My Blueberry Nights

Σκηνοθεσία: Kar Wai Wong
Παραγωγής: Hong Kong / China / France/ 2007
Διάρκεια: 111'

Οποιοσδήποτε επιχειρήσει κάποια ανάλυση σε ταινία του Kar Wai Wong κινδυνεύει να βρεθεί ανεπανόρθωτα εκτεθειμένος! Διότι ο Kar Wai είναι ο δημιουργός που ξέρει να κρύβει καλά ενδόμυχους στοχασμούς σε τέλειας αισθητικής κινηματογράφηση! Όπου παγιδεύει τόσο τα ανώτερα νοήματα, αλλά και την οπτική του θεατή. Σε μια ονειρική απόλαυση των χρωμάτων, σε μια μεθυστική ατμόσφαιρα!

Αυτή η δημιουργία, που αθλίως μεταφράστηκε "Οι νύχτες μου μακριά σου", φέρει την επίμονη προβληματική του δημιουργού της! Τον στοχασμό στην τριαδικής φύσης των διαστάσεων που υποκινούν αυτό το σπαρταριστά κόκκινο σύμπαν του Kar Wai. 'Έτσι λοιπόν έχουμε χρόνο-χώρο-εσωτερικότητα στο πρώτο επίπεδο του κάδρου. Το ένα συναντά το άλλο, απροσδόκητα, και απαράμιλλα το διαμορφώνει. Μπορεί η ζωή να μοιάζει με ένα νυχτερινό πάρτυ. Ένα πάρτυ όπου οι μουσικές και οι χοροί ξεδιπλώνονται στους πιο τρελούς και ανεξέλεγκτους ρυθμούς. Ντάμες και συνοδοί σε μια αέναη ανταλλαγή. Και εδώ οι ντάμες και οι συνοδοί είναι ο χρόνος, ο χώρος και η εσωτερικότητα του ατόμου. Σε αυτούς τους χορούς μπορούν να σου συμβούν αλλόκοτα πράγματα. Δεν έχει σημασία αυτός που κρατάς στα χέρια σου. Το μυαλό σου μπορεί να βρίσκεται σε μακρινούς τόπους, ή και σε αλλοτινά σύμπαντα. Προκαλώντας κινηματογραφικές εναλλαγές στον εσωτερικό σου κόσμο, από φιλήδονη απόλαυση ως την ύστατη αδιαφορία. Όμως κάποια στιγμή η νύχτα θα περάσει. Και το μόνο που θα αφήσει θα είναι οι μνήμες, μνήμες διάχυτες στον αέρα, να συγκρατούν ανεκπλήρωτους πόθους και αύριο χαμένα. Μα θα μπορείς να φωνάξεις πως νίκησες τον χρόνο, αν μπορέσεις να εξασφαλίσεις άλλη μια νύχτα.

Αυτές τις διαστάσεις απεικονίζει με το βαθύ του κόκκινο ο Kar Wai Wong, με τα αεράτα κάδρα του. Που συνθέτουν στο ίδιο μοτίβο μια διαφορετική ατμόσφαιρα. Μπορεί να λείπουν οι πιεσμένοι χώροι του Hong Kong αλλά και σε αυτούς τους αεράτους της Αμερικής στριμώχνεται σε όλο το φάσμα των χρωμάτων το πιο μικρό στίγμα της εσωτερικότητας που ψάχνει να βρει έκφραση. Σε μια αναπαράσταση του εσωτερικού, χρονικά αλλοιωμένη σε σχέση με τους κώδικές του υπαρκτού κόσμου. Τις διαστάσεις που προαναφέραμε ερμηνεύει η Norah Jones. Δείχνοντας πως κατέχει και την υποκριτική τέχνη ισάξια με αυτή της μουσικής! Μια νεαρή γυναίκα που βγαίνει από μια μεγάλη σχέση. Θύμα η αλλαγή. Η ζωή αλλάζει, τα συναισθήματα αλλάζουν, οι άνθρωποι αλλάζουν καθώς ο χρόνος σκορπά από πάνω τους τα μαύρα του σύννεφα. Εκεί θα συναντήσει σε κάποιο τοπικό καφέ τον Jude Law. Τον άντρα που θα της ξυπνήσει πορφυρούς πόθους, οι οποίοι θα περιοριστούν και θα φουντώσουν σε μια εσωτερική ανείπωτη πραγματικότητα. Η Norah θα φύγει! Κάποιες ανεξήγητες δυνάμεις πολλές φορές σε καλούν σε άλλους τόπους. Τα προσχήματα υπάρχουν. Και εδώ δικαιολογούνται υπό την ανάγκη εργασίας και αγοράς ενός πολυτελή αυτοκινήτου. Η αλήθεια βρίσκεται όμως σε κάποιες μνήμες που πρέπει να ξεθωριάσουν, και για αυτό σε καλούν άλλοι τόποι. Έτσι περιπλανώμενη μακριά από την Νέα Υόρκη (Η οποία εμφανίζεται σαν το λιμάνι, και η κατοικία των ανεξέλεγκτων συναισθημάτων της Norah). Βρίσκει διάφορες δουλειές, και ταυτόχρονα μοιράζεται τις ιστορίες κάποιων περαστικών ανθρώπων που ο χώρος και ο χρόνος συμπτωματικά τους ένωσε. Πρόκειται για τον David Strathairn έναν φιλήσυχο άντρα με σμπαραλιασμένη καρδιά. Η οποία κάθε νύχτα πνίγεται σε λίμνες οινοπνεύματος για να μάθει να υποφέρει τα σημάδια του πόνου. Καθώς ο χρόνος άλλαξε την πρότερα υγιή σχέση του με τη γυναίκα του. Θα γνωρίσει την γυναίκα του, την εκθαμβωτική Rachel Weisz. Μια γυναίκα απομακρυσμένη από τα αληθινά μηνύματα του εαυτού της. Σε αυτή ο χρόνος έχει άλλο τίμημα. Της φέρνει μια στιγμή, όπου δεν υπάρχει επιστροφή. Ο αιφνίδιος θάνατος του άντρα της βγάζει στο προσκήνιο την μέχρι πρωτινός θαμμένη ανθρώπινη της πλευρά. Ξέρει πως τίποτε δεν θα ξεγίνει. Και τυραννικές μνήμες θα βουίζουν στο κεφάλι της μέχρι πάλι να τις σβήσει ο χρόνος. Για να γίνει αυτό, επιλέγει και αυτή την περιπλάνηση σε ξένους τόπους. Και τέλος η Norah θα γνωρίσει την μοιραία γυναίκα και πολύ θυληκή Natalie Portman. Μια παθιασμένη παίκτρια του τζόγου. Μια παίκτρια που έμαθε να μην εμπιστεύεται κανέναν πέρα από το αυτάρεσκο εγώ της. Έτσι αυτό το ανέπαφο του εσωτερικού της κόσμου την μετατρέπει σε μια άπληστη ακόλουθο του χρήματος. Κανείς όμως δεν ξεφεύγει από τον χρόνο, όπως μαρτυρά η εσώψυχη της εξομολόγηση λεπτά μετά τον θάνατο του πατέρα της! Η χρονολογική και η χωροταξική θέση των ατόμων αυτών συνέπαισαν, και έτσι συνοδηγήσαν το τραίνο της ζωής από κοινού για λίγο. Η Norah μέσα από αυτές τις μικρές συναντήσεις θα προσπαθήσει να βρει τον εαυτό της. Όμως θα καταλάβει πως οι μορφές τους δεν είναι παρά αλλοιωμένα είδωλα, σαν αυτά σε καθρέφτη λούνα πάρκ. Γιατί το μόνο που ένωνε τον κόσμο της με τον δικό τους είναι η σύμπτωση των δυο "χειροπιαστών" διαστάσεων, του χώρου και του χρόνου. Και ξέρει πως για να βρει τον εαυτό της πρέπει να κοιτάξει λίγο μακρύτερα. Στην τρίτη διάσταση, την εσωτερικότητα της. Της τρίτης απροσδιόριστης διάστασης, που αχνοφαίνεται καθώς ξετυλίγεται το κουβάρι των ενδόμυχων αισθήσεων. Και αυτές είναι που την κρατούν σε μια "ανεξήγητη" επικοινωνία με τον Jude Law. Το βλέμμα της ολοένα θα βρίσκει εκεί τον εαυτό της. Γιατί αυτή είναι η μόνη διάσταση που μπορεί να εντοπίσει κάποια στοιχεία της ταυτότητας της. Η διάσταση που είναι ικανή να σπάσει το ασύμπτωτο του χωροχρόνου, και το μόνο που μένει είναι η προσπάθεια. Έτσι με την δύναμη της σκέψης, και την υπακοή των εσώκρυφων μηνυμάτων καταφέρνει να ενώσει 100αδες απομακρυσμένες από το "λιμάνι" μέρες. Και η ανάσα του ονείρου θα απελευθερωθεί τον συγχρονισμό των τριών αυτών διαστάσεων! Τον συγχρονισμό αυτόν μας τον φυλάει για το τέλος ο Kar Wai. Με την Norah και τον Jude, να συναντιούνται με τον χρόνο να μοιάζει, τουλάχιστον προσωρινά, νικημένος! Κλείνοντας έτσι με αισιοδοξία και δίνοντας στο κινηματογραφικό ζευγάρι άλλη μια νύχτα ξέφρενου χορού και μοναδικών αισθήσεων.

Για να κάνει όλα αυτά ορατά ο Kar Wai Wong επιστρατεύει διάφορα φίλτρα στην ακονισμένη του κάμερα. Το ερωτικό κόκκινο, το ξεσαλωτικό μοβ αλλά και άλλα έντονα χρώματα που επιστρατεύονται για να περιγράψουν κύρια την εσωτερική κατάσταση των ηρώων του. Εσωτερική κατάσταση που εκδηλώνεται με την οπτικοποίηση μικρών σκιρτημάτων στα εκφραστικά πρόσωπα των ηρώων του, αλλά και με τα γνωστά παγώματα του χρόνο που περισσότερο απ' όλο αγαπήσαμε στο "2046". Ωστόσο πέρα από την εμφανή πανηγυρική στάση μου για την ταινία έχω να κάνω και κάποιες ενστάσεις. Αυτή η αλληγορική ταινία του Kar Wai τοποθετείται περισσότερο από ποτέ σε έναν ρεαλιστικό κόσμο. Καφετέριες στο περιθώριο της Νέας Υόρκης, μπαρ, καζίνο, ανθρώπινες σχέσεις που πουθενά δεν κρατούν το υπόβαθρο τους. Καθώς ο Kar Wai αν και χρησιμοποιεί των εξωτερικό κόσμο, χαρακτηριστικά του γυρίζει την πλάτη. Κάνοντας κατά τη γνώμη μου την ταινία σε ορισμένα σημεία αδύναμη να περιγράψει το χειροπιαστό μέσα στον κόσμο! Αιτία αυτού νομίζω είναι το πολύ σφιχτό μοντάζ στην καρδιά του μύθου, παραγκωνίζοντας απαραίτητες αφηγηματικές αναφορές! Ενώ τέλος, πικρή γεύση μου άφησε και ο Jude, σε μια επίπεδη προσπάθεια να γίνει απλά ο εκμαιευτής του πόθου!

Το 2007 φεύγει, μας άφησε όμως μια ακόμα σπουδαία ταινία. Όσα λέω παραπάνω είναι απλά το βλέμμα μου στην ταινία. Μην απορείτε αν τα θεωρήσετε άσχετα διαβάζοντας τα, ο Wong είναι ο αρχιτέκτονας ονειρικών δημιουργών αφήνοντας τους πολύ αέρα να διαμορφωθούν και να αναπνεύσουν ως και εξατομικευμένα στις ψυχές των θεατών του...
Βαθμολογία 8,5/10

Ballon rouge, Le

Σκηνοθεσία: Albert Lamorisse
Παραγωγής: France / 1956
Διάρκεια: 36'

Μια μικρού μήκους ταινία από τον ταλαντούχο Lamorisse, που αξίζει να δει κανείς για να θαυμάσει την διακριτική γοητεία του cinema, και κατ' επέκταση της εικόνας!

Το κόκκινο μπαλόνι είναι μια ταινία σκηνοθετημένη στην τελειότητα, με τον εσωτερικό χρόνο να κουρδίζεται σε συχνότητες Λονδρέζικου ρολογιού, το ρεπεράζ των χώρων παρά πάνω από μαγευτικό στο οπτικό πέρασμα του θεατή και μια λιτή ατμόσφαιρα να σε συνθλίβει ως τα βάθη των αντοχών σου! Και όλα αυτά με ελάχιστα μέσα, με ένα καλοδουλεμένο μοντάζ μα κυριότερα με πολύ μεράκι!

Ο μικρός ήρωας ανακαλύπτει ένα παρατημένο κόκκινο μπαλόνι, που χρωματικά διαφέρει από το μολυβί Παρίσι, και το ξεκρεμάει από τον στύλο για να γίνει ο καλύτερος του φίλος! Το μπαλόνι που πρότερα όλοι αδιαφορούσαν, γίνεται ο πολυπόθητος καρπός όλων των παιδιών. Γιατί έχει μια μοναδική ιδιότητα! Να ακολουθεί παντού τον μικρό μας ήρωα! Σαν την συνείδηση, σαν τον βαθύτερο εαυτό, που ο μικρός δεν απαρνήθηκε! Που σφιχτά κράτησε, και συντέλεσε μια μαγική διαφορετικότητα! Ενός ωραίου ανθρώπου, ξένου από τον κόσμο, αλλά που με πίστη στις δυνάμεις του χωρίς ίχνος βεβηλ;vματος των γύρω του βαδίζει σε ένα μέλλον που μοιάζει μάλλον δύσκολο! Οι μικροί διεκδικητές του μπαλονιού λυσσαλέα το επιζητούν! Δεν έχουν καταλάβει πως τόσο σύντομα έχασαν την αθωότητα τους, και πως μανιασμένοι από παράξενες δυνάμεις που ούτε καν ελέγχουν εκφράζουν έναν κακεντρεχή ανταγωνισμό! Οι κύκλοι των μεγάλων πάλι, εξοστρακίζουν αυτό το μπαλόνι και τον μικρό όσο μακρύτερα μπορούν! Και ας ο πιτσιρίκος τους ξεγελάει, καταλαβαίνουν πως αυτή η γνήσια διαφορετικότητα θα είναι το μίασμα για την κοινωνία που χτίζουν! Και η συμπεριφορά τους ποικίλει από δυσφορία ως τιμωρία! Τελικά ο μικρός μπορεί να βρίσκει τραγικό τέλος σε αυτή την ζωή, όμως ο Lamorisse μας φυλάσσει ένα λυτρωτήριο finale που υποδηλώνει το πέρασμα σε μια άλλη αιώνια ζωή!

Η ταινία χρωστάει τα πάντα στην αριστουργηματική γραφή του δημιουργού, αλλά και τον τρόπο που το σενάριο ψιθυριστά κοινωνεί τα μηνύματα!
Βαθμολογία 9/10

Man Push Cart

Σκηνοθεσία: Ramin Bahrani
Παραγωγής: Usa / 2005
Διάρκεια: 85'

Ο Ramin Bahrani μόλος 30 ετών έκανε μια αληθινή ταινία, με πλεονάζουσα ωριμότητα! Μια ταινία που όσο και αν κάποιοι θέλουν να την κατατάξουν σαν ένα γενικόλογο μεταναστευτικό ντοκιμαντέρ απλά αποτυγχάνουν να πιάσουν την ουσία της! Η ταινία καταπιάνεται με τον ήρωα της και μόνο, έναν έντιμο βιοπαλαιστή από το Πακιστάν, καταγράφοντας έναν καθημερινό Γολγοθά υπό το πρίσμα μιας αξιέπαινης αξιοπρέπειας που ποτέ δεν ανταμείβεται από τους άλλους! Αλλά η ίδια ανταμοιβή είναι να μπορείς να την κρατάς, ότι πιο ακριβό για τον εαυτό σου!

Αυτή η ανεξάρτητη παραγωγή με το πενιχρό budget διδάσκει πως το αποτέλεσμα δεν πηγάζει από την ευκολία, αλλά από το μεράκι. Ο ήρωας μας ο Αχμαντ(Ahmad Razvi) είναι ένας Πακιστανός με μια τρυφερή αξιοπρέπεια και εντιμότητα πρώτα προς τους γύρω του και μετά προς τον εαυτό του! Ο Αχμαντ λοιπόν τοποθετείται στην σκληρή πραγματικότητα του Δυτικού κόσμου σέρνοντας ένα καρότσι με καφέ και ντόνατς για όλους αυτούς τους "πλούσιους" τύπους της πόλης που αδιάφοροι και άσκοπα περιπλανιούνται σε ένα σύμπαν χωρίς ουσία! Η σκληρή αυτή πραγματικότητα με την οποία συντονίζεται ο κόσμος τον φέρνει αδύναμο να διεκδικήσει την επαφή με τον ανήλικο και ορφανό από μητέρα γιο του, τον καθιστά το υποτιμημένο είδωλο στα μάτια των Δυτικών, του υπενθυμίζει πως δεν είναι αποδεκτός σε οποιονδήποτε κύκλο. Δεν είναι αποδεκτός ούτε στους φερόμενους φίλους του, οι οποίοι έχουν ανάγκη να του κολλήσουν ετικέτα εθνικού ροκ σταρ για να τον βάλουν στην "χλιδάτη" παρέα τους. Δεν είναι αποδεκτός από τον έρωτα. Ο έρωτας γυρίζει την πλάτη στους κοινωνικά ασθενέστερους, και τους υπενθυμίζει πως τα δικαιώματα τους έρχονται υπόλογα σε όσα είδωλα και πρότυπα ο κόσμος "χτίζει"! Και τον καθιστά βιδωμένο σε μια καροτσοκαντίνα που μέλλει να είναι το όνειρο του, ω ειρωνεία!

Ο Αχμάντ παρ' όλα αυτά με την ζωή του μας δίνει την πραγματική σημασία της λέξης πλούσιος. Μια προσωπικότητα με πολύ εσωτερικό βάθος, που υπομένει το κοινωνικό άδικο, κρατάει το δίκαιο να το χαρίσει, σε όσους τυφλούς(αδιάφορους θρονιασμένους στη βολή τους) ενδιαφερθούν, με την ζωή του. Ιδιοκτήτης μιας ιδιότυπης αξιοπρέπειας κάνει οποιαδήποτε δουλειά μπορεί να του επιφέρει έσοδα. Χωρίς την παραμικρή υπόνοια σνομπισμού στα όσα μικρά μπορούν κάτι να αποφέρουν. Κρατάει υποκινήτριες τiς γνήσιες ανάγκες του για επαφή με τον γιο του, αλλά και τα αυθεντικά συναισθήματα του! Υπομένει καρτερικά, αδιαφορώντας και βαδίζοντας τον δικό του Γολγοθά, προσβολές που στα αυτιά άλλων ευφάνταστων ανθρώπων θα έσπερνα την διχόνοια. Και απλόχερα δίνει από το υστέρημα του την δική του φροντίδα. Τηρώντας το γράμμα του νόμου, σε μια κοινωνία που άνισα παιχνίδια του στήνει πίσω από την πλάτη! Σε μια κοινωνία που θα κατασπαράξει ακόμα και το μικρό όνειρο μιας καντίνας, σε μια κοινωνία που δε λογαριάζει από αξιοπρέπεια και αποκλειστικά βασίζεται στον νόμο των μικρών και των μεγάλων ψαριών!

Η ταινία που πρωτοπροβλήθηκε στη χώρα μας στο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης το 2005 είναι ένα μικρό αριστούργημα! Πολύ μεγάλη εντύπωση μου έκανε πως ο Ramin Bahrani χειρίζεται τις κλιμακωτές εξάρσεις της ντοκυμαντεριστικής καταγραφής, με την δραματουργική κορύφωση. Ντοκυμαντεριστικά, με άπλετο ρεαλισμό, μας περιγράφει έναν βιοπαλαιστή μέσα σε μια ζούγκλα ανθρώπων. Χωρίς ίχνος εκβιασμού και κορωνάτες διαμαρτυρίες προς το αυτονόητο φτιάχνει και τοποθετεί τον ήρωα του. Ενώ δραματουργικά κορυφώνει αυτά που φαντάζουν μικράτα, σε σοκαριστικής ποιότητας σκηνές. Με πρωτεργάτη το αποπνιχτικό μαύρο στους απρόσωπους δρόμους της Νέας Υόρκης. Το μαύρο της μοίρας του πρωταγωνιστή! Και όλα αυτά μπλέκονται μεταξύ τους, χωρίς την παραμικρή σύγχυση, χωρίς την παραμικρή υπερβολή, με τρομερό ρυθμό και δύναμη! Κάτι που με πολύ λιγότερη επιτυχία είδα στο πρόσφατο Road to Guanatanamo! Κλείνω αυτή την μικρή κριτική πλέκοντας το εγκώμιο και του Ahmad Razvi που μπήκε 1000% στο πετσί του ρόλου!
Βαθμολογία 9/10

Obsluhoval jsem anglického krále

Σκηνοθεσία: Jirí Menzel
Παραγωγής: Czech Republic / Slovakia / 2006
Διάρκεια: 120'

Ο 60χρονός πλέον Jirí Menzel που αρέσκεται να κινηματογραφεί Bohumil Hrabal, επιστρέφει χτίζοντας πάνω στο σουρεαλιστικό μα αλληγορικό βιβλίο του Habal, εκφράζοντας την προβληματική του πάνω στην Τσέχικη ιστορία, αλλά και τον άνθρωπο μέσα σε αυτή. Τον άνθρωπο που μοιραία μπορεί να ανήκει στα γεωγραφικά της όρια χωρίς να δεσμεύεται με τα εθνικά ιδιώματα του!

Αυτός ο άνθρωπος είναι και ο ήρωας μας, ο Ivan Barnev στον ρόλο του Jan Díte. Ένας κοντός άνθρωπος, με φιλοδοξίες δυσανάλογες του ύψους του οι οποίες ενθαρρύνονται όταν περιφέρεται από το πόστο του σερβιτόρου στον κύκλο της γενναιόδωρης μπουρζουαζίας. Αυτή η φιλόδοξη οπτική του για την ζωή θα τον καταστήσει ανερχόμενο καθώς προσλαμβάνεται διαδοχικά σε όλο και πιο υψηλές θέσεις. Και ξέρει ότι τα όνειρα του θα μπορέσουν να πάρουν σάρκα και οστά, αρκεί να βλέπει τα πάντα, να ακούει τα πάντα, να επεξεργάζεται όλα τα εξωτερικά ερεθίσματα χωρίς να γίνεται αντιληπτός από κανέναν. Κάτι που θύμισε κάτι από Κρουπιέρη στην πιο γαργαλιστική και κωμική του εκδοχή!

Και ο θεατής βλέπει όσα βλέπει ο ήρωας του. Είναι αυτός το εκλεκτό πιόνι του σκηνοθέτη για να μεταδώσει την γενναιόδωρη κοινωνία της Τσεχίας που δεν απέχει πολύ από οποιαδήποτε σημερινή των φαντασμένων ζάμπλουτων ανθρώπων παρά την κωμικότητα και την αλληγορία της. Βλέπει ανθρώπους με γεμάτες τσέπες, με γεμάτα στομάχια, στόματα που ξεχειλίζουν από χαχανητά και μια αυτάρεσκη τάση για σπατάλη του άσημου για αυτούς χρήματος. Γιατί το χρήμα για αυτούς είναι κάτι που έχουν. Δεν τους νοιάζει πως θα το ξοδέψουν, αλλά απλά να το ξοδέψουν. Μοιάζει να περισσεύει στις τσέπες τους όπως το βάρος στην κοιλιά τους. Η σπατάλη τους είναι η μόνη που μπορεί να δώσει κάποιο νόημα στην ζωή τους, όμως όσο υψηλό και αν είναι το προφίλ τους, είτε υπηρέτησαν τον βασιλιά της Αγγλίας είτε έχουν Αφρικάνικο παράσημο, πάντα θα νοιάζονται για αυτά τα ψιλά που κατάχαμα πέφτουν από μια αόρατη δύναμη. Γιατί αυτών η ζωή δεν είχε ποτέ μια αόρατη πλευρά. Η ιδεολογία και η συνείδηση είναι και θα είναι στοιχεία πάντα μακρινά από τον άνθρωπο. Καθώς δε μοιάζει ικανός να τις χρησιμοποιήσει σαν τα εργαλεία στο χτίσιμο του δρόμου της ζωής του, αλλά όποτε βρίσκεται σε επαφή με αυτές βρίσκεται πίσω τους και με χαλινάρια τις ακολουθεί και τις συντηρεί αδύναμος να τις προσαρμόσει με υπευθυνότητα και συνείδηση γίνονται στην ουσία το εργαλείο κάποιων άλλων ανθρώπων.

Αυτό το τελευταίο το επαληθεύει ο ήρωας μας, αλλά και όλο το κοινωνικό υπόβαθρο που λειτουργεί ο μύθος μας στις χλευαστικές σκηνές των χρόνων του Αδόλφου Χίτλερ! Ο Menzel κρατάει το κωμικό στοιχείο και χωρίς να παρασύρεται από την τροφή που του δίνει το θέμα του περνάει στην πιο αποκαλυπτική και ξεκαρδιστική σάτιρα. Με ανθρώπους που φέρονται να μισούν τον φασισμό, και άλλους γυμνούς προσωπικότητας φτάνουν σε απόλυτη ηδονική ολοκλήρωση όντας μέλη αυτού του έθνους! Σε μια αληθινή οπτική περιγραφή της αδύναμης φύσης των ανθρώπων απέναντι σε οποιοδήποτε κίνημα! Ο ήρωας μας σε όλα αυτά θα βρεθεί ο ευνοημένος της άριας φυλής, ο εξαπατημένος από την Γερμανίδα σύντροφό του, ο ζάμπλουτος ξενοδοχειάρχης και τελικά θα διατελέσει μια 15χρονή θητεία στη φυλακή!

Εδώ εύστοχα ο δημιουργός διασαφηνίζει πως ο μόνος τρόπος να κάνει τους ανθρώπους καλύτερους είναι η σκέψη. Η κοπιασμένη δουλειά του ατόμου με τον εαυτό του! Και έτσι ο ήρωας μας μέσα στην φυλακή παίρνει την ευκαιρία του. Καθώς ο Menzel αδιαφορεί για αυτή ως κοινωνικό φαινόμενο και απλά την χρησιμοποιεί για τις ανάγκες της ταινίας του. Όλα αυτά τα χρόνια είναι αόρατα για τον θεατή, ο οποίος ωστόσο μπορεί να εξάγει συμπεράσματα από τα αποτελέσματα. Βλέποντας των ήρωα πλέον γηραιότερο, μακριά από όλη αυτή τη δήθεν χλιδή να έχει ανθρωπέψει! Μέσα από τις αόρατες διαδικασίες της συνείδησης, της θέλησης στα κάτεργα της ατομικότητας. Τα κάτεργα που απλόχερα του χάρισε η απομόνωση!

Ίσως αυτό το τελευταίο κομμάτι είναι και ο αδύναμος κύκλος της ταινίας. Ο θεατής ποτέ δεν θα πειστεί για αυτή την θετική μεταστροφή αλλαγή του συμπαθή ηρωά του. Αλλά η αφανής αυτή αλλαγή περιέχει την γοητεία της. Εικαστικά η ταινία υπερθερμαίνεται από το κωμικό στοιχείο, το οποίο διογκώνει τόσο ο γρήγορος ρυθμός της, οι αφελής ήρωές της και κυριότερα η ηλιόλουστη φωτογραφία και η δομή των σκηνών της! Η ταινία φέρει αυθεντικά την σφραγίδα του δημιουργού της αλλά και ενός σπουδαίου σεναριογράφου, εξελίσσοντας με αλληγορική ακρίβεια μια ιστορία ρεαλιστικής απόλαυσης!
Βαθμολογία 7,5/10

Freie Wille, Der

Σκηνοθεσία: Matthias Glasner
Παραγωγής: Germany /2006
Διάρκεια: 163'

Κάποιες ταινίες γίνονται και από την μέρα της γέννησης τους μοιάζουν κάπως καταδικασμένες. Καταδικασμένες γιατί η προέλευση τους δεν μπορεί να μαγνητίσει το βλέμμα, τουλάχιστον εκ πρώτου δευτερολέπτου. Όπου διανομή και λοιπές κινητήριες δυνάμεις στον χώρο του κινηματογράφου τις αφήνουν απ' έξω. Γιατί πλέον ότι δεν έχει τσέπη γεμάτη με παχιά χαρτονομίσματα, ότι δεν προέρχεται από την φανταχτερή Αμερική και ότι δεν κουβαλάει μια διαπιστευμένη βαριά ιστορία μοιάζει να πολεμάει άνισα για την σύστασή του με το κοινό. Όμως η τέχνη έχει τη διάσταση του χρόνου με το μέρος της. Γιατί η ιστορία τρέχει και μέσα της τρέχει και η τέχνη ετοιμοπαράδοτη στους φιλάρεσκους οπαδούς της. Και αν τα δημιουργήματα της δεν καρπώνονται, σχεδόν ποτέ, μια δίκαιη εισπρακτική επιτυχία τελικά επιτυγχάνουν κάτι ανώτερο. Την αναγνώριση! Την δόξα και την αυτολοκλήρωση πως κάποιος περιπλανήθηκε στα μαγικά μονοπάτια της και μοιράστηκε μαζί της νοήματα και σκέψεις! Νοήματα και σκέψεις που δεν περιορίζονται στα χρονικά της συνδιαλλαγής του ατόμου με το μέσο, αλλά επιμηκύνοντας τον χρόνο μέσα από την κατακτημένη εσωτερικότητα του αναγνώστη!

Αν και βρισκόμαστε μόλις 2 έτη από την παραγωγή της ταινίας με τόλμη κατατάσσω αυτούς τους αλλόκοτους κώδικες βούλησης, του κυρίως τηλεοπτικού Matthias Glasner, ως αδικημένους από την κινηματογραφική βιομηχανία. Γιατί θεωρώ έγκλημα του κινηματογράφου των καιρών μας, μια τέτοια ταινία να μην έχει εξασφαλίσει άμεσα την διανομή της. Παρά τις βροντερές τις παρουσίες σε διάφορα φεστιβάλ ανά τον κόσμο( όπως το δικό μας "Νύχτες Πρεμιέρας")! Ωστόσο ο χρόνος δείχνει να λειτουργεί υπέρ της, καθώς μέσα στον Γεννάρη του νέου έτους θα προβληθεί στην σαφώς πιο ονομαστή Γαλλία!

Για την ταινία τώρα:
Αυτός έχει μια ευκαιρία. Μετά τις πολλαπλές επισκέψεις μετά διαμονής στη φυλακή και διαρκή ψυχολογική επιτήρηση, θέλει όσο τίποτε να βρει τόπο για μια ήσυχη ζωή. Αν και μέσω του φιλεύσπλαχνου(;) κράτους έχει εξασφαλίσει τα βιωτικά αναγκαία, τα πράγματα από την άλλη δεν είναι καθόλου εύκολα. Δεν θα είναι ποτέ και το ξέρει! Τουλάχιστον το καταλαβαίνει. Γιατί τα ένστικτα του είναι πάνω από την βούληση του. Και θα πιέζουν αλλόκοτα για έκφραση. Όσο και αν προσπαθεί να τα στριμώχνει, να τα φυλακίζει μέσα από μια γεμάτη διαδικαστικά αλλά και συναισθηματικά καθημερινότητα. Ούτε η εργασία, ούτε η φιλία, αλλά ούτε μια διαφαινόμενη σχέση έρωτα και αγάπης είναι ικανά να επικυρώσουν το εισιτήριο προς την γαλήνη. Η εσωτερική καταπίεση κόβει την ανάσα. Και όσο η βούληση συγκρούεται με τα ένστικτα οι εκρήξεις φαίνονται περισσότερο από οδυνηρές στο σκοτεινιασμένο του πρόσωπο. Το σύνδρομο της ερωτικής επίθεσης δεν είναι ανάγκη. Είναι ένστικτο, είναι η έκπτωτη φλογισμένη επιθυμία, όσο μακρυά και αν φαντάζει από τον χάρτη της βούλησης! Θέλει να ταπεινώσει, θέλει να αυτοταπεινωθεί με το βάρος της ύστατης κτηνωδίας. Αμείλικτος έτοιμος να σκορπίσει τον πόνο, και να αυτοτιμωρηθεί. "Χαλώντας" κάθε χαρακτηριστικό του θύματος του χρησιμοποιώντας έντονη σωματική βία επιχειρεί να φέρει τον εαυτό του ανώτερο από όλους. Έστω για μια στιγμή, την στιγμή που η κατάσταση του το επιτρέπει. Και την επόμενη να κατεδαφίσει τη δική του θέση. Αυνανιζόμενος μπροστά στο ακινητοποιημένο και γεμάτο πληγές κορμί του θύματος του. Αδύναμος να επιχειρήσει ακόμα και την διείσδυση! Με αυτόν τον τρόπο ο Matthias Glasner θα ολοκληρώσει τον βαθύ του κοινωνικοψυχολογικό του στοχασμό. Τον στοχασμό του γύρω από ένα φασιστικό σύστημα που το μεταφέρει στην καρδιά του ήρωα. Έναν ήρωα που ποτέ δεν μαθαίνουμε από που μας έρχεται, αλλά όλο αυτό το παρελθόν μας δίνεται μέσα από το παρόν. Μια ζωή συνεχούς εσωτερικής καταπίεσης. Όπου ο ήρωας μας δεν μπορεί να φτιάξει τον χώρο για όσα η βούληση ονειρεύεται παλεύοντας διαρκώς με τον εαυτό του. Έναν ήρωα που δίνει μια αδιάκοπη 167λεπτή πάλη με τον εαυτό του. Μια πάλη για να φέρει την βούληση πάνω από τα ένστικτά του! Μια άνιση μάχη. Γιατί η εσωτερική κακοποίησή του ήρωα μακριά από την ελεύθερη βούληση θεριεύει ότι κρύβεται κάτω από την σάρκα του. Το οποίο ποτέ δεν θα ελέγξει. Και κάθε φαινομενική αχτίδα φωτός βουλιάζει στο σκοτάδι την επομένη. Γιατί υπάρχει ένας φαύλος κύκλος για την κακοποίηση. Όσο κακοποιείσαι, τόσο ψάχνεις το έδαφος για να κακοποιήσεις. Αυτός είναι ο Theo. Τον οποίο υποδύεται αξιοζήλευτα ο Jürgen Vogel . Μεταφέροντας αναλοίωτο τον ήρωα, και τις εσωτερικές καταστάσεις ολοκληρωτικής σύγκρουσης. Με μια υποκριτική δύναμη που θα θάμπωνε και τον πιο καταξιωμένο holywoodiano αστέρα!

Ας περάσουμε στην άλλη πλευρά. Εδώ θα βρούμε την Nettie. Αυτή δεν είναι το θύμα μιας εσωτερικής-υποκειμενικής καταπίεσης. Αυτή είναι το θύμα μιας φανερής καταπίεσης. Εμφανώς κακοποιημένη από μια ανεξέλεγκτη παθολογική πατρική αγάπη. Η οποία κόβει τις φυσαλίδες οξυγόνου και ελευθερίας προς το άτομο. Έτσι αποφασισμένη να απεξαρτηθεί από αυτή την οπτικά εμφανής καταπίεση κόβει τα πατρικά δεσμά. Στον δρόμο προς μια ελεύθερη ζωή. Εμφανίζεται εξαιρετικά αδύναμη στο στίβο της κοινωνίας. Πολλές φορές ανήμπορη να εκπληρώσει τις απαιτήσεις προς τους άλλους αλλά και τις εσωτερικές προς τον εαυτό της. Έντρομη και άρρυθμη μέσα στον ετοιμόρροπο κόσμο της. Εκεί βρίσκει τον Theo. Το ένα χέρι δείχνει να σπρώχνει το άλλο. Αλλά ποτέ δεν είναι έτσι. Αυτός ψάχνει την ευκαιρία του. Αλλά αυτή σταδιακά γίνεται σάρκα του. Και αντλεί δύναμη μέσα από τη σχέση τους. Και βρίσκεται στο κατώφλι μιας ανορθόδοξης έλξης. Ο καταπιεζόμενος Theo είναι ο απελευθερωτής της, από το άνευ χώρου παρελθόν της. Ακόμα και όταν η αλήθεια λύνεται αυτή είναι αδύναμη να την αντιμετωπίσει. Η βούληση της την θέλει κοντά του. Δεν είναι ελεύθερη να αναλύσει τα νοήματα. Και είναι έτοιμη να ταπεινωθεί μαζί του. Άλλωστε τι σημασία έχει; Αυτή τον θέλει! Αυτή είναι η Nettie και η Nettie είναι η Sabine Timoteo. Άλλη μια άσημη εγχώρια τηλεοπτική ηθοποιός, η οποία επιδίδεται σε μια άρτια ηθοποιία!

Ο Matthias Glasner θα δώσει ένα τραγικό τέλος στο μύθο του. Δίνοντας τέλος σε αυτή την "εφιαλτική" κατάδυση σε καθεστώτα κυριευμένης βούλησης, καταπίεσης και εσωτερικής κακοποίησης. Φυλώντας έναν τραγικό θάνατο για τον ήρωα του. Ο οποίος δίχως περιθώριο σκέψης, αλλά ως μηχάνημα που εκτελεί εντολή, αυτοκτονεί στην αγκαλία της πανικόβλητης και κραυγάζουσας Nettie. Η εφιαλτική νύχτα περνάει εφιαλτικά ακίνητη, και ο ήλιος παίρνει την θέση της καθώς η ζωή χαράζει. Η ψευδαίσθηση του φωτός, η ψευδαίσθηση της ζωής, της ελπίδας, πριν την ξανακαταπιεί το σκοτάδι...

Όλα αυτά ο Matthias Glasner τα τοποθετεί σε ένα άρτιο αισθητικό περίβλημα. Αποβάλλοντας κάθε ίχνος οπτικού καθωσπρεπισμού, και κακοποιώντας το "καλομαθημένο" μάτι του θεατή. Θα κρατήσει την ταινία του πάνω από 2,5 ώρες τονίζοντας το ατέρμονο της εσωτερικής καταπίεσης και πετώντας το μπαλλάκι στον θεατή ουκ ολίγες φορές βάζοντας τον σε θέση καταπιεζόμενου. Η φωτογραφία υπογράφει απίστευτα το περιεχόμενο του μύθου, ενώ εξαιρετικά τραβηγμένα πλάνα κλέβουν τις εντυπώσεις!
Βαθμολογία 9/10

Cassandra's Dream

Σκηνοθεσία: Woody Allen
Παραγωγής: USA / UK / 2007
Διάρκεια: 108'

Woody Allen: ένας μεγάλος, εκ των μεγαλύτερων κινηματογραφικών, στοχαστής της καθημερινότητας. Η πιο αγνή και πιο αποδεκτή ηθική ματιά για τον κόσμο. Το απόλυτο ψυχογραφικό και αναλυτικό σινεμά οικείων καταστάσεων και ανθρώπων. Σε ένα ιδιότυπο, αυθεντικό και μυστήρια φωτεινό cinema.

Ο Woody Allen στοχάζεται με τον φακό του να σαρώνει τον σύγχρονο κόσμο. Νευρικοί άνθρωποι ως και νευρωτικοί με φιλοδοξίες που υπερβαίνουν το ύψος τους σκοπεύουν να ανοίξουν τα φτερά τους. Να νικήσουν την δύναμη της βαρύτητας, και να καταρρίψουν όποιο αντιτεθίμενο φυσικό νόμο για να φτάσουν στην κορυφή ενός ουρανοξύστη δίχως ταβάνι. Για ένα μέλλον στραμμένο στα πιο φωτεινά χρώματα που ανεξήγητα αυτοπείθονται πως τους ανήκει. Όμως αυτό το μέλλον είναι πολύ μακριά. Γιατί αυτές οι ΄"επικίνδυνές" φιλοδοξίες έχουν ένα τίμημα. Η δύναμη του χρήματος τους φέρνει στο κατώφλι απερίσκεπτων πράξεων που άνευ όρων πρόκειται να διατελέσουν. Η απληστία, η αχαριστία ως ο πιο χυδαίος διακορευτής τους. Και ένα μέλλον μη αναστρέψιμο που αφήνει τους ήρωες γυμνούς στο λόγο της αλήθειας. Της πιο ηχηρής ηθικής. Και αυτές οι πράξεις, αντίτιμο φιλοδοξιών, είναι ανεπανόρθωτες. Χαράζονται στον μαυροπίνακα της ζωής και σηματοδοτούν τις εξελίξεις. Όπου η ανατολή του ήλιου ποτέ δεν θα είναι όπως παλιά.

Όλα αυτά επιχειρεί ο αξιαγάπητος Νεοϋορκέζος σκηνοθέτης. Επιστρατεύοντας περισσότερο από ποτέ μια ευθέως περιγραφική σκηνοθεσία. Αφηγείται το θέμα του με γραμμικότητα ενώ κατά την διάρκεια θα συναντήσουμε πάμπολλες κοινωνικές αναφορές. Μέσα από αντιφάσεις εννοιών τιμιότητας και δολοπλοκίας, φιλοδοξίας και εφησυχασμού. Ανθρώπινα πορτραίτα νευρικών ατόμων, και μια πιο άχρωμη γυναίκα, που παρά τον επιδέξιο χειρισμό του να είσαι το ασθενές φύλλο παραμένει άοσμη. Όλα αυτά παρατάσσονται με οξείες αναφορές στην αγαπημένη του Woody Θεά Τύχη, καθώς και την τυχαιότητα. Ενώ στο finale, και όχι μόνο θα βρούμε, τον αγαπημένο του ελληνικό πολιτισμό δια μέσου της έντονης τραγικής ειρωνείας!

Η ταινία θα μπορούσε να είναι ένα σπουδαίο έργο στη φαρέτρα του Woody. Διαθέτει πολύ βαθύ στοχαστικό πεδίο, ενώ σκηνοθετικά αποκαλύπτονται μερικές σκηνές διαμάντια(όπως αυτή του φόνου, όπου ο θεατής αποκτά την ενοχή ενός σιωπηλού μάρτυρα). Όμως έχει να αντιμετωπίσει συγκεκριμένες αδυναμίες. Ο Woody σε αυτή την αναλυτική περιγραφή της καθημερινότητας δεν καταφέρνει να βρει την ισορροπία μεταξύ του έξω κόσμου και του μύθου του. Τα δυο αυτά δείχνουν εξαιρετικά ανεξάρτητα για να κρατήσουν αδιάσπαστο τον θεατή. Με πολλές σκηνές που κουβαλούν ένα άγχος για την εξέλιξη των γεγονότων. Επίσης οι διάλογοι δε φαίνονται να λειτουργούν. Αποπνέοντας μια προχειρότητα μεγαλύτερη από αυτή που δικαιολογούν οι ήρωες! Ενώ και το αισθητικό κομμάτι χωρίς να παραγκωνίζεται, παραμερίζεται σε μια δισήμαντη απόφαση! Τέλος, ο Woody έχει την ατυχία, τουλάχιστον στην αρχή, να πέφτει σε ανεπαρκής ερμηνείες τόσο από τον Colin Farrell και τον Ewan McGregor.

Η βαθμολογία είναι ένα πολύ δύσκολο κομμάτι, και γίνεται μόνο για ενδεικτικούς λόγους. Η ταινία μιλάει σε πολλά επίπεδα, και ποτέ κανείς δε χάνει από μια ταινία του Woody!
Βαθμολογία 7/10

Duck Soup

Σκηνοθεσία: Leo McCarey
Παραγωγής: Usa / 1933
Διάρκεια: 68'

Για πολλούς η καλύτερη κωμωδία αυτών των αναρχικών στοιχείων, των αδερφών Marx. Ιστορικά δέχτηκε μεγάλη κριτική από την Paramount λόγο του εμπορικού φιάσκου της. Ωστόσο οι μεγάλοι αυτοί κωμικοί δεν πτοήθηκαν και στη συνέχεια με την συνεργασία τους με την Mgm ξανά δοκίμασαν τους κοιλιακούς μας! Αξίζει να σημειωθεί πως είναι η τελευταία φορά που θα δούμε και τα 4 αδέρφια μαζί, καθώς μετ' έπειτα ο Zeepo αποσύρθηκε.

Χαρακτηρολογικά συναντάμε τους αδερφούς Marx σε μάλλον αναμενόμενους ρόλους. Ο Groucho στο ρόλο του εκλεκτού Προέδρου μιας υποθετικής χώρας που καλείται Freedonia. Αβανταδόρος, δολοπλόκος, καιροσκόπος, συμφεροντολόγος, εξοργιστικά ανεύθυνος εκμεταλλεύεται το αξίωμα της θέσης του κυβερνήτη. Ο Zeepo κατέχει τα σκήπτρα της επίσης υποθετικής γειτονικής Syssinias, σε ένα πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα προέδρου. Ο οποίος είναι σοβαροφανής, ύπουλα διπλωμάτης, και παιδιάστικα αδύναμος. Κάπου στη μέση βρίσκεται η Margaret Dumont. Μια αρχοντική κυρία που γίνεται πόλος έλξης. Για την ακρίβεια η ίδια είναι εξαιρετικά αδιάφορη, αλλά τα χρήματα της ερεθίζουν τους βλεννογόνους αδένες των Προέδρων. Τον ρόλο του αυθάδη παλιάτσου επωμίζεται ο Harpo, ο οποίος για άλλη μια φορά ερμηνευτικά κινείται στο βουβό κωμικό cinema του Charles Chaplin. Ενώ ο Chico αποτελεί μια ειρωνική αστική φιγούρα. Ένας αρχοντοχωριάτης, με πονηριά χωρίς ευφυΐα! Οι δυο τελευταίοι αποτελούν την κατασκοπική κίνηση του Zeepo προς τον γειτονικό Groucho, και παράλληλα κατέχουν και Υπουργεία στη Freedonia μετά των καυστικά ειρωνικά πρόχειρων κινήσεων του Προέδρου της. Οι οποίοι με την αφέλεια τους απογειώνουν το κωμικό στοιχείο.

Η ταινία αποτελεί ακόμα και σήμερα μια σύγχρονη πολιτική αιχμή των διακυβερνητικών διαδικασιών μιας χώρας. Δεν είναι τυχαίο πως ο Musolini θεώρησε την ταινία μια ευθεία προσβολή κατά της κυβέρνησης του, και μπλόκαρε την ταινία απαγορεύοντας την εγχώρια προβολή της! Οι υποθετικές Freedonia και Syssinia μοιάζουν πολύ με τις αφαιρετικές μεταβλητές x και y των μαθηματικών. Μεταβλητές που καλούνται να περιγράψουν τα γενικά υποδείγματα. Και ο πολυβραβευμένος Leo McCarey
χρησιμοποιώντας αυτές, φτάνει σε μια εξειδικευμένη κατακραυγή των πολιτικών δρώμενων κάθε χώρας. Τα οποία ευφυώς αλλά και απόλυτα αληθώς κριτικάρει ως επιπόλαια. Με ηγέτες οι οποίοι απολαμβάνουν τιμές βασιλιάδων, ενώ συνήθως πρόκειται για ανήθικους, δολοπλόκους και ανεύθυνους τύραννους. Τους οποίους επίσης ανεύθυνα διορίζει ή εκλέγει ο λαός, για να κρατήσουν στα χέρια τις δικές του ευθύνες. Σε μια ειρωνική μάλλον διαδικασία. Πάντα το χρήμα αποτελεί υποκινητής των πάντων. Όλα τα συμφέροντα πηγάζουν από κει, και έτσι η Margaret αποκτά ηχηρή δύναμη να επηρεάζει και να διαμορφώνει τι καταστάσεις. Οι διάλογοι είναι απόλυτα κατατοπιστικοί και ειρωνικοί στην ταινία. Στην τελευταία σεκάνς, όπου έχει ξεσπάσει ο πόλεμος νομίζω ότι έχουμε φτάσει κορυφωτικά στο τέρμα της σάτιρας. Δυο χώρες με αμέτρητες στρατιές, σπατάλες, βγαίνουν στον πόλεμο. Για χάρη των προσωπικών διαφορών των ηγετών τους. Ο λαός ακολουθεί όχι μόνο ως πρόβατο αλλά και ως κουφό πρόβατο. Άβουλος έτοιμος να υλοποιήσει όποια διαταγή. Κορυφαία στιγμή που ο Chico ζητάει να αγοραστούν χαρακώματα γιατί δεν προλαβαίνουν να σκάπτουν! Και να ναι τόσο βαθιά ώστε να μη χρειάζονται να μπουν μέσα στρατιώτες!!! Και ένα πλήθος γελοίων εντολών που εκστομίζεται και πράττεται με κάθε φυσικότητα.

Αυτό είναι το tip και οι αδερφοί Marx το ακολουθούν σπέρνοντας το γέλιο παντού, αλλά και τον προβληματισμό με την πλέον εμβριθή σάτιρα.
Βαθμολογία 9/10

The Party

Σκηνοθεσία: Blake Edwards
Παραγωγής: Usa / 1968
Διάρκεια: 98'

Άλλη μια ταινία που φρεσκάραμε στα πλαίσια των κινηματογραφικών προβολών της αντίστοιχης ομάδας στο Ο.Π.Α. Και είπα να γράψω ένα κείμενο.

Ο Peter Sellers ίσως είναι ο ηθοποιός για τον οποίο άρεσε να δουλεύουν οι σεναριογράφοι. Καθηλωτικός, απολαυστικός και ξεκαρδιστικός εγγυάται το αποτέλεσμα. Ο Blake σίγουρα το ήξερε αυτό, άλλωστε οι δυο τους συνεργάστηκαν πολλάκις. Όμως αρνούμαι να χαρακτηρίσω το Party απλά ως μια ξεκαρδιστική mainstream ταινία. Είναι κάτι παραπάνω.

Στην ταινία ο Hrundi V. Bakshi(Peter Sellers) είναι ένας αφελής ηθοποιός Iνδικής καταγωγής. Που χάρις αλλεπάλληλες γκάφες του καταφέρνει να καταστρέψει ολοσχερώς τα γυρίσματα μιας Αμερικάνικης υπερπαραγωγής στην οποία εργάζεται. Γίνεται αμέσως αποδιοπομπαίος τράγος, όμως χάρις μιας γκάφας βρίσκεται καλεσμένος στο Party που διοργανώνει ο παραγωγός της ταινίας. Εκεί από συνεσταλμένος αφελής γκαφατζής θα αφεθεί ελεύθερος και θα κινήσει τον σκόπελο της κωμωδίας με έναν τυφώνα από ξεκαρδιστικές σκηνές. Αυτή η ελευθερία του θα χαλιναγωγήσει τα πλήθη και θα ξεκινήσει μια παιδική ρομαντική ιστορία με την πανέμορφη νεαρά Michele Monet(Claudine Longet). Σκηνές βγαλμένες από εμπνευσμένα σκτσάκια αλλά με την ερμηνευτική σφραγίδα του κωμικού.

Ο Blake Edwards βάλλεται να ξεσκεπάσει την σοβαροφάνεια των έξοχων ανθρώπων που αποτελεί αναπόσπαστο περίβλημα της υψηλής κοινωνίας. Έτσι παρουσιάζει υψηλά ισταμένους ανθρώπους σε μια πολυτελή κοινωνική εκδήλωση. Ανθρώπους άνευρους, άχρωμους να ασφυκτιούν μες στα ακριβά κουστούμια τους και να μην επικοινωνούν καθόλου με το περιβάλλον τους. Μια έλλειψη επικοινωνίας που εστιάζεται στην εμμονοληπτική τους πεποίθηση να είναι διακριτικοί και αρεστοί στους τριγύρω τους. Αυτή τους όμως η στάση αφήνει πολύ ελεύθερο χώρο στον αφελή πρωταθλητή της γκάφας Bakshi. Η κάμερα παρακολουθεί τις κινήσεις του και μέσα από τις αφελής αλλά και αυθόρμητες γκάφες του ποτίζει εμβρόντητο γέλιο τους θεατές. Η ερμηνεία του Sellers είναι μοναδική, σε βαθμό που κάνει την ταινία one man show. Έτσι κόντρα στην σοβαροφάνεια της υψηλής κοινωνίας έχουμε την αυθόρμητη παιδικότητα ενός απλού ανθρώπου. Μια παιδική αγνότητα που εξυμνείται τόσο από τον απολαυστικό Peter Sellers αλλά και από την εκθαμπωτική Claudine Longet. Η οποία κατέχει μια γνήσια ομορφιά, είναι μια πηγή φωτός που αναβλύζει παρθένες ηλιαχτίδες από κάθε πόρο της ύπαρξης της. Έτσι αυτοί οι δυο, σαφώς πιο αυθεντικοί από τους υπόλοιπους βρίσκουν κοινούς κώδικες επικοινωνίας και μυούν σιγά σιγά τους υπόλοιπους σε αυτή την παιδική πραγματικότητα. Το σπίτι μετά από μια σειρά γκαφών δεν θα αργήσει να μεταφερθεί σε μια γιγάντια αφρισμένη πισίνα, και οι προ λίγου σοβαροί κύριοι και κυρίες να επιδίδονται σε διονυσιακής ευθυμίας εκδηλώσεις. Ευθυμία από τα σκαριά της παιδικής καρδιάς που αποκαλύπτεται σιγά σιγά με υποκινητές το προαναφερθέν ζευγάρι.

Η ταινία αποκτά μαγευτικό ρυθμό από τη σεκάνς του ελέφαντα. Η οποία είναι μια σεκάνς που μου θυμίζει πολύ τους κωμικούς σχεδιασμούς του Emir Kusturica. Χαοτικές σκηνές, άνθρωποι και χαχανητά καρναβαλιστικής ατμόσφαιρας και όλα αυτά κάτω από μια ξεσαλωτική μουσική.

Η ταινία αποτελεί μια δοξολογία για την χιουμοριστική πλευρά της ζωής. Η ταινία υπηρετεί λοιπόν αυτό που έχει υπερτονίσει. Δηλαδή πως το γέλιο κάνει την ζωή πιο υποφερτή, και απολαυστική θα προσθέσω εγώ.
Βαθμολογία 8/10

Science des rêves, La

Σκηνοθεσία: Michel Gondry
Παραγωγής: France / Italy / 2006
Διάρκεια: 105'

Ο Michel Gondry, ο κύριος με την "αιώνια λιακάδα" στο καθαρό μυαλό του αποφάσισε να σκεπάσει λίγο αυτό το φως και να φτιάξει μια μυστήρια ραβδωτή ονειρική πραγματικότητα. Διατηρώντας πάντα το μοντέρνο προσωπικό του στυλ όσον αφορά την αφήγηση, έχοντας στην δικαιοδοσία του και την αρμοδιότητα του σεναριογράφου.

"Απόψε, θα σας δείξω πως φτιάχνονται τα όνειρα. Είναι ένας περίτεχνος συνδυασμός σύνθετων στοιχείων. Πρώτα παίρνουμε μερικές τυχαίες σκέψεις, προσθέτουμε μερικές από τις θυμίσεις της ημέρας αναμεμιγμένες με κάποιες μνήμες του παρελθόντος. Πράγματα που είδες και επίσης προσωπικά. Εντάξει νομίζω ότι φτιάξαμε ένα." Κάπως έτσι δίνεται ο εναρκτήριος κρότος με τον αφελή Bernal σε ρόλο παραγωγού σε ένα εργοστάσιο παραγωγής ονείρων. Όπως καταλαβαίνουμε αυτός ο μυστήριος, ο πλαστός μα ταυτόχρονα σαγηνευτικός κόσμος που συνθέτει την ονειρική πραγματικότητα δεν απέχει πολύ από αυτόν της καθημερινότητας. Τον οποίο θα μπορούσαμε να τον ορίσουμε, αυθαίρετα για χάρη του κειμένου, ως την μολυβιά του παρελθόντος στο λευκό χαρτί στρεβλωμένη κατά τις ασύμβατες με αυτό σκέψεις και προσδοκίες. Τουλάχιστον αν μιλάμε για αυτά τα στίγματα που απορροφά κάθε μοναχικός ιππευτής καβάλα στο πολύχρωμο άλογο του.

Μιλάμε για δυο κουβάρια, των οποίων οι κλωστές μπλέκονται σαν δάχτυλα εραστών και φτιάχνουν έναν περίεργο δεσμό. Τον δεσμό της πραγματικότητας με την γοητεία της ψευδαίσθησης, την γοητεία του ονείρου. Εκφραστής όλων αυτών είναι ο Stéphane (Gael García Bernal). Ένας ανισόρροπος νέος, με ασταθή πίστη και έντονους φόβους καθαρά αταίριαστος με την μιζέρια της πραγματικότητας φορτωμένος στην πλάτη του εφηβικές δημιουργικές τάσεις. Από μικρός μπέρδευε τα όνειρα με την πραγματικότητα δίνοντας ένα τελείως αντισυμβατικό χρώμα στο κάδρο της ζωής. Έτσι και εδώ, μπλέκονται από την μία η ψυχρή δουλειά ρουτίνας που έχει στο γραφείο με τις εσωτερικές του επιθυμίες για την "διαφορετική" γειτόνισσα του Stéphanie(Charlotte Gainsbourg). Το ένα μπαίνει στο άλλο, σε μια αλλόκοτη ονειρική καθημερινότητα όπου μεθυσμένα κάδρα διαδέχονται το ένα το άλλο. Αν θυμηθείτε την υλοποιητική συνταγή που δώσαμε για τα όνειρα θα καταλάβετε πως ο Stephan κουβαλώντας τις δικές του δημιουργικές σκέψεις κάνει τον τόπο εργασίας του ένα καλλιτεχνικό ινστιτούτο. Έναν χώρο με έμπνευση και δημιουργικές τάσεις που απωθούν την σκληρή μιζέρια της ρουτίνας καθώς και την απαθή συμπεριφορά των συνεργατών του στο φόρτο της σχολαστικής γραφειοκρατικής εργασίας. Από την άλλη προσπαθεί να βρει τον χώρο που χρειάζεται. Τον χώρο που θα φέρει τα νώτα του απέναντι σε αυτά της εκλεκτής του. Να επιτρέψει στον εαυτό του να την φτάσει. Ωστόσο να θα ήταν αφελή να σκεφτούμε το μονοπάτι του ονείρου ως ένα αγγελικά στρωμένο δρόμο. Και αυτό γιατί στο όνειρο η πραγματικότητα δημιουργείται από τις σκέψεις μας, διαμορφώνονται από τους πόθους μας και κοινωνούν τις μνήμες μας από την καθημερινότητα μέσα από την συναισθηματική εμπειρία του ατόμου. Και ο αφελής Stephan, γεμάτος απαισιοδοξία, φόβο αλλά κυρίως ανασφάλεια θα έρθει σε μια διαρκή σύγκρουση με τα θέλω του. Ένα διαρκώς αλληλοαναιρούμενο παρόν που ψάχνει την λύτρωση στο παρών μα αδυνατεί να σταθεί στο όνειρο...

Ο Michel Gondry μας θυμίζει πόσο αλλιώτικος θα ήταν ο κόσμος αν δεν ήταν γεμάτος με τα αγνά όνειρα των ανθρώπων του. Πόσο σημαντική είναι η συνύπαρξη αυτών των δύο κόσμων, μια πινελιά χρώματος στο σκούρο αυτού του σύμπαντος. Γιατί η πραγματικότητα δίχως όνειρα είναι ένας ανυπόφερτος τόπος για να ζεις, αλλά το όνειρο χωρίς πραγματικότητα είναι μια φυλακή που σε εγκλωβίζει. Και ακόμα όταν βρεις το κλειδί δεν υπάρχει κανείς να σου ανοίξει... Η ταινία σπάζει τα διακριτά σύνορα αυτών των δυο κόσμων, γεμάτη απλά παιδικά εφέ ηγείται της παιδικής αγνότητας του ονείρου σε μια γοητευτική αισθητική και με μια μοντέρνα αφήγηση φτάνει στην λύτρωση. Όπου το όνειρο συναντά την πραγματικότητα, τουλάχιστον στιγμιαία... Και αυτή η στιγμή θα θέλαμε να κρατήσει για χρόνια πριν ο επόμενος χτύπος του ρολογιού ξαναφέρει το χάος...
Βαθμολογία 7,5/10