Buffalo '66

Σκηνοθεσία: Vincent Gallo 
Παραγωγής: USA / 1998 
Διάρκεια: 110' 

Οι ήρωες του Buffalo '66(Vincent Gallo-Christina Ricci) μοιράζονται το ίδιο πεπρωμένο. Μπορεί να έρχονται από διαφορετικές διαδρομές, αλλά το παρελθόν τους βρέχεται από όμοιο χρώμα. Αυτός ο φοβισμένος κόσμος τους έχει χρεώσει δυσανάλογες ήττες, αφού πρώτα τους έπεισε για αυτές. Επακόλουθο, αλλεπάλληλα χρόνια εξορίας, άρνησης και καταναγκαστικής μοναξιάς. Κι αυτοί κουβαλούν στα θνητά τους πόδια το πρόσθετο βάρος παραπατώντας και ασθμαίνοντας. Ζουν στο περιθώριο μιας κοινωνίας που τους φοβάται. Που τη φοβούνται.

Οι πλαστές συσσωρευμένες ήττες, για τις οποίες τους πείσανε, έχουν γεμίσει εκδορές τα τσαλακωμένα κουφάρια τους. Οι ανοιχτές πληγές πλάθουν μια υπέρμετρη ευαισθησία που μεταφράζεται αντιδραστικά και αμυντικά σε μια έκρυθμη βιαιότητα. Ειδικά ο Vincent Gallo, μοιάζει ανά πάσα στιγμή έτοιμος να εκραγεί. Απομονωμένοι από το σύστημα, και οι δύο έχουν ανάγκη από έναν προσωπικό χώρο όπου να αισθάνονται ξεχωριστοί. Μοναδικοί. Έναν χώρο όπου θα βρίσκουν καταφύγιο. Ο Vincent Gallo όταν πιάνει τη μπάλα του bowling διακατέχεται από μια αδιαπραγμάτευτη αυτοπεποίθηση, όμοια με αυτή που συναντάμε στην Christina Ricci όταν φοράει τις πολύχρωμες μπαλαρίνες της. Είναι οι στιγμές που και οι δύο νιώθουν ότι ο κόσμος τους ανήκει.

 Η ανασφάλεια τους τυφλώνει. Σχεδόν τους παραλύει. Τους κάνει να φέρονται σαν αυτιστικοί. Φοβισμένοι. Ζαρωμένοι. Ο Vincent Gallo, ως σκηνοθέτης πλέον, δηλώνει πως μόνο η συγκοινωνία και ο συγχρονισμός των συναισθημάτων δύο ατόμων μπορεί να επουλώσει τις ανοιχτές πληγές του χθες. Δεν είναι όμως τόσο αφελής. Το σύμπαν καταλαμβάνει έναν άπειρο όγκο, και οι πλάτες τους έναν ελάχιστο χώρο. Το παιχνίδι παίζεται άνισα. Κι όμως αν το Buffalo 66 είναι η επαναλαμβανόμενη ιστορία μιας συνεχούς προσωπικής ήττας, ταυτόχρονα, είναι και το ακαριαίο άγγιγμα του μελάγχολου έρωτα που σταματά το χρόνο.

The Adjuster

Σκηνοθεσία: Atom Egoyan 
Παραγωγής: Canada / 1991 
Διάρκεια: 102' 

Στο The Adjuster, κάτω απ' την ονειρική προσωπική γραφή του Atom Egoyan, παρατηρούμε μια κρίση των αξιών. Ή μια απαξία της ατομικής κριτικής σκέψης. Όλοι οι ήρωες βιώνουν μια βαθιά υπαρξιακή ύφεση. Είναι ανίκανοι να διαχειριστούν τη ζωή τους. Και συνεπώς τους εαυτούς τους. Βρίσκονται σ' ένα μακρύ, υπόγειο κι ανέκφραστο στάδιο κατάθλιψης. Αδύνατοι στο να χτίσουν μια οντολογική συμπάγεια. Όπως και στο να αντλήσουν μια οντολογική απόλαυση.

Ο Noah(Elias Koteas) είναι, ας πούμε, κοινωνικός λειτουργός ασφαλιστικής εταιρείας. Εργάζεται εκτιμώντας την αξία των κατεστραμμένων αντικειμένων και προσφέροντας επίσημη κι ανεπίσημη βοήθεια στους πληχθέντες. Ατομικά, ζει σα σκιάχτρο τον ρόλο του πατέρα-σύζυγου σε μια οικογένεια χωρίς δεσμούς. Επί της ουσίας ζει για να προσμένει την καταστροφή των άλλων. Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, προσμένει την καταστροφή των άλλων. Φωτιές, πλυμμήρες. Ούτως ώστε να φανεί χρήσιμος. Ούτως ώστε, λόγω επαγγέλματος, να προσφέρει τον εαυτό του και να μπαλώσει τα δικά του υπαρξιακά κενά. Καθώς γίνεται το οικονομικό και κυρίως το συναισθηματικό μπάλωμα στις ζωές των άλλων. Και μόνο τότε βρίσκει ισορροπία. Όταν μπαίνει μέσα από κατεστραμμέα παράθυρα στις ζωές αυτών που φέρονται να τον έχουν ανάγκη.

Η Hera(Arsinée Khanjian), γυναίκα του Noah, ζει μαζί του σ' ένα μοναχικό σπίτι σ' ένα ερημωμένο τοπίο. Είναι παραμελημένη. Η δική της ερημιά ηχεί σε εκκωφαντικές συχνότητες. Βρίσκει καταφύγιο, κι αυτή, στη δουλειά της. Εργάζεται στη σκοτεινή αίθουσα, παρακολουθώντας πρώτη απ' όλους, τολμηρό οπτικοακουστικό υλικό, και κρίνοντας τον δείκτη καταλληλότητας για τους άλλους. Όχι όμως και για την αδερφή της. Αυτή είναι η μόνη με την οποία διατηρεί άρηκτους δεσμούς. Απ' την παιδική ηλικία. Από πάντα. Κινηματογραφεί, παράνομα, και για χάρη της, αυτά που βλέπει στην σκοτεινή αίθουσα. Και της διαθέτει το ξεχωριστό προνόμιο που η ίδια αισθάνεται ότι έχει: την αποκλειστική πρόσβαση στο απαγορευμένο.

 Όπως διαφάινεται, και οι δύο ήρωες ζουν αξιολογώντας αυτά που συμβαίνουν γύρω τους. Σε διαφορετικό επίπεδο. Ο ένας αξιολογεί την βαρύτητα των καταστροφών. Η άλλη την καταλληλότητα εικόνων και ήχων. Όμως, ειρωνικά και παράφωνα, και οι δύο είναι ανίκανοι να βρουν βαθύτερες εσωτερικές αξίες. Ανίκανοι για οποιαδήποτε υπαρξιακή κρίση. Ανίκανοι να μετατρέψουν τη ζωή τους σε μια ευχάριστη διαδρομή. Ζουν μοιράζοντας το τίποτα που τους ενώνει: ένα υπαρξιακό κενό.

Με φόντο μια όψιμη κατάθλιψη, και στις εκφάνσεις πύρρινου παλλόμενου πορτοκαλί, ο Egoyan κάνει μια μελάγχολη ταινία. Βυθίζεται στον ψυχισμό και την (φαινομενικά αναίτια) δυστυχία του σύγχρονου άνθρωπου. Και μαζί του παρατηρούμε ψιλαφηστά τη θλίψη των ανήμπορων ημερών. Κι όμως το The Adjuster είναι ένα αποφασιστικά αναμμένο σπίρτο πάνω απ' την θολή καθημερινή δυστυχία. Δε διεκδικεί μια αναστάσιμη συναισθηματική γεωγραφία εκ του μηδενός. Κάθε άλλο. Ανάβει μόνο μια φωτιά στο τίποτα που μας περικυκλώνει. Μια φωτιά στους ψυχρούς που είμαστε.

Οι πάγοι ίσως λιώσουν κάποτε...