. Αυτό ήταν οι νίκες σας, οι νίκες σας ήταν η απαραίτητη θέληση για να συνθλίψετε και να ξανασυνθλίψετε την πίστη σας μπροστά στο πεπρωμένο σας της αποτυχίας. Το αναπόδραστο βασίλειο σας. Με τη σκιά του, την βαριά κι επίμονη σκιά, ριγμένη διαρκώς επάνω σας. Μέχρι να σας αφανίσει. Να σας εξαφανίσει. Να σας κάνει εντελώς ασήμαντους κι ίσως περίγελους μες σ' αυτή την τόσο χορταστική ασημαντότητα που εσείς αρνείστε πεισματικά να αναλάβετε. Η εμμονή της αποτυχίας σας παρέδωσε την αγωνία της αποτυχίας. Τον ιδρώτα. Το σύγκρυο. Τη διαρκής αναγνώριση του υστερήματος σας. Της υστερίας σας. Σε σύγκριση όχι μόνο μ' εκείνους που ανταγωνίζεστε, αλλά το υστέρημά σας, το συνεχές υστέρημα ακόμα και σε σχέση σ' αυτό που σας περιμένει, σ' αυτό που θα συναντήσετε στη στροφή του δρόμου, στη μακρινή αυτή στροφή, και που αναμφίβολα θα σας θάψει, θα σας εκτοπίσει στο μοναδικό ρόλο για τον οποίο είστε προορισμένος, την παραδοχή της κατωτερώτητάς σας. Κι όμως η αγωνία της αποτυχίας, σας οδηγεί στην αγωνία, που δεν παύει να είναι αγωνία. Μια κατάσταση εμπύρετη. Δηλαδή μια κατάσταση σχεδόν ευτυχής. Γιατί η αν η εμμονή της αποτυχίας δε σας εξωθούσε στην αγωνία της αποτυχίας και την αγωνία, τότε θα σας οδηγούσε στο θάνατο. Κι ένας τέτοιος θάνατος δεν θα ήταν ηρεμία. Δεν θα ήταν γαλήνη. Δεν θα ήταν ανάπαυση. Δεν θα ήταν ούτε το τέλος της αποτυχίας σας ωστόσο, αλλά μονάχα η απόλυτη ένδειξη της επιβεβαίωσης της αποτυχίας. Η εκμηδένισή σας. Η εκμηδένιση και ο αφανισμός σας αυτή τη φορά απέναντι και από την αποτυχία. Αφού ο θάνατος θα σήμαινε την αποτυχία σας να εκπληρώσετε τον μοναδικό σκοπό για τον οποίο είστε προορισμένος: να αποτυγχάνετε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου