Sweet Movie

Σκηνοθεσία: Dusan Makavejev
Παραγωγής: English / French / Polish / Spanish / Italian / 1974
Διάρκεια: 98'

Στεφανωμένες πόρνες μπαίνουν στο Ναό, ανοίγουνε τα σκέλια στο βωμό, και ανταγωνίζονται την εικονική αγνότητά τους. Βλέπεις, ο Πατερούλης μπορεί να απαγόρεψε τον έρωτα, αλλά τις ευλόγησε με την αρετή του αυνανισμού! Ο παρθενικός υμένας διατηρήθηκε άθικτος. Ο ανέγγιχτος κόλπος συνώνυμο της αγνότητας. Κι άλλα οξύμωρα! Ο Dusan Makavejev, από το πρώτο κιόλας πλάνο του Sweet Movie έχει μια φρενήρη διάθεση να ειρωνευτεί αυτόν τον κόσμο. Αυτό τον τραγικό κόσμο μας.


Οι ήρωες στο Sweet Movie συναντιούνται σε τρισμέγιστα συμπόσια με περιττώματα, και σε κρεβάτια φετιχιστικών σεξουαλικών επιθυμιών. Τραγουδάνε, διασκεδάζουν, αυτό που με ευκολία θα χαρακτηρίζαμε με πνευματικό ξεπεσμό και παρακμή. Υπάρχει όμως μια παγίδα! Οι ήρωες του Sweet Movie μπορεί να υπακούουν σε ζωώδη ένστικτα, κι εν τέλει να φέρονται σαν ζώα, όμως υπάρχουν πολλές εκφάνσεις στη συμπεριφορά του ζώου.

Υπάρχει μια παγίδα στο να αναγνωρίζεις τι είναι ηθικό, τι αποκρουστικό, τι αηδιαστικό και να υψώνεις τον δείκτη απέναντί του. Κι ο θεατής, ο σύγχρονος άνθρωπος, πέφτει πολύ εύκολα σε αυτή την παγίδα. Την παγίδα των προδιαγεγραμμένων αντιλήψεων και των λοιπών βεβαιωτήτων.


Αναμφίβολα, το Sweet Movie απέχει πολύ απ' το να είναι μια λάγνα ταινία που αποσκοπεί στην πρόκληση. Ο Dusan Makavejev τοποθετεί το φιλμ σ' ένα πολύ στιβαρό και συμπαγές περιβάλλον, τόσο πολιτικά όσο και ιστορικά όσο και κοινωνιολογικά. Ένα συμπαγές περιβάλλον, όχι μόνο για το σύγχρονο άνθρωπο, αλλά και για την ανθρωπότητα.


Ο Dusan Makavejev μέσα σε αυτό το αντιαφηγηματικό φιλμικό περιβάλλον και τα οξύμωρα, αλλά και ακριβή, υπερρεαλιστικά διαλογικά μέρη μας υποσημειώνει ότι ο άνθρωπος είναι το λάθος την Ιστορίας ή της (αν)ιστορικότητας. Μιας Ιστορίας, που ως γνώση, αποτέλεσε το μεγαλύτερο εργαλείο ελέγχου και μόρφωσης των ανθρώπων. Το ό,τι αναγνωρίζουμε ως ηθικό προέκυψε άρρηκτα από τα κατάλοιπα της χριστιανικής ηθικής με την οποία διαποτιστήκαμε. Ή όποιας άλλης πολιτισμικής ηθικής στην οποία υποδουλωθήκαμε. Η απογοήτευσή μας για την ανεπιτυχία της επανάστασης ήταν άλλη. Πειστήκαμε/μας πείσανε για την αποτυχία, μέσα από την αδυναμία της πραγμάτωσής της επανάστασης. Μα η αποτυχία ήταν άλλη. Το ό,τι πάτησε σε ιδεώδη και ιδανικά που στη συνέχεια μετουσιώθηκαν σε ακλόνητους και αδιαμφισβήτητους λίθους. Ακλόνητοι λίθοι που με τη σειρά τους διεκδίκησαν το δικό τους μερίδιο στη θρησκεία και την ηθική. Κάπου μας σερβιρίστηκε υπογείως το μελλοντικό καπιταλιστικό όραμα. Φάγαμε. Μα αυτό το όραμα δεν ήταν ποτέ στα αλήθεια μελλοντικό. Άρρηκτα συνυφασμένο με την εγωτική φύση του ανθρώπου που διψούσε για επέκταση(πόλεμοι) και προσωπική ανάδειξη(ματαιοδοξία). Κάπου εκεί διαμορφωθήκαμε. Βέβαιοι για το ορθό και το λάθος. Πεποισμένοι για το αποδεκτό και το απαράδεκτο, ζήσαμε γλεντώντας τον δικό μας πνευματικό ξεπεσμό, την ολοδική μας ήττα της παρακμής. Λάθη της ιστορίας που ήπιαμε. Ακολουθήσαμε σαν υπνωτισμένοι τρόπους άλλων. Τρόπους άλλων που δεν έγιναν ποτέ δικοί μας, γιατί προλάβαμε να υποδουλωθούμε εγγύτερα στην ιδιοκτησία τους. Σ' όλα αυτά, τελικά, μοιάζουμε με τους χαρακτήρες του Sweet Movie. Μα η υπερβολική ομοιότητα δεν αφορά τους τρόπους. Προκύπτει από την κοινή αδυναμία μας -άκρο ασυνειδησίας- να αναγνωρίσουμε την κατάστασή μας και να αναγνωριστούμε.

Υπάρχει ζωή στη γη; Υπάρχει ζωή μετά τη γέννηση;


Και λίγο πριν το τέλος, ο Dusan Makavejev, σε μια σκηνή ασύλληπτης κινηματογραφικής ευστροφίας διδάσκει το αυτονόητο: Σε μια εποχή που τα πάντα είναι επιχρυσωμένα ή πασπαλισμένα με ζάχαρη, στην εποχή των μεταμφιέσεων, ο θάνατος μοιάζει με μοναδική σωτηρία. Όχι σαν λύτρωση. Μα, καλείσαι να εξέλθεις απ' το σύμπαν των μεταμφιεσμένων ειδώλων, να διανύσεις τον μοναχικό σου Γολγοθά, και να φονεύσεις ό,τι έχει αφεθεί ολοκληρωτικά στην παρακμή. Με οποιοδήποτε κόστος. Αναζητώντας ένα σημείο πλησιέστερο στο οριακό σημείο μηδέν. Όχι για μια νέα αρχή. Ανεπανόρθωτη η βλάβη του ό,τι υπήρξαμε σαν Ιστορία, σαν Ανθρωπότητα. Οφείλεις να αναζητήσεις ένα σημείο πλησιέστερο στο οριακό σημείο μηδέν. Όχι για συγχώρεση. Μα για μια πιο καθαρή ανάσα.

Υπάρχει ζωή στη γη; Υπάρχει ζωή μετά τη γέννηση;