Sambolico

Σκηνοθεσία: Mika Kaurismaki
Παραγωγή: Brazil / Finland / Germany / 1996
Διάρκεια: 29'

Όσο πιο άγνωστο είναι ένα μέρος, τόσο μεγαλύτερη ελευθερία παραχωρείται στις μυθοπλαστικές διεργασίες του υποκειμένου να το γεμίσει με τις υποκειμενικές εκμυστηρεύσεις της φαντασίας και των προσδοκιών. Τρανά παράδειγμα αποτελούν απομακρυσμένες περιοχές των Ισημερινών, ή τοποθεσίες στη Λατινική Αμερική, ή μέρη όπως οι ακτογραμμές της Αφρικής. Γενικότερα απομακρυσμένες περιοχές που αποτελούν τουριστικούς παραδείσους για την μεγαλοαστική τάξη της Ευρώπης (και όχι μόνο). Παρά το γεγονός ότι τα παραπάνω μέρη πλήττονται από οικονομική ανέχεια, πληθυσμιακές ανισότητες και κάθε είδους εκμετάλλευση, η τουριστική ιδιοτέλεια, αρέσκεται να κλείνει τα μάτια στους προαναφερθέντες τοπικούς παράγοντες, και αντί αυτών να δίνει ένα άλλο βάπτισμα, προσάπτοντας εξωτικά και κάθε λογής εξιδανικευμένα χρίσματα, σύμφυτα με την γενική εξωραϊσμένη αντίληψη περί επίγειου παραδείσου.

Βασισμένος, ακριβώς, στο παραπάνω φαινόμενο, ο Mika Kaurismaki χτίζει αυτή την ταινία. Έχοντας ως πρωταγωνιστή τον Kari Väänänen, που συναντάμε σε πολλές ταινίες και του Aki Kaurismaki, στο ρόλο ενός Φινλανδού μαέστρου κλασσικής μουσικής. Δεν είναι τυχαίο που ο Mika διαλέγει ως πρωταγωνιστή του έναν καλλιτέχνη, δηλαδή έναν αντιπρόσωπο της κατά γενική ομολογία πιο αυτάρεσκης μερίδας ανθρώπων. Κι αυτό γιατί και ο ναρκισσισμός, αλλά και η φαντασία είναι άκρως απαραίτητα στο σύμπαν του Sambolico.

Πιο συγκεκριμένα, το μάλλον αδιάφορο ταξίδι αναψυχής του Φινλανδού μαέστρου, μετατρέπεται σύντομα σε μια φαντασμαγορία, σ’ ένα κρεσέντο αγωνίας και περιπέτειας, που δεν έχει να ζηλέψει πολλά από τα πιο εντυπωσιακά γουέστερν, ή τις πιο ταραχώδεις γκανγκστερικές ταινίες. Κι αυτό γιατί η τουριστική δίψα του Φινλανδού μαέστρου, επιστρατεύοντας την πιο γλαφυρή φαντασία, μετατρέπει τους πεινασμένους, τους μικροαπατεώνες και τις παρακμιακές πόρνες του Ρίο σ’ ένα φαντεζί τσίρκο. Η αδιάφορη διαμονή του, στο μυαλό του αποκτά πομπώδεις διαστάσεις, και μεταμορφώνεται σύντομα σ’ ένα παραμύθι με δράκους, πρίγκιπες, μοντέλα και απαγορευμένες ηδονές. Σ’ ένα παραμύθι γεμισμένο με καλοαναθρεμμένες παιδιάστικες φαντασιώσεις.  Έτσι, με μπόλικη ειρωνική διάθεση, η ταινία χορεύει σε αλλοπρόσαλλους ρυθμούς που κυμαίνονται από το γοητευτικό εσωστρεφές τανγκό, ως το λάγνο και σεξουαλικά πρόθυμο λίκνισμα της σάμπας.

Βέβαια ο Φινλανδός μαέστρος θα προσγειωθεί στην πραγματικότητα, όπως είναι αναμενόμενο, με το πέρας της τουριστικής του ιδιότητας. Αλλά μικρό το κακό. Έπειτα από μια μικρή παρένθεση, αυτός επιστρέφει στις ρίζες του επιτυχημένος. Ο τουριστικός παράδεισος πίσω από τη φαντεζί ζελατίνα θα συνεχίσει να ψυχορραγεί, πάντα πρόθυμος ωστόσο να αποτελεί ιδανική παραμυθοχώρα για χιλιάδες τουρίστες. Για ταξιδιώτες που επιλέγουν συνειδητά να κλείνουν τα μάτια, συντηρώντας και ενισχύοντας την πίστη σε εξωτικούς επίγειους παραδείσους.