Dolls

Σκηνοθεσία: Takeshi Kitano
Παραγωγή: Japan / 2002
Διάρκεια: 114'

"Εγώ θα 'μαι δίπλα σου σιωπή, σιωπή,
άρωμα, άρωμα, δεν θα συνηθίζω να σκέφτομαι,
δεν θα 'χω λόγια, δεν θα 'χω πόθους
θα συνηθίζω μόνο ν' αγαπώ"
Alfonsina Storni

Στο πατάρι, μέσα σε κούτες που τις χτυπά η υγρασία, έχω όλα τα παιχνίδια των παιδικών μου χρόνων. Όταν ανάβω το κερί βλέπω τα παιχνίδια σπασμένα. Ελαττωματικά. Ακατάλληλα για χρήση. Έχουν υποστεί σε βάθος την κακή μεταχείριση. Την αδεξιότητα του οικείου. Έχουν αφεθεί δίχως άλλο στα εκτενή βασανιστήρια της αγάπης.

Ποιος μπορεί να σε κάνει να υποφέρεις περισσότερο, εκτός από μένα;

Προχωράμε μαζί. Όμως το μαζί έχει περάσει από τόσα μέρη, από τόσα συναισθήματα που είναι και λίγο χώρια.

Δεν είμαι σε πένθος.
Είμαι πένθιμος.

Μαλακώνουν τα χέρια, μαλακώνουν τα πρόσωπα όταν η καρδιά λύνεται από τα φρικτά συναισθήματα που της κρατάνε το χέρι.

Το να σου αφιερώνομαι είναι μια κατάσταση απέραντη. Σου αφιερώνομαι αλλά δε μου ανήκεις. Τι είναι αυτό που μας ενώνει, αφού δε μπορεί να μας χωρίσει;

Πένθος σημαίνει υπομονή χωρίς προσδοκία.

Η μοναξιά τελειώνει εκεί που χάνεται η επιθυμία, εκεί που αρχίζει η αφιέρωση.

Κι εκεί αρχίζει.

Ενωμένοι, χωριστοί και ολόκληροι.

Έχασα την όρασή μου. Όχι τον τρόπο να σε κοιτάω. Απέραντη η θάλασσα. Το κόκκινο σβήνει μέσα στο γαλάζιο.

Εγώ φταίω για όλα. Πρέπει να θρηνώ; Πρέπει να ευγνωμονώ;

Οι κούκλες βρέθηκαν ρημαγμένες. Αλλού το κεφάλι, αλλού τα πόδια, αλλού τα σώματα. Διαμελισμένες. Διαμελισμένες αλλά μαζί.

Trans-Europ-Express

Σκηνοθεσία: Alain Robbe-Grillet
Παραγωγή: France / Belgium / 1967
Διάρκεια: 105'

Θέλω να σκηνοθετήσω τον ήρωά μου.

Οι δημιουργοί υποβάλλουν τους ήρωες τους σε μια σειρά από δοκιμασίες μέχρι να τους επιβαιώσουν τον λόγο ύπαρξής τους. Αφού συμβεί αυτό, κινούν τους ήρωες υπομονετικά, ως άλλες μαριονέττες, βήμα-βήμα, ούτως ώστε να ιχνογραφήσουν την περιοχή που επιθυμούν να αποκαλύψουν μέσω αυτών. Υπάρχει μια σαδιστική στάση των δημιουργών απέναντι στους ήρωες. Σχεδόν μια σχέση βίας. Ο ήρωας ανήκει στον δημιουργό και μέσα στο ναό του πράττει καθ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση.

Στην πραγματικότητα οι ήρωες δεν είναι τόσο υποτακτικοί. Οι ήρωες είναι απρόβλεπτοι, μπορούν να γίνουν ατίθασοι. Όσο και αν οι δημιουργοί δεν θέλουν να το παραδεχτούν, όσο κι αν δεν θέλουν να κοντράρουν τον εγωκεντρισμό τους, ποντάρουν σ’ αυτά τα, θα έλεγες αυτόφωτα, στοιχεία των ηρώων. Ποντάρουν στη στιγμή που ο ήρωας θα αυθαιρετήσει. Που θα φερθεί με ασυδοσία. Άλλωστε το θαύμα –της δημιουργίας και όχι μόνο- συμβαίνει όταν οι ήρωες βρίσκουν τη δίοδο σε κάποια μυστική-κλειδωμένη κρύπτη του δημιουργού. Όταν αναδύουν στην επιφάνεια, μέσα από αυτό το πηκτό σκοτάδι, χειρονομίες και στάσεις που παραμένουν άγνωστες για το δημιουργό. Μια πραγματεία συμπεριφορών και μορφασμών για την οποία ο δημιουργός δε φέρει καμία ευθύνη. Στοιχεία ενός ευρύτερου σύμπαντος. Που αφού δεν αποτελούν αυστηρή ατομική ιδιοκτησία, μπορούν να ενώσουν τα άτομα σε κάτι πιο αφηρημένο και ταυτόχρονα πιο δομικό.

Από αυτή τη στιγμή, τη στιγμή που οι ήρωες αυθαιρετούν, ο δημιουργός παύει να έχει τα ηνία. Ο δημιουργός γίνεται και λιγάκι ο ήρωας του ήρωα του. Αφού ο ήρωας έχει τρυπώσει για τα καλά μέσα στα μύχια του. Οι ήρωες πλέον δεν λειτουργούν περισσότερο σπλαχνικά απ’ ότι τους έχουν φερθεί οι πατέρες τους. Έχουν ξεκλειδώσει την κρύπτη με τα δώρα και εξωρυγνύουν από εκεί μέσα όλα τα σωθικά. Χωρίς λεπτότητα. Χωρίς διάκριση. Τα νυστέρια των δημιουργών αχρηστεύονται. Η εξουσία αλλάζει χέρια. Ο δημιουργός αισθάνεται ευλογημένος, καθώς χωρίς να το κατευθύνει, συντελεί το θαύμα της αποκάλυψης. Ταυτόχρονα αισθάνεται ξεγυμνωμένος. Είναι γεμάτες ένταση οι σχέσεις των δημιουργών με τους ήρωες. Γεμάτες αμηχανία. Σχεδόν δεν κοιτιούνται στα μάτια αυτοί οι δύο.

Όταν η ταινία τελειώνει, ο δημιουργός και οι ήρωες αναστενάζουν με ανακούφιση. –Εσείς δε μπορείτε να το δείτε, βλέπετε τους τίτλους τέλους-. Έπειτα, ο δημιουργός και οι ήρωες μπορεί να μείνουν για χρόνια σε απόλυτη σιωπή, σ’ ένα εκτενές fade out, μέχρι να αποκαταστήσουν τη σχέση τους, μέχρι να συμφιλιωθούν, μέχρι να εξαλείψουν την μεταξύ τους αμηχανία.

Οι δημιουργοί χρειάζονται τους ήρωες. Οι ήρωες χρειάζονται τους δημιουργούς. Οι αφέντες χρειάζονται τους υπηρέτες. Οι υπηρέτες τους αφέντες. Όμως δε χρειάζεται να είναι κανείς δημιουργός, ήρωας, αφέντης, υπηρέτης, το ένα ή το άλλο.

Οι αληθινές ιστορίες είναι τόσο βαρετές.