Δευτέρα 29 Απριλίου 2013

Spokoynyy den v kontse voyny


Σκηνοθεσία: Nikita Mikhalkov
Παραγωγής: Russia / 1970

Διαρκεια: 38'


Τα έργα τέχνης είναι για να κοιτάζονται απ’ όλους. Οι πίνακες, οι φωτογραφίες, οι ταινίες, η μουσική, τα βιβλία είναι όπως ο ουρανός· Όλων. Δεν υπάρχουν για να διακοσμούν τις βιβλιοθήκες και την ακόρεστη συλλεκτική μανία ψυχαναγκασμένων. Δεν υπάρχουν για να προσθέτουν υλική ευδαιμονία και κοσμική φήμη στα μουσεία του κόσμου. Δεν υπάρχουν για να ταΐσουν την ματαιοδοξία μιας στιγμιαίας πατρότητας. Δεν υπάρχουν για να αποτελέσουν τα δεκανίκια ερευνητών, μελετητών, ιστορικών που πασχίζουν να περικυκλώσουν τον κόσμο. Τα δημιουργήματα του ανθρώπου υπάρχουν για να κοιτιούνται απ’ όλους. Για να γίνουν μέρος της οικουμενικής αντανάκλασης. Αξεδιάλυτο μέρος. Για να μολύνουν και να μολυνθούν. Να μεταγγίσουν: την ασθένεια και την ομορφιά.


“Είσαι καλλιτέχνης;”, ρωτάει η Ασιάτισα Ανταλάτ τον Ρώσο στρατιώτη με το μπαταρισμένο πόδι. “Λίγο”, απαντάει αυτός.  Όμως, το αυθόρμητα σκανταλιάρικο χαμόγελό του, δίνει μια πιο σταθερή απάντηση. Έξω η γη είναι σοκαρισένη από αυτό που της έχει συμβεί. Απ’ τα πυρρά του ανθρώπου που έχει καταπιεί. Από τους αναίτιους πολέμους. Αυτός είναι τραυματισμένος. Αυτός χαμογελά ακόμα σκανταλιάρικα. Υπάρχει, αγνοεί, αναπνέει. Γίνεται μέρος της αντανάκλασης. Και η αντανάκλαση γίνεται ένα πιο όμορφο μέρος. Μέσα απ’ τις ακόμα ανοιχτές πληγές φέρνει τις ανταύγειες του ήλιου. Το ακούραστο χαμόγελο της μουσικής. Της τρέλας. Του έρωτα. Της ομορφιάς. Αποκαλύπτει την ομορφιά ακόμα και στα μάτια εκείνων που δεν είναι έτοιμοι να την υποδεχτούν. Εκείνων που τα έχουν χαμένα. Εκείνων που ξεμείνανε σε μια από τις ρημαγμένες μέρες του πολέμου. Που είναι παραδομένοι σ’ αυτό που τους έχει συμβεί. Στον θάνατο που έχει περιέλθει.


Αυτός αγνοεί τον θάνατο. Δε φοβάται να πεθάνει. Θα πεθάνει όπως ζει. Ελαφριά. Απροσδόκητα. Όμορφα. Και σ’ αυτό διαφέρει. Οι άνθρωποι πεθαίνουν για πολλά πράγματα σήμερα. Μα απ’ όλα αναμένουν ανταπόδωση. Ακόμα και ο θάνατος έχει κοστολογηθεί με ατομικές αξίες. Οι άνθρωποι αρνούνται να πεθάνουν για την τέχνη. Όχι για την τέχνη, γράψε λάθος, ούτως ή άλλως η λέξη έχει τραυματιστεί θανάσιμα μες το κοσμικό αλισβερίσι που έχει υποστεί. Οι άνθρωποι αρνούνται να πεθάνουν για την ομορφιά. Τη συλλογική ομορφιά. Την ομορφιά όλων. Κι από τότε αυτός ο κόσμος έγινε ένα αρκετά αδιάφορο, ξηρό μέρος. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: