Camille Claudel 1915

Σκηνοθεσία: Bruno Dumont
Παραγωγή: France /2013
Διάρκεια: 95'

«Eδώ βρίσκονται μόνο άνθρωποι που ούτε οι γονείς τους δεν θα τους άντεχαν.», φωνάζει η Καμίλ Κλοντέλ στον αδερφό της Πολ, σε μία από τις αραιές επισκέψεις του στο άσυλο ανιάτων του Μοντβέργκ. Η ψυχρότητα στο βλέμα του Πολ και η απόσταση στην οποία έχει τοποθετήσει τον εαυτό του επιβεβαίωνει την ρήση της Καμίλ, ασθενούς πρώτης κατηγορίας.

Θα περίμενε κανείς μέσα στο άσυλο ανιάτων να συναντήσει δυσλειτουργικούς ανθρώπους. Ανθρώπους με δυσκολία να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους. Ανθρώπους ανισόρροπους με αφάνταστες μεταπτώσεις. Κάθε άλλο. Άνθρωποι ελαττωματικοί. Ναι. Ελαττωματικοί, όμως, όχι ως προς τους εαυτούς τους. Αλλά ελαττωματικοί όπως μια βίδα, ή μια συσκευή που δεν επιτελεί την διεργασία για την οποία σχεδιάστηκε. Άνθρωποι που δεν μπορείς να τους εκμεταλλευτείς. Ή να τους αξιοποιήσεις, αν έχεις πρόβλημα με τη λέξη. Άνθρωποι στους οποίους δεν μπορείς να διοχετεύσεις συναισθήματα. Άνθρωποι που δεν σ’ ενδιαφέρουν ή δε σε γοητεύουν, ούτως ώστε να τους αγαπήσεις. Άνθρωποι δηλαδή εντελώς άχρηστοι. Περιττοί. Αχρείαστοι για σένα. Που κατά έναν τρόπο τους εκτοπίζεις στο καλάθι των αχρήστων. Ή αλλιώς, σε ψυχιατρικό άσυλο.

Τέτοιους ανθρώπους συναντάει κανείς στο άσυλο του Μοντεβέργκ. Οι ίδιοι άνθρωποι από την μεριά τους –κι ας μην σ’ ενδιαφέρει- και μια χαρά μπορούν να αισθανθούν, και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Και να συνυπάρξουν μαζί με τους εσωτερικούς τους κόσμους. Ελεύθερα. Άκοπα. Με μια εγγύτητα αξιοζήλευτη για τον παρατηρητή. Σώοι οι αισθητήρες δηλαδή.

Ο Bruno Dumont, χωρίς να γίνεται δεικτικός από την άλλη, αμφισβητεί την ευδαιμονία ανθρώπων που φαινομενικά σφύζουν υγείας. Ή τουλάχιστον αμφιβάλλει για αυτήν. Όχημα του είναι άνθρωποι όπως ο Πολ, ο αδερφός της Καμίλ Κλοντέλ. Άνθρωποι των οποίων η ισορροπία και το κύρος οφείλεται σε απόψεις και ιδεολογίες που έχουν υιοθετήσει. Απόψεις και ιδεολογίες που δεν πηγάζουν από κάποιο εσωτερικό απόθεμα ανησυχιών. Αλλά είναι κυρίως ασπασμένες, υπό καθεστώς κοινωνικού πανικού, όπως ένας ναυαγός αρπάζεται από την πρώτη σανίδα που θα βρει μπροστά του. Βέβαια, η κοινή αποδοχή-έγκριση των παραπάνω ιδεολογιών κοινωνικοποιούν τους ανθρώπους, τους καθιστούν αποδεκτούς και τέλος τους τροφοδοτούν με την απαραίτητη ισχύ. Μια ισχύ που σημαίνει ισχυρότητα καθώς τους παρέχει την ψευδαίσθηση της επιβεβαίωσης και ταυτόσημα την πιστοποίηση της ψυχικής υγείας.