Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2009

Darbareye Elly



Σκηνοθεσία: Asghar Farhadi
Παραγωγής: Iran / 2009

Διάρκεια: 119'


Μια παρέα τριών νεαρών ζευγαριών κατευθύνονται με τα παιδιά τους προς την Κασπία Θάλασσα για να περάσουν ένα ευχάριστο Σαββατοκύριακο. Μαζί τους ο Ahmad, ένα ενεργό μέλος της παρέας που μόλις έχει χωρίσει. Και η Elly, μια νεαρή κοπέλα, άγνωστη προς όλους εκτός της Sepideh, για την οποία είναι η δασκάλα των παιδιών της. Η Elly είναι ένα κορίτσι με αναστολές και προορίζεται για "συνοικέσιο" του Ahmad. Μόνο που η Sepideh κρατάει κρυμμένο το παρελθόν της Elly. Την χαρούμενη ατμόσφαιρα της παρέας θα ταράξει ένα παράξενο γεγονός. Ένταση θα επικρατήσει όταν η Elly θα εξαφανιστεί μυστηριωδώς. Και είναι η άγνοια για τις συνθήκες του γεγονότος αλλά και για το πρόσωπο της Elly, παρά ο προφαινόμενος θάνατος, που αναδύει μια ακραία αναστάτωση και επιθετικότητα εντός της παρέας, ραγδαίως αυξανόμενη, καθώς τα μέλη της έρχονται σε επαφή με τα "αναίτια" μυστικά της Sepideh.


Το "About Elly" είναι επάξια βραβευμένο στο φεστιβάλ του Βερολίνου. Ο Asghar Farhadi δίνει μια νέα, φρέσκια εικόνα για το Ιρανικό cinema στην τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του. Ο Antonioni στο L' Avventura αποκαλύπτει σε βάθος χρόνου τις ψυχολογικές επιπτώσεις, τις συναισθηματικές εκκρίσεις και τις νέες ισορροπίες που επιφέρει ένα απροσδόκητο γεγονός. Όπως η εξαφάνιση ενός ατόμου. Εδώ, ο Asghar Farhadi, χρησιμοποιεί το ίδιο γεγονός, την απροσδόκητη εξαφάνιση δηλαδή, για να παρακολουθήσει ντοκιμαντεριστικά τις άμεσες επιπτώσεις που προκαλούνται σε μια παρέα "φίλων". Η κάμερα στο χέρι μεταφέρει νατουραλιστικά μια τεταμένη ατμόσφαιρα, υποσκελίζοντας χαρακτηριστικά τη μελό δραματουργία. Παράγοντας εν τέλει ένα φιλοσοφικό δοκίμιο για την συναισθηματική αστάθεια της μεσαίας τάξης, καθώς αυτή λειτουργεί υπό καθεστώς εκούσιας και ακούσιας άγνοιας.


Η πολυμελής παρέα λειτουργεί διαρκώς υπό καθεστώς άγνοιας. Η έλλειψη γνώσης οφείλεται μεν στην μυστικότητα της Sepideh, αλλά και στη δική τους απροθυμία για την αναζήτηση της αλήθειας. Και η όποια επιθυμία εκδηλώνεται καταναγκαστικά όντας αντιμέτωπη μ' ένα τετελεσμένο και "παράξενο" γεγονός. Τα μέλη της παρέας νιώθουν απειλούμενα καθώς βουλιάζουν στα ύδατα της αβεβαιότητας. Τη προγενέστερη χαρά και διασκέδαση διαδέχονται ο πόνος, η απειλή, η ενοχή. Εντάσεις και προστριβές εκρήγνυνται στον πυρήνα των φαινομενικά δεμένων φίλων. Τα συναισθήματα είναι ευμετάβλητα διότι ανάμεσα τους παρεμβάλλεται το κενό. Η άγνοια. Η άγνοια όχι ως έλλειψη της γνώσης, ή και της αλήθειας. Αλλά η άγνοια ως η αποστροφή-άρνηση για ουσιαστική εξερεύνηση του περιβάλλοντός. Ένα τέτοιο στοιχείο ήταν και η Elly. Η αλήθεια δεν υφίσταται αυθύπαρκτα. Σε τι διαφέρει η αλήθεια από τις ακατάρριπτες πλάνες μας; Η πραγματική αλήθεια αναφέρεται στην επίμονη και επίπονη αναζήτηση του νοήματος των πάντων.


Άλλο ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα που θίγει ο Asghar Farhadi είναι η στηλίτευση της δημοκρατικής διαδικασίας. Η παρέα καλείται να αποφασίσει δια μέσω ψηφοφοριών τον τρόπο δράσης πάνω στα καίρια θέματα που προκύπτουν. Όμως όλες οι αποφάσεις παίρνονται υπό καθεστώς άγνοιας. Μια άγνοια που σημαίνει την απόσταση του "ψηφοφόρου" απ' το αντικείμενο της ψηφοφορίας. Άραγε πως μπορεί ο δημοκρατικός θεσμός να είναι αποτελεσματικός, όταν το εκλογικό σώμα αποσταίνει ηθελημένα από την πραγματικότητα που το περιβάλλει; Το αποτέλεσμα δεν είναι παρά η εξουσιοδοτημένη απόφαση του εκλογικού σώματος να μεταθέτει τις δικές του ευθύνες σ' ένα πρόσωπο. Φυσικό ή αφύσικο.

Το Darbareye Elly είναι μια από τις μεγάλες ταινίες της χρονιάς. Ένας στοχασμός στις αδιάσειστες σχέσεις άγνοιας και φόβου. Μια ψυχογραφική μελέτη του ατόμου έναντι στην απειλή. Και κυρίως μια κοινωνική κριτική στον τρόπο δράσης και πράξης της αδικαιολόγητα εφησυχασμένης μεσαίας τάξης.
Βαθμολογία 9/10

4 σχόλια:

ναυτίλος είπε...

Απολαύσαμε την ELLY κι εμείς χθες στο "Έλλη"!Όσα γράφεις μας βρίσκουν απόλυτα σύμφωνους.Σαν να άνοιξε ένα παράθυρο και καταφέραμε να κρυφοκοιτάξουμε μια άλλη πιο "κλειστή" κοινωνία:πώς λειτουργεί σε φάση ξενοιασιάς αλλά και πώς υπό καθεστώς πίεσης.
Το εντυπωσιακότερο: Πριν από δέκα - δεκαπέντε χρόνια παρακολουθούσαμε ιρανικό κινηματογράφο μόνοι μας. Χθες ο κινηματογράφος ήταν ασφυκτικά γεμάτος...
Μέλημά μας ,πριν τον πρώτο καφέ,να αναζητήσουμε την σχετική ανάρτησή σου!
Την καλημέρα μας λοιπόν...

kioy είπε...

@ναυτίλος
Καλησπέρα σας!

Πόσο χαίρομαι για αυτά τα συναισθήματα που μου αποκαλύπτεται για την ταινία. Ιδίως όταν προκύπτουν από φιλότεχνους των οποίων θαυμάζω την ικανότητα στο "ξεψάχνισμα" έργων τέχνης. Η ξενοιασιά και η πίεση στο ζύγι, με αντίβαρο την βαρυσήμαντα αβαρή άγνοια.

"ασφυκτικά γεμάτος". Κάτι κινείται πια σε αυτή την πόλη μου φαίνεται. Πολύ χαίρομαι! Βέβαια ετούτη η ταινία έχει πολύ πιο παγκοσμιοποιημένο προφίλ της δυσβάσταχτης (και ενίοτε εμονολητπικής) αφήσγησης του (συνήθως αριστουργηματικού) Ιρανικού σινεμά.

Χαιρετώ!

Κωνσταντίνος Ριγελιανός είπε...

Πρώτο μου σχόλιο, κατ' αρχάς συγχαρητήρια, θα το παρακολουθώ.

Για την ταινία θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω. Δεν έδειξε τίποτα, έμεινε σε μια επιφάνεια σαν να απευθύνονταν σε παιδιά. Δεν μου είπε απολύτως τίποτα.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι για να βγει ταινία εκτός Ιράν έχει την έγκριση του καθεστώτος.

kioy είπε...

@Κωσταντίνος Ριγελιανός

Καλωσήρθατε λοιπόν!

Και βέβαια θα σας επιτρέψω!
Επιφάνεια; Μα γιατί; Μα η Τέχνη μας απευθύνεται; Ή μήπως είναι οι σιωπές της, οι εμπρηστές των απάτωτων κόσμων μας;

Χμ, την έγκριση του καθεστώτος; Ναι, βέβαια. Αλλά δεν είναι κάπως απλουστευτικά τα νοήματα που προκύπτουν από διατυπώσεςι της μίας πρότασης;

Καληνύχτα σας!