Σκηνοθεσία: Stanley Kubrick
Παραγωγή: England / Usa / 1999
Διάρκεια: 159'
Είμαστε στο δρόμο μας. Περπατάμε στο δρόμο μας. Ακολουθούμε τον δρόμο μας. Όμως οι δρόμοι δεν είναι στοιχεία ούτε της πολεοδομίας ούτε της αρχιτεκτονικής. Οι δρόμοι μας διαμορφώνοναι από την πίστη μας σε αυτούς. Το γεγονός ότι υπάρχουν δρόμοι, και το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε αυτούς, οφείλεται σε μια απόφαση πίστης. Και αυτού του είδους οι αποφάσεις επιδρούν δραστικά στις αισθήσεις και τις επιθυμίες μας. Η γωνία της σκέψης μας καθορίζει σημαντικά τον τρόπο που προσλαμβάνουμε τον κόσμο. Κατά κάποιον τρόπο όταν βρισκόμαστε στο δρόμο μας, δηλαδή στο μέρος που επινοήσαμε με την πίστη μας, βρισκόμαστε με κλειστά τα μάτια, πιο γενικά, με υποτροφικές τις αισθήσεις. Αν κάτι εναντιωθεί σε αυτή την πίστη, αν κάτι προκαλέσει ένα πλήγμα ικανό να την μετατοπίσει/αμφισβητήσει, τότε οι αισθήσεις ξαφνιάζονται, ανοίγουν απότομα τα μάτια. Ανοίγουν σαν να κοιμόντουσαν. Αυτό που τους αποκαλύπτεται είναι άγνωρο. Τοπίο άγνωρο, έξω από τον ομφαλό της πίστης. Από αυτό το άνοιγμα των βλεφάρων μοιάζει να εισέρχονται άφθονα και επιθετικά μόρια φωτός. Φως που παρέμενε έξω απ' τα μάτια για πολύ καιρό και που τώρα εισβάλει αδέξια, επιθετικά, λεηλατικά. Τραχύ φως. Ήμασταν τυφλοί και ξαφνικά τυφλονόμαστε. Δεν γνωρίζουμε πως να αντιδράσουμε σε αυτή τη νέα τυφλότητα. Ενίοτε αντιδρούμε αντανακλαστικά. Χτυπιόμαστε. Σπρώχνουμε τον εαυτό μας προς το φως. Καθιστούμε πιο σφοδρό το χτύπημα. Η πίστη μας έχει κλονιστεί. Θέλουμε να απομακρυνθούμε από αυτή. Θέλουμε να αποσπαστούμε από το νανούρισμα που μας είχαμε επιβάλλει. Αυτό θέλουμε. Για αυτό ο νέος χώρος δεν μας αποκαλύπτεται ποτέ ολόκληρος. Ποτέ φυσικά. Μας αποκαλύπτεται σαν αντιχώρος της πίστης μας.
Είναι πλέον σαν να υπάρχουν δύο χώροι. Από τη μία ο γνώριμος, ο ζωτικός μας χώρος μέσα στους πρώην προστατευτικούς κόλπους της πίστης, και από την άλλη ο νέος χώρος, ο εντελώς νέος και ξένος χώρος, που αδόκιμα αποκαλούμε ως αντιχώρο της πίστης. Σχηματίζονται δίπολα. Η έννοια του αντίθετου έλκει. Εμείς στην πραγματικότητα δεν βρισκόμαστε πουθενά. Είμαστε η έννοια του αντίθετου. Η συνοριακή γραμμή. Ούτε εδώ, ούτε εκεί. Είμαστε φοβισμένοι προς τη "νέα" χώρα και αισθανόμαστε προδομένοι από την "παλιά" χώρα. Για να άρουμε αυτή τη συνθήκη οι πόλοι πρέπει να καταστραφούν, να γίνουν ένας τέλειος κύκλος. Όμως εμείς παραμένουμε το πέρασμα που χωρίζει και που καθιστά τους χώρους ξεωριστούς.
Κι αν ο κόσμος της πίστης μας καταρρίπτεται αυτό συμβαίνει επειδή υπήρχε χάρις την πίστη μας σε αυτόν. Η πίστη μας όμως έχει κλονιστεί. Κι εμείς αιωρούμαστε σε μια μετέωρη κατάσταση. Κι αυτό γιατί όταν καταρρίπτεται ο κόσμος/δρόμος της πίστης μας δεν γινομάστε μέρος του φωτός που μας αποκαλύπτεται, είμαστε μόνο εξωτερικοί παρατηρητές. Προτιμούμε τη σκιά παρά το φως. Κατά κάποιο τρόπο είμαστε ηδονοβλέπτες. Το νέο φως αποκαλύπτει την σαθρότητα των παραδοχών μας, αλλά εμείς, όντας σε κατασταση σύγχυσης, οργιζόμαστε σε βάρος του κόσμου μας και όχι της πίστης μας σε αυτόν. Οργιζόμαστε σε βάρος του πρότερου βίου μας. Νιώθουμε κάτι που μοιάζει με προδοσία κι επιθυμούμε να αυτοδικήσουμε. Θέλουμε να εκδικηθούμε όλα όσα υπομείναμε, όλα όσα επιλέξαμε, και πλέον αποδείχτηκαν ελλειματικά. Είναι ένα αίσθημα αυτοδικίας που μας παρακινεί στο νέο χώρο. Στον αντιχώρο της πίστης. Νιώθουμε σαν να ανταποδίδουμε ένα χτύπημα με τη στάση μας αυτή. Για αυτό δε βρισκόμαστε στ' αλήθεια ποτέ ολόκληροι στον αντιχώρο της πίστης. Νιώθουμε ότι διαπράττουμε ένα έγκλημα όταν βρισκόμαστε εκεί. Ότι βρισκόμαστε σε μια περιοχή απαγορεμένη. Γεγονός που μας τροφοδοτεί μ' ένα αδιάρρηκτο αίσθημα ενοχής. Κι αυτό το αίσθημα ενοχής μας υπενθυμίζει διαρκώς την προγενέστερη ταυτότητά μας. Μας επαναφέρει στις ριζες μας. Εν τέλει μένουμε πάντα ξένοι προς το νέο χώρο, όποιος κι αν είναι αυτός. Δε μπορούμε να μετέχουμε, κρυφοκοιτάμε. Η διαμονή μας, χωρίς καμία φυσικότητα, είναι μια πλάνη. Όχι συνουσία. Καμία μύηση. Καμία φυσικότητα. Παραμένουμε ξένο σώμα προς την θερμοκρασία και προς τις τελετές του νέου χώρου/αντιχώρου.
Πρέπει να είσαι το μυστήριο, δε μπορείς να είσαι απλά μέρος αυτού.
Η σύγχυση εντείνεται. Η συνοριακή γραμμή, το διαρκές ου-χώρος, η διπολικότητα. Συμειώσεις που υπογραμμίζονται. Τα μάτια μας θέλουν να κλείσουν ξανά. Είναι αποδιοργανωμένα. Αποπροσανατολισμένα. Και δεν ξέρουν προς τα που να κλείσουν.
Εναλλακτικά:
Ο άντρας έφτασε εκεί με την δύναμη της επιβολλής
Η γυναίκα με το χάρισμα του ονείρου
Είναι ξένοι μεταξύ τους
Πασχίζουν αιώνες να συναντηθούν
Δεν τα καταφέρνουν
Όταν τελικά συναντιούνται
Ο ένας από τους δύο πεθαίνει
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου