Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου 2008

American Gangster



Σκηνοθεσία: Ridley Scott
Παραγωγής: Usa / 2007
Διάρκεια: 157'


Ο Ridley Scott, μετά από μια σειρά μάλλον άτολμων και αδιάφορων ταινιών, επιστρέφει με αυτό το γκανγκστερικό δράμα, για να πείσει, πρωτίστως τον εαυτό του, πως εκτός από ένας καλός επαγγελματίας και συνεργάτης των Αμερικάνικων studio, είναι και ένας αξιόλογος εν δυνάμει καλλιτέχνης.


Όλα ξεκίνησαν απ' τον σεναριογράφο Steven Zaillian, που ανακαλύπτοντας ένα άρθρο του Mark Jacobson ανάστησε την ιστορία του μεγαλύτερου κυκλώματος ναρκωτικών στην Αμερική περί την δεκαετία του '70. Όπου στην πραγματικότητα, έπειτα από δικαστική πράξη, ξεσκεπάστηκε ένα τεράστιο πέπλο διαφθοράς που έκρυβε την ανάμειξη πολυάριθμων αστυνομικών σε καταστάσεις του "λευκού" κυκλώματος, που μάλιστα βρίσκονταν στην κορυφή της εξουσιαστικής πυραμίδας. Εμείς παρακολουθούμε τις μέρες ενός αφροαμερικάνου που ονομάζεται Λούκας(Denzel Washington), ο οποίος αντιπροσωπεύει την πρόοδο, τη φιλοδοξία αλλά και τον επαγγελματισμό. Ο Λούκας ξεκινώντας ως ένας τυπικός σοφέρ, ανεβαίνει τα σκαλιά της νύχτας και καθιερώνεται ως ο κυρίαρχος μεγαλέμπορος ναρκωτικών στη Νέα Υόρκη. Στην πορεία του, υποβοηθάται αλλά και παγιδεύεται ταυτοχρόνως από την συνεργασία με την πολυάριθμη φαμίλια του. Σύντομα η παρουσία του θα γίνει αντιληπτή από την αστυνομία. Ο Ρίτσι(Russell Crowe) είναι ένας τίμιος αστυνομικός, όντας ασφαλώς η εξαίρεση. Και εμείς παράλληλα παρακολουθούμε τη δική του δράση δίωξης του εγκλήματος.


Κατ' αρχάς δοθέντος αφορμής αυτής της ταινίας, θα ήθελα να σχολιάσω την πολλές φορές εξαναγκαστική τακτική ταινιών να αναφέρουν πως βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα(δεν αναφέρομαι συγκεκριμένα στο American Gangster). Οι ταινίες, σε όλες τις περιπτώσεις, αποτελούν την αντανάκλαση ή καλύτερα την κατασκευή μιας κάποιας πραγματικότητας. Είναι πασιφανές πως δε μπορούμε να μιλήσουμε για αυτούσια πραγματικότητα σε μια ταινία, καθώς παρεμβάλλεται η "τεχνητή" και πολυδιάστατη κινηματογραφική διαδικασία. Όμως, όσον αφορά τον ρεαλισμό, μια δημιουργία "υποχρεούται" να μπορεί δυνητικά να αποτελέσει κομμάτι του υπαρκτού κόσμου. Έτσι, η τακτική-επιλογή ταινιών να διατυμπανίζουν πως είναι βασισμένες σε πραγματικά γεγονότα, ως ένα βαθμό μου μοιάζει περιττή, απ' τη στιγμή που οι ταινίες "υποχρεούνται" να είναι πραγματικοφανείς. Ενώ επίσης, στη χειρότερη μορφή, την εκλαμβάνω ως ένα εργαλείο στα χέρια κάθε σεναρίου να καπελώσει τις αναπαραστατικές αδυναμίες ενός film, και να πείσει πλαγίως το θεατή για τον φαινομενικό ρεαλισμό των πραγμάτων.

Εδώ, ο Ridley Scott κυρίως με τα αγαπημένα του κοφτά πλάνα καταφέρνει να μετουσιώσει την Αμερική της πολεμικής περιόδου του Βιετνάμ. Η ηθική και η πολιτική αποδιοργάνωση είναι διάχυτη παντού, ενώ η κοινωνία καταρρέει ποικιλοτρόπως. Τα πλάνα αναπαράγουν τα χρονικά ενός πολυεδρικού ξεπεσμού. Ενώ ο ρυθμός που αποκτά το film, χάρις την σεναριακή εξέλιξη, τη σκηνοθεσία και τη μουσική, καθιστά κάθε πλάνο ως ένα αλλεπάλληλο χτύπημα στην κοιλιακή χώρα. Ο κόσμος της νύχτας και των ναρκωτικών μέσα απ' τα ματιά των ρυθμιστών. Σε ένα σύμπαν βραχνιασμένο και παραλυμένο απ' τη διαφθορά. Τι στιγμή που η τραγικότητα του πολέμου αφανίζει κάθε ελπίδα. Σε αυτή την προσπάθεια του ο Ridley Scott έχει συνοδοιπόρους τους αναγνωρίσιμους πρωταγωνιστές του(Denzel Washington, Russell Crowe), που παραθέτουν μάλλον αναμενόμενες ερμηνείες.


Μιας και παραπάνω παρομοιάσαμε τις ταινίες ως κατασκευές, νομίζω πως το American Gangster επιχείρησε σαν κατασκευή να ακολουθήσει τα χνάρια του ανυπέρβλητου Godfather. Πειράζοντας ελαφρώς και αντικαθιστώντας την κλασσική Σικελική φαμίλια της νύχτας με την πιο άναρχη και ασυγκρότητη Αφροαμερικάνικη του πρωταγωνιστή. Επίσης παρατηρούμε την μετατροπή των μπάτσων σε πιο ζωηρές φιγούρες στη πιάτσα των δρόμων και την παράλληλη εκτόπιση των λοιπών gangsters. Εμφανή είναι και η προσπάθεια του Ridley Scott, κυρίως με διαλεκτικά και σκηνοθετικά τρικ, να βυθίσει την ταινία του στην πιάτσα της νύχτας. Πάντως αυτή η προσπάθεια μοιάζει πολύ πιεστική για να είναι αποδοτική. Ακόμα, το δημιούργημα του 70χρονού πλέον σκηνοθέτη δε μπορεί να αποδώσει το βάθος των χαρακτήρων του Godfather. Καθώς εστιάζει σε λιγότερα πρόσωπα παραμελλώντας χαρακτηριστικά κάποια άλλα(με χαρακτηριστικότερη περίπτωση τη γυναίκα του Λούκας). Ενώ και ο Λούκας, όσο και αν θέλει ο Denzel Washington, δε μπορεί σε καμία περίπτωση να φτάσει χαρακτηρολογικά το βάθος του Κορλεόνε.


Συνοψίζοντας το American Gangster αποτελεί μια καλή επιλογή, ιδίως αν είστε fun ταινιών του ύφους. Μα κυριότερα αποτελεί την αξιοπρεπή επανεμφάνιση του Ridley Scott,
τονίζοντας μας πως αν του επιτραπεί μπορεί ακόμα να φτιάξει το δικό του παιχνίδι.
Βαθμολογία 7/10

10 σχόλια:

theachilles είπε...

Νομίζω ότι εξάντλησες την σκληρότητά σου παρομοιάζοντας το American Gangster με τους Νονούς, χεχε. Σίγουρα υπάρχουν ελαττώματα (η σκηνή του δικαστηρίου με τον μονοδιάστατο χαρακτήρα του Crowe είναι απλά τραγική), ωστόσο το τελικό αποτέλεσμα με ικανοποίησε και με το παραπάνω. Η ερμηνεία του Washington είναι καλύτερη απ'ότι ανέμενα (για να διαφωνήσω και πάλι μαζί σου), ενώ η σκηνοθεσία είναι σε στιγμές ξεσηκωτική, ειδικά στο φινάλε. Εν τέλει, δε θα το παρομοίαζα με τον Νονό, αλλά με μία μείξη του Goodfellas (η ιστορία του Denzel) με το Serpico (η ιστορία του Russell).

Ανώνυμος είπε...

den to exw dei akoma... les,e??

kioy είπε...

@theachilles
Καλησπέρα, ο Washington σε όλη την ταινία μου μοιάζει να χειρίζεται τον ρόλο του στοχεύοντας στο τι θα είναι αποδεκτό, δηλαδή άτολμα. Ενώ σε μια σκηνή, συγκεκριμένα αυτή που ζητάει τα ρέστα από τον "προστάτη" του για την επίθεση που δέχτηκε, μου φάνηκε πολύ κυνικά Αμερικάνος! Κατά τ' άλλα νομίζω ότι κινήθηκε έτσι όπως τον περίμενα! Η σκηνοθεσία ήταν όντως δυναμική. Συμφωνώ μαζί σου με το ξεσηκωτική(χωρίς να το εννοώ αυτό απαραίτητα θετικά). Ενώ στις παρομοιάσεις σου...με πιάνεις αδιάβαστο! Το Goodfellas(πάει καιρός από τότε που το είχα δει) όταν έβλεπα το American Gangster δε μου το έφερε στο νου, ενω για το Serpico δεν έχω γνώμη!

@Chris "skinny legs and all" Zafeiriadis
Πολλοί ενθουσιάστηκαν με τούτο εδώ.
Εγώ δεν ανήκω σε αυτούς, αλλά σίγουρα είναι μια ταινία που καθόλου χάσιμο χρόνου δεν είναι, κάθε άλλο...

theachilles είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
theachilles είπε...

Δεν μου φαίνεται καθόλου άτολμος ο Denzel, ίσα-ίσα προδίδεται σε κάποιες "καίριες" σκηνές από την ατολμία του Scott. Και τα λέω αυτά χωρίς να συγκαταλέγεται ο Washington στις συμπάθειές μου.

Για το Goodfellas αξίζεις ράπισμα ΝτεΝιρικό. Για το Σέρπικο θα σου ετοιμάσω έναν μονόλογο πατσινικό όταν σε ξαναδώ. (είμαι εμφανώς under the influence, καθώς μόλις τους είδα αμφότερους να μοιράζονται την οθόνη - τι ευτυχία!).

Σε περιμένω στο δωμάτιο, η κάλπη οδεύει προς κλείσιμο!

kioy είπε...

Πατσινικό μονόλογο; Αυτό θα έχει ενδιαφέρον, μήπως να σε κουρδίσω λίγο περισσότερο;

Το Goodfellas πρέπει να το ξαναδώ κάποια στιγμή, γιατί δεν το θυμάμαι σχεδόν καθόλου, και κείτειται βαθιά στα αραχνιασμένα ενθύμια της μνήμης...Πως λοιπόν να το συνδυάσω;
Ελπίζω τουλάχιστον το ράπισμα να μην είναι δια χειρός Rainging Bull!:)

Caesar είπε...

Όταν αποφάσισα κι εγώ να το παρακολουθήσω, η αλήθεια είναι ότι δεν ξεκίνησα εύκολα. Ομολογώ όμως ότι άξιζε τον κόπο. Οι πρωταγωνιστές στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και πιστεύω ότι είναι από τις ταινίες που πρέπει να τις δεί κανείς!

theachilles είπε...

Μέγιστε Kioy, κάνε το Goodfellas προτεραιότητα στις προβολές σου. Ακόμα και αυτό που έχει επιβιώσει στην μνήμη σου, πρέπει να σου λέει ότι θα αποζημιωθείς...

kioy είπε...

Φίλτατε caesar, τη θέση μου και εγώ την ξεκαθάρισα σε πιο πάνω μου σχόλιο
στον Chris "skinny legs and all" Zafeiriadis. Και κάπου νομίζω συμφωνούμε...

Χμ, Αχιλλέα μου! Η μνήμη τροφοδοτεί υποσυνείδητα τον εγκέφαλο και ελπίζω αυτός να πράξει συντόμως! Το στοίχημα-κόντρα είναι πάντα με τον χρόνο!

Ανώνυμος είπε...

Άλλη μια ταινία που δεν κατάλαβα την ουσία της.
Η μεγάλη της διάρκεια με κούρασε.
Τι μένει;; Το cast, η πλοκή που σε κάποια σημεία σε κρατά σε εγρήγορση και μερικές έχουν ένταση και δράση.